Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lockheed SR-71 "Blackbird", Amerikan havacılık şirketi Lockheed Corporation tarafından geliştirilen ve üretilen uzun menzilli, yüksek irtifa, Mach 3+ stratejik keşif uçağıdır. SR-71, "Blackbird" ve "Habu" dahil olmak üzere çeşitli takma adlara sahiptir.
| SR-71 Blackbird | |
|---|---|
 Sierra Nevada Sıradağları (Kaliforniya) üzerinde bir SR-71B eğitim uçağı (1994). Yüksekteki ikinci kokpit eğitim görevlisi içindir. | |
| Türü | Stratejik Keşif |
| Ulusal köken |  ABD |
| Üretici | Lockheed-Skunk Works |
| Tasarımcı | |
| İlk uçuş | 22 Aralık 1964 |
| Hizmete giriş | 1966 |
| Hizmetten çıkış | 1998 |
| Durumu | Hizmet dışı |
| Üretim sayısı | 32 |
1966 yılında üretilmiştir. Uçağın adı aslında RS-71'di; ancak dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Johnson'un uçağın geliştirme aşamasında uçağın adını yanlış telaffuz etmesi sonucu SR-71 olarak adlandırılmaya başlandı. 'dan geliştirilmiş olup, iki kişilik mürettebatı vardır. Clarence "Kelly" Johnson tarafından tasarlanmıştır. Radara görünmesine rağmen, çok hızlı olması en büyük özelliğidir. 1995 yılında kullanımdan kaldırılmıştır. Ayrıca bu uçakta radar yansımalarını önleyen siyah rengi ve görevi (gizli bilgiler toplamak) yüzünden "Blackbird (Karakuş)" adı verilmiştir. Uzun mesafelerde en iyi avcı uçaklarından daha hızlıdır (Mach 3 = Saatte 2.500 mil veya 3.500 km den fazla) ve saldırıdan korunacak bir irtifada (25.000 m - 95 bin feet ) uçabilir. Algılama cihazlarıyla ve hava-havaya veya karadan-havaya füzeleri şaşırtacak sistemlerle doludur. Kızılötesi kameralar, sıcaklık algılayıcıları ve üzerinde uçulan arazinin görüntülerini anında aktarmaya yarayan vericilerle donatılmıştır. Blackbird'ün algılayıcıları saatte 155.000 km den fazla bir alanı taramaya imkân verir. SR 71'ler soğuk savaş sırasında Rusya'nın gizli birliklerini bulabilme nokta hedef tarifi sağlayan bir gizlilik projesidir. Bu çok önemli program 1991 Sovyetler Birliği'nin parçalanmasında büyük rol oynadığı bu buna benzer Amerika'nın keşif uçakları ve ELF verici istasyonları buna benzer casusluk timlerinin bütünüdür. 1990'da yapılan testlerde, SR-71 lerin saatte 5682 km den fazla hız yapması durumunda, dış sıcaklığı 1500 F'a (yaklaşık 815 santigrat derece) ulaştığı halde uçağın hareket kabiliyetinde bir değişme olmadığı görülmüştür. SR 71 savaş uçağı temel olarak A-12 esas alınarak tasarlanmış ve modernize edilmiştir. Bu savaş uçağının Rus hava kuvvetlerindeki karşılığı Tu-22 BLINDER savaş uçağıdır.
Geliştirme
Arka plan
Lockheed'in bir önceki keşif uçağı, Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) için tasarlanmış olan nispeten daha yavaş olan "U-2" uçağıydı 1957 yılının sonlarında CIA, savunma şirketi Lockheed'e tespit edilemeyen bir casus uçak yapması için başvurdu. "Archangel" adı verilen proje, Lockheed'in Burbank, Kaliforniya'daki Skunk Works biriminin başkanı Kelly Johnson tarafından yönetiliyordu. Archangel projesi üzerindeki çalışmalar 1958 yılının ikinci çeyreğinde U-2'den daha yüksek ve daha hızlı uçma hedefiyle başladı. On aylık bir süre içinde birbirini izleyen 11 tasarım arasından "A-10" en önde gidendi. Ancak buna rağmen, şekli onu radar tespitine karşı savunmasız kılıyordu. 1959 yılının mart ayında CIA ile yapılan bir toplantıdan sonra, tasarım uçağın radarlar tarafından tespit edilebilirliğini %90 azaltacak şekilde değiştirildi. CIA, 11 Şubat 1960'ta Skunk Works'ün "A-12" adı verilen bir düzine casus uçak üretmesi için 96 milyon ABD Doları (2023'te ~758 milyon ABD Doları) tutarında bir sözleşmeyi onayladı. 1960 yılında Francis Gary Powers'ın U-2 uçağının düşürülmesi, bu uçağın savunmasızlığının ve A-12 gibi daha hızlı keşif uçaklarına duyulan ihtiyacın altını çizmiştir.
A-12 ilk olarak 25 Nisan 1962'de Nevada'daki Groom gölü (51. Bölge) üzerinde uçmuştur. On üç adet üretildi; üç adet YF-12 avcı uçağı prototipi ve iki adet M-21 insansız hava aracı taşıyıcısı olmak üzere iki varyant da geliştirildi. Uçağın "Pratt & Whitney J58" jet motoruyla güçlendirilmesi planlanmıştı, ancak geliştirme programının uzaması sebebiyle başlangıçta daha az güçlü "Pratt & Whitney J75" jet motoru ile üretildi. J58'ler kullanılabilir hale geldikçe güçlendirildi ve serideki sonraki tüm uçakların (A-12, YF-12, M-21) yanı sıra SR-71 için de standart motor haline geldi. A-12 1968'de emekliye ayrılmadan önce Vietnam ve Kuzey Kore üzerinde görevler yaptı. Programın bütçeyi aşması ve A-12'nin bir türevi olan SR-71'in üretim tarihinin yaklaşması nedeniyle iptal edildiği 28 Aralık 1966 tarihinde duyuruldu,
Rekorları
Kulvarında dünyanın en hızlı ve en yüksek irtifada uçabilen operasyonel insanlı uçağıdır. Seri numarası 61-7958 olan bir SR -71 28 Temmuz 1976'da 85,069 feet (25,929 m) yükseklikle "mutlak irtifa rekorunu" ve 1,905.81 knots (2,193.2 mph; 3,529.6 km/h) ile "mutlak hız rekorunu" kırdı. Birkaç uçak bu irtifaya tırmanarak SR-71’e yaklaştı fakat uçuşu sürdüremedi.
Ayrıca 1 Eylül 1974'te Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'ndan James V. Sullivan Maj, Noel F. Widdifield ve keşif sistem subayı yönetiminde New York'tan Londra'ya havalanan uçak, önceden belirlenmiş rotada, hedefine 1 saat 54 dakika ve 56.4 saniye sonra ulaşarak bir rekor daha kırmıştır.
Genel Özellikler
- Mürettebat: 2 (Pilot ve Keşif Sistemleri Operatörü)
- Uzunluk: 32.74 m (107 ft 5 in)
- Yükseklik: 5.64 m (18 ft 6 in)
- Kanat Alanı: 170 m²(1,800 ft²)
- Boş ağırlığı: 30,600 kg (67,500 lb)
- Yüklü ağırlığı: 69,000 kg (152,000 lb )
- Azami Kalkış Ağırlığı: 78,000 kg (172,000 lb)
- Motor: 2× kesintisiz hava alışlı Artyakıcı turbofan,
- itme gücü: 34,000 lbf (151 kN) her biri için
Performans
- Azami hız: 3,3 Mach (2,200+ mph, 3,540+ km/h, 1,910+ knot)
- Menzil:5,400 km (2,900 nmi)
- Servis Tavanı: 25,900 m (85,000 ft)
- Tırmanış değeri: 11.820 fit/dak. (60 m/sn).
- Kanat yüklemesi: 410 kg/m²
- İtici Güç/Ağırlık oranı: 0.44
Kaynakça
- ^ Crickmore, Paul F. (1997). "Lockheed's Blackbirds – A-12, YF-12 and SR-71A". Wings of Fame (magazine)|Wings of Fame, 8. London: Aerospace Publishing. ss. 30-93.
- ^ Rich, Ben R.; Janos, Leo (1994). Skunk Works: a personal memoir of my years at Lockheed. 1st ed. Boston/Mass: Little, Brown. s. 85. ISBN .
- ^ . web.archive.org. 9 Ekim 2007. 9 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2024.
- ^ Cefaratt, Gil (2002). Lockheed: the people behind the story. Limited ed. Paducah, Ky: Turner Pub. ISBN .
- ^ McIninch, Thomas P. (1971). (PDF). 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2024.
- ^ "Record." 29 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . records.fai.org. Retrieved: 14 March 2010.
- ^ Landis and Jenkins 2005, pp. 77-78.
- ^ "Altitude record". 27 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mart 2010.
- ^ "Records." 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . records.fai.org. Retrieved: 14 March 2010.
- ^ "Blackbird Records." 25 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . sr-71.org. Retrived: 18 October 2009.
Dış bağlantılar
- SR-71 18 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- SR-71 Karakuş galerisi 23 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lockheed SR 71 Blackbird Amerikan havacilik sirketi Lockheed Corporation tarafindan gelistirilen ve uretilen uzun menzilli yuksek irtifa Mach 3 stratejik kesif ucagidir SR 71 Blackbird ve Habu dahil olmak uzere cesitli takma adlara sahiptir SR 71 BlackbirdSierra Nevada Siradaglari Kaliforniya uzerinde bir SR 71B egitim ucagi 1994 Yuksekteki ikinci kokpit egitim gorevlisi icindir TuruStratejik KesifUlusal koken ABDUreticiLockheed Skunk WorksTasarimciClarence Kelly JohnsonIlk ucus22 Aralik 1964Hizmete giris1966Hizmetten cikis1998DurumuHizmet disiUretim sayisi32 1966 yilinda uretilmistir Ucagin adi aslinda RS 71 di ancak donemin Amerika Birlesik Devletleri Baskani Johnson un ucagin gelistirme asamasinda ucagin adini yanlis telaffuz etmesi sonucu SR 71 olarak adlandirilmaya baslandi dan gelistirilmis olup iki kisilik murettebati vardir Clarence Kelly Johnson tarafindan tasarlanmistir Radara gorunmesine ragmen cok hizli olmasi en buyuk ozelligidir 1995 yilinda kullanimdan kaldirilmistir Ayrica bu ucakta radar yansimalarini onleyen siyah rengi ve gorevi gizli bilgiler toplamak yuzunden Blackbird Karakus adi verilmistir Uzun mesafelerde en iyi avci ucaklarindan daha hizlidir Mach 3 Saatte 2 500 mil veya 3 500 km den fazla ve saldiridan korunacak bir irtifada 25 000 m 95 bin feet ucabilir Algilama cihazlariyla ve hava havaya veya karadan havaya fuzeleri sasirtacak sistemlerle doludur Kizilotesi kameralar sicaklik algilayicilari ve uzerinde uculan arazinin goruntulerini aninda aktarmaya yarayan vericilerle donatilmistir Blackbird un algilayicilari saatte 155 000 km den fazla bir alani taramaya imkan verir SR 71 ler soguk savas sirasinda Rusya nin gizli birliklerini bulabilme nokta hedef tarifi saglayan bir gizlilik projesidir Bu cok onemli program 1991 Sovyetler Birligi nin parcalanmasinda buyuk rol oynadigi bu buna benzer Amerika nin kesif ucaklari ve ELF verici istasyonlari buna benzer casusluk timlerinin butunudur 1990 da yapilan testlerde SR 71 lerin saatte 5682 km den fazla hiz yapmasi durumunda dis sicakligi 1500 F a yaklasik 815 santigrat derece ulastigi halde ucagin hareket kabiliyetinde bir degisme olmadigi gorulmustur SR 71 savas ucagi temel olarak A 12 esas alinarak tasarlanmis ve modernize edilmistir Bu savas ucaginin Rus hava kuvvetlerindeki karsiligi Tu 22 BLINDER savas ucagidir GelistirmeArka plan Lockheed in bir onceki kesif ucagi Merkezi Istihbarat Teskilati CIA icin tasarlanmis olan nispeten daha yavas olan U 2 ucagiydi 1957 yilinin sonlarinda CIA savunma sirketi Lockheed e tespit edilemeyen bir casus ucak yapmasi icin basvurdu Archangel adi verilen proje Lockheed in Burbank Kaliforniya daki Skunk Works biriminin baskani Kelly Johnson tarafindan yonetiliyordu Archangel projesi uzerindeki calismalar 1958 yilinin ikinci ceyreginde U 2 den daha yuksek ve daha hizli ucma hedefiyle basladi On aylik bir sure icinde birbirini izleyen 11 tasarim arasindan A 10 en onde gidendi Ancak buna ragmen sekli onu radar tespitine karsi savunmasiz kiliyordu 1959 yilinin mart ayinda CIA ile yapilan bir toplantidan sonra tasarim ucagin radarlar tarafindan tespit edilebilirligini 90 azaltacak sekilde degistirildi