Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Finasterid | |
|---|---|
|
| |
| Kimyasal adı | N-(1,1-dimetiletil)-3-okso- (5α,17β)-4-azaandrost-1-en-17-karboksamid |
| Kimyasal formül | C23H36O2N2 |
| Molekül ağırlığı | 372.549 g/mol |
| CAS numarası | 98319-26-7 |
| ATC kodu | G04CB01 |
| PubChem | 194453 |
| DrugBank | APRD00632 |
| Biyoyararlanım | %63 |
| Metabolizma | Hepatik |
| Eliminasyon yarı ömrü | erişkinde 6 saat yaşlıda 8 saat |
| Atılım | %57 feçes %39 idrarda metabolitleriyle |
| Gebelik kategorisi | X (doğum defektleri yapar çünkü antiandrojen!) |
| Yasal statü | Reçeteyle satılır. |
| Uygulama yolu | Oral |
Finasterid, bir antiandrojen olup testosteronu dihidrotestosterona(DHT) çeviren tip2 enziminin inhibitörüdür. Düşük dozlarda () tedavisinde, yüksek dozlarda prostat kanseri tedavisinde kullanılır. Mayıs 2008'de yapılan bir çalışmanın sonuçlarına göre finasterid, prostat kanseri riskini %30 azaltmaktadır (aşağıya bakınız). BPH ilerlemesini durdurmak için ile kombine olarak kullanılmaktadır. Ayrıca birçok ülkede yani erkek tipi kellik tedavisi için onayı bulunmaktadır.
Finasterid ilk olarak 1992'de prostat büyümesini önleyici ilaç olarak 1 mg dozda Proscar® adıyla onaylanmıştır. 22 Aralık 1997'de FDA finasteridin erkek tipi kellik tedavisinde kullanımını da onaylamıştır.
2005'te yapılan Prostat Kanseri Önleme Denemelerinde (PCPT) 5 mg dozda kullanıldığında prostat kanseri riskini %25 azalttığı gösterilmiştir. Ayrıca artışı sağlamış ve prostat kanseri tanısında özgüllük ve seçicilğin artmasını sağlamıştır.2008'de yapılan bir çalışma prostat kanseri riskini %30 azalttığını göstermiştir. Biyopsiyle yapılan incelemelerde kanserli alanlarda gerileme olduğu gösterilmişir.Ayrıca High-Grade prostat kanseri riskini artırmamaktadır.
Kullananların yaklaşık %1'inde gözlenen yan etkiler şunlardır: erektil disfonksiyon, daha az sıklıkla jinekomasti. (meme bezi büyümesi).[1] 24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Tedavi kesildiğinde yan etkiler de durmaktadır.
Yan etkileri
- Finasterid kadınlar için endike değildir.
- Finasterid'in gebelik kategorisi X'tir çünkü sebebidir. Özellikle erkek fetus gelişimini olumsuz etkilemektedir. Ciltten emilimi de olabileceği için kadınların ilaca dokunmaları bile önlenmelidir.
- Finasteridin anne sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir, bu yüzden emziren kadınlarda alınması önerilmez.
- Finasterid erkek semenine geçebilmektedir ama Merck® bunun çok da önemli olmadığını söylemektedir.
- Finasterid depresyonla ilişkilendirilmiştir İlaç aynı zamanda (potent endojen GABA-A reseptör modulatörü) düzeylerini azaltmaktadır.
- Birçok spor organizasyonu finasterid kullanımını yasaklamıştır çünkü bu ilaç doping olarak alınan steroid düzeylerini maskelemektedir! 2005 itibarıyla, finasterid Dünya Anti-Doping Ajansı yasak listesine alınmıştır. Şu ana dek finasterid kullanımı nedeniyle yasaklanmış sporcular şunlardır: atletler , , buz hokeyi kalecisi
- Finasterid'in cinsel davranışlara etkisi olup olmadığı İsveç Medikal ürünler Ajansı tarafından araştırılmaktadır.
Saç kaybı tedavisinde kullanımı
Hafif ve orta derecede saç kaybı olan erkeklerle yapılan 5 yıllık bir çalışmada, Propecia® (finasterid 1 mg) ile tedavi edilen deneklerin %48'inde saç büyümesi olduğu, %42'sinde yeni saç kaybı olmadığı saptanmıştır. Propecia yalnızca sürekli kullanımda etkilidir, tedavi bırakılırsa 6-12 ay içinde ilaca bazı saç folikül düzelmeleri kaybolur.Minoksidil gibi bu da özellikle kafanın en tepe merkez bölgesinde etkisini maksimum olarak gösterir.
Bazı kullanıcılar maddi tasarruf sağlama umuduyla Propecia yerine Proscar® satın alırlar ve Propecia®'ya benzemesi için tabletleri üç ila beş parçaya bölerler. Eğer evde gebe bir kadın varsa bu çok zararlı bir eylemdir çünkü erkek fetusta ufak derişimlerde bile doğum defektlerine yol açmaktadır! Özellikle erkek genital sistem gelişimini olumsuz etkilemektedir. Gebeler ilaçtan havaya saçılan tozdan bile uzak tutulmalıdırlar!
Propecia®'nın bayanlarda saç kaybını önelemede bir yararlılığı gösterilmemiştir. Ama ilacın üreticileri ilacın östrojenin azalıp testosteron salınımının arttığı postmenopozal bayanlarda etkili olabileceğini savunmaktadırlar. Postmenopozal bayanlara birçok doktor tarafından yazılmakta olan bu ilaç, bayanın hamile kalabilme olasılığı olduğunda asla yazılmamalıdır!
Olası sağlık kaygıları
tarafından ilk kez Mart 2003'te ilacın uzun süreli kullanımı ile oluşabilecek sorunlarla ilgili bir çalışma başlatılmıştır. Ayrıca ilacın dozunun çok fazla olduğu öne sürülmüştür. Bu iddia FDA'nın ilaca onay vermeden önce yaptığı çalışmalarla desteklenmektedir çünkü bu çalışmalarda ilacın 1 mg ve 0,2 mg kullanımları arasında büyük bir tedavi farkı olmadığı gösterilmiştir. Bazı kişiler FDA'yı ilaç dozlarının düzeltilmesi konusunda uyarmış fakat bir sonuç alınamamıştır. Oysa FDA ilacın 0,2 mg ve 1 mg dozlarıyla yapılan tedavi arasında bir fark olmadığını kabul etmiş ama 1 mg dozun yan etkileri artırmadığını söylemiştir. Yapılan başka bir çalışmada da 0,01 mg dozun tedavide başarısız olduğu gösterilmiştir.
Prostat Kanseri Önleme Denemeleri'nde (PCPT), ilacı kullananlarda prostat kanseri gelişme riskinin %25 azaldığı gösterilmiştir. Ama prostat kanseri gelişmiş olanlarda ilacın kullanımına devam edildiğinde yayılmayı hızlandırdığı bildirlmiştir.
Ayrıntılı etki mekanizması
DHT, testosteron türevi bir hormon olup saç folüküllerinde bozulmaya ve erkek tipi kelliğe yol açtığı gösterilmiştir. DHT, tıpkı testosteron gibi bir steroid hormondur ama androjen almaçlarına daha yüksek affinite göstermektedir. Bundan dolayı testosteronun DHT'ye dönüşmesinin erkek tipi kelliği tetiklediği bilinmektedir. Ancak erkekte saçın dökülmesine neden olan tek faktör DHT değildir. Testosteron ve dehidroandrosteron gibi diğer androjen hormonlar da erkeklerde saçı dökmektedir fakat içlerinde saçı en çok dejenere eden DHT olduğu için saçın dökülmesine yol açan tek hormon DHT sanılmaktadır. Bu yüzden DHT'yi belli oranda azaltan finasterid'in saça olan etkisi sınırlıdır. Diğer 5 alfa redüktaz inhibitörleri gibi finasterid'in de etki sahası vertex bölgesi ile sınırlıdır.
DHT'nin saça ne şekilde zarar verdiği bilinmemekle birlikte, DHT'nin saç folikül hücrelerinin sitoplazmalarında androjen reseptörlerine bağlandığı gösterilmiştir. Oluşan reseptör-hormon dimeri daha sonra çekirdeğe giderek saç proteinlerini sentezleyen genlerin ekspresyonunu baskılamaktadır. (Şubat 2007)
Oysa, DHT beyin işlevleri için de önemlidir, ayrıca testis, prostat, kas dokusu gelişiminde de payı büyüktür. DHT fiziksel güçten, cinsel güçten ve pozitif konsantrasyondan sorumludur. Araştırmalara göre DHT, ruh ve beyin sağlığı açısından da öneme sahiptir. Finasterid, DHT'yi tamamen yok etmediğinden net bir tehdit oluşturmaz erkekler için ancak kimi erkekler, zamanla finasterid'den çok olumsuz olarak etkilenebilmektedir.
- Finasterid içeren diğer ilaçlar kan testosteron düzeylerini yükseltmektedir, çünkü testosteronun DHT'ye dönüşümü azalmaktadır.Serumda sürekli testosteron yüksekliği olumsuz etkilere yol açabilir.
- Ayrıca yapay olarak düşürülen DHT derişimleri de bazı istenmeyen sorunlara yol açabilmektedir. DHT bir östrojen antagonistidir. Erkekler de böbreküstü bezleri ile östrojen üretmektedirler, ama bu bayan ovaryumlarında üretilenin onda biri kadardır. DHT'nin azalması ile erkeklerde östrojenin etkisi artarak jinekomasti gelişebilir.
- Östrojen yağ ile DHT ise kas ile alakalıdır genelde. DHT'nin azalması ile artan östrojen zamanla kilo almaya ve metobolik yağlanmaya neden olabilir.Çünkü daha çok östrojen daha çok yağ, daha çok yağ ise daha çok östrojen demektir.Östrojen'i dengeleyen ve azaltarak kas kütlesi-yağ kütlesi dengesini koruyan DHT artık azaldığından, erkek vücudu östrojen'e karşı savunmasız kalmıştır bir anlamda.
- Finasterid ve dutasterid BPH tedavisi için geliştirilmiş olmakla birlikte, bazı araştırmacılar finasteridin genç insanlarda kullanımının prostatı olumsuz etkileyebileceğini söylemektedirler. Bir araştırmacı, , diyor ki “Yaşlı adamlarda sık gördüğümüz östrojen/androjen oranı BPH'ın gerçek nedenidir.”[Şubat 2007)[]
DHT'NİN AZALMASININ YOL AÇTIĞI DİĞER ETKİLER
DHT, erkek vücudundaki en güçlü androjen hormondur. DHT temel olarak fetus döneminde cinsel organların oluşmasından ve beyinde erkeksi kimliğin oturmasından ve ergenlik çağında sekonder seks karakterlerinin (sakal, bıyık çıkması, ses kalınlaşması vs.) oluşumundan sorumludur. Ancak ergenlik döneminin sona ermesi ile DHT'nin görevi bitmemekte, gerek erkek beyninde, gerekse cinsel fonksiyonlar üzerinde etkisini bir ömür boyu sürdürmektedir. Yapılan araştırmalar, testosteron'un birçok dokuda DHT'ye dönüşmeden etki edemediğini ve testosteron'un etki sağlayabilmesi için 5 alfa redüktaz enzimi ile DHT'ye dönüşmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. DHT, testosterona göre çok daha etkili bir androjendir. Androjen reseptörlerine bağlanma oranı çok daha fazladır testosterona göre. Ayrıca testosteron, aramotase isimli bir enzimle belli oranda estrogen hormononuna dönerken DHT, hiçbir şekilde estrogene dönmez ve aromatase olmaz. Bu bağlamda, erkek metabolizmasında en güçlü erkeklik hormonu olduğu rahatlıkla söylenebilir. DHT, aynı zamanda estrogen'in istenmeyen yanetkilerine karşı da erkeği korur.
DHT azaldığı zaman ortaya empotans (iktidarsızlık), libido azalması, sperm sayısında azalma, orgazmın tatmin ediciliğinde düşüş, meni hacminde azalma gibi yanetkiler çıkmaktadır. Her ne kadar bu yanetkilerin geri dönüşümlü olduğu söylense de, serum DHT oranları labortuar ortamında azaltılan hayvanların, dişileri hamile bırakma oranları son derece düşmüş ve ilişki sırasında süreklilik sağlayamamış ve ilişkiye konsantre olamamışlardır.
Ergenlik dönemi sekonder seks karakterlerinin tam olarak oturması ile erkekte son bulmaktadır. Ancak sekonder seks karakterlerinin tam olarak oturması bazen 18 yaşını fazlası ile aşmakta ve 20 hatta 25 yaşına kadar süren bir zamana yayılmaktadır. Sakal ve bıyığın tam bir biçimde gür olarak çıkması, sesin tam olarak erkeksi ton alması, kas ve yağ kitlesinin tam olarak gelişmesi bazen uzun zamanlar almaktadır. Bu yüzden ergenlik dönemi takvim yaşından ziyade organik yaşla alakalı olan hormonal ve biyokimyasal bir süreçtir. Ne zaman biteceği kişiden kişiye farklılık gösterir. Kimi insanda 18 yaşında sona ererken kimi insanda 25 yaşına kadar sürebilir ergenliğin bitişi.
Ergenliğin bitişinden önce DHT azalması
- DHT'nin yol açtığı erkeksi farklılaşma meydana gelmeyecektir. Sakal-bıyık ya hiç çıkmayacak ya da tam olarak gür biçimde çıkmayacak ve genç erkek ömür boyu seyrek sakallı/bıyıklı ya da köse olarak kalacaktır.
- Vücut kılları erkeksi bir biçimde çıkmayacak ya da çıktığı kadarı ile kalacaktır.
- Boy uzaması duracak ya da uzadığı kadarı ile kalacaktır. (Boy uzamasının durması ve kemiklerin enlemesine gelişmesi erkekte estrogen hormonunun görevidir)
- Ses kalınlaşmayacak ya da kalınlaştığı kadar veya çatallaşmış vaziyette kalacaktır.
- Yağ ve kas dokusunun dağılımı erişkin bir erkekteki gibi bir dağılım göstermeyecektir.
DHT'NİN AZALTILMASININ GENEL YANETKİLERİ !!!
- Empotans (iktidarsızlık): Ereksiyon olamama ya da ereksiyonların ani şekilde kesilmesi. Kaliteli sertleşme sağlayamama
- Libido azalması: Karşı cinse karşı olan seksüel isteğin, cinsel içerikli rüyaların ve fantezi kurma olayının azalması veya yok olması.
- Sperm azalması: Sperm hareketliliğin ve doğurtganlık gücünün azalması. Bazı kişilerde geçici kısırlık dahi oluşabilmektedir.
- Cinsel konsantrasyonun azalması: DHT'nin azalmasının cinsel ilişki sırasındaki cinsel konsantrasyon üzerinde negatif etkide bulunduğu,hayvanlar üzerinde yapılan deneylerden ve insanların yanetki bildirimlerinden bilinmektedir. DHT'nin azalması ani cinsel isteksizliğe, cinsel ilişkiden alınan hazzın azalmasına veya konsantrasyonun tamamen kaybolmasına yol açabilmektedir.
- Boşalma bozuklukları: Meni hacminin azalması,renginin saydamlaşması veya kuru boşalma.
- Jinekomasti: Erkekte meme büyümesinin meydana gelmesi
- İlişki sırasında istenmeyen olaylar: İlişki sırasında ani ereksiyon kaybı, ani isteksizlik, ilişkiye konsantre olamama gibi yanetkilerdir.
- Orta kulak iltihabı: DHT, kulak içini tozdan, kirden ve bakterilerden koruyan buşon isimli maddenin salgılanmasından da sorumludur. Bu madde hiç salgılanmadığında ya da yeteri kadar salgılanmadığı zaman orta kulağa kadar ulaşan bakteri ve çeşitli mikroorganizmalar, orta ve hatta iç kulak iltihabına yol açabilmektedir. (Buşon maddesi halk arasında kulak kiri ya da sarı madde olarak adlandırılmaktadır.)
- Cilt kuruluğu ve cilt yaşlanması: Belli miktarda sebum salgısı sağlıklı bir cilt için çok gereklidir. Sebum salgısı DHT'nin kontrolü altındadır. DHT azaldığı ya da hiç olmadığı zaman, sebum salgılanamayacak ya da yetersiz düzeyde salgılanacak ve bu durum cilt kuruluğuna ve hatta nemsiz kalan cildin erkenden kırışıp yaşlanmasına yol açacaktır.
- Kas performansında/sertliğinde/gücünde azalma: Her ne kadar kas üstünde anabolik etkiyi sağlayan androjen testosteron olsa da, DHT'nin azaldığı ya da hiç olmadığı durumlarda kasların kıvrımlılığı, sertliği ve güçlülüğünün bariz bir biçimde azaldığı bilinen bir gerçektir. Testosteron'dan çok daha güçlü bir androjen hormon olan DHT'nin kasa olan olumlu etkisi, testosterondan az değildir ancak kasa olan faydası mekanizma açısından testosteron'dan daha farklıdır.
DHT'NİN AZALTILMASININ YOL AÇTIĞI ESTROGEN (ÖSTROJEN) ARTIŞININ YOL AÇTIĞI YANETKİLER
DHT, aynı zamanda erkek metabolizmasını estrogen hormonunun oluşturabileceği yanetkilere karşı korur. Sistemde DHT azalınca, estrogen hormonu karşılıksız kalır ve dolaşımdaki miktarı çok fazla artabilir. Özellikle kilolu kişilerde bu durum çok daha fazla görülebilir.
Erkekte kadınlık hormonu östrojen fazlalığı
- a) Memelerde büyüme
- b) Kalçada yağ toplanması ve kilo artışı
- c) Sperm sayısının azalması ve kısırlık
- d) Meme kanserine meyil
- e) Kadınlarla cinsel ilişki kurmada zorluk
- f) Bacaklarda kalınlaşma
- g) Ruhsal sorunlar
- h) Kilo alma ve yağlanma
Notlar ve kaynaklar
- ^ "Can Prostate Cancer Be Prevented?" 5 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . American Cancer Society, May 25, 2005.
- ^ Gine Kolata (15 Haziran 2008). "New Take on a Prostate Drug, and a New Debate". The New York Times. 31 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ Potosky A, Miller B, Albertsen P, Kramer B (2008). . Cancer Prevention Research. Cilt Published Online First on May 18, 2008 as 10.1158/1940-6207.CAPR-08-0092. doi:10.1158/1940-6207.CAPR-08-0092. 22 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2008.
- ^ . 15 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2008.
- ^ 13 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20090213134627/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17026771/ arşivlendi. Finasteride induced depression: a prospective stud...[BMC Clin Pharmacol. 2006] - PubMed Result]
- ^ 15 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20081015203643/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?db=pubmed arşivlendi. The anxiolytic etifoxine activates the peripheral ...[Pharmacol Biochem Behav. 2005] - PubMed Result]
- ^ "Skin Deep; Fighting Baldness, and Now an Olympic Ban - New York Times". 11 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2008.
- ^ "Theodore's hair tonic causes positive test". TSN. 10 Şubat 2006. 6 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2006.
- ^ (İsveççe) Ger Propecia nedsatt sexuell funktion efter avslutad behandling? 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 2006-12-11
- ^ . 3 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2008.
- ^ Rossi S (Ed.) (2004). . Adelaide: Australian Medicines Handbook. .
- ^ Layden, J. (1999). "Finasteride in the treatment of men with frontal male pattern hair loss". J Am Acad Dermatol.
- ^ "Center for Drug Evaluation and Research, Application Number NDA 20-788" (PDF). U.S. Food and Drug Administration. 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ a b "Letter to Dr. Sherman Frankel, University of Pennsylvania" (PDF). U.S. Food and Drug Administration. 19 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ . 23 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2008.
Ayrıca bakınız
- Saç Dökülmesi Tedavisinde Finasterid 10 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kellik tedavileri
- Dutasterid
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
FinasteridKimyasal adi N 1 1 dimetiletil 3 okso 5a 17b 4 azaandrost 1 en 17 karboksamidKimyasal formul C23H36O2N2Molekul agirligi 372 549 g molCAS numarasi 98319 26 7ATC kodu G04CB01PubChem 194453DrugBank APRD00632Biyoyararlanim 63Metabolizma HepatikEliminasyon yari omru eriskinde 6 saat yaslida 8 saatAtilim 57 feces 39 idrarda metabolitleriyleGebelik kategorisi X dogum defektleri yapar cunku antiandrojen Yasal statu Receteyle satilir Uygulama yolu OralKaynakca ve sorumluluk reddi Finasterid bir antiandrojen olup testosteronu dihidrotestosterona DHT ceviren tip2 enziminin inhibitorudur Dusuk dozlarda tedavisinde yuksek dozlarda prostat kanseri tedavisinde kullanilir Mayis 2008 de yapilan bir calismanin sonuclarina gore finasterid prostat kanseri riskini 30 azaltmaktadir asagiya bakiniz BPH ilerlemesini durdurmak icin ile kombine olarak kullanilmaktadir Ayrica bircok ulkede yani erkek tipi kellik tedavisi icin onayi bulunmaktadir Finasterid ilk olarak 1992 de prostat buyumesini onleyici ilac olarak 1 mg dozda Proscar adiyla onaylanmistir 22 Aralik 1997 de FDA finasteridin erkek tipi kellik tedavisinde kullanimini da onaylamistir 2005 te yapilan Prostat Kanseri Onleme Denemelerinde PCPT 5 mg dozda kullanildiginda prostat kanseri riskini 25 azalttigi gosterilmistir Ayrica artisi saglamis ve prostat kanseri tanisinda ozgulluk ve secicilgin artmasini saglamistir 2008 de yapilan bir calisma prostat kanseri riskini 30 azalttigini gostermistir Biyopsiyle yapilan incelemelerde kanserli alanlarda gerileme oldugu gosterilmisir Ayrica High Grade prostat kanseri riskini artirmamaktadir Kullananlarin yaklasik 1 inde gozlenen yan etkiler sunlardir erektil disfonksiyon daha az siklikla jinekomasti meme bezi buyumesi 1 24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tedavi kesildiginde yan etkiler de durmaktadir Yan etkileriFinasterid kadinlar icin endike degildir Finasterid in gebelik kategorisi X tir cunku sebebidir Ozellikle erkek fetus gelisimini olumsuz etkilemektedir Ciltten emilimi de olabilecegi icin kadinlarin ilaca dokunmalari bile onlenmelidir Finasteridin anne sutune gecip gecmedigi bilinmemektedir bu yuzden emziren kadinlarda alinmasi onerilmez Finasterid erkek semenine gecebilmektedir ama Merck bunun cok da onemli olmadigini soylemektedir Finasterid depresyonla iliskilendirilmistir Ilac ayni zamanda potent endojen GABA A reseptor modulatoru duzeylerini azaltmaktadir Bircok spor organizasyonu finasterid kullanimini yasaklamistir cunku bu ilac doping olarak alinan steroid duzeylerini maskelemektedir 2005 itibariyla finasterid Dunya Anti Doping Ajansi yasak listesine alinmistir Su ana dek finasterid kullanimi nedeniyle yasaklanmis sporcular sunlardir atletler buz hokeyi kalecisi Finasterid in cinsel davranislara etkisi olup olmadigi Isvec Medikal urunler Ajansi tarafindan arastirilmaktadir Sac kaybi tedavisinde kullanimiHafif ve orta derecede sac kaybi olan erkeklerle yapilan 5 yillik bir calismada Propecia finasterid 1 mg ile tedavi edilen deneklerin 48 inde sac buyumesi oldugu 42 sinde yeni sac kaybi olmadigi saptanmistir Propecia yalnizca surekli kullanimda etkilidir tedavi birakilirsa 6 12 ay icinde ilaca bazi sac folikul duzelmeleri kaybolur Minoksidil gibi bu da ozellikle kafanin en tepe merkez bolgesinde etkisini maksimum olarak gosterir Bazi kullanicilar maddi tasarruf saglama umuduyla Propecia yerine Proscar satin alirlar ve Propecia ya benzemesi icin tabletleri uc ila bes parcaya bolerler Eger evde gebe bir kadin varsa bu cok zararli bir eylemdir cunku erkek fetusta ufak derisimlerde bile dogum defektlerine yol acmaktadir Ozellikle erkek genital sistem gelisimini olumsuz etkilemektedir Gebeler ilactan havaya sacilan tozdan bile uzak tutulmalidirlar Propecia nin bayanlarda sac kaybini onelemede bir yararliligi gosterilmemistir Ama ilacin ureticileri ilacin ostrojenin azalip testosteron saliniminin arttigi postmenopozal bayanlarda etkili olabilecegini savunmaktadirlar Postmenopozal bayanlara bircok doktor tarafindan yazilmakta olan bu ilac bayanin hamile kalabilme olasiligi oldugunda asla yazilmamalidir Olasi saglik kaygilari tarafindan ilk kez Mart 2003 te ilacin uzun sureli kullanimi ile olusabilecek sorunlarla ilgili bir calisma baslatilmistir Ayrica ilacin dozunun cok fazla oldugu one surulmustur Bu iddia FDA nin ilaca onay vermeden once yaptigi calismalarla desteklenmektedir cunku bu calismalarda ilacin 1 mg ve 0 2 mg kullanimlari arasinda buyuk bir tedavi farki olmadigi gosterilmistir Bazi kisiler FDA yi ilac dozlarinin duzeltilmesi konusunda uyarmis fakat bir sonuc alinamamistir Oysa FDA ilacin 0 2 mg ve 1 mg dozlariyla yapilan tedavi arasinda bir fark olmadigini kabul etmis ama 1 mg dozun yan etkileri artirmadigini soylemistir Yapilan baska bir calismada da 0 01 mg dozun tedavide basarisiz oldugu gosterilmistir Prostat Kanseri Onleme Denemeleri nde PCPT ilaci kullananlarda prostat kanseri gelisme riskinin 25 azaldigi gosterilmistir Ama prostat kanseri gelismis olanlarda ilacin kullanimina devam edildiginde yayilmayi hizlandirdigi bildirlmistir Ayrintili etki mekanizmasi DHT testosteron turevi bir hormon olup sac folukullerinde bozulmaya ve erkek tipi kellige yol actigi gosterilmistir DHT tipki testosteron gibi bir steroid hormondur ama androjen almaclarina daha yuksek affinite gostermektedir Bundan dolayi testosteronun DHT ye donusmesinin erkek tipi kelligi tetikledigi bilinmektedir Ancak erkekte sacin dokulmesine neden olan tek faktor DHT degildir Testosteron ve dehidroandrosteron gibi diger androjen hormonlar da erkeklerde saci dokmektedir fakat iclerinde saci en cok dejenere eden DHT oldugu icin sacin dokulmesine yol acan tek hormon DHT sanilmaktadir Bu yuzden DHT yi belli oranda azaltan finasterid in saca olan etkisi sinirlidir Diger 5 alfa reduktaz inhibitorleri gibi finasterid in de etki sahasi vertex bolgesi ile sinirlidir DHT nin saca ne sekilde zarar verdigi bilinmemekle birlikte DHT nin sac folikul hucrelerinin sitoplazmalarinda androjen reseptorlerine baglandigi gosterilmistir Olusan reseptor hormon dimeri daha sonra cekirdege giderek sac proteinlerini sentezleyen genlerin ekspresyonunu baskilamaktadir Subat 2007 Oysa DHT beyin islevleri icin de onemlidir ayrica testis prostat kas dokusu gelisiminde de payi buyuktur DHT fiziksel gucten cinsel gucten ve pozitif konsantrasyondan sorumludur Arastirmalara gore DHT ruh ve beyin sagligi acisindan da oneme sahiptir Finasterid DHT yi tamamen yok etmediginden net bir tehdit olusturmaz erkekler icin ancak kimi erkekler zamanla finasterid den cok olumsuz olarak etkilenebilmektedir Finasterid iceren diger ilaclar kan testosteron duzeylerini yukseltmektedir cunku testosteronun DHT ye donusumu azalmaktadir Serumda surekli testosteron yuksekligi olumsuz etkilere yol acabilir Ayrica yapay olarak dusurulen DHT derisimleri de bazi istenmeyen sorunlara yol acabilmektedir DHT bir ostrojen antagonistidir Erkekler de bobrekustu bezleri ile ostrojen uretmektedirler ama bu bayan ovaryumlarinda uretilenin onda biri kadardir DHT nin azalmasi ile erkeklerde ostrojenin etkisi artarak jinekomasti gelisebilir Ostrojen yag ile DHT ise kas ile alakalidir genelde DHT nin azalmasi ile artan ostrojen zamanla kilo almaya ve metobolik yaglanmaya neden olabilir Cunku daha cok ostrojen daha cok yag daha cok yag ise daha cok ostrojen demektir Ostrojen i dengeleyen ve azaltarak kas kutlesi yag kutlesi dengesini koruyan DHT artik azaldigindan erkek vucudu ostrojen e karsi savunmasiz kalmistir bir anlamda Finasterid ve dutasterid BPH tedavisi icin gelistirilmis olmakla birlikte bazi arastirmacilar finasteridin genc insanlarda kullaniminin prostati olumsuz etkileyebilecegini soylemektedirler Bir arastirmaci diyor ki Yasli adamlarda sik gordugumuz ostrojen androjen orani BPH in gercek nedenidir Subat 2007 kaynak belirtilmeli DHT NIN AZALMASININ YOL ACTIGI DIGER ETKILER DHT erkek vucudundaki en guclu androjen hormondur DHT temel olarak fetus doneminde cinsel organlarin olusmasindan ve beyinde erkeksi kimligin oturmasindan ve ergenlik caginda sekonder seks karakterlerinin sakal biyik cikmasi ses kalinlasmasi vs olusumundan sorumludur Ancak ergenlik doneminin sona ermesi ile DHT nin gorevi bitmemekte gerek erkek beyninde gerekse cinsel fonksiyonlar uzerinde etkisini bir omur boyu surdurmektedir Yapilan arastirmalar testosteron un bircok dokuda DHT ye donusmeden etki edemedigini ve testosteron un etki saglayabilmesi icin 5 alfa reduktaz enzimi ile DHT ye donusmesi gerektigini ortaya koymaktadir DHT testosterona gore cok daha etkili bir androjendir Androjen reseptorlerine baglanma orani cok daha fazladir testosterona gore Ayrica testosteron aramotase isimli bir enzimle belli oranda estrogen hormononuna donerken DHT hicbir sekilde estrogene donmez ve aromatase olmaz Bu baglamda erkek metabolizmasinda en guclu erkeklik hormonu oldugu rahatlikla soylenebilir DHT ayni zamanda estrogen in istenmeyen yanetkilerine karsi da erkegi korur DHT azaldigi zaman ortaya empotans iktidarsizlik libido azalmasi sperm sayisinda azalma orgazmin tatmin ediciliginde dusus meni hacminde azalma gibi yanetkiler cikmaktadir Her ne kadar bu yanetkilerin geri donusumlu oldugu soylense de serum DHT oranlari labortuar ortaminda azaltilan hayvanlarin disileri hamile birakma oranlari son derece dusmus ve iliski sirasinda sureklilik saglayamamis ve iliskiye konsantre olamamislardir Ergenlik donemi sekonder seks karakterlerinin tam olarak oturmasi ile erkekte son bulmaktadir Ancak sekonder seks karakterlerinin tam olarak oturmasi bazen 18 yasini fazlasi ile asmakta ve 20 hatta 25 yasina kadar suren bir zamana yayilmaktadir Sakal ve biyigin tam bir bicimde gur olarak cikmasi sesin tam olarak erkeksi ton almasi kas ve yag kitlesinin tam olarak gelismesi bazen uzun zamanlar almaktadir Bu yuzden ergenlik donemi takvim yasindan ziyade organik yasla alakali olan hormonal ve biyokimyasal bir surectir Ne zaman bitecegi kisiden kisiye farklilik gosterir Kimi insanda 18 yasinda sona ererken kimi insanda 25 yasina kadar surebilir ergenligin bitisi Ergenligin bitisinden once DHT azalmasi DHT nin yol actigi erkeksi farklilasma meydana gelmeyecektir Sakal biyik ya hic cikmayacak ya da tam olarak gur bicimde cikmayacak ve genc erkek omur boyu seyrek sakalli biyikli ya da kose olarak kalacaktir Vucut killari erkeksi bir bicimde cikmayacak ya da ciktigi kadari ile kalacaktir Boy uzamasi duracak ya da uzadigi kadari ile kalacaktir Boy uzamasinin durmasi ve kemiklerin enlemesine gelismesi erkekte estrogen hormonunun gorevidir Ses kalinlasmayacak ya da kalinlastigi kadar veya catallasmis vaziyette kalacaktir Yag ve kas dokusunun dagilimi eriskin bir erkekteki gibi bir dagilim gostermeyecektir DHT NIN AZALTILMASININ GENEL YANETKILERI Empotans iktidarsizlik Ereksiyon olamama ya da ereksiyonlarin ani sekilde kesilmesi Kaliteli sertlesme saglayamama Libido azalmasi Karsi cinse karsi olan seksuel istegin cinsel icerikli ruyalarin ve fantezi kurma olayinin azalmasi veya yok olmasi Sperm azalmasi Sperm hareketliligin ve dogurtganlik gucunun azalmasi Bazi kisilerde gecici kisirlik dahi olusabilmektedir Cinsel konsantrasyonun azalmasi DHT nin azalmasinin cinsel iliski sirasindaki cinsel konsantrasyon uzerinde negatif etkide bulundugu hayvanlar uzerinde yapilan deneylerden ve insanlarin yanetki bildirimlerinden bilinmektedir DHT nin azalmasi ani cinsel isteksizlige cinsel iliskiden alinan hazzin azalmasina veya konsantrasyonun tamamen kaybolmasina yol acabilmektedir Bosalma bozukluklari Meni hacminin azalmasi renginin saydamlasmasi veya kuru bosalma Jinekomasti Erkekte meme buyumesinin meydana gelmesi Iliski sirasinda istenmeyen olaylar Iliski sirasinda ani ereksiyon kaybi ani isteksizlik iliskiye konsantre olamama gibi yanetkilerdir Orta kulak iltihabi DHT kulak icini tozdan kirden ve bakterilerden koruyan buson isimli maddenin salgilanmasindan da sorumludur Bu madde hic salgilanmadiginda ya da yeteri kadar salgilanmadigi zaman orta kulaga kadar ulasan bakteri ve cesitli mikroorganizmalar orta ve hatta ic kulak iltihabina yol acabilmektedir Buson maddesi halk arasinda kulak kiri ya da sari madde olarak adlandirilmaktadir Cilt kurulugu ve cilt yaslanmasi Belli miktarda sebum salgisi saglikli bir cilt icin cok gereklidir Sebum salgisi DHT nin kontrolu altindadir DHT azaldigi ya da hic olmadigi zaman sebum salgilanamayacak ya da yetersiz duzeyde salgilanacak ve bu durum cilt kuruluguna ve hatta nemsiz kalan cildin erkenden kirisip yaslanmasina yol acacaktir Kas performansinda sertliginde gucunde azalma Her ne kadar kas ustunde anabolik etkiyi saglayan androjen testosteron olsa da DHT nin azaldigi ya da hic olmadigi durumlarda kaslarin kivrimliligi sertligi ve guclulugunun bariz bir bicimde azaldigi bilinen bir gercektir Testosteron dan cok daha guclu bir androjen hormon olan DHT nin kasa olan olumlu etkisi testosterondan az degildir ancak kasa olan faydasi mekanizma acisindan testosteron dan daha farklidir DHT NIN AZALTILMASININ YOL ACTIGI ESTROGEN OSTROJEN ARTISININ YOL ACTIGI YANETKILER DHT ayni zamanda erkek metabolizmasini estrogen hormonunun olusturabilecegi yanetkilere karsi korur Sistemde DHT azalinca estrogen hormonu karsiliksiz kalir ve dolasimdaki miktari cok fazla artabilir Ozellikle kilolu kisilerde bu durum cok daha fazla gorulebilir Erkekte kadinlik hormonu ostrojen fazlaligi a Memelerde buyume b Kalcada yag toplanmasi ve kilo artisi c Sperm sayisinin azalmasi ve kisirlik d Meme kanserine meyil e Kadinlarla cinsel iliski kurmada zorluk f Bacaklarda kalinlasma g Ruhsal sorunlar h Kilo alma ve yaglanmaNotlar ve kaynaklar Can Prostate Cancer Be Prevented 5 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde American Cancer Society May 25 2005 Gine Kolata 15 Haziran 2008 New Take on a Prostate Drug and a New Debate The New York Times 31 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2020 Potosky A Miller B Albertsen P Kramer B 2008 Cancer Prevention Research Cilt Published Online First on May 18 2008 as 10 1158 1940 6207 CAPR 08 0092 doi 10 1158 1940 6207 CAPR 08 0092 22 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link 15 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2008 13 Subat 2009 tarihindeWayback Machine sitesinde https web archive org web 20090213134627 http www ncbi nlm nih gov pubmed 17026771 arsivlendi Finasteride induced depression a prospective stud BMC Clin Pharmacol 2006 PubMed Result 15 Ekim 2008 tarihindeWayback Machine sitesinde https web archive org web 20081015203643 http www ncbi nlm nih gov sites entrez db pubmed arsivlendi The anxiolytic etifoxine activates the peripheral Pharmacol Biochem Behav 2005 PubMed Result Skin Deep Fighting Baldness and Now an Olympic Ban New York Times 11 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2008 Theodore s hair tonic causes positive test TSN 10 Subat 2006 6 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2006 Isvecce Ger Propecia nedsatt sexuell funktion efter avslutad behandling 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2006 12 11 3 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2008 Rossi S Ed 2004 Adelaide Australian Medicines Handbook ISBN 0 9578521 4 2 Layden J 1999 Finasteride in the treatment of men with frontal male pattern hair loss J Am Acad Dermatol Center for Drug Evaluation and Research Application Number NDA 20 788 PDF U S Food and Drug Administration 19 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan PDF a b Letter to Dr Sherman Frankel University of Pennsylvania PDF U S Food and Drug Administration 19 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan PDF 23 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2008 Ayrica bakinizSac Dokulmesi Tedavisinde Finasterid 10 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kellik tedavileri Dutasterid