Slovenya tarihi bugünkü Slovenya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.
Orta Çağ
Slovenler 550 yılı civarında yaşamakta oldukları Moravya'dan göç ederek günümüzdeki Slovenya topraklarına yerleştiler. 660 yılı civarında Karintiya bölgesinde Karantanya Düklüğü'nü kurdular. 745 yılında bu düklük Almanların egemenliğindeki Karolenj İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi. 843 yılında bu imparatorluk parçalanınca Karantanya Şarlman'ın torunlarından Alman Ludwig'e kaldı. 975 yılından sonra Slovenya toprakları Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı Karintiya, Karniola, Stiriye Düklüklerinin bir parçası oldu.
Yeni Çağ
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Yugoslavya dönemi
I. Dünya Savaşı'nın bitmesinden kısa bir süre önce Slovenler Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'ndan ayrılma kararı aldı. Savaşın bitmesinden sonra da Slovenlerin katılımıyla 1 Aralık 1918 tarihinde Yugoslavya Krallığı (Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı) kuruldu. Yugoslavya kurulduğu tarihten başlayarak içinde barındırdığı etnik grupların çatışmalarına sahne oldu. Yugoslavya'dan ayrılmak isteyen bazı Hırvatlar faşist eğilimli Ustaşa örgütünü kurarak terör eylemlerine giriştiler. 9 Ekim 1934'te Karacorceviç Hanedanından gelen Yugoslavya kralı I. Aleksandar bir Ustaşa militanı tarafından Fransa'da suikast sonucu öldürüldü.
II. Dünya Savaşı başlayınca Yugoslavya komşularının tersine Mihver Devletlerine katılmadı. 1941 yılında Nazi Almanyası tarafından işgal edildi ve kısa bir süre içinde teslim olarak birkaç parçaya bölündü. Son Yugoslavya kralı II. Petar Londra'ya kaçtı. Slovenya'nın büyük bölümü ve Banat doğrudan Almanya'ya bağlandı. İtalya daha önce hak iddia ettiği Slovenya'nın güneyi ile Dalmaçya'nın önemli bir bölümünü aldı. Karadağ'ı işgal eden İtalyan birlikleri göstermelik bir meclisle bağımsızlık ilan etti. Kosova Arnavutluk'a verildi. Vojvodina'nın büyük bölümü Macarlarca ilhak edildi. Sınırları iyice daralan Sırbistan'da kukla bir rejim başa geçirildi. Sırbistan ve Makedonya'nın geri kalan kesimi Bulgaristan'a bırakıldı. Bosna-Hersek'in bağlandığı Hırvatistan'da ise Ustaşa önderi Ante Pavelic'in yönetiminde faşist bir rejim kuruldu.
II. Dünya Savaşı boyunca Yugoslavya topraklarında acımasız bir soykırım yaşandı. Yahudi ve Çingeneler'in büyük bir bölümü ortadan kaldırıldı. Hırvatistan'da çok sayıda Sırplar öldürüldü. Faşizme karşı halk arasında başlayan direniş hareketleri iki grupta toplanıyordu: Birisi işgalden önce Yugoslavya Ordusunda görevli olan Albay Draža Mihailović 'in önderliğinde kurulan ve Çetnikler olarak bilinen çetelerdi. Diğeri ise Josip Broz Tito yönetimindeki Yugoslavya Komünist Partisi'nin Temmuz 1941'de başlattığı silahlı ayaklanma hareketiydi. Kendilerine Partizan adı veren bu kuvvetler Sovyet birliklerinin ortak harekâtıyla Ekim 1944'te Belgrad'ı ele geçirdi.
Çetnikleri de yenerek Yugoslavya'ya hakim olan Partizanlar 2 Aralık 1945'te Demokratik Yugoslavya Federasyonu'nun kurulduğunu ilan ettiler. 1946 yılında ülkenin adı Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti, 1963'te de Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti olarak değiştirildi. Soğuk Savaş yıllarında Tito'nun önderliğindeki Yugoslavya diğer Doğu Bloku ülkelerine göre SSCB'den daha bağımsız bir siyaset izledi. 1990'ların başında Doğu Bloku'nda başlayan çözülme Yugoslavya'yı da etkiledi. Slovenya, Hırvatistan, Kuzey Makedonya ve Bosna-Hersek'te bağımsızlık talepleri ortaya çıktı.
Yakın tarih
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Kaynakça
- Janko Prunk, A Brief History of Slovenia, Založba Grad, Ljubljana, 1996
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Slovenya tarihi bugunku Slovenya Cumhuriyeti topraklarinin tarih oncesi donemlerden gunumuze kadar uzanan tarihini kapsar Orta CagSlovenler 550 yili civarinda yasamakta olduklari Moravya dan goc ederek gunumuzdeki Slovenya topraklarina yerlestiler 660 yili civarinda Karintiya bolgesinde Karantanya Duklugu nu kurdular 745 yilinda bu dukluk Almanlarin egemenligindeki Karolenj Imparatorlugu nun bir parcasi haline geldi 843 yilinda bu imparatorluk parcalaninca Karantanya Sarlman in torunlarindan Alman Ludwig e kaldi 975 yilindan sonra Slovenya topraklari Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu na bagli Karintiya Karniola Stiriye Dukluklerinin bir parcasi oldu Yeni CagBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Yugoslavya donemiSon Yugoslavya krali II Petar I Dunya Savasi nin bitmesinden kisa bir sure once Slovenler Avusturya Macaristan Imparatorlugu ndan ayrilma karari aldi Savasin bitmesinden sonra da Slovenlerin katilimiyla 1 Aralik 1918 tarihinde Yugoslavya Kralligi Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi kuruldu Yugoslavya kuruldugu tarihten baslayarak icinde barindirdigi etnik gruplarin catismalarina sahne oldu Yugoslavya dan ayrilmak isteyen bazi Hirvatlar fasist egilimli Ustasa orgutunu kurarak teror eylemlerine giristiler 9 Ekim 1934 te Karacorcevic Hanedanindan gelen Yugoslavya krali I Aleksandar bir Ustasa militani tarafindan Fransa da suikast sonucu olduruldu II Dunya Savasi baslayinca Yugoslavya komsularinin tersine Mihver Devletlerine katilmadi 1941 yilinda Nazi Almanyasi tarafindan isgal edildi ve kisa bir sure icinde teslim olarak birkac parcaya bolundu Son Yugoslavya krali II Petar Londra ya kacti Slovenya nin buyuk bolumu ve Banat dogrudan Almanya ya baglandi Italya daha once hak iddia ettigi Slovenya nin guneyi ile Dalmacya nin onemli bir bolumunu aldi Karadag i isgal eden Italyan birlikleri gostermelik bir meclisle bagimsizlik ilan etti Kosova Arnavutluk a verildi Vojvodina nin buyuk bolumu Macarlarca ilhak edildi Sinirlari iyice daralan Sirbistan da kukla bir rejim basa gecirildi Sirbistan ve Makedonya nin geri kalan kesimi Bulgaristan a birakildi Bosna Hersek in baglandigi Hirvatistan da ise Ustasa onderi Ante Pavelic in yonetiminde fasist bir rejim kuruldu Josip Broz Tito II Dunya Savasi boyunca Yugoslavya topraklarinda acimasiz bir soykirim yasandi Yahudi ve Cingeneler in buyuk bir bolumu ortadan kaldirildi Hirvatistan da cok sayida Sirplar olduruldu Fasizme karsi halk arasinda baslayan direnis hareketleri iki grupta toplaniyordu Birisi isgalden once Yugoslavya Ordusunda gorevli olan Albay Draza Mihailovic in onderliginde kurulan ve Cetnikler olarak bilinen cetelerdi Digeri ise Josip Broz Tito yonetimindeki Yugoslavya Komunist Partisi nin Temmuz 1941 de baslattigi silahli ayaklanma hareketiydi Kendilerine Partizan adi veren bu kuvvetler Sovyet birliklerinin ortak harekatiyla Ekim 1944 te Belgrad i ele gecirdi Cetnikleri de yenerek Yugoslavya ya hakim olan Partizanlar 2 Aralik 1945 te Demokratik Yugoslavya Federasyonu nun kuruldugunu ilan ettiler 1946 yilinda ulkenin adi Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti 1963 te de Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti olarak degistirildi Soguk Savas yillarinda Tito nun onderligindeki Yugoslavya diger Dogu Bloku ulkelerine gore SSCB den daha bagimsiz bir siyaset izledi 1990 larin basinda Dogu Bloku nda baslayan cozulme Yugoslavya yi da etkiledi Slovenya Hirvatistan Kuzey Makedonya ve Bosna Hersek te bagimsizlik talepleri ortaya cikti Yakin tarihBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz KaynakcaJanko Prunk A Brief History of Slovenia Zalozba Grad Ljubljana 1996