Dilekdere , Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.
Dilekdere | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Dilekdere Dilekdere'nin Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Hanak |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 1826 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 188 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75900 |
Tarihçe
Dilekdere köyünün eski adı Hoşureti'dir. Hoşureti (ხოშურეთი) Gürcüce bir yer adı olmakla birlikte anlamı konusunda kaynaklarda bilgi mevcut değildir. Bununla birlikte Gürcücede "çökelti" anlamındaki “haşuri” (ხაშური) kelimesinden türemiş Haşureti’den değişime uğramış olabilir. Bu yer adı Türkçeye Hoşuret şeklinde girmiştir. Niteki. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Hoşuret (خوشوریت) olarak geçer. Bu defterde Çoğuret (چوغوریت) köyün diğer adı olarak verilmiştir. Bu yer adı 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise Hoşret / Hoşrit (خوشریت) şeklinde geçer almıştır.
Hoşureti köyü, Gürcü Hristiyanlığının erken dönem merkezlerinden biri olan Eruşeti'de yer alır. Bu yerleşimi ve bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlılardan ele geçirmiştir. Köydeki Gürcü yapısı Hoşureti Kilisesi 10. yüzyılda inşa edilmiştir. Söz konusu kilise de buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.
Hoşureti köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defteri]]ne göre, Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Nitekim Hoşureti, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan cebe defterinde bu köyün adı geçmemektedir. Bununla birlikte köyün yeniden meskun hale geldiği, 1878 yılında burada 8 hanenin yaşıyor olmasından anlaşılmaktadır.
Hoşureti köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması 'uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus tespitinde Hoşuret (Хошуретъ) olarak kaydettiği köy, Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlı Nakalakevi nahiyesinin 8 köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 69'u erkek ve 60'ı kadın olmak üzere, 17 hanede oturan 129 kişiden oluşuyordu. Üç hane hariç köyün nüfusu Türk olarak kaydedilmiştir. Üç hanede ise, 7'si erke ve 7'si kadın olan 14 Kürt yaşıyordu. Rus idaresi sırasında köyün nüfusu artmış, 1896'da 187, 1906'da 190 kişiye ulaşmıştır.
Hoşureti köyü, Birinci Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Artvin sancağını Gürcistan’ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921’de, Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması’yla Hoşureti köyünün de içinde yer aldığı Ardahan bölgesi Türkiye’ye bırakıldı.
Hoşureti köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Hoşret / Hoşrit (خوشریت) adıyla Kars vilayetinin Ardahan kazasının Hanak nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında "Hoşerit" şeklinde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 356 kişiden oluşuyordu. Hoşureti veya Hoşerit Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Dilekdere olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Dilekdere köyünün nüfusu 638 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 135 kişi okuma yazma biliyordu. 1992 yılında Ardahan il olunca, Dilekdere de bu ilin Hanak ilçesine bağlı bir köyü haline geldi.
Köy, 2007-2012 yılları arasında Ortakent Beldesi'nin bir mahallesi olarak kayıtlarda yer almıştır.
Dilekdere'de bugün yıkık durumda olan Hoşureti Kilisesi tek nefli bir yapıdır. 10. yüzyılda köyün kilisesi olarak inşa edildiği bilinmektedir. Hoşureti Kalesi ise, harç kullanılmadan inşa edilmiştir. Görece büyük bir yapı olan kaleden (57x43 m) geriye sadece yıkıntıları kalmıştır.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 43 km, Hanak ilçe merkezine 17 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 188 |
2021 | 202 |
2020 | 215 |
2019 | 220 |
2018 | 236 |
2017 | 210 |
2016 | 206 |
2015 | 217 |
2014 | 234 |
2013 | 278 |
2012 | 244 |
2011 | 263 |
2010 | 268 |
2009 | 267 |
2008 | 287 |
2007 | 298 |
2000 | 287 |
1990 | 547 |
1985 | 646 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k "Ardahan Hanak Dilekdere Köy Nüfusu". Nufusune.com. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h . tuik.gov.tr. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ "ხაშური" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 16 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 538". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 759.
- ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 25. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, “Artvin, Erzurum, Ardahan İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırmaları – 2009”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2011, 1. Cilt, s. 4. 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISSN: 10177663
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, 326 sayfa.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 301". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 111, .
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 348.
- ^ . 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 359.
- ^ Tao-Klarceti? Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 388, .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Dilekdere, Hanak için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dilekdere Ardahan ilinin Hanak ilcesine bagli bir koydur DilekdereKoyArdahan in konumuDilekdereDilekdere nin Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceHanakCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim1826 mNufus 2022 Toplam188Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75900TarihceDilekdere koyunun eski adi Hosureti dir Hosureti ხოშურეთი Gurcuce bir yer adi olmakla birlikte anlami konusunda kaynaklarda bilgi mevcut degildir Bununla birlikte Gurcucede cokelti anlamindaki hasuri ხაშური kelimesinden turemis Hasureti den degisime ugramis olabilir Bu yer adi Turkceye Hosuret seklinde girmistir Niteki Nitekim 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Hosuret خوشوریت olarak gecer Bu defterde Coguret چوغوریت koyun diger adi olarak verilmistir Bu yer adi 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde ise Hosret Hosrit خوشریت seklinde gecer almistir Hosureti koyu Gurcu Hristiyanliginin erken donem merkezlerinden biri olan Eruseti de yer alir Bu yerlesimi ve bolgeyi Osmanlilar 16 yuzyilin ikinci yarisinda Osmanlilardan ele gecirmistir Koydeki Gurcu yapisi Hosureti Kilisesi 10 yuzyilda insa edilmistir Soz konusu kilise de buranin eski bir Gurcu yerlesimi oldugunu gostermektedir Hosureti koyu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defteri ne gore Ardahan i Buzurg livasinin Mese nahiyesine bagliydi Nitekim Hosureti Cildir Eyaleti nin 1694 1732 donemini kapsayan cebe defterinde bu koyun adi gecmemektedir Bununla birlikte koyun yeniden meskun hale geldigi 1878 yilinda burada 8 hanenin yasiyor olmasindan anlasilmaktadir Hosureti koyu uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan 1878 yilinda imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 nufus tespitinde Hosuret Hoshuret olarak kaydettigi koy Ardahan sancaginin Ardahan kazasina bagli Nakalakevi nahiyesinin 8 koyunden biriydi Koyun nufusu 69 u erkek ve 60 i kadin olmak uzere 17 hanede oturan 129 kisiden olusuyordu Uc hane haric koyun nufusu Turk olarak kaydedilmistir Uc hanede ise 7 si erke ve 7 si kadin olan 14 Kurt yasiyordu Rus idaresi sirasinda koyun nufusu artmis 1896 da 187 1906 da 190 kisiye ulasmistir Hosureti koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan bagimsiz Gurcistan sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de Ankara Hukumeti ile Sovyet Rusya arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla Hosureti koyunun de icinde yer aldigi Ardahan bolgesi Turkiye ye birakildi Hosureti koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Hosret Hosrit خوشریت adiyla Kars vilayetinin Ardahan kazasinin Hanak nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda Hoserit seklinde yazilmis olan koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 356 kisiden olusuyordu Hosureti veya Hoserit Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Dilekdere olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Dilekdere koyunun nufusu 638 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 135 kisi okuma yazma biliyordu 1992 yilinda Ardahan il olunca Dilekdere de bu ilin Hanak ilcesine bagli bir koyu haline geldi Koy 2007 2012 yillari arasinda Ortakent Beldesi nin bir mahallesi olarak kayitlarda yer almistir Dilekdere de bugun yikik durumda olan Hosureti Kilisesi tek nefli bir yapidir 10 yuzyilda koyun kilisesi olarak insa edildigi bilinmektedir Hosureti Kalesi ise harc kullanilmadan insa edilmistir Gorece buyuk bir yapi olan kaleden 57x43 m geriye sadece yikintilari kalmistir CografyaKoy Ardahan il merkezine 43 km Hanak ilce merkezine 17 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 1882021 2022020 2152019 2202018 2362017 2102016 2062015 2172014 2342013 2782012 2442011 2632010 2682009 2672008 2872007 2982000 2871990 5471985 646Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k Ardahan Hanak Dilekdere Koy Nufusu Nufusune com 22 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2020 a b c d e f g h tuik gov tr 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 ხაშური A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 16 Kasim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 538 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 759 a b 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 25 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Fahriye Bayram ve Turgay Yazar Artvin Erzurum Ardahan Ili ve Ilcelerinde Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmalari 2009 28 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2011 1 Cilt s 4 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISSN 10177663 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 326 sayfa Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 301 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 111 ISBN 9786052100271 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 771 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 348 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2023 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 359 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 388 ISBN 978 9941 478 17 8 a b YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarDilekdere Hanak icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft