Çin mimarisi, Doğu Asya'da yüzyıllar boyunca şekillenmiş bir mimari sistemdir. Dekoratif detaylar haricinde yapısal ilkeleri büyük ölçüde bir değişime uğramamıştır. Tang Hanedanlığı'ndan beri Vietnam, Kore, Japonya ve Moğolistan mimarileri üzerindeki ana etkendir. Mimarinin başlıca malzemesi ahşaptır. Ahşabın yanı sıra bambu kamışı, sarı toprak gibi doğal maddeler kullanılarak, yapılar doğa ile en yüksek derecede uyumlu inşa edilmiştir
19. yüzyılın ortalarına kadar kurulan Çin yapıları "Antik Çin Mimarisi", daha sonrakiler ise "Modern Çin Mimarisi" olarak adlandırılmaktadır. Konut mimarisi, saray mimarisi, tapınak mimarisi, mezarlık mimarisi ve bahçecilik mimarisi olmak üzere beş başlıkta incelenebilir.
Antik Çin Mimarisi
Çin mimarisinin başlangıçtan 19. yüzyılın ortalarına kadar olan sürecine verilen isimdir. Bu süreçte Çin mimarisi, Çin kültürüyle birlikte gelişip olgunlaşarak estetiğin yanı sıra derin kültürel anlamlar taşımaya başlamıştır. Dönemin en ünlü yapıları Yasak Şehir ve Çin Seddi'dir. Qin ve Han hanedanları, Sui ve Tang hanedanları ile Ming ve Qing hanedanları dönemlerinde üç kez doruğa ulaşan mimaride, ülkenin geniş sınırlara ve Han ulusunun yanı sıra birçok etnik gruba sahip olmasından dolayı; coğrafî ve kültürel nedenlerle yapılarda bölgesel farklar gözlemlenmektedir. Örneğin ülkenin kuzeyinde zorlu hava şartlarından korunabilmek için yapılar ahşap ve sarı topraktan yapılırken; güneyde bu iki maddenin yanı sıra bambu kamışları ve sazlar da kullanılmıştır.
Konut Mimarisi
Halkın barınmak amacıyla inşa ettiği yapıların genel adıdır. Diğer mimariler içinde en eskisi ve en gelişmişidir. Mimaride coğrafî, kültürel ve nüfus gibi etkenler nedeniyle bölgesel farklılıklar mevcuttur. Örneğin nüfus yoğunluğunun az olduğu bölgelerde (alan sıkıntısı olmadığı için) yoğunluğun fazla olduğu bölgelere kıyasla evler daha geniş, kat sayıları daha az ve avluları daha büyüktür. Yapılar genelde dikdörtgen şeklinde ve sadedir.
Saray Mimarisi
İmparator tarafından iktidarın konumunun pekiştirilmesi için yaptırılmış, imparator ve akrabalarının oturduğu yapılardır. Sınıf farklılığının bir göstergesidir. Yapılar iki bölüme ayrılmıştır. Ön bölümde devlet işleri ve törenler yapılmakta, arka bölümde ise imparator ve ailesi yaşamaktadır. Saray mimarisinden günümüze kalan Pekin'de bulunan Yasak Şehir ve Shengyan Yasak Şehri'nden başka pek fazla eser yoktur.
Tapınak Mimarisi
Budizm'in ürünüdür ve kökü Hindistan'a dayanır. Feodal sınıfların kültür ve dinlerinin anlaşılması açısından önemli bir değere sahiptir. Tapınaklar dikdörtgen biçimdedir. Dış ön tarafında bir ana kapı bulunur. Kapıdan girildiğinde iki tarafta çan ve davul kuleleri vardır. İç ön tarafında dört gök koruyucusunun heykellerinin bulunduğu salon bulunur. Salonun arkasında ise Buda ve öğreti salonu ile rahip yatakhanesi ve lokanta bulunur.
Bahçecilik Mimarisi
Bahçecilik mimarisinde amaç manzara yaratmaktır. İmparator bahçeciliğinde büyük alanlara kurulmuş ihtişamlı bahçeler, halk bahçeciliğinde ise küçük bahçeler vardır. 3 bin yıldan fazla geçmişe sahip mimariye Canglang Pavyonu ile Dule, Shizilin, Liu ve Zhuozheng parkları örnek verilebilir.
Mezarlık Mimarisi
İnsan rûhunun ölmümsüz olduğuna inanan Çinliler, cenaze törenlerine büyük önem vermişler ve mezarları özenle inşa etmişlerdir. Resim, hat ve oyma sanatı ile iç içe olan mimaride mezarlıkların dört tarafı duvarla çevrilidir ve her kenarda bir kapı bulunur. Ön tarafında insan ve hayvan heykelleri yerleştirilmiş ve mezarlık ağaçlandırılmıştır.
Modern Çin Mimarisi
19. yüzyılın ortalarından itibaren günümüze kadar olan süreç "Modern Çin Mimarisi" olarak adlandırılmaktadır. Bunun sebebi; 19. yüzyıla kadarki döneminde dışa kapalı gelişen Çin mimarisinin, Afyon Savaşı'nın kaybedilmesinden sonra Batılı devletlerin Çin'de ticaret ayrıcalıkları kazanmaları sonucunda Batı mimarisi ile etkileşim içine girmesidir. Bu etkileşim Çin'in kurulmasından itibaren artmaya başlamıştır. Özellikle 1980'lerin başında Çin devletinin kolektif tarım uygulamasını durdurup, özel teşebbüse yeniden izin vermesinden çok daha hızlı bir şekilde artarak devam etmiştir.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Architecture of China ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ WANG Shu, 2012'de Pritzker Mimarlık Ödülü'ne layık görüldü : [1] 2 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ France Culture Métropolitains du 27/05/2012 [2] 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . entretiens, bibliographie.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cin mimarisi Dogu Asya da yuzyillar boyunca sekillenmis bir mimari sistemdir Dekoratif detaylar haricinde yapisal ilkeleri buyuk olcude bir degisime ugramamistir Tang Hanedanligi ndan beri Vietnam Kore Japonya ve Mogolistan mimarileri uzerindeki ana etkendir Mimarinin baslica malzemesi ahsaptir Ahsabin yani sira bambu kamisi sari toprak gibi dogal maddeler kullanilarak yapilar doga ile en yuksek derecede uyumlu insa edilmistirYasak Sehir mermer kapli terastaki Yuksek Uyum Salonu 1420 yapimi 1888 yangininin ardindan yeniden kuruldu Pekin Sensi Xi an deki Buyuk Vahsi Kaz Pagodasi Tugla ve tas Ningbo Tarih Muzesi Wang Shu ve Lu Wenyu Amateur Architecture Studio 2009 19 yuzyilin ortalarina kadar kurulan Cin yapilari Antik Cin Mimarisi daha sonrakiler ise Modern Cin Mimarisi olarak adlandirilmaktadir Konut mimarisi saray mimarisi tapinak mimarisi mezarlik mimarisi ve bahcecilik mimarisi olmak uzere bes baslikta incelenebilir Antik Cin MimarisiCin mimarisinin baslangictan 19 yuzyilin ortalarina kadar olan surecine verilen isimdir Bu surecte Cin mimarisi Cin kulturuyle birlikte gelisip olgunlasarak estetigin yani sira derin kulturel anlamlar tasimaya baslamistir Donemin en unlu yapilari Yasak Sehir ve Cin Seddi dir Qin ve Han hanedanlari Sui ve Tang hanedanlari ile Ming ve Qing hanedanlari donemlerinde uc kez doruga ulasan mimaride ulkenin genis sinirlara ve Han ulusunun yani sira bircok etnik gruba sahip olmasindan dolayi cografi ve kulturel nedenlerle yapilarda bolgesel farklar gozlemlenmektedir Ornegin ulkenin kuzeyinde zorlu hava sartlarindan korunabilmek icin yapilar ahsap ve sari topraktan yapilirken guneyde bu iki maddenin yani sira bambu kamislari ve sazlar da kullanilmistir Konut Mimarisi Halkin barinmak amaciyla insa ettigi yapilarin genel adidir Diger mimariler icinde en eskisi ve en gelismisidir Mimaride cografi kulturel ve nufus gibi etkenler nedeniyle bolgesel farkliliklar mevcuttur Ornegin nufus yogunlugunun az oldugu bolgelerde alan sikintisi olmadigi icin yogunlugun fazla oldugu bolgelere kiyasla evler daha genis kat sayilari daha az ve avlulari daha buyuktur Yapilar genelde dikdortgen seklinde ve sadedir Saray Mimarisi Imparator tarafindan iktidarin konumunun pekistirilmesi icin yaptirilmis imparator ve akrabalarinin oturdugu yapilardir Sinif farkliliginin bir gostergesidir Yapilar iki bolume ayrilmistir On bolumde devlet isleri ve torenler yapilmakta arka bolumde ise imparator ve ailesi yasamaktadir Saray mimarisinden gunumuze kalan Pekin de bulunan Yasak Sehir ve Shengyan Yasak Sehri nden baska pek fazla eser yoktur Tapinak Mimarisi Budizm in urunudur ve koku Hindistan a dayanir Feodal siniflarin kultur ve dinlerinin anlasilmasi acisindan onemli bir degere sahiptir Tapinaklar dikdortgen bicimdedir Dis on tarafinda bir ana kapi bulunur Kapidan girildiginde iki tarafta can ve davul kuleleri vardir Ic on tarafinda dort gok koruyucusunun heykellerinin bulundugu salon bulunur Salonun arkasinda ise Buda ve ogreti salonu ile rahip yatakhanesi ve lokanta bulunur Bahcecilik Mimarisi Bahcecilik mimarisinde amac manzara yaratmaktir Imparator bahceciliginde buyuk alanlara kurulmus ihtisamli bahceler halk bahceciliginde ise kucuk bahceler vardir 3 bin yildan fazla gecmise sahip mimariye Canglang Pavyonu ile Dule Shizilin Liu ve Zhuozheng parklari ornek verilebilir Mezarlik Mimarisi Insan ruhunun olmumsuz olduguna inanan Cinliler cenaze torenlerine buyuk onem vermisler ve mezarlari ozenle insa etmislerdir Resim hat ve oyma sanati ile ic ice olan mimaride mezarliklarin dort tarafi duvarla cevrilidir ve her kenarda bir kapi bulunur On tarafinda insan ve hayvan heykelleri yerlestirilmis ve mezarlik agaclandirilmistir Modern Cin Mimarisi19 yuzyilin ortalarindan itibaren gunumuze kadar olan surec Modern Cin Mimarisi olarak adlandirilmaktadir Bunun sebebi 19 yuzyila kadarki doneminde disa kapali gelisen Cin mimarisinin Afyon Savasi nin kaybedilmesinden sonra Batili devletlerin Cin de ticaret ayricaliklari kazanmalari sonucunda Bati mimarisi ile etkilesim icine girmesidir Bu etkilesim Cin in kurulmasindan itibaren artmaya baslamistir Ozellikle 1980 lerin basinda Cin devletinin kolektif tarim uygulamasini durdurup ozel tesebbuse yeniden izin vermesinden cok daha hizli bir sekilde artarak devam etmistir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Architecture of China ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurKaynakca WANG Shu 2012 de Pritzker Mimarlik Odulu ne layik goruldu 1 2 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde France Culture Metropolitains du 27 05 2012 2 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde entretiens bibliographie