Akçakale, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.
Akçakale | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Akçakale Akçakale'nin Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Çıldır |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2044 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 199 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Akçakale köyünün eski adı Tetrtsihe'dir. Gürcüce bir yer adı olan Tetrtsihe (თეთრციხე) "ak kale" anlamına gelir. Nitekim 1561-1587 dönemi olaylarını anlatan Meshuri Davitnis Kronika („მესხური დავითნის ქრონიკა“) adlı Gürcüce vakayinamede "Tetr-Tsihe" (თეთრ-ციხე) şeklinde geçer. Bu yer adı Türkçeye Ağca Kala şeklinde çevrilmiş, daha sonra Akçakale'ye dönüşmüştür. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde "Ağca Kala" (اغجە قلعە) ve 1940 genel nüfus sayımında "Akçakale" olarak geçer.
Tetrtsihe veya Ağca Kala köyünün bulunduğu tarihsel Palakatsio bölgesi Orta Çağda Gürcistan'ın sınırları içinde kalıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki eski kilise ve kaleler de buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir.
Ağca Kala köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterde göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Çıldır livasının Canbaz nahiyesine bağlı köylerden biriydi. Köyün nüfusu 6 Hristiyan haneden oluşuyordu. Hane reislerinin adları buranın bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir. Bu deftere göre köyde buğday, arpa, çavdar, keten tohumu tarımı ile arıcılık yapılıyor ve domuz besleniyordu.
Ağca Kala köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus tespitinde "Agcakala" (Агджакала) şeklinde kaydettiği yerleşim, Ardahan sancağının Çıldır kazasına bağlı Çala nahiyesinin dokuz köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 85'i erkek ve 93'ü kadın olmak üzere, 21 hanede yaşayan 178 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı Karapapak olarak kaydedilmiştir. Çıldır kazasının diğer köylerinde olduğu gibi Terekeme de denen Karapapaklar Ağca Kala köyüne Kazah ve Borçalı mezralarından göç edip gelmişlerdi.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli'nin verdiği bilgiye göre, Ağca Kala'da sadece Karapapaklar yaşıyordu. Köyden Tetri Tsihe olarak söz eden Martvileli, köyün tepesinde beyaz taştan inşa edilmiş bir kale bulunduğunu, bu kalenin neredeyse tamamen yıkılmış olduğunu, biraz uzağında küçük bir beyaz kalenin daha var olduğunu, ancak orada kimsenin yaşamadığını ve buranın sadece eski bir köy yerleşimi olduğunu yazmıştır.
Ağca Kala veya Tetrtsihe köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Akça Kala" (اقچە قلعە) şeklinde yazılmıştır. Bu tarihte bu yerleşim Kars vilayetinin Çıldır kazasına bağlı Cala nahiyesinin köylerinden biriydi. 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari statüye sahipti ve nüfusu 215 kişiden oluşuyordu. 1965 genel nüfus sayımında köyün nüfusu 419 kişiye çıkmıştı ve bu nüfus içinde 116 kişi okuma yazma biliyordu.
Akçakale köyü ile Çıldır Gölü’ndeki ada, daha 19. yüzyılda taş dolguyla oluşturulmuş bir yolla bağlanmıştır. Bu adada eskiden bir kentin kurulu olduğu bilgisi çeşitli kaynaklarda geçer. Bu kentten geriye kale, kilise, kule ve başka yapıların kalıntıları kalmıştır. Beyaz taşlarla inşa edildiği için Gürcüce Tetri Tsihe (თეთრი ჩიხე) veya Tetrtsihe (თეთრციხე) adını taşıyan kalenin bazı kısımları bugüne ulaşmıştır. Türkçeye çevrilmiş adıyla Akça Kale, irili ufaklı taşlarla inşa edilmiştir. Bazı duvarlar harç kullanılmadan örülmüştür. Günümüze ulaşan duvarların yüksekliği 1 metreyi bulur. Yarımadadaki kule göl kıyısında yer alır. İri taşlarla kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Silindirik bir forma sahip kulenin duvarları yıkılmıştır. Kulenin içten çapı 3,8 metredir. Duvarların kalınlığı 2,2 metreden 3,3 metreye kadar değişmektedir. 10. yüzyıldan kalma Gürcü kilisesi olan Tetrtsihe Kilisesi, görece daha sağlam kalmıştır.
Akçakale köyünün sınırları içinde kuru duvar tekniğinde iki adet yapı kalıntısı tespit edilmiştir. Bunlardan biri köyün kuzeyindeki bir sırtın eteğinde yer alır ve toprak seviyesine kadar yıkılmış olan duvarın uzunluğu 190 metredir. İkinci kalıntı Akçakale Adası'nda bulunmaktadır. Buradaki kalıntılar arasında yuvarlak forma sahip yapılar ve daranlar yer alır.
Coğrafya
Akçakale köyü, Ardahan il merkezine 62 km, Çıldır ilçe merkezine ise 20 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 199 |
2021 | 205 |
2020 | 210 |
2019 | 217 |
2018 | 213 |
2017 | 193 |
2016 | 186 |
2015 | 179 |
2014 | 190 |
2013 | 198 |
2012 | 219 |
2011 | 212 |
2010 | 218 |
2009 | 235 |
2008 | 250 |
2007 | 250 |
2000 | 248 |
1990 | 371 |
1985 | 409 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Çıldır Akçakale Köy Nüfusu". Nufusune.com. 10 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Kristine Şaraşidze, "სამხრეთ საქართველოს ისტორიის მასალები XV-XVI სს.", Tiflis, 1961, s. 44". 21 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
- ^ Ekvtime Takaişvili, Kafkasya Arkeolojisi Materyalleri (Материалы по археологии Кавказа), Moskova, 1909, s. 56.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 392". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 355.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 70, 84. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2019 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2021, s. 43. 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 392". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 265". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
- ^ "" 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre "Gürcistan Vilayeti"nin etnik haritası". 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - Sıra no: 405". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
- ^ "V. Koptonaşvili, "Bir Yolcunun Notlarından - Ardahan "Sancağı"nda Gürcü Gezgin" (ვ. კოპტონაშვილი, "მგზავრის დღიურიდან" - ქართველი მგზავრი ადრაჰანის "სანჯახში", İveria, 21 Temmuz 1894, sayı: 155" (PDF). 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2023.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 4 Ekim 1917, sayı: 217". 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021.
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 763". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 357.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 70-73. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2019 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2021, s. 43-44. 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Akçakale, Çıldır için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akcakale Ardahan ilinin Cildir ilcesine bagli bir koydur AkcakaleKoyArdahan in konumuAkcakaleAkcakale nin Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceCildirCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2044 mNufus 2022 Toplam199Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceAkcakale koyunun eski adi Tetrtsihe dir Gurcuce bir yer adi olan Tetrtsihe თეთრციხე ak kale anlamina gelir Nitekim 1561 1587 donemi olaylarini anlatan Meshuri Davitnis Kronika მესხური დავითნის ქრონიკა adli Gurcuce vakayinamede Tetr Tsihe თეთრ ციხე seklinde gecer Bu yer adi Turkceye Agca Kala seklinde cevrilmis daha sonra Akcakale ye donusmustur Nitekim 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Agca Kala اغجە قلعە ve 1940 genel nufus sayiminda Akcakale olarak gecer Tetrtsihe veya Agca Kala koyunun bulundugu tarihsel Palakatsio bolgesi Orta Cagda Gurcistan in sinirlari icinde kaliyordu Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Koydeki eski kilise ve kaleler de buranin eski bir yerlesim oldugunu gostermektedir Agca Kala koyu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterde gore Gurcistan Vilayeti icinde Cildir livasinin Canbaz nahiyesine bagli koylerden biriydi Koyun nufusu 6 Hristiyan haneden olusuyordu Hane reislerinin adlari buranin bir Gurcu yerlesimi oldugunu gostermektedir Bu deftere gore koyde bugday arpa cavdar keten tohumu tarimi ile aricilik yapiliyor ve domuz besleniyordu Agca Kala koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 nufus tespitinde Agcakala Agdzhakala seklinde kaydettigi yerlesim Ardahan sancaginin Cildir kazasina bagli Cala nahiyesinin dokuz koyunden biriydi Koyun nufusu 85 i erkek ve 93 u kadin olmak uzere 21 hanede yasayan 178 kisiden olusuyordu Bu nufusun tamami Karapapak olarak kaydedilmistir Cildir kazasinin diger koylerinde oldugu gibi Terekeme de denen Karapapaklar Agca Kala koyune Kazah ve Borcali mezralarindan goc edip gelmislerdi Birinci Dunya Savasi sirasinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli nin verdigi bilgiye gore Agca Kala da sadece Karapapaklar yasiyordu Koyden Tetri Tsihe olarak soz eden Martvileli koyun tepesinde beyaz tastan insa edilmis bir kale bulundugunu bu kalenin neredeyse tamamen yikilmis oldugunu biraz uzaginda kucuk bir beyaz kalenin daha var oldugunu ancak orada kimsenin yasamadigini ve buranin sadece eski bir koy yerlesimi oldugunu yazmistir Agca Kala veya Tetrtsihe koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Akca Kala اقچە قلعە seklinde yazilmistir Bu tarihte bu yerlesim Kars vilayetinin Cildir kazasina bagli Cala nahiyesinin koylerinden biriydi 1940 genel nufus sayiminda koy ayni idari statuye sahipti ve nufusu 215 kisiden olusuyordu 1965 genel nufus sayiminda koyun nufusu 419 kisiye cikmisti ve bu nufus icinde 116 kisi okuma yazma biliyordu Akcakale koyu ile Cildir Golu ndeki ada daha 19 yuzyilda tas dolguyla olusturulmus bir yolla baglanmistir Bu adada eskiden bir kentin kurulu oldugu bilgisi cesitli kaynaklarda gecer Bu kentten geriye kale kilise kule ve baska yapilarin kalintilari kalmistir Beyaz taslarla insa edildigi icin Gurcuce Tetri Tsihe თეთრი ჩიხე veya Tetrtsihe თეთრციხე adini tasiyan kalenin bazi kisimlari bugune ulasmistir Turkceye cevrilmis adiyla Akca Kale irili ufakli taslarla insa edilmistir Bazi duvarlar harc kullanilmadan orulmustur Gunumuze ulasan duvarlarin yuksekligi 1 metreyi bulur Yarimadadaki kule gol kiyisinda yer alir Iri taslarla kirec harci kullanilarak insa edilmistir Silindirik bir forma sahip kulenin duvarlari yikilmistir Kulenin icten capi 3 8 metredir Duvarlarin kalinligi 2 2 metreden 3 3 metreye kadar degismektedir 10 yuzyildan kalma Gurcu kilisesi olan Tetrtsihe Kilisesi gorece daha saglam kalmistir Akcakale koyunun sinirlari icinde kuru duvar tekniginde iki adet yapi kalintisi tespit edilmistir Bunlardan biri koyun kuzeyindeki bir sirtin eteginde yer alir ve toprak seviyesine kadar yikilmis olan duvarin uzunlugu 190 metredir Ikinci kalinti Akcakale Adasi nda bulunmaktadir Buradaki kalintilar arasinda yuvarlak forma sahip yapilar ve daranlar yer alir CografyaAkcakale koyu Ardahan il merkezine 62 km Cildir ilce merkezine ise 20 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 1992021 2052020 2102019 2172018 2132017 1932016 1862015 1792014 1902013 1982012 2192011 2122010 2182009 2352008 2502007 2502000 2481990 3711985 409Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 24 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Cildir Akcakale Koy Nufusu Nufusune com 10 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Kristine Sarasidze სამხრეთ საქართველოს ისტორიის მასალები XV XVI სს Tiflis 1961 s 44 21 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2024 Ekvtime Takaisvili Kafkasya Arkeolojisi Materyalleri Materialy po arheologii Kavkaza Moskova 1909 s 56 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 392 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2023 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 355 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 70 84 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 2019 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2021 s 43 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9746 3 2 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 392 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 265 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2023 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti nin etnik haritasi 1 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Kars oblasti Sira no 405 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2023 V Koptonasvili Bir Yolcunun Notlarindan Ardahan Sancagi nda Gurcu Gezgin ვ კოპტონაშვილი მგზავრის დღიურიდან ქართველი მგზავრი ადრაჰანის სანჯახში Iveria 21 Temmuz 1894 sayi 155 PDF 19 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2023 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Sakartvelo gazetesi 4 Ekim 1917 sayi 217 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 763 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2023 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 351 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 357 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 70 73 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 2019 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2021 s 43 44 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9746 3 2 a b YerelNet org tr 21 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarAkcakale Cildir icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft