İbrikli, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.
İbrikli | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
İbrikli İbrikli'nin Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Borçka |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 614 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 387 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08400 |
Tarihçe
Bugün İbrikli olarak adlandırılan köyün bilinen en eski adı Ebrika’dır. Türkçeye Gürcüceden (ებრიკა) girmiş olan bu yer adı Osmanlıca kaynaklarda da Ebrika (ابريقه) biçiminde yazılıyordu. Ebrika'nın adı 1925’te değiştirildi ve bu tarihten sonraki kaynaklarda köyün adı İbrikli olarak geçer.
Bir Gürcü köyü olarak bilinen Ebrika, tarihsel Klarceti bölgesinde yer alır. Eskiden ayrı köyler olan Nigia ve Petruli’yi kapsayan köyün kuruluşuna dair bilgi yoktur. Köyün sınırları içinde yer alan Mamatsimda Manastırı, Ebrika’nın Osmanlıların eline geçmesinden önce de bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Erken Orta Çağ'da Gürcü Krallığı’nın, geç Orta Çağ'da Gürcü atabegleri devleti Samtshe-Saatabago’nun sınırları içinde yer alan Ebrika,16. yüzyılda Osmanlı egemenliğine girdi ve bir Osmanlı eyaleti olan Çıldır Eyaleti sınırları içinde kaldı.
Uzun süre Osmanlı egemenliğinde kalan köy, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rusya'nın eline geçti. 1886 tarihli Rus kayıtlarına göre Ebrika’da 26 hanede 112 kişi yaşıyordu. Bu savaşın ardından Ebrika'da yaşayan nüfusun bir kısmı Türkiye'nin batı yörelerine göç etti. Bu göçten sonra bölgeyi gezen Gürcü yazar Zakaria Çiçinadze’nin notlarına göre köyde 12 hane yaşıyordu ve 4 hane göç etmişti. Aynı yazar 1913 yılında basılan kitabında Ebrika’da 20 hanenin yaşadığını yazar. Verdiği bilgiye göre Nigia’nın tepesinde yıkık bir kilise vardı ve geriye taşları kalmıştı. Çiçinadze Mamatsminda’da da 20 hanenin olduğunu belirtir. Köylülerin verdiği bilgiye göre burada yaşayanlar 1880 yılında göç etmişlerdi. Bu köyün yukarısında, bir tepenin dibinde küçük bir kilisenin yıkıntıları vardı.
I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından Ebrika, 1918-21 arasında bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde yer aldı. 1921’de, Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, Ebrika’nın da içinde yer aldığı bölgeyi Türkiye fiilen ele geçirdi. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla Ebrika’nın da bağlı olduğu Artvin ve Ardahan Türkiye'ye bırakıldı.
Türkiye sınırları içinde kaldıktan sonra 1926'da yapılan nüfus tahririne göre Ebrika’da 17 hanede 38’i kadın ve 44’ü erkek olmak üzere 82 kişi yaşıyordu.
Ebrika’daki öneli tarihsel yapılar yer alır. Bunlardan biri Mamatsminda Manastırı’dır. Ne var ki bu manastırdan sadece ana kilisenin yıkıntıları günümüze ulaşmıştır. Mamatsminda Manastırı’nın ana kilisesi Mamatsminda Kilisesi olarak da bilinmektedir. Köyün merkezinin 1,5 km doğusunda bulunan kilise, 16. yüzyılın ilk yarısında inşa edilmiştir. Kubbeli bir yapı olan Mamatsminda Kilisesi belli ölçüde günümüze ulaşmıştır. Kilisenin duvar resimleri büyük ölçüde zarar görmüştür. Bunun dışında, eskiden ayrı bir köyken sonradan Ebrika’nın mahallesi olan Nigia’da bir köy kilisesi olduğu bilinmektedir. Kilise, Nigia mahallesinde, evlerin alt tarafında, küçük bir tepenin üzerinde bulunuyordu. Köylüler buraya “Sahtari” (Sakdari, kilise) olarak adlandırmaktadır.
Coğrafya
İbrikli köyü, Artvin il merkezine 42 km, Borçka ilçe merkezine ise 10 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 361 |
2020 | 387 |
2019 | 392 |
2018 | 555 |
2017 | 360 |
2016 | 389 |
2015 | 406 |
2014 | 447 |
2013 | 483 |
2012 | 473 |
2011 | 513 |
2010 | 499 |
2009 | 469 |
2008 | 478 |
2007 | 454 |
2000 | 450 |
1990 | 627 |
1985 | 674 |
Kaynakça
- ^ . Fallingrain.com. 16 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 1927, s. 118.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 113.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, 2013, s. 167, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 33, .
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce-Türkçe-İngilizce), 2019, Tiflis, s. 18, .
- ^ Zakaria Çiçinadze, Nigali’den Notlar (Gürcüce), İveria gazetesi, 5 Ağustos 1893, sayı 166.
- ^ Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), 1913, Tiflis, s. 147.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010, s. 143, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 33, 136, 140, .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- İbrikli, Borçka için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibrikli Artvin ilinin Borcka ilcesine bagli bir koydur IbrikliKoyArtvin in Turkiye deki konumuIbrikliIbrikli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceBorckaCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim614 mNufus 2021 Toplam387Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08400TarihceBugun Ibrikli olarak adlandirilan koyun bilinen en eski adi Ebrika dir Turkceye Gurcuceden ებრიკა girmis olan bu yer adi Osmanlica kaynaklarda da Ebrika ابريقه biciminde yaziliyordu Ebrika nin adi 1925 te degistirildi ve bu tarihten sonraki kaynaklarda koyun adi Ibrikli olarak gecer Bir Gurcu koyu olarak bilinen Ebrika tarihsel Klarceti bolgesinde yer alir Eskiden ayri koyler olan Nigia ve Petruli yi kapsayan koyun kurulusuna dair bilgi yoktur Koyun sinirlari icinde yer alan Mamatsimda Manastiri Ebrika nin Osmanlilarin eline gecmesinden once de bir yerlesme oldugunu gostermektedir Erken Orta Cag da Gurcu Kralligi nin gec Orta Cag da Gurcu atabegleri devleti Samtshe Saatabago nun sinirlari icinde yer alan Ebrika 16 yuzyilda Osmanli egemenligine girdi ve bir Osmanli eyaleti olan Cildir Eyaleti sinirlari icinde kaldi Uzun sure Osmanli egemenliginde kalan koy 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Rusya nin eline gecti 1886 tarihli Rus kayitlarina gore Ebrika da 26 hanede 112 kisi yasiyordu Bu savasin ardindan Ebrika da yasayan nufusun bir kismi Turkiye nin bati yorelerine goc etti Bu gocten sonra bolgeyi gezen Gurcu yazar Zakaria Cicinadze nin notlarina gore koyde 12 hane yasiyordu ve 4 hane goc etmisti Ayni yazar 1913 yilinda basilan kitabinda Ebrika da 20 hanenin yasadigini yazar Verdigi bilgiye gore Nigia nin tepesinde yikik bir kilise vardi ve geriye taslari kalmisti Cicinadze Mamatsminda da da 20 hanenin oldugunu belirtir Koylulerin verdigi bilgiye gore burada yasayanlar 1880 yilinda goc etmislerdi Bu koyun yukarisinda bir tepenin dibinde kucuk bir kilisenin yikintilari vardi I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan Ebrika 1918 21 arasinda bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde yer aldi 1921 de Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ebrika nin da icinde yer aldigi bolgeyi Turkiye fiilen ele gecirdi 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Ebrika nin da bagli oldugu Artvin ve Ardahan Turkiye ye birakildi Turkiye sinirlari icinde kaldiktan sonra 1926 da yapilan nufus tahririne gore Ebrika da 17 hanede 38 i kadin ve 44 u erkek olmak uzere 82 kisi yasiyordu Ebrika daki oneli tarihsel yapilar yer alir Bunlardan biri Mamatsminda Manastiri dir Ne var ki bu manastirdan sadece ana kilisenin yikintilari gunumuze ulasmistir Mamatsminda Manastiri nin ana kilisesi Mamatsminda Kilisesi olarak da bilinmektedir Koyun merkezinin 1 5 km dogusunda bulunan kilise 16 yuzyilin ilk yarisinda insa edilmistir Kubbeli bir yapi olan Mamatsminda Kilisesi belli olcude gunumuze ulasmistir Kilisenin duvar resimleri buyuk olcude zarar gormustur Bunun disinda eskiden ayri bir koyken sonradan Ebrika nin mahallesi olan Nigia da bir koy kilisesi oldugu bilinmektedir Kilise Nigia mahallesinde evlerin alt tarafinda kucuk bir tepenin uzerinde bulunuyordu Koyluler buraya Sahtari Sakdari kilise olarak adlandirmaktadir CografyaIbrikli koyu Artvin il merkezine 42 km Borcka ilce merkezine ise 10 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 3612020 3872019 3922018 5552017 3602016 3892015 4062014 4472013 4832012 4732011 5132010 4992009 4692008 4782007 4542000 4501990 6271985 674Kaynakca Fallingrain com 16 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 30 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 1927 s 118 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 113 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu 2013 s 167 ISBN 9786055708856 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 33 ISBN 9789941478178 Roland Topcisvili Inga Gutidze XIX Yuzyil ve XX Yuzyil Baslarindaki Rus Belgelerinde Savseti ve Klarceti Yer Adlari Gurcuce Turkce Ingilizce 2019 Tiflis s 18 ISBN 9789941485244 Zakaria Cicinadze Nigali den Notlar Gurcuce Iveria gazetesi 5 Agustos 1893 sayi 166 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce 1913 Tiflis s 147 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 s 143 ISBN 9789944197526 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 33 136 140 ISBN 9789941478178 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarIbrikli Borcka icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft