Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İpek (Arnavutça: Peja veya Pejë; Boşnakça: Peć; Sırpça: Peć / Пећ; Osmanlı Türkçesi: ايپك), Kosova'nın kuzeybatısında bir şehir ve belediye merkezi.Kosova’nın büyük yerleşim birimlerinden birisidir.
| İpek | |
|---|---|
Şehir | |
 | |
  İpek İpek’in Kosova'daki konumu | |
| Ülke/Bölge/UNMIK |  Kosova (de facto) Kosova ve Metohiya (de jure) UNMIK (de jure) |
| İl// | İpek |
| Belediye | İpek |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Gazmend Muhaxheri |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 602 km² |
| Rakım | 550 m |
| Nüfus (2011) | |
| • Toplam | 95,723 |
| • Yoğunluk | 158.8/km² |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
| Alan kodu | +383 |
| Plaka kodu | 03 |
Resmî site İpek Belediyesi | |
De facto olarak Kosova’nın İpek ilinde; de jure olarak Sırbistan’a bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi’nin Pećki ilinde yer alır. Ayrıca de jure olarak Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Yönetim Misyonu’nun İpek Bölgesi’nde (District of Pec) bulunur.
Tarih
İpek, 1219 yılında Sırp Ortodoks Kilisesi’nin patrikhanesinin kurulduğu yer olması bakımından Sırp tarihinde özel bir önem taşır. 6. ve 7. yüzyıllarda başlayan Sırp göçleri ile Slavlaştırılmaya başlanan bölge, 1200’lü yıllarda Ortodoksluk bakımından hatırı sayılır bir konuma ulaşmıştır. Sırplar, bölgenin o zamanki hâkimleri olan Bizans’la mücadeleleri neticesinde kurmaya muvaffak oldukları devletlerinin temelinde patrikhanelerin önemli yeri olmuştur.
Osmanlı Devleti’nin 1389 senesindeki 1. Kosova Savaşı sonrasında iyice genişleyen ve kökleşen hâkimiyetiyle beraber İpek ve havalisinin Türkleşme ve Müslümanlaşması da başladı denebilir. Bölgede, Osmanlı idaresi öncesinde de (genelde Müslüman olmayan) Türk öbeklerinin bulunduğunu, çeşitli Macar ve Doğu Roma kaynaklı göstermektedir. Dolayısıyla, 1. Kosova Savaşı ile beraber sözü edilen Türkleşme, Oğuz Türkleri ağırlıklı Müslüman Türk yapılanmasının yoğunlaşmasıdır.
Türk şair Mehmet Âkif Ersoy'un babası İpekli Tahir Efendi, burada doğup büyümüş, daha sonra İstanbul'a gelmiş ve 'nde uzun yıllar müderrislik yapmıştır. Tahir Efendi'nin doğup büyüdüğü yıllarda Osmanlı Devleti sınırları içinde yer alan İpek, Balkan Savaşı'ndan sonra, 22 Mart 1913 sonucu Sırbistan sınırları dâhilinde kaldı.
Coğrafya
Kosova’nın kuzeybatısında yer alır. Sırbistan’ın Müslüman nüfusunun en yoğun olduğu bölgelerden Sancak bölgesi (Sırbistan) ile komşudur. Ayrıca, batısıyla da Karadağ’a yakın bir konumdadır.
Kültürel Yapı
Priştine’den sonra gelen Prizren, Yakova, Ferizovik, Gilan ve Mitroviça gibi, Kosova'nın büyük şehirlerinden biri olan İpek, ülkenin mamur yerleri içinde yer alır. Türkçede İpek olarak adlandırılan şehrin özgün adının da İpek/Peja/Peć şekillerinden hangisine dayandığı konusu kesinlik kazanmamıştır. Üç şekil de birbirinin varyantı gibi durmaktadır.
Nüfus
2011 yılında Kosova genelinde yapılan nüfus sayımında İpek’in nüfusu 95.723 çıkmıştır.
Kardeş Şehirler
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta İpek, Kosova ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b 2011 Genel Nüfus Sayımı REKOS2011 12 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kosova İstatistik Kurumu
- ^ Prof. Dr. Hamdi Hasan, Makedonya ve Kosova Türklerince Kullanılan Atasözleri ve Deyimler, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1997, s. 22
- ^ Raif Vırmıça, Kosova’da Osmanlı Mimarî Eserleri I, TC. Kültür Bakanlığı, Ankara, 1999, s. 7
- ^ Dr. Cem Topsakal / Mr. Bedrettin Koro, Kosova’da Yaşayan Türkçe Eğitim, Bay Yayınları, Prizren, 2007, s. 72
- ^ Yarımca, Kale’ye Kardeş Getirdi[] Akis Haber
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ipek Arnavutca Peja veya Peje Bosnakca Pec Sirpca Pec Peћ Osmanli Turkcesi ايپك Kosova nin kuzeybatisinda bir sehir ve belediye merkezi Kosova nin buyuk yerlesim birimlerinden birisidir IpekSehirIpekIpek in Kosova daki konumuUlke Bolge UNMIKKosova de facto Kosova ve Metohiya de jure UNMIK de jure Il IpekBelediyeIpekIdare Belediye BaskaniGazmend MuhaxheriYuzolcumu Toplam602 km Rakim550 mNufus 2011 Toplam95 723 Yogunluk158 8 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 383Plaka kodu03Resmi site Ipek Belediyesi De facto olarak Kosova nin Ipek ilinde de jure olarak Sirbistan a bagli Kosova ve Metohiya Ozerk Bolgesi nin Pecki ilinde yer alir Ayrica de jure olarak Birlesmis Milletler Kosova Gecici Yonetim Misyonu nun Ipek Bolgesi nde District of Pec bulunur TarihIpek sokaklarindan gorunum Ipek 1219 yilinda Sirp Ortodoks Kilisesi nin patrikhanesinin kuruldugu yer olmasi bakimindan Sirp tarihinde ozel bir onem tasir 6 ve 7 yuzyillarda baslayan Sirp gocleri ile Slavlastirilmaya baslanan bolge 1200 lu yillarda Ortodoksluk bakimindan hatiri sayilir bir konuma ulasmistir Sirplar bolgenin o zamanki hakimleri olan Bizans la mucadeleleri neticesinde kurmaya muvaffak olduklari devletlerinin temelinde patrikhanelerin onemli yeri olmustur Osmanli Devleti nin 1389 senesindeki 1 Kosova Savasi sonrasinda iyice genisleyen ve koklesen hakimiyetiyle beraber Ipek ve havalisinin Turklesme ve Muslumanlasmasi da basladi denebilir Bolgede Osmanli idaresi oncesinde de genelde Musluman olmayan Turk obeklerinin bulundugunu cesitli Macar ve Dogu Roma kaynakli gostermektedir Dolayisiyla 1 Kosova Savasi ile beraber sozu edilen Turklesme Oguz Turkleri agirlikli Musluman Turk yapilanmasinin yogunlasmasidir Bayrakli Camii ve onu Turk sair Mehmet Akif Ersoy un babasi Ipekli Tahir Efendi burada dogup buyumus daha sonra Istanbul a gelmis ve nde uzun yillar muderrislik yapmistir Tahir Efendi nin dogup buyudugu yillarda Osmanli Devleti sinirlari icinde yer alan Ipek Balkan Savasi ndan sonra 22 Mart 1913 sonucu Sirbistan sinirlari dahilinde kaldi CografyaKosova nin kuzeybatisinda yer alir Sirbistan in Musluman nufusunun en yogun oldugu bolgelerden Sancak bolgesi Sirbistan ile komsudur Ayrica batisiyla da Karadag a yakin bir konumdadir Kulturel YapiPristine den sonra gelen Prizren Yakova Ferizovik Gilan ve Mitrovica gibi Kosova nin buyuk sehirlerinden biri olan Ipek ulkenin mamur yerleri icinde yer alir Turkcede Ipek olarak adlandirilan sehrin ozgun adinin da Ipek Peja Pec sekillerinden hangisine dayandigi konusu kesinlik kazanmamistir Uc sekil de birbirinin varyanti gibi durmaktadir Nufus2011 yilinda Kosova genelinde yapilan nufus sayiminda Ipek in nufusu 95 723 cikmistir Kardes SehirlerKale TurkiyeKaynakcaWikimedia Commons ta Ipek Kosova ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b 2011 Genel Nufus Sayimi REKOS2011 12 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kosova Istatistik Kurumu Prof Dr Hamdi Hasan Makedonya ve Kosova Turklerince Kullanilan Atasozleri ve Deyimler Turk Dil Kurumu Ankara 1997 s 22 Raif Virmica Kosova da Osmanli Mimari Eserleri I TC Kultur Bakanligi Ankara 1999 s 7 Dr Cem Topsakal Mr Bedrettin Koro Kosova da Yasayan Turkce Egitim Bay Yayinlari Prizren 2007 s 72 Yarimca Kale ye Kardes Getirdi olu kirik baglanti Akis Haber