Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hersek (Boşnakça, Hırvatça: Hercegovina, Sırpça: Херцеговина, Hercegovina), merkezinde kabaca Mostar şehri olan Adriyatik Denizi'ne bir çıkış koridoruna sahip Dinar Alpleri'ndeki tarihsel ve coğrafi bölge, günümüzde Bosna-Hersek'in güney bölümünü oluşturmaktadır. Hersek'in yüzölçümü 9.948 km²'dir (veya diğer kaynaklara göre 10.190 km²). Hersek ile Bosna arasında belirgin bir sınır yoktur. Hersek'in bittiği yerden Bosna'nın başlaması hakkında birçok düşünce vardır.
Etimoloji
Orta Çağ'da Slav halkları Hersek'i Zahumlje olarak adlandırılmıştır. Daha sonraki dönemlerde adı Hum olarak anılmaya başlamıştır. Hersek kelimesi, Stefan Vukçiç Kosariç'in unvanı olan Herzog yani dük kelimesinden doğmuştur.
Nüfus
Hersek'in nüfusu II. Dünya Savaşı'na ek olarak Yugoslavya Savaşları ile karışmıştır. İki savaşta da halk etnik temizliğe maruz kalmıştır. 1991 sayımına göre Hersek'te 437.095 kişi yaşamaktadır. Nüfusun çoğunluğu Hırvat'tır. Nüfusun etnik dağılımı şöyledir: 206.457 Hırvat (47,2%), 112.948 Boşnak (25,8%), 93.047 Sırp (21,3%), 18.494 Yugoslav (4,2%) ve 6.149 diğerleri (1,4%)'dir. Boşnaklar genellikle Neretva nehrinin akışı boyunca, Konjic ve Jablanica şehirlerinde yaşamaktadır. Hersek'in doğusu Sırp Cumhuriyeti'ne ait olup burada çoğunlukla Sırplar yaşamaktadır.
Tarih
| Tarihsel Hersek Toprakları | |
|---|---|
 Bosna-Hersek Federasyonu içindeki topraklar Sırp Cumhuriyeti içindeki topraklar Sırbistan içindeki topraklar | |
7. yüzyıl ve 12. yüzyıl arası bugünkü Bosna-Hersek'nin bulunduğu bölgeye Sırplar ve Hırvatlar akın yapmışlardır. Orta Çağ'da Hersek topraklarında Zahumlje ve Travunia adlı iki devlet var olmuştur. Hersek, 1102 yılına kadar Hırvatistan Krallığı'nın egemenliği altında kalmış, ardından Hersek'te Hum Prensliği kurulmuştur. 1326 yılında Hum Prensliği, Bosna'nın bir parçası olmuş, II. Stefan Kotromaniç ve I. Stefan Tvrtko dönemlerinde de Bosna egemenliği altında kalmıştır.
I. Tvrtko'nun ölüp Bosna'nın güçsüzleşmesinden sonra, Kosariç Hanedanı'nın güçlü asillerinden Büyük Dük Sandalj Hraniç ve yeğeni Stefan Vukçiç Kosariç, sadece sözde Bosna Krallarının lordluğunu tanıyarak Hum bölgesini bağımsız olarak yönetmeye başlamışlardır. Stefan Vukçiç Kosariç, 20 Ocak 1448'de Saksonya Elektörü III Frederick'in yardımı ile kendisini Santa Sava Herzog'u (dükü), Hum ve Primorje lordu, Bosna Krallığı büyük dükü ilan etmiştir. 100 yıldan fazla Bosna Krallığı'nın egemenliği altında kalan Hersek böylelikle bağımsız olmuş, fakat Stefan Vukçiç Kosariç bölgede tam hakimiyeti sağlayamamıştır.
1482 yılında Herzog Stefan'ın kurduğu Hersek Dükalığı, Osmanlı Devleti kuvvetleri tarafından ele geçirilmiştir. Osmanlı Devleti içinde Hersek, önce Rumeli Eyaleti'nin bir parçası olmuş, 1580 yılında Bosna Eyaleti'ne bağlı bir sancak olmuştur. 1833 ve 1851 yılları arası Hersek, Ali Paşa Rizvanbegoviç tarafından yönetilen bir eyalet olmuştur. Onun ölümünden sonra Hersek, yeniden Bosna Eyaleti'ne bağlanmıştır. 1875 yılında Hersek İsyanı patlak vermesi ile bölgede birçok kargaşa çıkmıştır. Berlin Kongresi'nden önce Karadağ, Nikšić bölgesi dahil Hersek'e ait büyük bir bölgeyi kendi topraklarına katmıştır. 1878 yılında Hersek, Bosna ile birlikte, sözde Osmanlı Devleti'nin yönetimi altında kalacak şekilde Avusturya-Macaristan İmparatorluğu tarafından işgal edilmiştir. Yine de Avusturya-Macaristan, bölgede tam hakimiyetini 1908 yılında sağlamıştır. Avusturya-Macaristan İşgali'ndeki Hersek, Bosna gibi özel bir yönetim ile yönetilmeye başlamıştır. Hersek ve Bosna'daki Sırplar, Bosna ve Hersek'in Sırbistan'a bağlanmasını istemiş, bu da Sırbistan ile Avusturya-Macaristan ilişkilerini geçici bir süre kötüleştirmiştir.
1908 yılında, Avusturya-Macaristan'ın bölgeyi birleştirmesi, uluslararası bir tartışmaya neden olan Bosna Krizi'ni meydana getirmiştir. Avusturya-Macaristan yönetimine karşı Bosna Hersekli Sırplar, Arşidük Franz Ferdinand'a suikast düzenlemiştir. Bu olay I. Dünya Savaşı'nın başlamasına neden olmuştur. Savaş sırasından Hersek'te birçok etnik çatışma yaşanmıştır. Avusturya-Macaristan yönetimi, Šuckori, Boşnak ve Hırvat birlikleri oluşturmuştur. Šuckori birliği özellikle Hersek'te aktif bir rol oynamıştır.
1918 yılında Avusturya Macaristan İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nı kaybetmesi üzerine Hersek, Bosna ile birlikte önce Sırp, Hırvat ve Sloven Devleti'nin, ardından Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı'nın bir parçası olmuştur. 1941 yılında Hersek, Bağımsız Hırvatistan Devleti'nin egemenliği altında kalmıştır. 1941 ve 1945 yılları arası Hersek, Hırvat Ustaşa, Sırp Çetnikler ve Yugoslav Partizanların arasındaki çatışmalar için savaş alanı olmuştur. 1945 yılında Bosna Hersek, Yugoslavya SFC'ye bağlı bir cumhuriyet olmuş, Yugoslavya'nın 1990'larda yıkılmasına kadar da öyle kalmıştır.
Siyasi Durum
Bugünkü Bosna-Hersek devleti içindeki Hersek, iki entiteye yani devletçiğe bölünmüş durumdadır. Bunlar, Bosna-Hersek Federasyonu ve Sırp Cumhuriyeti'dir. Trebinje Bölgesi veya Doğu Hersek olarak da bilinen Sırp Cumhuriyeti'nin parçası olan Hersek, Trebinje, Bileća, Gacko, Nevesinje, Ljubinje, Berkovići, Istočni Mostar ve Foča gibi belediyelerden oluşmaktadır. Bosna-Hersek Federasyonu'nun parçası olan Hersek, Hersek-Neretva Kantonu, Batı Hersek Kantonu ve Livno Kantonu'nun bir kısmından oluşmaktadır.
Coğrafya
Kuzeyde 2000 metreden yüksek olan kalker, plato, Buzul Çağı'nda buzullar ile kaplanmıştır. Güneybatıda, kıyıya doğru, karst olaylarıyla çok parçalanmış ve birçok polye meydana gelmiştir. Neretva, iki bölümü de derin vadisiyle yarmıştır. Neretva nehrinin üst kısmı Hersek'in kuzeyindedir. Vadinin güney bölümünden geçmekte olan yollar, kıyıyı içlere bağlamıştır. Hersek'in en büyük şehri olan Mostar, bölgenin merkezindedir. Diğer büyük şehirler Stolac, Trebinje, Siroki Brijeg, Konjic ve Čapljina'dır. Bosna ve Hersek arasındaki sınır belirsiz olup sınır hakkında birçok tartışma vardır.
Şehirler
Hersek'te birkaç ünlü şehir vardır. Mostar, en ünlü şehir ve gayri resmi başkenttir, nüfusu 100,000'in üzerindeki tek şehirdir. Hersek'te büyük şehirler yoktur, fakat Hersek'teki şehirler tarihsel ve ünlüdür. Stolac belki Hersek'teki en eski şehirdir. Orada Eski Taş Çağı'ndan kalma yerleşim yerleri olup, İlyric kabilesi Daorson şehrinde yaşamıştır. Orada, Bregava nehri ile yan yana birkaç Romen yerleşim yeri olmuştur. Radimlja'da Orta Çağ'daki yerli halkın yaptığı birçok büyük ve güzel taş mezarlar vardır. Trebinje, Bosna Hersek'in en güneyindeki tarihi bir şehir olup Karadağ ile sınırdır ve Trebišnjica nehrinin üzerindedir. Čapljina ve Ljubuški tarihsel açıdan ünlüdür. Međugorje, birçok Hırvat ve Katolik için dinsel önemi için ünlüdür. Konjic ve Jablanica, II. Dünya Savaşı sırasında ünlü olmuştur. Hersek'teki diğer şehirler Prozor-Rama, Siroki Brijeg, Posušje, Čitluk, Grude, Nevesinje, Ulog, Gacko, Bileća, Ljubinje, Ravno ve sahil şehri Neum'dur.
Turizm
Hersek'in birçok doğal ve ünlü güzel yapıları vardır. Hutovo Blato bir kuş rezervi olup Avrupa çapında önemlidir ve birçok kuşbilimcinin toplandırığı yerdir. Vjetrenica mağarası, Hırvatistan sınırı yakınında Ravno Belediyesi'ndedir. Ziyaretçilere açıktır. Hersek'in Adriyatik Denizi kıyısında yer alan tek sahil kasabası Neum'dur.
Galeri
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Bosna Hersek'i Ziyaret Et 22 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hersek-Neretva Kantonu'nda Turizm*8 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hersek Bosnakca Hirvatca Hercegovina Sirpca Hercegovina Hercegovina merkezinde kabaca Mostar sehri olan Adriyatik Denizi ne bir cikis koridoruna sahip Dinar Alpleri ndeki tarihsel ve cografi bolge gunumuzde Bosna Hersek in guney bolumunu olusturmaktadir Hersek in yuzolcumu 9 948 km dir veya diger kaynaklara gore 10 190 km Hersek ile Bosna arasinda belirgin bir sinir yoktur Hersek in bittigi yerden Bosna nin baslamasi hakkinda bircok dusunce vardir Hersek koyu kahverengi ile gosterilmistir EtimolojiOrta Cag da Slav halklari Hersek i Zahumlje olarak adlandirilmistir Daha sonraki donemlerde adi Hum olarak anilmaya baslamistir Hersek kelimesi Stefan Vukcic Kosaric in unvani olan Herzog yani duk kelimesinden dogmustur NufusHersek in nufusu II Dunya Savasi na ek olarak Yugoslavya Savaslari ile karismistir Iki savasta da halk etnik temizlige maruz kalmistir 1991 sayimina gore Hersek te 437 095 kisi yasamaktadir Nufusun cogunlugu Hirvat tir Nufusun etnik dagilimi soyledir 206 457 Hirvat 47 2 112 948 Bosnak 25 8 93 047 Sirp 21 3 18 494 Yugoslav 4 2 ve 6 149 digerleri 1 4 dir Bosnaklar genellikle Neretva nehrinin akisi boyunca Konjic ve Jablanica sehirlerinde yasamaktadir Hersek in dogusu Sirp Cumhuriyeti ne ait olup burada cogunlukla Sirplar yasamaktadir TarihTarihsel Hersek Topraklari Bosna Hersek Federasyonu icindeki topraklar Sirp Cumhuriyeti icindeki topraklar Karadag icindeki topraklar Eski Hersek Sirbistan icindeki topraklarHersek Eyaleti bayragi 7 yuzyil ve 12 yuzyil arasi bugunku Bosna Hersek nin bulundugu bolgeye Sirplar ve Hirvatlar akin yapmislardir Orta Cag da Hersek topraklarinda Zahumlje ve Travunia adli iki devlet var olmustur Hersek 1102 yilina kadar Hirvatistan Kralligi nin egemenligi altinda kalmis ardindan Hersek te Hum Prensligi kurulmustur 1326 yilinda Hum Prensligi Bosna nin bir parcasi olmus II Stefan Kotromanic ve I Stefan Tvrtko donemlerinde de Bosna egemenligi altinda kalmistir I Tvrtko nun olup Bosna nin gucsuzlesmesinden sonra Kosaric Hanedani nin guclu asillerinden Buyuk Duk Sandalj Hranic ve yegeni Stefan Vukcic Kosaric sadece sozde Bosna Krallarinin lordlugunu taniyarak Hum bolgesini bagimsiz olarak yonetmeye baslamislardir Stefan Vukcic Kosaric 20 Ocak 1448 de Saksonya Elektoru III Frederick in yardimi ile kendisini Santa Sava Herzog u duku Hum ve Primorje lordu Bosna Kralligi buyuk duku ilan etmistir 100 yildan fazla Bosna Kralligi nin egemenligi altinda kalan Hersek boylelikle bagimsiz olmus fakat Stefan Vukcic Kosaric bolgede tam hakimiyeti saglayamamistir 1482 yilinda Herzog Stefan in kurdugu Hersek Dukaligi Osmanli Devleti kuvvetleri tarafindan ele gecirilmistir Osmanli Devleti icinde Hersek once Rumeli Eyaleti nin bir parcasi olmus 1580 yilinda Bosna Eyaleti ne bagli bir sancak olmustur 1833 ve 1851 yillari arasi Hersek Ali Pasa Rizvanbegovic tarafindan yonetilen bir eyalet olmustur Onun olumunden sonra Hersek yeniden Bosna Eyaleti ne baglanmistir 1875 yilinda Hersek Isyani patlak vermesi ile bolgede bircok kargasa cikmistir Berlin Kongresi nden once Karadag Niksic bolgesi dahil Hersek e ait buyuk bir bolgeyi kendi topraklarina katmistir 1878 yilinda Hersek Bosna ile birlikte sozde Osmanli Devleti nin yonetimi altinda kalacak sekilde Avusturya Macaristan Imparatorlugu tarafindan isgal edilmistir Yine de Avusturya Macaristan bolgede tam hakimiyetini 1908 yilinda saglamistir Avusturya Macaristan Isgali ndeki Hersek Bosna gibi ozel bir yonetim ile yonetilmeye baslamistir Hersek ve Bosna daki Sirplar Bosna ve Hersek in Sirbistan a baglanmasini istemis bu da Sirbistan ile Avusturya Macaristan iliskilerini gecici bir sure kotulestirmistir 1908 yilinda Avusturya Macaristan in bolgeyi birlestirmesi uluslararasi bir tartismaya neden olan Bosna Krizi ni meydana getirmistir Avusturya Macaristan yonetimine karsi Bosna Hersekli Sirplar Arsiduk Franz Ferdinand a suikast duzenlemistir Bu olay I Dunya Savasi nin baslamasina neden olmustur Savas sirasindan Hersek te bircok etnik catisma yasanmistir Avusturya Macaristan yonetimi Suckori Bosnak ve Hirvat birlikleri olusturmustur Suckori birligi ozellikle Hersek te aktif bir rol oynamistir 1918 yilinda Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun I Dunya Savasi ni kaybetmesi uzerine Hersek Bosna ile birlikte once Sirp Hirvat ve Sloven Devleti nin ardindan Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi nin bir parcasi olmustur 1941 yilinda Hersek Bagimsiz Hirvatistan Devleti nin egemenligi altinda kalmistir 1941 ve 1945 yillari arasi Hersek Hirvat Ustasa Sirp Cetnikler ve Yugoslav Partizanlarin arasindaki catismalar icin savas alani olmustur 1945 yilinda Bosna Hersek Yugoslavya SFC ye bagli bir cumhuriyet olmus Yugoslavya nin 1990 larda yikilmasina kadar da oyle kalmistir Siyasi DurumBugunku Bosna Hersek devleti icindeki Hersek iki entiteye yani devletcige bolunmus durumdadir Bunlar Bosna Hersek Federasyonu ve Sirp Cumhuriyeti dir Trebinje Bolgesi veya Dogu Hersek olarak da bilinen Sirp Cumhuriyeti nin parcasi olan Hersek Trebinje Bileca Gacko Nevesinje Ljubinje Berkovici Istocni Mostar ve Foca gibi belediyelerden olusmaktadir Bosna Hersek Federasyonu nun parcasi olan Hersek Hersek Neretva Kantonu Bati Hersek Kantonu ve Livno Kantonu nun bir kismindan olusmaktadir CografyaIlkbahar da Hersek Kuzeyde 2000 metreden yuksek olan kalker plato Buzul Cagi nda buzullar ile kaplanmistir Guneybatida kiyiya dogru karst olaylariyla cok parcalanmis ve bircok polye meydana gelmistir Neretva iki bolumu de derin vadisiyle yarmistir Neretva nehrinin ust kismi Hersek in kuzeyindedir Vadinin guney bolumunden gecmekte olan yollar kiyiyi iclere baglamistir Hersek in en buyuk sehri olan Mostar bolgenin merkezindedir Diger buyuk sehirler Stolac Trebinje Siroki Brijeg Konjic ve Capljina dir Bosna ve Hersek arasindaki sinir belirsiz olup sinir hakkinda bircok tartisma vardir SehirlerHersek te birkac unlu sehir vardir Mostar en unlu sehir ve gayri resmi baskenttir nufusu 100 000 in uzerindeki tek sehirdir Hersek te buyuk sehirler yoktur fakat Hersek teki sehirler tarihsel ve unludur Stolac belki Hersek teki en eski sehirdir Orada Eski Tas Cagi ndan kalma yerlesim yerleri olup Ilyric kabilesi Daorson sehrinde yasamistir Orada Bregava nehri ile yan yana birkac Romen yerlesim yeri olmustur Radimlja da Orta Cag daki yerli halkin yaptigi bircok buyuk ve guzel tas mezarlar vardir Trebinje Bosna Hersek in en guneyindeki tarihi bir sehir olup Karadag ile sinirdir ve Trebisnjica nehrinin uzerindedir Capljina ve Ljubuski tarihsel acidan unludur Međugorje bircok Hirvat ve Katolik icin dinsel onemi icin unludur Konjic ve Jablanica II Dunya Savasi sirasinda unlu olmustur Hersek teki diger sehirler Prozor Rama Siroki Brijeg Posusje Citluk Grude Nevesinje Ulog Gacko Bileca Ljubinje Ravno ve sahil sehri Neum dur TurizmHersek in bircok dogal ve unlu guzel yapilari vardir Hutovo Blato bir kus rezervi olup Avrupa capinda onemlidir ve bircok kusbilimcinin toplandirigi yerdir Vjetrenica magarasi Hirvatistan siniri yakininda Ravno Belediyesi ndedir Ziyaretcilere aciktir Hersek in Adriyatik Denizi kiyisinda yer alan tek sahil kasabasi Neum dur GaleriMostar Mostar Koprusu Stari most Mostar 2004 Neum ve Hersek sahilleri Pocitelj eski kasaba Trebinje Neretva nehri Mostar 2004Kaynakca Hersek Dukaligi 30 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2020 Stefan Vukcic Kosaric 25 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2008 Arsivlenmis kopya 28 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2016 Dis baglantilarBosna Hersek i Ziyaret Et 22 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hersek Neretva Kantonu nda Turizm 8 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde