Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Entwicklung serisi, (Almanca Entwicklung, "geliştirme") bilinen adıyla E- serisi, II. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru Nazi Almanyası tarafından standartlaştırılmış bir tank serisi üretmek için yapılan çalışmaydı. Dört değişik ağırlık sınıfında (E-10, E-25, E-50/E-75 ve E-100) standart tasarımlar ve bu tasarımlardan uyarlanan özel araçlar geliştirilecekti. Bu sayede Nazi Almanyası'nın aşırı karmaşık tank tasarımları ve bu karmaşıklık sonucunda gerçekleşen düşük üretim adetleri ve mekanik sorunlar giderilecekti. 1945'te savaş sona erdiğinde sadece E-100 için prototip aşamasına varılmış, diğer tüm tasarımlar ya kağıt üzerinde kalmış ya da kısmen geliştirilmişti.
E-serisi tasarımlar öncekilerden daha basit, daha ucuza üretilebilen ve daha verimli araçlar olacaklardı. Yerlerini alacakları Jagdpanzer 38(t), Panther Ausf G ve Tiger II gibi tasarımlara kıyasla zırh ve ateş gücünde sadece mütevazı iyileştirmeler sunuyorlardı. E-serisi araçlar Alman zırhlı araç tasarımlarının nihai standardizasyonu olacaklardı. E-100 harici tüm E-serisi araçların süspansiyonlarında Tiger II için geliştirilen ve daha sonra Tiger E ve Panther'de de kullanılan seksen santimetre çapında çelik jantlı yol tekerlekleri yer alacak; ayrıca 1930'ların başında Alman askeri yarı paletli araçlarında ortaya çıkan, yol tekerleklerinin üst üste bindiği ve birbirlerinin arasına girdiği Schachtellaufwerk sistemi terk edilecekti.
Planlama
Oberbaurat Kniepkamp (Wa Preuf 6'nın otomotiv tasarımının sivil yöneticisi) tarafından tasarlanan program ilk kez Mayıs 1942'de düşünüldü ve Nisan 1943'te resmî olarak onaylandı. Bu yeni tasarımlarda odaklanılan beş ana öğe, önde kalın bir zırh kullanabilmek için mümkün olduğu kadar fazla ağırlığın aracın arka kısmına alınması, motor ve şanzımanın bir güç ünitesinde birleştirilerek bakım ve tamirinin kolaylaştırılması, tüm araçların dört ağırlık sınıfında (E-10, E-25, E-50/E-75 ve E-100) standartlaştırılması, tüm süspansiyon bileşenlerinin araç dışına monte edilerek savaş kompartmanında yer kazanılması ve avara kasnağı veya herhangi bir yol tekerinin bir mayın ile hasar görmesi durumunda paletin kalan tekerler etrafında yeniden birleştirilerek aracın hareketine devam edebilmesiydi. Tankların önden çekişli olmasının avantajları göz önünde bulundurulmuş ancak mayın ve düşman silahlarının isabeti risklerine karşı askeri açıdan daha avantajlı olduğu düşünülerek tahrik dişlisinin arkaya yerleştirilmesinde karar kılınmıştır.
E-10
Entwicklung serisi araçların en küçüğü olan E-10'un tasarım kontratı, Ulm'daki Klockner-Humboldt-Deutz Magirus Werk'e verildi. E-10 özellikle motorlar, süspansiyon ve aktarma bileşenlerinin testi için planlanmıştı. E-10 ve E-25'in birçok ortak parça kullanması hedeflenmişti.
Magirus'un bir çizimi, aracın 7,5 cm PaK 39 L/48 tanksavar topu ile donatılacağını göstermekteydi. Ocak 1945 itibarıyla araçta hangi topun kullanılacağı netleşmemişti ve "en modern topun" kullanılmasına karar verilmişti. Aracın zırhı için gövde önünde üst plakada 60° eğimde 60 mm'lik, alt plakada ise 60° eğimde 30 mm'lik zırh levhaları kullanılması planlanmıştı. Gövde yanları 10° eğimde 20 mm, gövdenin arka üst plakası 15° eğimde 20 mm, gövde arka alt plakası 33° eğimde 20 mm, gövde üstü ve altı ise 10'ar mm kalınlığında zırha sahip olacaktı. Araçta kullanılacak Maybach V-12 HL 100 motoru 400 HP gücündeydi. Aracın üretim versiyonunda bu motora yakıt enjeksiyonu eklenmesi ile geliştirilecek 550 HP gücünde HL 101 motorunun kullanılması düşünülüyordu. Daha güçlü motor ile aracın "Hetzer" olarak adlandırılarak Hellcat'lere karşı kullanılabileceği hesaplanmıştı.
