Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çoha (Gürcüce: ჩოხა chokha ya da Gürcüce: ტალავარი t'alavari; Abhazca: акәымжәы; Adigece: цые; Farsça: چوقا; Ermenice: չուխայ; Azerice: çuxa;Çeçence: чокхиб; Kabardeyce: цей; Lezgice: чуха; Osetçe: цухъхъа; Rusça: черкеска; Ukraynaca: черкеска), ayrıca Çerkeska olarak bilinir, geleneksel olarak Kafkasya halklarının giydiği yüksek boyunlu yün kabandır. Genellikle bir erkek giysisi olan çoha, 2020'de Gürcistan'ın maddi olmayan kültürel mirasları listesine seçilmiştir.
Tarihi
Çoha, 9. yüzyıldan 1920'lere kadar Gürcüler arasında yaygın olarak giyilmiştir. Gürcistan'da halen daha milli gurur sembolü kabul edilen çoha, Gürcü erkekler tarafından düğünlerde ve resmî görevlerde sıklıkla giyilmektedir.Gürcülerin bin yıl boyunca giydiği çoha, Sovyet yönetimi sırasında nadiren giyilmiştir. Bununla beraber birçok Gürcü, Sovyet işgaline karşı direnişi simgelediğini düşündüğü için günümüzde çoha giymektedir.
Eski Gürcistan Cumhurbaşkanı Miheil Saakaşvili, yurtdışında çalışan üst düzey Gürcü yetkililere resmi toplantılarda çoha başta olmak üzere geleneksel Gürcü giysilerini giymelerini istemiştir.
Türleri
Bugüne kadar giyilmiş dört tür çoha vardır: Kartli-Kaheti çohası (Doğu Gürcistan'da giyilir), Hevsureti çohası (Gürcistan'ın Mtsheta -Mtianeti eyaletinde giyilir), Acara çohası (Acara ve Guria gibi Batı Gürcistan eyaletlerinde giyilir. Ayrıca eskiden Lazların yaşadığı bölgelerde de giyilirdi) ve Kafkasya'nın her yerinden giyilen standart Kafkas çohası. Acara çohası dışındaki çohalar 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında halen daha kullanılmaktaydı.
Kafkas çohasının kökeni, Gürcistan'ın dağlık Kafkasya bölgesine dayanmaktadır. Çoha kelimesi Gürcüceye Farsçadan geçmiştir. Bu giysi giyilmeye başlandığı zamanlarda talavari olarak adlandırılıyordu, ancak Pers istilalarıyla beraber Farsçada "kumaştan yapılmış kıyafet" anlamına gelen çoha kelimesi yaygınlaşmıştır. Ruslar ve Ukraynalılar, bu kıyafete "Çerkesya'dan" anlamına gelen cherkeska adını vermiştir. Zamanla Kuban Kazakları da bu kıyafeti giymeye başlamıştır. Çerkes dillerinde, bu kıyafete 'binici kıyafeti' anlamına gelen shwakh-tsia denmektedir. Ayrıca kısaca tsia (kumaştan) ve tfa (size uyan kıyafet) sözcükleri de bu kıyafeti tanımlamak için kullanılmaktadır.
Gürcistan'da siyah çoha, seçkin generaller, savaş kahramanları ve ünlü şairlere verilen Çohosani Nişanı sahipleri tarafından giyilir.
Kalın kumaştan dikilen çohaların alt kısmı parlaktır. Kafkasya'nın bazı bölgelerinde kadın çohaları da vardır.
Hevsureti çohası
Hevsureti çohası, Büyük Kafkas Dağları'na sınırı bulunan Hevsureti bölgesinde giyilirdi. Hevsureti çohası, Orta Çağda giyilmiş çohalara en yakın çoha türü olarak kabul edilir. Yamuk şekilli olan Hevsureti çohaları genellikle kısadır. Çohanın ön tarafı süslemelerle bezenmiş, bele uzanan yan kesimlerde ise yırtmaçlar vardır. Hevsureti çohası haç ve ikonalardan oluşan zengin süslemelere sahiptir.
Kartli-Kaheti çohası
Kartli-Kaheti çohası, Hevsureti çohasından daha uzundur ve göğüs bölgesinde üçgenimsi boşluklar bulunmaktadır. Bu boşluklardan arhaluhi adı verilen iç bez gözükmektedir. Göğüs boşluklarının her iki tarafında da gazyrs (yerel olarak masri denir) bulunmaktadır. Kıyafetin alt kısmının yanlarında yırtmaçlar vardır. Bu çoha türü kemer kullanmadan giyilebilir. Genellikle siyah, koyu kırmızı veya mavi olan Kartli-Kaheti çohasının kolları uzundur.
Resmi toplantı ve müzik performanslarında en çok tercih edilen çoha türüdür.
Standart Kafkas çohası
Standart Kafkas çohası, Kartl-Kaheti çohasına benzemektedir. Çoğu durumda, gövde bölümünde farklı süslemeler yer almaktadır. Bu tür çohalar, gümüş parçalarla süslenmiş siyah deri kemerlerle giyilir. Genellikle Kartl-Kaheti çohasının daha uzun bir versiyonudur.
Standart Kafkas çohası genellikle siyah, gri, beyaz, mavi, kırmızı veya kahverengi kumaştan yapılır. Azeri halk müziği türü olan muğam sanatçıları da bu çoha türünü giymektedir. Geleneksel olarak giyen kişinin yaşına bağlı olarak çohanın rengi de değişiklik gösterir.
Standart Kafkas çohası, genellikle hancali hançeri, çohanın altına giyilen akhalukhi tişörtü, kabalahi ve nabdis kudi (kürkten yapışmış uzun şapka) ile beraber giyilir.
Kaynakça
- ^ [Azerbaijani national garments] (Rusça). Azclub.ru. 21 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013.
- ^ McGuinness (10 Temmuz 2011). "Close-Up: Why Georgia's national costume is back in vogue". BBC.com. 22 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2018.
- ^ Chokha granted intangible cultural status 20 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (RFE/RL)
- ^ Strelkova (31 Ağustos 2007). . Georgia Today, 372. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ Abashidze, Irakli. Ed. Georgian Encyclopedia. Vol. IX. Tbilisi, Georgia: 1985.
- ^ "Georgia: Love Your Country, Love Your Chokha". EurasiaNet.org. 20 Şubat 2011. 23 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2013.
- ^ "BBC News - Close-Up: Why Georgia's national costume is back in vogue". Bbc.co.uk. 10 Temmuz 2011. 10 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2013.
- ^ "Chokha". georgiandaily.com. 25 Nisan 2008. 28 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2013.
- ^ Abashidze, Irakli. Ed. Georgian Encyclopedia. Vol. IX. Tbilisi, Georgia: 1985
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Coha Gurcuce ჩოხა chokha ya da Gurcuce ტალავარი t alavari Abhazca akәymzhәy Adigece cye Farsca چوقا Ermenice չուխայ Azerice cuxa Cecence chokhib Kabardeyce cej Lezgice chuha Osetce cuhha Rusca cherkeska Ukraynaca cherkeska ayrica Cerkeska olarak bilinir geleneksel olarak Kafkasya halklarinin giydigi yuksek boyunlu yun kabandir Genellikle bir erkek giysisi olan coha 2020 de Gurcistan in maddi olmayan kulturel miraslari listesine secilmistir Seyh Samil in giydigi bir cohaTarihiGurcu Krali II Luarsab coha giyerken tasvir edilmisGurcistan Cumhurbaskani Salome Zurabisvili sagda Imparator Naruhito nun tahta cikma toreni sirasinda beyaz Coha giyen Gurcistan Japonya buyukelcisinin yaninda dururken Coha 9 yuzyildan 1920 lere kadar Gurculer arasinda yaygin olarak giyilmistir Gurcistan da halen daha milli gurur sembolu kabul edilen coha Gurcu erkekler tarafindan dugunlerde ve resmi gorevlerde siklikla giyilmektedir Gurculerin bin yil boyunca giydigi coha Sovyet yonetimi sirasinda nadiren giyilmistir Bununla beraber bircok Gurcu Sovyet isgaline karsi direnisi simgeledigini dusundugu icin gunumuzde coha giymektedir Eski Gurcistan Cumhurbaskani Miheil Saakasvili yurtdisinda calisan ust duzey Gurcu yetkililere resmi toplantilarda coha basta olmak uzere geleneksel Gurcu giysilerini giymelerini istemistir TurleriCoha giyen Cerkesler Bugune kadar giyilmis dort tur coha vardir Kartli Kaheti cohasi Dogu Gurcistan da giyilir Hevsureti cohasi Gurcistan in Mtsheta Mtianeti eyaletinde giyilir Acara cohasi Acara ve Guria gibi Bati Gurcistan eyaletlerinde giyilir Ayrica eskiden Lazlarin yasadigi bolgelerde de giyilirdi ve Kafkasya nin her yerinden giyilen standart Kafkas cohasi Acara cohasi disindaki cohalar 19 yuzyilin sonlari ve 20 yuzyilin baslarinda halen daha kullanilmaktaydi Kafkas cohasinin kokeni Gurcistan in daglik Kafkasya bolgesine dayanmaktadir Coha kelimesi Gurcuceye Farscadan gecmistir Bu giysi giyilmeye baslandigi zamanlarda talavari olarak adlandiriliyordu ancak Pers istilalariyla beraber Farscada kumastan yapilmis kiyafet anlamina gelen coha kelimesi yayginlasmistir Ruslar ve Ukraynalilar bu kiyafete Cerkesya dan anlamina gelen cherkeska adini vermistir Zamanla Kuban Kazaklari da bu kiyafeti giymeye baslamistir Cerkes dillerinde bu kiyafete binici kiyafeti anlamina gelen shwakh tsia denmektedir Ayrica kisaca tsia kumastan ve tfa size uyan kiyafet sozcukleri de bu kiyafeti tanimlamak icin kullanilmaktadir Gurcistan da siyah coha seckin generaller savas kahramanlari ve unlu sairlere verilen Cohosani Nisani sahipleri tarafindan giyilir Kalin kumastan dikilen cohalarin alt kismi parlaktir Kafkasya nin bazi bolgelerinde kadin cohalari da vardir Hevsureti cohasi Hevsureti cohalari Hevsureti cohasi Buyuk Kafkas Daglari na siniri bulunan Hevsureti bolgesinde giyilirdi Hevsureti cohasi Orta Cagda giyilmis cohalara en yakin coha turu olarak kabul edilir Yamuk sekilli olan Hevsureti cohalari genellikle kisadir Cohanin on tarafi suslemelerle bezenmis bele uzanan yan kesimlerde ise yirtmaclar vardir Hevsureti cohasi hac ve ikonalardan olusan zengin suslemelere sahiptir Kartli Kaheti cohasi Kartli Kaheti cohasi giymis Gurcu suvariler Kartli Kaheti cohasi Hevsureti cohasindan daha uzundur ve gogus bolgesinde ucgenimsi bosluklar bulunmaktadir Bu bosluklardan arhaluhi adi verilen ic bez gozukmektedir Gogus bosluklarinin her iki tarafinda da gazyrs yerel olarak masri denir bulunmaktadir Kiyafetin alt kisminin yanlarinda yirtmaclar vardir Bu coha turu kemer kullanmadan giyilebilir Genellikle siyah koyu kirmizi veya mavi olan Kartli Kaheti cohasinin kollari uzundur Resmi toplanti ve muzik performanslarinda en cok tercih edilen coha turudur Standart Kafkas cohasi Standart Kafkas cohasi Kartl Kaheti cohasina benzemektedir Cogu durumda govde bolumunde farkli suslemeler yer almaktadir Bu tur cohalar gumus parcalarla suslenmis siyah deri kemerlerle giyilir Genellikle Kartl Kaheti cohasinin daha uzun bir versiyonudur Standart Kafkas cohasi genellikle siyah gri beyaz mavi kirmizi veya kahverengi kumastan yapilir Azeri halk muzigi turu olan mugam sanatcilari da bu coha turunu giymektedir Geleneksel olarak giyen kisinin yasina bagli olarak cohanin rengi de degisiklik gosterir Standart Kafkas cohasi genellikle hancali hanceri cohanin altina giyilen akhalukhi tisortu kabalahi ve nabdis kudi kurkten yapismis uzun sapka ile beraber giyilir Kaynakca Azerbaijani national garments Rusca Azclub ru 21 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Nisan 2013 McGuinness 10 Temmuz 2011 Close Up Why Georgia s national costume is back in vogue BBC com 22 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2018 Chokha granted intangible cultural status 20 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde RFE RL Strelkova 31 Agustos 2007 Georgia Today 372 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2020 Abashidze Irakli Ed Georgian Encyclopedia Vol IX Tbilisi Georgia 1985 Georgia Love Your Country Love Your Chokha EurasiaNet org 20 Subat 2011 23 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2013 BBC News Close Up Why Georgia s national costume is back in vogue Bbc co uk 10 Temmuz 2011 10 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2013 Chokha georgiandaily com 25 Nisan 2008 28 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2013 Abashidze Irakli Ed Georgian Encyclopedia Vol IX Tbilisi Georgia 1985