CHNOPS ve CHON, canlı organizmalardaki en yaygın elementlerin anımsatıcı kısaltmalarıdır. "CHON", biyolojik sistemlerin kütlesinin yüzde 95'inden fazlasını oluşturan karbon, hidrojen, oksijen ve nitrojen anlamına gelir. "CHNOPS" kısaltmasında ise fosfor ve kükürt dahil edilir.
Tanım
Karbon, hidrojen, nitrojen, oksijen, fosfor ve kükürt, kovalent kombinasyonları Dünya üzerindeki biyolojik moleküllerin çoğunu oluşturan en önemli altı kimyasal elementtir. Bu elementlerin tümü ametaldir .
Öğe | Bitkilerde kütle | Hayvanlarda kütle | Biyolojik kullanımlar |
---|---|---|---|
Karbon | %12 | %19 | Karbonhidratlarda, lipitlerde, nükleik asitlerde ve proteinlerde bulunur. |
Hidrojen | %10 | %10 | Suda, karbonhidratlarda, lipitlerde, nükleik asitlerde ve proteinlerde bulunur. |
Azot (Nitrojen) | %1 | %4 | Nükleik asitlerde, proteinlerde, bazı lipitlerde (örn. ) ve bazı (örn. ) bulunur |
Oksijen | %77 | %63 | Suda, karbonhidratlarda, lipitlerde, nükleik asitlerde ve proteinlerde bulunur. |
Fosfor | <%1 | <%1 | Lipitlerde, nükleik asitlerde ve proteinlerde bulunur. |
Kükürt | <%1 | <%1 | Proteinlerde ve bazı bulunur. |
İnsan vücudunda dört element (C, H, O ve N) ağırlığın yaklaşık %96'sını oluşturur ve geri kalanını ana mineraller (makromineraller) ve küçük mineraller (iz elementler olarak da adlandırılır) oluşturur.
Kükürt, sistein ve metiyonin amino asitlerinde bulunur. Fosfor, tüm hücre zarlarının ana bileşeni olan bir lipit sınıfı olan fosfolipitlerde bulunur, çünkü bunlar iyonları, proteinleri ve diğer molekülleri hücre işlevi için ihtiyaç duydukları yerde tutan ve olmamaları gereken alanlara yayılmalarını önleyen lipit çift tabakaları oluşturabilirler. Fosfat grupları aynı zamanda nükleik asitlerin (DNA ve RNA'nın genel adı) omurgasının önemli bir bileşenidir ve ATP oluşturmak için gereklidir. ATP Tüm canlılarda hücreye güç sağlayan enerji olarak kullanılan ana moleküldür.
Karbonlu asteroitler CHON elementleri açısından zengindir. Bu asteroitler en yaygın türdür ve sıklıkla meteorit olarak Dünya ile çarpışır. Bu tür çarpışmalar özellikle Dünya tarihinin erken dönemlerinde yaygındı ve bu çarpanlar gezegenin okyanuslarının oluşumunda çok önemli olabilir.
Tüm CHON elementlerini içeren en basit bileşikler, her bir atomdan birer tane içeren izomerler fulminik asit (HCNO), izofulminik asit (HONC), siyanik asit (HOCN) ve izosiyanik asittir (HNCO).
Ayrıca bakınız
- Kimyasal elementlerin bolluğu
- Biyokimya
- Biyoinorganik kimya
- Karbon temelli yaşam
Kaynakça
- ^ a b . 27 Eylül 2009. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2021. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "A&L20090927" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Education (2010). . Pearson Education. Pearson BioCoach. 27 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2010.
Most biological molecules are made from covalent combinations of six important elements, whose chemical symbols are CHNOPS. ... Although more than 25 types of elements can be found in biomolecules, six elements are most common. These are called the CHNOPS elements; the letters stand for the chemical abbreviations of carbon, hydrogen, nitrogen, oxygen, phosphorus, and sulfur.
- ^ Brosnan JT, Brosnan ME (June 2006). "The sulfur-containing amino acids: an overview". The Journal of Nutrition. 136 (6 Suppl): 1636S-1640S. CiteSeerX live $2
|citeseerx=
değerini kontrol edin (). doi:10.1093/jn/136.6.1636S. (PMID) 16702333. 13 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011. - ^ Campbell, Neil A.; Brad Williamson; Robin J. Heyden (2006). . Boston, Massachusetts: . ISBN . 2 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011.
- ^ Lattelais, M.; Pauzat, F.; Ellinger, Y.; Ceccarelli, C. (1 Haziran 2015). "Differential adsorption of CHON isomers at interstellar grain surfaces". Astronomy and Astrophysics. 578: A62. doi:10.1051/0004-6361/201526044. ISSN 0004-6361. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=
();
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
CHNOPS ve CHON canli organizmalardaki en yaygin elementlerin animsatici kisaltmalaridir CHON biyolojik sistemlerin kutlesinin yuzde 95 inden fazlasini olusturan karbon hidrojen oksijen ve nitrojen anlamina gelir CHNOPS kisaltmasinda ise fosfor ve kukurt dahil edilir Karbon hidrojen nitrojen oksijen fosfor ve kukurtun grafik gosterimiTanimKarbon hidrojen nitrojen oksijen fosfor ve kukurt kovalent kombinasyonlari Dunya uzerindeki biyolojik molekullerin cogunu olusturan en onemli alti kimyasal elementtir Bu elementlerin tumu ametaldir Oge Bitkilerde kutle Hayvanlarda kutle Biyolojik kullanimlarKarbon 12 19 Karbonhidratlarda lipitlerde nukleik asitlerde ve proteinlerde bulunur Hidrojen 10 10 Suda karbonhidratlarda lipitlerde nukleik asitlerde ve proteinlerde bulunur Azot Nitrojen 1 4 Nukleik asitlerde proteinlerde bazi lipitlerde orn ve bazi orn bulunurOksijen 77 63 Suda karbonhidratlarda lipitlerde nukleik asitlerde ve proteinlerde bulunur Fosfor lt 1 lt 1 Lipitlerde nukleik asitlerde ve proteinlerde bulunur Kukurt lt 1 lt 1 Proteinlerde ve bazi bulunur Insan vucudunda dort element C H O ve N agirligin yaklasik 96 sini olusturur ve geri kalanini ana mineraller makromineraller ve kucuk mineraller iz elementler olarak da adlandirilir olusturur Kukurt sistein ve metiyonin amino asitlerinde bulunur Fosfor tum hucre zarlarinin ana bileseni olan bir lipit sinifi olan fosfolipitlerde bulunur cunku bunlar iyonlari proteinleri ve diger molekulleri hucre islevi icin ihtiyac duyduklari yerde tutan ve olmamalari gereken alanlara yayilmalarini onleyen lipit cift tabakalari olusturabilirler Fosfat gruplari ayni zamanda nukleik asitlerin DNA ve RNA nin genel adi omurgasinin onemli bir bilesenidir ve ATP olusturmak icin gereklidir ATP Tum canlilarda hucreye guc saglayan enerji olarak kullanilan ana molekuldur Karbonlu asteroitler CHON elementleri acisindan zengindir Bu asteroitler en yaygin turdur ve siklikla meteorit olarak Dunya ile carpisir Bu tur carpismalar ozellikle Dunya tarihinin erken donemlerinde yaygindi ve bu carpanlar gezegenin okyanuslarinin olusumunda cok onemli olabilir Tum CHON elementlerini iceren en basit bilesikler her bir atomdan birer tane iceren izomerler fulminik asit HCNO izofulminik asit HONC siyanik asit HOCN ve izosiyanik asittir HNCO Ayrica bakinizKimyasal elementlerin bollugu Biyokimya Biyoinorganik kimya Karbon temelli yasamKaynakca a b 27 Eylul 2009 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2021 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi A amp L20090927 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Education 2010 Pearson Education Pearson BioCoach 27 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Aralik 2010 Most biological molecules are made from covalent combinations of six important elements whose chemical symbols are CHNOPS Although more than 25 types of elements can be found in biomolecules six elements are most common These are called the CHNOPS elements the letters stand for the chemical abbreviations of carbon hydrogen nitrogen oxygen phosphorus and sulfur Brosnan JT Brosnan ME June 2006 The sulfur containing amino acids an overview The Journal of Nutrition 136 6 Suppl 1636S 1640S CiteSeerX live 2 citeseerx degerini kontrol edin yardim doi 10 1093 jn 136 6 1636S PMID 16702333 13 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2011 Campbell Neil A Brad Williamson Robin J Heyden 2006 Boston Massachusetts ISBN 0 13 250882 6 2 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2011 Lattelais M Pauzat F Ellinger Y Ceccarelli C 1 Haziran 2015 Differential adsorption of CHON isomers at interstellar grain surfaces Astronomy and Astrophysics 578 A62 doi 10 1051 0004 6361 201526044 ISSN 0004 6361 Tarih degerini gozden gecirin erisimtarihi yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Dis baglantilar