Araçta 1.000 mm çapında dört adet kauçuk lastikli çelik jant yer alacaktı. Jantlar birbiri üzerine binecek şekilde tasarlanmıştı. 400 mm genişliğindeki paletlerin yerle temas uzunluğu 2,55 metreyken, aracın toplam aks genişliği ise 2,46 metreydi. PaK 39 topu ile toplam uzunluğu 6,91 m, şasi uzunluğu 5,35 m, toplam genişliği 2,86 m, yüksekliği ise 1,76 metreydi. Ağırlık olarak 10 ile 25 ton arasında olması düşünülüyordu.
Oberbaurat Kneikamp'ın savaş sonrası sorgusunda verdiği bilgiye göre E-10 çizimleri 1944 yazında tamamlanmış, Magirus ile yapılan kontrata göre üç prototip inşa edilmesi kararlaştırılmıştı. Silezya'da inşa edilen üç gövde Kızıl Ordu bölgeye vardığında henüz tamamlanmamıştı.
E-25
E-25, Entwicklung serisinin ikinci ağırlık sınıfını oluşturan tasarım grubuydu. Detaylı tasarım kontratı Karlsruhe'deki Arguswerke'ye verilmişti. E-25 arkadan itişli olacak, E-10 ile birçok ortak parça kullanacaktı. Ocak 1945'te Entwicklungkomission E-25 tasarımına devam edilmesi kararını vermişti. Aracın gövde ön üst zırh plakası 50° eğimde ve 50 mm kalınlıkta, ön alt plakası ise 55° eğimde ve 50 mm kalınlıktaydı. Gövde üst yanları 52° eğimde 30 mm, gövde alt yanları 0° eğimde 30 mm, gövde arka üstü 40° eğimde 30 mm, gövde arka alt plakası 50° eğimde 30 mm, araç tavanı ve altı ise 0° eğimde 20 mm kalınlıkta zırha sahipti.
1 Temmuz 1944'te Zahnradfabrik-Friedrichshafen, E-25'in 1945 başlarında tamamlamayı hedefledikleri yarı otomatik şanzıman/direksiyon sistemi üzerine çalışıyordu. Bu sistem Maybach V-12 HL 100 motoruyla eşleştirilecekti; Mart 1945 sonrasında ise daha güçlü HL 101 motorunun HL 100'ün yerini alması hedefleniyordu. Araç gövdesi 5,66 metre uzunlukta, 3,41 m genişlikte ve 2,03 m yükseklikteydi. Palet genişliği 700 mm, paletlerin yerle temas ettiği uzunluk 2,96 m, aks genişliği ise 2,74 m'ydi.
Sadece birkaç adet test şasisi (Versuchsfahrgestell) siparişi verildi. Savaş sonunda tasarım seri üretime hazır duruma yaklaşmamıştı. Oberbaurat Kneikamp'ın savaş sonrası sorgusunda verdiği bilgiye göre üç E-25 şasisi Alkett'in Berlin-Spandau fabrikasındaydı ancak Müttefik askerleri fabrikaya vardığında şasileri bulamadılar.
E-50 / E-75 Standardpanzer
 |  | |
E-50 | E-75 |
E-50 ve E-75 Standardpanzer, Wehrmacht için ana tank olarak planlanmıştı. Tasarımı için otomobil üreticisi Adlerwerke seçildi. E-50 ve E-75, "standart tanklar" olarak planlanmıştı; aynı motora, paletlere, avara kasnaklarına, palet gerilim mekanizmalarına, yakıt tanklarına, havalandırma sistemlerine ve diğer aksesuarlara sahip olacaklardı. Şasileri aynı şekil ve boyutlarda olacaktı. İki gövdenin de dış boyutları aynı tutularak, E-50'nin biraz daha geniş bir iç hacme, E-75'in ise daha kalın bir zırha sahip olması planlanmıştı. Bu sayede iki tankın da fabrikada aynı üretim hattında üretilebilmesi, cephede ise aynı mekanikerler tarafından, aynı aletler kullanılarak bakım ve tamirinin yapılabilmesi planlanmıştı.
E-50 Standardpanzer standart orta sınıf tank olarak düşünüldü. Panther modellerinin yerini almak üzere tasarlandı. Ağırlığının 50 ile 75 ton ağırlıkları arasında olması düşünüldü. E-75 Standardpanzer ise standart ağır sınıf tank olarak düşünüldü. Tiger I, Tiger II ve Jagdtiger modellerinin yerini almak için tasarlandı. E-50 ile aynı tasarıma sahip olmasına rağmen daha kalın zırhı ile 75 ile 100 ton arasında olacaktı.
Tankların güç ünitesi olarak birçok Alman tankında kullanılan Maybach HL230 motorunun geliştirilmiş bir versiyonu düşünülmekteydi. Dayanıklılığı arttırılan motora eklenecek süperşarj sistemi ve yakıt enjeksiyonu planlanmaktaydı; ancak süperşarjörün hazır olmaması sebebiyle geliştirilmiş Maybach HL230 yerine 900 HP gücündeki HL234 motoru kullanılması düşünülmüştü.
E-50/E-75 tasarımlarına dek Alman tanklarında motor, şanzıman ve direksiyon sistemi ayrı üniteler olarak tasarlanıyordu. Standartpanzer tasarımlarında bu üniteler tek parça olarak, aracın arkasında yer alacak şekilde tasarlandı. Araçlarda 8 ileri hidrolik şanzıman yer alacaktı. İki aracın da şanzımanları ikişer dişli hariç aynı olacak, E-50, 60 km/sa son hıza ulaşırken E-75'in son hızı 40 km/sa olacaktı. Süspansiyon tamamen yeni bir tasarıma sahipti. Yol tekerleri disk yaylı amortisörlere bağlı olacaktı. E-50'de üç, E-75'te ise dört süspansiyon ünitesi yer alacaktı.
İki model için de herhangi bir prototip üretilmedi. Araçların bazı parçaları üretildi; projelerin bütünü ise sadece kâğıt üzerinde kaldı.
E-100
Entwicklung serisinin en çok ilerleme kaydeden modeli, süper ağır tank E-100'dü. 150 tonluk bir panzer fikri ilk kez 11 Eylül 1942'de Wa Pruef 6 ile Krupp arasındaki bir toplantıda görüşüldü. Temel tasarım, Krupp tarafından Tiger parçaları kullanılarak Porsche'nin tasarladığı Maus süper ağır muharebe tankına paralel olarak geliştirilecekti. Programda yer alan tasarımlar gerçekte ordunun ihtiyaçlarıyla örtüşmüyordu ancak bu sayede Alman sanayicilerin Hitler ve diğer siyasetçilerle bağlantılarını kullanarak ordunun ihtiyacı olmayan yeni programlar başlatmalarının önüne geçmek hedefleniyordu.
Krupp, 17 Kasım 1942'de ilk ön tasarımları sundu. Ordu donatım Krupp'un yoğun üretim hatlarına yeni bir model daha ekleyebileceğini düşünmüyordu. Bu sebeple yüklenici olarak Frankfurt'taki Adler şirketi seçildi. Adler, Krupp'un planlarını prototip tasarıma dönüştürecek ve prototipi Paderborn yakınlarındaki Sennelager ordu üssünde üretecekti.Entwicklung (E) serisinin en ağırı olan araç, 100 ton ağırlık sınıfında olacaktı ve E serisindeki diğer araçla birçok ortak parçası olacaktı. Adler tasarım çalışmalarına 30 Haziran 1943'te başladı.
15 Ocak 1944'te ordu raporu, prototip şasisinin montajının neredeyse tamamlandığını belirtiyordu ancak savaş esnasındaki zorluklar sebebiyle çalışmalar yavaştı. Prototipin montajı için sadece üç Adler işçisi ayrılmıştı. Tankın Belleville süspansiyon sistemi, yay üniteleri, 1 metre genişliğindeki muharebe paletleri, yakıt hatları ve şanzıman koruması hala teslim edilmemişti. Tankın süspansiyon ve elektrik sistemleri tamamlanmamıştı. Elde daha iyi bir motor olmadığı için tank Maybach HL230 motoruyla donatılmıştı. En önemlisi tankın tareti hala hazır değildi; Krupp'un Maus taretinin daha az zırhlı bir versiyonu olarak Mayıs 1944'te tasarladığı taret teslim edilmemişti.
Mart 1944'te Adler, E-100 olarak adlandırılacak süper ağır tank için hazırladıkları 021A38300 numaralı planlarını Oberbaurat Kniepkamp ile paylaştı. Tasarımlara göre tank, bir adet 150 mm ve bir adet 75 mm olmak üzere iki adet top taşıyacaktı. Taret, Maus taretine kıyasla daha az zırhlı ve daha hafifti; önce 200 mm, yanlarda 80 mm, arkada 150 mm ve üstte 40 mm zırh taşıyacak ve 35 ton ağırlığında olacaktı. İki farklı güç ünitesi planlanmıştı; planlardan biri 700 hp'lik Maybach HL230 motoru ve Tiger II'de kullanılan aktarma ve direksiyon mekanizmalarının yeniden kullanılmasını içeriyordu. Tankın hesaplanan son hızı 23 km/sa idi. İkinci versiyon 1.200 hp gücünde yeni tasarlanacak bir Maybach motor ve 8 ileri mekanik/hidrolik şanzıman taşıyacak ve son hızı 40 km/sa olacaktı. Tank gövdesi ön üst plakada 60° açıda 200 mm, ön alt plakada 52° açıda 150 mm, gövde yanlarında 0° açıda 120 mm, arkada 30° açıda 150 mm, gövde üstünde 40 mm ve gövde altında önde 80 mm, arkada ise 40 mm kalınlığındaydı. Tasarım, demiryolu ile taşınmasını kolaylaştırmak üzere sökülebilir yan zırh plakalarına sahipti. Bu tasarım orijinal "Tiger-Maus" projesine benziyordu ancak daha büyük 900 mm çapında yol tekerlerine ve burulma çubukları yerine yeni tasarlanan ve yaylar kullanan bir süspansiyona sahipti. Tank için ayrıca Maus'un taretinden daha basit ve hafif yeni bir taret tasarlanmıştı.
Temmuz 1944'te Hitler süper ağır tankların geliştirilmesinin durdurulmasını emretti. E-100 üzerinde çalışmalar çok düşük öncelikli olarak devam etti. Tamamlanmamış ilk prototip ABD'nin 751. Sahra Topçu Taburu tarafından Nisan 1945 başlarında Sennelager üssünde bulundu. Kısmen tamamlanmış araç Britanya Ordusu tarafından test amaçlı olarak alındı ve 1950'lerde parçalandı.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e f Jentz & Doyle 2001, s. 20-18.
- ^ a b c d Jentz & Doyle 2001, s. 20-40.
- ^ a b c Jentz & Doyle 2001, s. 20-42.
- ^ a b Spielberger & Milsom 1973, s. 156.
- ^ a b c d e f g Estes & Palmer 2014, ss. 28-29.
- ^ Trojca 2005, s. 59.
- ^ a b Jentz & Doyle 2008, s. 6-3-51.
- ^ Jentz & Doyle 2008, s. 6-3-52.
- ^ Jentz & Doyle 2008, s. 6-3-53.
- ^ White, B. T. (1983). Tanks and other Armored Fighting Vehicles of World War II. New York: Exeter Books. ss. 298-299. ISBN .
- ^ a b Jentz & Doyle 2008, s. 6-3-54.
- ^ a b Chamberlain, Peter; Doyle, Hilary (1999). Encyclopedia Of German Tanks Of World War Two. Cassell. s. 149. ISBN .
- ^ . Tank Archives. 24 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016.
- ^ Merriam Press, World War 2 In Review: German Fighting Vehicles, Issue 2, October 2019, , hyperlink 16 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 751st Field Artillery Battalion. 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
- Genel
- Estes, Kenneth W.; Palmer, Ian (2014). Super-Heavy Tanks of World War II. Oxford, Birleşik Krallık: Osprey. ISBN .
- Jentz, Thomas L.; Doyle, Hillary L. (2001). Panzer Tracts No:20-1 Paper Panzers. Maryland, ABD: Panzer Tracts. ISBN .
- Jentz, Thomas L.; Doyle, Hillary L. (2008). Panzer Tracts No:6-3: Schwere Panzerkampfwagen Maus and E 100. Maryland, ABD: Panzer Tracts. ISBN .
- Spielberger, Walter J.; Milsom, John (1973). Elefant and Maus (+E-100). Berkshire, Birleşik Krallık: Profile Publications Limited. ISBN .
- Trojca, Waldamer (2005). German Secret Panzer Projects. Katowice, Polonya: Model Hobby. ISBN .
- von Senger und Etterlin, F.M. (1969). German Tanks of World War II: The Complete Illustrated history of German Armoured Fighting Vehicles 1926-1945. Lucas, J. tarafından çevrildi. New York: Galahad Books. ISBN .
- Information about the E-100 at Panzerworld 22 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Entwicklung serisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Entwicklung serisi Almanca Entwicklung gelistirme bilinen adiyla E serisi II Dunya Savasi nin sonlarina dogru Nazi Almanyasi tarafindan standartlastirilmis bir tank serisi uretmek icin yapilan calismaydi Dort degisik agirlik sinifinda E 10 E 25 E 50 E 75 ve E 100 standart tasarimlar ve bu tasarimlardan uyarlanan ozel araclar gelistirilecekti Bu sayede Nazi Almanyasi nin asiri karmasik tank tasarimlari ve bu karmasiklik sonucunda gerceklesen dusuk uretim adetleri ve mekanik sorunlar giderilecekti 1945 te savas sona erdiginde sadece E 100 icin prototip asamasina varilmis diger tum tasarimlar ya kagit uzerinde kalmis ya da kismen gelistirilmisti Entwicklung serileri icin tasarlanan farkli araclar E serisi tasarimlar oncekilerden daha basit daha ucuza uretilebilen ve daha verimli araclar olacaklardi Yerlerini alacaklari Jagdpanzer 38 t Panther Ausf G ve Tiger II gibi tasarimlara kiyasla zirh ve ates gucunde sadece mutevazi iyilestirmeler sunuyorlardi E serisi araclar Alman zirhli arac tasarimlarinin nihai standardizasyonu olacaklardi E 100 harici tum E serisi araclarin suspansiyonlarinda Tiger II icin gelistirilen ve daha sonra Tiger E ve Panther de de kullanilan seksen santimetre capinda celik jantli yol tekerlekleri yer alacak ayrica 1930 larin basinda Alman askeri yari paletli araclarinda ortaya cikan yol tekerleklerinin ust uste bindigi ve birbirlerinin arasina girdigi Schachtellaufwerk sistemi terk edilecekti PlanlamaTiger II nin 80 cm capindaki tekerleklerinin yakindan cekimi Oberbaurat Kniepkamp Wa Preuf 6 nin otomotiv tasariminin sivil yoneticisi tarafindan tasarlanan program ilk kez Mayis 1942 de dusunuldu ve Nisan 1943 te resmi olarak onaylandi Bu yeni tasarimlarda odaklanilan bes ana oge onde kalin bir zirh kullanabilmek icin mumkun oldugu kadar fazla agirligin aracin arka kismina alinmasi motor ve sanzimanin bir guc unitesinde birlestirilerek bakim ve tamirinin kolaylastirilmasi tum araclarin dort agirlik sinifinda E 10 E 25 E 50 E 75 ve E 100 standartlastirilmasi tum suspansiyon bilesenlerinin arac disina monte edilerek savas kompartmaninda yer kazanilmasi ve avara kasnagi veya herhangi bir yol tekerinin bir mayin ile hasar gormesi durumunda paletin kalan tekerler etrafinda yeniden birlestirilerek aracin hareketine devam edebilmesiydi Tanklarin onden cekisli olmasinin avantajlari goz onunde bulundurulmus ancak mayin ve dusman silahlarinin isabeti risklerine karsi askeri acidan daha avantajli oldugu dusunulerek tahrik dislisinin arkaya yerlestirilmesinde karar kilinmistir E 10E10 Entwicklung serisi araclarin en kucugu olan E 10 un tasarim kontrati Ulm daki Klockner Humboldt Deutz Magirus Werk e verildi E 10 ozellikle motorlar suspansiyon ve aktarma bilesenlerinin testi icin planlanmisti E 10 ve E 25 in bircok ortak parca kullanmasi hedeflenmisti Magirus un bir cizimi aracin 7 5 cm PaK 39 L 48 tanksavar topu ile donatilacagini gostermekteydi Ocak 1945 itibariyla aracta hangi topun kullanilacagi netlesmemisti ve en modern topun kullanilmasina karar verilmisti Aracin zirhi icin govde onunde ust plakada 60 egimde 60 mm lik alt plakada ise 60 egimde 30 mm lik zirh levhalari kullanilmasi planlanmisti Govde yanlari 10 egimde 20 mm govdenin arka ust plakasi 15 egimde 20 mm govde arka alt plakasi 33 egimde 20 mm govde ustu ve alti ise 10 ar mm kalinliginda zirha sahip olacakti Aracta kullanilacak Maybach V 12 HL 100 motoru 400 HP gucundeydi Aracin uretim versiyonunda bu motora yakit enjeksiyonu eklenmesi ile gelistirilecek 550 HP gucunde HL 101 motorunun kullanilmasi dusunuluyordu Daha guclu motor ile aracin Hetzer olarak adlandirilarak Hellcat lere karsi kullanilabilecegi hesaplanmisti Aracta 1 000 mm capinda dort adet kaucuk lastikli celik jant yer alacakti Jantlar birbiri uzerine binecek sekilde tasarlanmisti 400 mm genisligindeki paletlerin yerle temas uzunlugu 2 55 metreyken aracin toplam aks genisligi ise 2 46 metreydi PaK 39 topu ile toplam uzunlugu 6 91 m sasi uzunlugu 5 35 m toplam genisligi 2 86 m yuksekligi ise 1 76 metreydi Agirlik olarak 10 ile 25 ton arasinda olmasi dusunuluyordu Oberbaurat Kneikamp in savas sonrasi sorgusunda verdigi bilgiye gore E 10 cizimleri 1944 yazinda tamamlanmis Magirus ile yapilan kontrata gore uc prototip insa edilmesi kararlastirilmisti Silezya da insa edilen uc govde Kizil Ordu bolgeye vardiginda henuz tamamlanmamisti E 25E25 E 25 Entwicklung serisinin ikinci agirlik sinifini olusturan tasarim grubuydu Detayli tasarim kontrati Karlsruhe deki Arguswerke ye verilmisti E 25 arkadan itisli olacak E 10 ile bircok ortak parca kullanacakti Ocak 1945 te Entwicklungkomission E 25 tasarimina devam edilmesi kararini vermisti Aracin govde on ust zirh plakasi 50 egimde ve 50 mm kalinlikta on alt plakasi ise 55 egimde ve 50 mm kalinliktaydi Govde ust yanlari 52 egimde 30 mm govde alt yanlari 0 egimde 30 mm govde arka ustu 40 egimde 30 mm govde arka alt plakasi 50 egimde 30 mm arac tavani ve alti ise 0 egimde 20 mm kalinlikta zirha sahipti 1 Temmuz 1944 te Zahnradfabrik Friedrichshafen E 25 in 1945 baslarinda tamamlamayi hedefledikleri yari otomatik sanziman direksiyon sistemi uzerine calisiyordu Bu sistem Maybach V 12 HL 100 motoruyla eslestirilecekti Mart 1945 sonrasinda ise daha guclu HL 101 motorunun HL 100 un yerini almasi hedefleniyordu Arac govdesi 5 66 metre uzunlukta 3 41 m genislikte ve 2 03 m yukseklikteydi Palet genisligi 700 mm paletlerin yerle temas ettigi uzunluk 2 96 m aks genisligi ise 2 74 m ydi Sadece birkac adet test sasisi Versuchsfahrgestell siparisi verildi Savas sonunda tasarim seri uretime hazir duruma yaklasmamisti Oberbaurat Kneikamp in savas sonrasi sorgusunda verdigi bilgiye gore uc E 25 sasisi Alkett in Berlin Spandau fabrikasindaydi ancak Muttefik askerleri fabrikaya vardiginda sasileri bulamadilar E 50 E 75 StandardpanzerE 50 E 75 E 50 ve E 75 Standardpanzer Wehrmacht icin ana tank olarak planlanmisti Tasarimi icin otomobil ureticisi Adlerwerke secildi E 50 ve E 75 standart tanklar olarak planlanmisti ayni motora paletlere avara kasnaklarina palet gerilim mekanizmalarina yakit tanklarina havalandirma sistemlerine ve diger aksesuarlara sahip olacaklardi Sasileri ayni sekil ve boyutlarda olacakti Iki govdenin de dis boyutlari ayni tutularak E 50 nin biraz daha genis bir ic hacme E 75 in ise daha kalin bir zirha sahip olmasi planlanmisti Bu sayede iki tankin da fabrikada ayni uretim hattinda uretilebilmesi cephede ise ayni mekanikerler tarafindan ayni aletler kullanilarak bakim ve tamirinin yapilabilmesi planlanmisti E 50 Standardpanzer standart orta sinif tank olarak dusunuldu Panther modellerinin yerini almak uzere tasarlandi Agirliginin 50 ile 75 ton agirliklari arasinda olmasi dusunuldu E 75 Standardpanzer ise standart agir sinif tank olarak dusunuldu Tiger I Tiger II ve Jagdtiger modellerinin yerini almak icin tasarlandi E 50 ile ayni tasarima sahip olmasina ragmen daha kalin zirhi ile 75 ile 100 ton arasinda olacakti Tanklarin guc unitesi olarak bircok Alman tankinda kullanilan Maybach HL230 motorunun gelistirilmis bir versiyonu dusunulmekteydi Dayanikliligi arttirilan motora eklenecek supersarj sistemi ve yakit enjeksiyonu planlanmaktaydi ancak supersarjorun hazir olmamasi sebebiyle gelistirilmis Maybach HL230 yerine 900 HP gucundeki HL234 motoru kullanilmasi dusunulmustu E 50 E 75 tasarimlarina dek Alman tanklarinda motor sanziman ve direksiyon sistemi ayri uniteler olarak tasarlaniyordu Standartpanzer tasarimlarinda bu uniteler tek parca olarak aracin arkasinda yer alacak sekilde tasarlandi Araclarda 8 ileri hidrolik sanziman yer alacakti Iki aracin da sanzimanlari ikiser disli haric ayni olacak E 50 60 km sa son hiza ulasirken E 75 in son hizi 40 km sa olacakti Suspansiyon tamamen yeni bir tasarima sahipti Yol tekerleri disk yayli amortisorlere bagli olacakti E 50 de uc E 75 te ise dort suspansiyon unitesi yer alacakti Iki model icin de herhangi bir prototip uretilmedi Araclarin bazi parcalari uretildi projelerin butunu ise sadece kagit uzerinde kaldi E 100E 100 sasi prototipiBirlesik Krallik tarafindan ele gecirilen prototip romorka yuklenmis vaziyetteyken E 100 Entwicklung serisinin en cok ilerleme kaydeden modeli super agir tank E 100 du 150 tonluk bir panzer fikri ilk kez 11 Eylul 1942 de Wa Pruef 6 ile Krupp arasindaki bir toplantida gorusuldu Temel tasarim Krupp tarafindan Tiger parcalari kullanilarak Porsche nin tasarladigi Maus super agir muharebe tankina paralel olarak gelistirilecekti Programda yer alan tasarimlar gercekte ordunun ihtiyaclariyla ortusmuyordu ancak bu sayede Alman sanayicilerin Hitler ve diger siyasetcilerle baglantilarini kullanarak ordunun ihtiyaci olmayan yeni programlar baslatmalarinin onune gecmek hedefleniyordu Krupp 17 Kasim 1942 de ilk on tasarimlari sundu Ordu donatim Krupp un yogun uretim hatlarina yeni bir model daha ekleyebilecegini dusunmuyordu Bu sebeple yuklenici olarak Frankfurt taki Adler sirketi secildi Adler Krupp un planlarini prototip tasarima donusturecek ve prototipi Paderborn yakinlarindaki Sennelager ordu ussunde uretecekti Entwicklung E serisinin en agiri olan arac 100 ton agirlik sinifinda olacakti ve E serisindeki diger aracla bircok ortak parcasi olacakti Adler tasarim calismalarina 30 Haziran 1943 te basladi 15 Ocak 1944 te ordu raporu prototip sasisinin montajinin neredeyse tamamlandigini belirtiyordu ancak savas esnasindaki zorluklar sebebiyle calismalar yavasti Prototipin montaji icin sadece uc Adler iscisi ayrilmisti Tankin Belleville suspansiyon sistemi yay uniteleri 1 metre genisligindeki muharebe paletleri yakit hatlari ve sanziman korumasi hala teslim edilmemisti Tankin suspansiyon ve elektrik sistemleri tamamlanmamisti Elde daha iyi bir motor olmadigi icin tank Maybach HL230 motoruyla donatilmisti En onemlisi tankin tareti hala hazir degildi Krupp un Maus taretinin daha az zirhli bir versiyonu olarak Mayis 1944 te tasarladigi taret teslim edilmemisti Mart 1944 te Adler E 100 olarak adlandirilacak super agir tank icin hazirladiklari 021A38300 numarali planlarini Oberbaurat Kniepkamp ile paylasti Tasarimlara gore tank bir adet 150 mm ve bir adet 75 mm olmak uzere iki adet top tasiyacakti Taret Maus taretine kiyasla daha az zirhli ve daha hafifti once 200 mm yanlarda 80 mm arkada 150 mm ve ustte 40 mm zirh tasiyacak ve 35 ton agirliginda olacakti Iki farkli guc unitesi planlanmisti planlardan biri 700 hp lik Maybach HL230 motoru ve Tiger II de kullanilan aktarma ve direksiyon mekanizmalarinin yeniden kullanilmasini iceriyordu Tankin hesaplanan son hizi 23 km sa idi Ikinci versiyon 1 200 hp gucunde yeni tasarlanacak bir Maybach motor ve 8 ileri mekanik hidrolik sanziman tasiyacak ve son hizi 40 km sa olacakti Tank govdesi on ust plakada 60 acida 200 mm on alt plakada 52 acida 150 mm govde yanlarinda 0 acida 120 mm arkada 30 acida 150 mm govde ustunde 40 mm ve govde altinda onde 80 mm arkada ise 40 mm kalinligindaydi Tasarim demiryolu ile tasinmasini kolaylastirmak uzere sokulebilir yan zirh plakalarina sahipti Bu tasarim orijinal Tiger Maus projesine benziyordu ancak daha buyuk 900 mm capinda yol tekerlerine ve burulma cubuklari yerine yeni tasarlanan ve yaylar kullanan bir suspansiyona sahipti Tank icin ayrica Maus un taretinden daha basit ve hafif yeni bir taret tasarlanmisti Temmuz 1944 te Hitler super agir tanklarin gelistirilmesinin durdurulmasini emretti E 100 uzerinde calismalar cok dusuk oncelikli olarak devam etti Tamamlanmamis ilk prototip ABD nin 751 Sahra Topcu Taburu tarafindan Nisan 1945 baslarinda Sennelager ussunde bulundu Kismen tamamlanmis arac Britanya Ordusu tarafindan test amacli olarak alindi ve 1950 lerde parcalandi KaynakcaOzel a b c d e f Jentz amp Doyle 2001 s 20 18 a b c d Jentz amp Doyle 2001 s 20 40 a b c Jentz amp Doyle 2001 s 20 42 a b Spielberger amp Milsom 1973 s 156 a b c d e f g Estes amp Palmer 2014 ss 28 29 Trojca 2005 s 59 a b Jentz amp Doyle 2008 s 6 3 51 Jentz amp Doyle 2008 s 6 3 52 Jentz amp Doyle 2008 s 6 3 53 White B T 1983 Tanks and other Armored Fighting Vehicles of World War II New York Exeter Books ss 298 299 ISBN 0 671 06009 0 a b Jentz amp Doyle 2008 s 6 3 54 a b Chamberlain Peter Doyle Hilary 1999 Encyclopedia Of German Tanks Of World War Two Cassell s 149 ISBN 1854095188 Tank Archives 24 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2016 Merriam Press World War 2 In Review German Fighting Vehicles Issue 2 October 2019 9780359962167 hyperlink 16 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 751st Field Artillery Battalion 16 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2021 GenelEstes Kenneth W Palmer Ian 2014 Super Heavy Tanks of World War II Oxford Birlesik Krallik Osprey ISBN 978 1 78200 385 4 Jentz Thomas L Doyle Hillary L 2001 Panzer Tracts No 20 1 Paper Panzers Maryland ABD Panzer Tracts ISBN 0 9708407 3 X Jentz Thomas L Doyle Hillary L 2008 Panzer Tracts No 6 3 Schwere Panzerkampfwagen Maus and E 100 Maryland ABD Panzer Tracts ISBN 0 9815382 3 1 Spielberger Walter J Milsom John 1973 Elefant and Maus E 100 Berkshire Birlesik Krallik Profile Publications Limited ISBN 0 85383 004 5 Trojca Waldamer 2005 German Secret Panzer Projects Katowice Polonya Model Hobby ISBN 83 60041 09 1 von Senger und Etterlin F M 1969 German Tanks of World War II The Complete Illustrated history of German Armoured Fighting Vehicles 1926 1945 Lucas J tarafindan cevrildi New York Galahad Books ISBN 0 88365 051 7 Information about the E 100 at Panzerworld 22 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Entwicklung serisi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir II Dunya Savasi ndaki zirhli araclar listesi II Dunya Savasi nda Almanya tank uretimi