Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Baycu Noyan, Batı Moğol ordularının komutanı ve Moğolların İran ve Kafkasya bölgesi valisidir. Ögeday Han, Möngke Han ve Hülâgû Han hükümdarlıkları sırasında askeri faaliyetler göstermiştir.
| Baycu Noyan | |
|---|---|
 | |
| Baycu (sağda sarı kıyafetli), Papa IV. Innocentius'un (solda) mektubunu alıyor. | |
| Moğol Kafkasya-İran birlikleri komutanı | |
| Görev süresi 1241-1246 | |
| Yerine geldiği | Cormagon Noyan |
| Yerine gelen | Alcigidey Noyan |
| Moğol Kafkasya-İran valisi | |
| Görev süresi 1251-1260 | |
| Yerine geldiği | Alcigidey Noyan |
| Yerine gelen | Hülagü |
İlk yılları
Besud/Beshud kabilesinden olup, Cengiz Han'ın komutanlarından Cebe'nin akrabasıydı. 1228 yılında 'ne katıldı. Daha sonra Cormagon Noyan'ın himayesinde Kafkasya bölgesinde askeri faaliyetlerde bulundu.
Askeri yaşamı
1241 yılında hastalanan Cormagon Noyan'ın yerine Mugan'daki Moğol ordusunun başına getirilen Baycu Noyan, Baba İshak ayaklanması sonucu Anadolu Selçuklularının düştüğü zor durumu görerek içerisinde Ermeni ve Gürcülerin de bulunduğu 30.000 kişilik bir orduyla Mugan'dan hareket etti. Komutasındaki Moğol ordusuyla 1242 sonbaharında Erzurum önlerine gelerek şehri kuşattı. Erzurum'u kısa sürede alan Baycu Noyan şehri yağmalatıp ve tahrip ettirdikten sonra şehir surlarını da yıktırarak Mugan'a döndü. 1243 yılındaki Kösedağ Muharebesinde II. Gıyaseddin Keyhüsrev komutasındaki Selçuklu kuvvetlerini yenilgiye uğrattı. Savaşın hemen ardından kendisine teslim olan Sivas'a girerek şehri yağmalattı. Kendisine direnen Tokat ve Kayseri şehirlerini ele geçirerek tamamen tahrip etti. Azerbaycan’a dönerken de Erzincan’ı ele geçirerek tahrip ettirdi. Bu başarıları sonucunda Anadolu Selçuklulularını Moğollar'a bağlı devlet haline getirdi.
1245 yılında Ahlat ve Diyarbakır'ı ele geçirdi. 1246 yılında yeni Moğol hükümdarı Güyük Han tarafından görevinden alındı ve yerine Eljigidei getirildi. Güyük Han'ın ölümünden sonra, 1251 yılında yeni Moğol Hanı olan Möngke'nin kendi hanlığına karşı gelen Alcigidey'i öldürtmesiyle Baycu Noyan yeniden İran topraklarındaki Moğol ordularının komutanlığına getirildi.
Hülâgû Han’nün İran ve batı bölgelerini "İlhan" unvanıyla idare için ordusuyla bölgeye gelmesi üzerine, askerleriyle Azerbaycan’daki Mugan ordugâhından ayrılarak yaylak ve kışlak bulmak amacıyla yeniden Anadolu topraklarına girdi. Ordusuyla Aksaray’a kadar gelen Baycu, isteklerinin yerine getirilmemesi üzerine yapılan savaşta Anadolu Selçuklu ordusunu yenilgiye uğrattı. 1256 yılında ordusuyla Konya’yı kuşatacağı sırada, Konya halkının topladığı altınları kendisine teslim etmesi üzerine sadece şehrin surlarını yıktırarak geri çekildi. 1258 yılında Hülagü Han'ın Bağdat seferine katılmak üzere çıktığı seferde Elbistan'ı ele geçirdi. Aynı yıl Düceyil Muharebesinde Abbasi ordusunu tamamen imha etti. Bağdat Kuşatmasına katılarak şehrin alınmasında yardımcı oldu.
Ölümü
Baycu Noyan'ın ne zaman ve nasıl öldüğüyle ilgili bilgiler sınırlıdır. Bazı kaynaklara göre, Bağdat seferi sırasında kendisine katılmakta tereddüt etmesi ve Halife Mustasım Billah ile gizlice yazışmasından dolayı Bağdat'ın ele geçirilmesinden sonra Hülagü Han tarafından öldürtülmüştür. Bir başka rivayete göre Baycu, Kösedağ seferi sonrası devlet içinde "Rum ülkesini ben il ettim bu devlete!" diyerek övünmesi Hülâgû'nün kulağına gidince Hülagü Han tarafından infaz edilmiş. Baycu Noyan'dan son olarak Hülagü Han'ın Suriye'nin işgali için Eylül 1259 yılında yapılan hazırlıklarda bahsedilmektedir.
Popüler kültürdeki yeri
2014-2019 yılları arasında TRT 1'de yayınlanan Diriliş Ertuğrul dizisinde Barış Bağcı tarafından canlandırılmıştır. 2018 yılında yayınlanan sinema filmi Direniş Karatay da Yurdaer Okur tarafından canlandırılmıştır. 2023 yılında TRT'nin dijital platformu tabii'de yayınlanan Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî dizisinde Erdal Yıldız tarafından canlandırılmıştır.
Kaynakça
- ^ (PDF). 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2015. URL–vikibağı karışıklığı ()
- ^ (PDF). 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2015.
- ^ ""BĀYJŪ",Encyclopædia Iranica". 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2015.
- ^ name= "baycunoyan"> (PDF). 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baycu Noyan Bati Mogol ordularinin komutani ve Mogollarin Iran ve Kafkasya bolgesi valisidir Ogeday Han Mongke Han ve Hulagu Han hukumdarliklari sirasinda askeri faaliyetler gostermistir Baycu NoyanBaycu sagda sari kiyafetli Papa IV Innocentius un solda mektubunu aliyor Mogol Kafkasya Iran birlikleri komutaniGorev suresi 1241 1246Yerine geldigi Cormagon NoyanYerine gelen Alcigidey NoyanMogol Kafkasya Iran valisiGorev suresi 1251 1260Yerine geldigi Alcigidey NoyanYerine gelen HulaguIlk yillariBesud Beshud kabilesinden olup Cengiz Han in komutanlarindan Cebe nin akrabasiydi 1228 yilinda ne katildi Daha sonra Cormagon Noyan in himayesinde Kafkasya bolgesinde askeri faaliyetlerde bulundu Askeri yasami1241 yilinda hastalanan Cormagon Noyan in yerine Mugan daki Mogol ordusunun basina getirilen Baycu Noyan Baba Ishak ayaklanmasi sonucu Anadolu Selcuklularinin dustugu zor durumu gorerek icerisinde Ermeni ve Gurculerin de bulundugu 30 000 kisilik bir orduyla Mugan dan hareket etti Komutasindaki Mogol ordusuyla 1242 sonbaharinda Erzurum onlerine gelerek sehri kusatti Erzurum u kisa surede alan Baycu Noyan sehri yagmalatip ve tahrip ettirdikten sonra sehir surlarini da yiktirarak Mugan a dondu 1243 yilindaki Kosedag Muharebesinde II Giyaseddin Keyhusrev komutasindaki Selcuklu kuvvetlerini yenilgiye ugratti Savasin hemen ardindan kendisine teslim olan Sivas a girerek sehri yagmalatti Kendisine direnen Tokat ve Kayseri sehirlerini ele gecirerek tamamen tahrip etti Azerbaycan a donerken de Erzincan i ele gecirerek tahrip ettirdi Bu basarilari sonucunda Anadolu Selcuklulularini Mogollar a bagli devlet haline getirdi 1245 yilinda Ahlat ve Diyarbakir i ele gecirdi 1246 yilinda yeni Mogol hukumdari Guyuk Han tarafindan gorevinden alindi ve yerine Eljigidei getirildi Guyuk Han in olumunden sonra 1251 yilinda yeni Mogol Hani olan Mongke nin kendi hanligina karsi gelen Alcigidey i oldurtmesiyle Baycu Noyan yeniden Iran topraklarindaki Mogol ordularinin komutanligina getirildi Hulagu Han nun Iran ve bati bolgelerini Ilhan unvaniyla idare icin ordusuyla bolgeye gelmesi uzerine askerleriyle Azerbaycan daki Mugan ordugahindan ayrilarak yaylak ve kislak bulmak amaciyla yeniden Anadolu topraklarina girdi Ordusuyla Aksaray a kadar gelen Baycu isteklerinin yerine getirilmemesi uzerine yapilan savasta Anadolu Selcuklu ordusunu yenilgiye ugratti 1256 yilinda ordusuyla Konya yi kusatacagi sirada Konya halkinin topladigi altinlari kendisine teslim etmesi uzerine sadece sehrin surlarini yiktirarak geri cekildi 1258 yilinda Hulagu Han in Bagdat seferine katilmak uzere ciktigi seferde Elbistan i ele gecirdi Ayni yil Duceyil Muharebesinde Abbasi ordusunu tamamen imha etti Bagdat Kusatmasina katilarak sehrin alinmasinda yardimci oldu OlumuBaycu Noyan in ne zaman ve nasil olduguyle ilgili bilgiler sinirlidir Bazi kaynaklara gore Bagdat seferi sirasinda kendisine katilmakta tereddut etmesi ve Halife Mustasim Billah ile gizlice yazismasindan dolayi Bagdat in ele gecirilmesinden sonra Hulagu Han tarafindan oldurtulmustur Bir baska rivayete gore Baycu Kosedag seferi sonrasi devlet icinde Rum ulkesini ben il ettim bu devlete diyerek ovunmesi Hulagu nun kulagina gidince Hulagu Han tarafindan infaz edilmis Baycu Noyan dan son olarak Hulagu Han in Suriye nin isgali icin Eylul 1259 yilinda yapilan hazirliklarda bahsedilmektedir Populer kulturdeki yeri2014 2019 yillari arasinda TRT 1 de yayinlanan Dirilis Ertugrul dizisinde Baris Bagci tarafindan canlandirilmistir 2018 yilinda yayinlanan sinema filmi Direnis Karatay da Yurdaer Okur tarafindan canlandirilmistir 2023 yilinda TRT nin dijital platformu tabii de yayinlanan Mevlana Celaleddin i Rumi dizisinde Erdal Yildiz tarafindan canlandirilmistir Kaynakca PDF 24 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2015 URL vikibagi karisikligi yardim PDF 4 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2015 BAYJu Encyclopaedia Iranica 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2015 name baycunoyan gt PDF 7 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2015