CIA 11 Subat 1960 ta Skunk Works un A 12 adi verilen bir duzine casus ucak uretmesi icin 96 milyon ABD Dolari 2023 te 758 milyon ABD Dolari tutarinda bir sozlesmeyi onayladi 1960 yilinda Francis Gary Powers in U 2 ucaginin dusurulmesi bu ucagin savunmasizliginin ve A 12 gibi daha hizli kesif ucaklarina duyulan ihtiyacin altini cizmistir A 12 ilk olarak 25 Nisan 1962 de Nevada daki Groom golu 51 Bolge uzerinde ucmustur On uc adet uretildi uc adet YF 12 avci ucagi prototipi ve iki adet M 21 insansiz hava araci tasiyicisi olmak uzere iki varyant da gelistirildi Ucagin Pratt amp Whitney J58 jet motoruyla guclendirilmesi planlanmisti ancak gelistirme programinin uzamasi sebebiyle baslangicta daha az guclu Pratt amp Whitney J75 jet motoru ile uretildi J58 ler kullanilabilir hale geldikce guclendirildi ve serideki sonraki tum ucaklarin A 12 YF 12 M 21 yani sira SR 71 icin de standart motor haline geldi A 12 1968 de emekliye ayrilmadan once Vietnam ve Kuzey Kore uzerinde gorevler yapti Programin butceyi asmasi ve A 12 nin bir turevi olan SR 71 in uretim tarihinin yaklasmasi nedeniyle iptal edildigi 28 Aralik 1966 tarihinde duyuruldu RekorlariLockheed SR 71 in gerceklestirdigi ucus Kulvarinda dunyanin en hizli ve en yuksek irtifada ucabilen operasyonel insanli ucagidir Seri numarasi 61 7958 olan bir SR 71 28 Temmuz 1976 da 85 069 feet 25 929 m yukseklikle mutlak irtifa rekorunu ve 1 905 81 knots 2 193 2 mph 3 529 6 km h ile mutlak hiz rekorunu kirdi Birkac ucak bu irtifaya tirmanarak SR 71 e yaklasti fakat ucusu surduremedi Ayrica 1 Eylul 1974 te Amerika Birlesik Devletleri Ordusu ndan James V Sullivan Maj Noel F Widdifield ve kesif sistem subayi yonetiminde New York tan Londra ya havalanan ucak onceden belirlenmis rotada hedefine 1 saat 54 dakika ve 56 4 saniye sonra ulasarak bir rekor daha kirmistir Genel OzelliklerMurettebat 2 Pilot ve Kesif Sistemleri Operatoru Uzunluk 32 74 m 107 ft 5 in Yukseklik 5 64 m 18 ft 6 in Kanat Alani 170 m 1 800 ft Bos agirligi 30 600 kg 67 500 lb Yuklu agirligi 69 000 kg 152 000 lb Azami Kalkis Agirligi 78 000 kg 172 000 lb Motor 2 Pratt amp Whitney J58 kesintisiz hava alisli Artyakici turbofan itme gucu 34 000 lbf 151 kN her biri icinPerformans Azami hiz 3 3 Mach 2 200 mph 3 540 km h 1 910 knot Menzil 5 400 km 2 900 nmi Servis Tavani 25 900 m 85 000 ft Tirmanis degeri 11 820 fit dak 60 m sn Kanat yuklemesi 410 kg m Itici Guc Agirlik orani 0 44Karakus SR 71 in bazi parcalariKaynakca Crickmore Paul F 1997 Lockheed s Blackbirds A 12 YF 12 and SR 71A Wings of Fame magazine Wings of Fame 8 London Aerospace Publishing ss 30 93 Rich Ben R Janos Leo 1994 Skunk Works a personal memoir of my years at Lockheed 1st ed Boston Mass Little Brown s 85 ISBN 978 0 316 74330 3 web archive org 9 Ekim 2007 9 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2024 Cefaratt Gil 2002 Lockheed the people behind the story Limited ed Paducah Ky Turner Pub ISBN 978 1 56311 847 0 McIninch Thomas P 1971 PDF 24 Mart 2024 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2024 Record 29 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde records fai org Retrieved 14 March 2010 Landis and Jenkins 2005 pp 77 78 Altitude record 27 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mart 2010 Records 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde records fai org Retrieved 14 March 2010 Blackbird Records 25 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde sr 71 org Retrived 18 October 2009 Dis baglantilarSR 71 18 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde SR 71 Karakus galerisi 23 Aralik 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde