Polisakkaritler, birden fazla ve ayrı (birleşik olmayan) monosakkaritin glikozit bağıyla birleşmesiyle oluşan kimyasal maddelerdir. Glikoz birimlerinin farklı şekilde bağlanması polisakkaritler arasında farklı özelliklerin doğmasına neden olur. Bu da kohezyonu destekler. Çok sayıda (n tane) monosakkaritin “n-1” adet su molekülü kaybetmesiyle meydana gelen büyük moleküllü bileşiklerdir. “Kompleks şekerler” de denir.
Yalnız heksoz veya pentoz birimlerinden meydana gelenler olduğu gibi, bazıları da hem heksoz hem pentoz birimleri ihtiva ederler. Heksozlardan türeyenlerin genel formülü (C6H10O5)n, pentoz ihtiva edenler ise (C5H8O4)n şeklinde gösterilir.
Polisakkaritler hücre zarından difüzyon ile geçemezler.Ayrıca tatsız olup çoğu suda erimez. En önemlileri; nişasta, glikojen, selüloz ve kitindir. Çok sayıda glikoz molekülünün birleşmesinden türemişlerdir. Meydana gelişleri
- n.(C6H12O6) ® (C6H10O5)n. H2O + (n-1) H2O
şeklinde gösterilebilir. Aralarındaki fark, glikoz moleküllerinin sayısı ve birbirlerine farklı bağlanış biçimleridir.
Başlıca polisakkaritler
- Glikojen: Hayvan, mantar, bakteri ve arkelerde bulunan depo polisakkarittir. İnsanlarda vücuda alınan glikozların fazlası karaciğer ve iskelet kaslarında glikojen olarak depolanır. Glikojenin glikoza dönüşümü, insanda hem hücre içinde hem de hücre dışında gerçekleşebilir.
- Selüloz: Selüloz, hücre zarındaki özel enzimler tarafımdan sentezlenip bitkilerde hücre çeperinin yapısına katılır. Suda çözünmez. Selüloz otçul hayvanların sindirim siteminde yaşayan selüloz sindirici bakteriler tarafından sindirilir. Otçulların temel besin kaynağıdır. İnsanlar tarafından sindirilemez ancak sindirim kanalındaki hücreleri uyararak sindirimi kolaylaştırır. Kağıdın ve pamuğun ham maddesidir o nedenle endüstride kullanılır.
- Kitin: Yapısında azot olan yapısal bir polisakkarittir ve suda çözünmez. Saf kitin, deri gibi yumuşak olup yapısına kalsiyum karbonat katılınca sertleşir. Sertleşen kitin karada yaşayan eklem bacaklıların çoğunun vücudunu örten dış iskeleti oluşturur. Mantarların hücre duvarının yapısındada bulunur. Ameliyatlarda kullanılan ipler kitinden yapılır.
- Nişasta: Yeşil bitkiler tarafından fotosentezle oluşturulan glikoz bitkilerde nişasta olarak depolanır. Hayvan ve mantarlarda bulunmaz.Suda çok az çözünür. İyotla boyandığında mavi renk alır.İnsanda hücre dışındaki sindirim organlarında sindirilir.
Organik kimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Polisakkaritler birden fazla ve ayri birlesik olmayan monosakkaritin glikozit bagiyla birlesmesiyle olusan kimyasal maddelerdir Glikoz birimlerinin farkli sekilde baglanmasi polisakkaritler arasinda farkli ozelliklerin dogmasina neden olur Bu da kohezyonu destekler Cok sayida n tane monosakkaritin n 1 adet su molekulu kaybetmesiyle meydana gelen buyuk molekullu bilesiklerdir Kompleks sekerler de denir Heteropolisakkarit molekul yapisi Yalniz heksoz veya pentoz birimlerinden meydana gelenler oldugu gibi bazilari da hem heksoz hem pentoz birimleri ihtiva ederler Heksozlardan tureyenlerin genel formulu C6H10O5 n pentoz ihtiva edenler ise C5H8O4 n seklinde gosterilir Polisakkaritler hucre zarindan difuzyon ile gecemezler Ayrica tatsiz olup cogu suda erimez En onemlileri nisasta glikojen seluloz ve kitindir Cok sayida glikoz molekulunun birlesmesinden turemislerdir Meydana gelisleri n C6H12O6 C6H10O5 n H2O n 1 H2O seklinde gosterilebilir Aralarindaki fark glikoz molekullerinin sayisi ve birbirlerine farkli baglanis bicimleridir Baslica polisakkaritlerGlikojen Hayvan mantar bakteri ve arkelerde bulunan depo polisakkarittir Insanlarda vucuda alinan glikozlarin fazlasi karaciger ve iskelet kaslarinda glikojen olarak depolanir Glikojenin glikoza donusumu insanda hem hucre icinde hem de hucre disinda gerceklesebilir Seluloz Seluloz hucre zarindaki ozel enzimler tarafimdan sentezlenip bitkilerde hucre ceperinin yapisina katilir Suda cozunmez Seluloz otcul hayvanlarin sindirim siteminde yasayan seluloz sindirici bakteriler tarafindan sindirilir Otcullarin temel besin kaynagidir Insanlar tarafindan sindirilemez ancak sindirim kanalindaki hucreleri uyararak sindirimi kolaylastirir Kagidin ve pamugun ham maddesidir o nedenle endustride kullanilir Kitin Yapisinda azot olan yapisal bir polisakkarittir ve suda cozunmez Saf kitin deri gibi yumusak olup yapisina kalsiyum karbonat katilinca sertlesir Sertlesen kitin karada yasayan eklem bacaklilarin cogunun vucudunu orten dis iskeleti olusturur Mantarlarin hucre duvarinin yapisindada bulunur Ameliyatlarda kullanilan ipler kitinden yapilir Nisasta Yesil bitkiler tarafindan fotosentezle olusturulan glikoz bitkilerde nisasta olarak depolanir Hayvan ve mantarlarda bulunmaz Suda cok az cozunur Iyotla boyandiginda mavi renk alir Insanda hucre disindaki sindirim organlarinda sindirilir Organik kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz