Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çoktanrıcılık ya da Politeizm, politeizm sözlük anlamıyla birden çok tanrıya inanmak, tapınmak manalarına gelmektedir. Sözcük, etimolojik açıdan, Yunanca πολύς poly (çok) ve θεοί theoiz (tanrı) sözcüklerinden türemiştir.
Birçok antik din, geleneksel tanrıların toplandığı panteonlarla, politeistik bir yapıya sahipti. Bu panteonlar ve farklı tanrılar uzun bir zaman dilimi içerisinde kültürel değiş tokuş ve deneyimle yoğrularak gelişmiştir. Eski toplumların birçoğu politeistti. Politeizmdeki önemli bir nokta, birçok tanrıya tapınmanın her şeyi bilen ve her şeyden güçlü bir ilahi varlığa inancı da içerebilecek olmasıdır. Nitekim çoğu politeistik dinde, panteonun başında, her şeyden ve diğer tanrılar da dahil herkesten güçlü ve bilge bir baş tanrı figürü bulunur.
Politeistik inanç sistemlerinde, tanrılar bireysel yetenek, ihtiyaç, hikâye, arzu ve özelliklere sahip karmaşık kişilikler olarak ortaya çıkar. Çoğu zaman bu tanrılar sınırsız güç ve bilgiye sahip değildir, bunun yerine, insan benzeri kişisel özelliklere sahip, ek olarak bazı bireysel (doğaüstü) güç, yetenek ve bilgiye sahip olarak tasvir edilirler.
Politeistik bir panteonda, tanrıların birden çok ismi olabilir ve her isim tanrının belirli bir rolüne veya hikâyesine gönderme yapıyor olabilir. Politeizm'in genel prensipleri arasında tanrılarının sayısının belirsiz olması ve her tanrının kendine özgü görevlerinin bulunması vardır.
Eski Anadolu uygarlıklarından olan Hitit ve Friglerin dinleri, Antik Yunan ve Roma dinleri, Arapların eski dini ve günümüze ulaşmış olan dinlerden Hinduizm çok tanrılı dinlere örnektir.
Değişim ve gelişimler
Politeizm dönemindeki tanrıların aşama aşama aile, kabile ve şehir ve ulus tanrılarına dönüştüğü düşünülmektedir[]. Bir sonraki aşama ise tanrılara soyut sıfatlar verilmesi, panteonda yer alan diğer tanrıların isim, sıfat ve eylemlerinin baştanrılarda toplanmasıdır. Bazen de bu tanrılar bir sonraki kültürde baştanrının yardımcılarına, melek, cin, şeytan gibi varlıklara dönüşür. Bu gelişime en açık örneklerden birisini Marduk oluşturur. Sümerlerin 50 kadar tanrısının ismi sonraları Marduk'a verilmiş ve tektanrıcılık yönünde adımlar atılmıştır. Ne var ki Buhtunnasr, Marduk'un tektanrı olduğu inancını sadece kendi taşımış, ulusuna yaymak gücünü gösterememiştir. Bu tanrının birçok özelliklerinin Yahudi tanrısı Yahova'ya taşındığı, Hammurabi kanunlarının da Yahudi şeriatının temelini oluşturduğu ifade edilmiştir. Samuel Reinach, Orpheus adlı kitabında "Eğer Musevi kanunlarının Musa’ya Tanrı tarafından yazdırıldığı doğruysa, Tanrı, Hammurabi’nin yapıtını aşırmış demektir." ifadesini kullanmıştır.
Çoktanrıcılıktan Tektanrıcılığa doğru gelişimin 4000 yıl kadar önce eş zamanlı olarak Mısır, Babil ve Hint toplumlarında ortaya çıkmaya başladığı ifade edilmektedir. 'e göre tek tanrılı dinlere gidiş bir dinde sadeleşme ve devrim hareketidir. Bu devrim eski dini anlayışları dümdüz ederek yıkar. Ancak başlangıçta görülen hızlı bir yıkım sonrasında devrim yavaşlar ve eski pagan inançlar yeni kimliklere bürünerek yeniden ortaya çıkarlar. Musevilik, İsevilik ve Muhammedilik kurucuları kadar bu karşılaşmanın da ürünü olan dinlerdir. Tek tanrılı dinlerde eski ilahların bir kısmı melek, cin, şeytan, aziz ve peygamberlere dönüştürülmüşlerdir. Yeniden kurgulanan mitolojik anlatımlarda Sümerlilerin eski tanrılarının tek tanrılı dinlerde Hızır, İlyas gibi peygamberlere ya da azizlere, velilere ve hatta meleklere, cinlere dönüştüğü görülebilmektedir.Allah'ın isimlerinden bir kısmı da Arap ve diğer Orta Doğu mitolojilerinde eski ilahlara verilen isimlerle ortak kök isimlerden oluşur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Kur'an İncil ve Tevrat'ın Sümerdeki Kökeni". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2017.
- ^ Hançerlioğlu, Orhan. (PDF). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2017.
- ^ Orhan Gökdemir, Din ve Devrim s 25-32
- ^ . 20 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2017.
- ^ ÇIĞ, Muazzez İlmiye. (PDF). 5 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2017.
- ^ ÖZTÜRK, Resul. . ss. 134-157. 25 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Coktanricilik ya da Politeizm politeizm sozluk anlamiyla birden cok tanriya inanmak tapinmak manalarina gelmektedir Sozcuk etimolojik acidan Yunanca polys poly cok ve 8eoi theoiz tanri sozcuklerinden turemistir Bircok antik din geleneksel tanrilarin toplandigi panteonlarla politeistik bir yapiya sahipti Bu panteonlar ve farkli tanrilar uzun bir zaman dilimi icerisinde kulturel degis tokus ve deneyimle yogrularak gelismistir Eski toplumlarin bircogu politeistti Politeizmdeki onemli bir nokta bircok tanriya tapinmanin her seyi bilen ve her seyden guclu bir ilahi varliga inanci da icerebilecek olmasidir Nitekim cogu politeistik dinde panteonun basinda her seyden ve diger tanrilar da dahil herkesten guclu ve bilge bir bas tanri figuru bulunur Politeistik inanc sistemlerinde tanrilar bireysel yetenek ihtiyac hikaye arzu ve ozelliklere sahip karmasik kisilikler olarak ortaya cikar Cogu zaman bu tanrilar sinirsiz guc ve bilgiye sahip degildir bunun yerine insan benzeri kisisel ozelliklere sahip ek olarak bazi bireysel dogaustu guc yetenek ve bilgiye sahip olarak tasvir edilirler Politeistik bir panteonda tanrilarin birden cok ismi olabilir ve her isim tanrinin belirli bir rolune veya hikayesine gonderme yapiyor olabilir Politeizm in genel prensipleri arasinda tanrilarinin sayisinin belirsiz olmasi ve her tanrinin kendine ozgu gorevlerinin bulunmasi vardir Eski Anadolu uygarliklarindan olan Hitit ve Friglerin dinleri Antik Yunan ve Roma dinleri Araplarin eski dini ve gunumuze ulasmis olan dinlerden Hinduizm cok tanrili dinlere ornektir Degisim ve gelisimlerPoliteizm donemindeki tanrilarin asama asama aile kabile ve sehir ve ulus tanrilarina donustugu dusunulmektedir kaynak belirtilmeli Bir sonraki asama ise tanrilara soyut sifatlar verilmesi panteonda yer alan diger tanrilarin isim sifat ve eylemlerinin bastanrilarda toplanmasidir Bazen de bu tanrilar bir sonraki kulturde bastanrinin yardimcilarina melek cin seytan gibi varliklara donusur Bu gelisime en acik orneklerden birisini Marduk olusturur Sumerlerin 50 kadar tanrisinin ismi sonralari Marduk a verilmis ve tektanricilik yonunde adimlar atilmistir Ne var ki Buhtunnasr Marduk un tektanri oldugu inancini sadece kendi tasimis ulusuna yaymak gucunu gosterememistir Bu tanrinin bircok ozelliklerinin Yahudi tanrisi Yahova ya tasindigi Hammurabi kanunlarinin da Yahudi seriatinin temelini olusturdugu ifade edilmistir Samuel Reinach Orpheus adli kitabinda Eger Musevi kanunlarinin Musa ya Tanri tarafindan yazdirildigi dogruysa Tanri Hammurabi nin yapitini asirmis demektir ifadesini kullanmistir Coktanriciliktan Tektanriciliga dogru gelisimin 4000 yil kadar once es zamanli olarak Misir Babil ve Hint toplumlarinda ortaya cikmaya basladigi ifade edilmektedir e gore tek tanrili dinlere gidis bir dinde sadelesme ve devrim hareketidir Bu devrim eski dini anlayislari dumduz ederek yikar Ancak baslangicta gorulen hizli bir yikim sonrasinda devrim yavaslar ve eski pagan inanclar yeni kimliklere burunerek yeniden ortaya cikarlar Musevilik Isevilik ve Muhammedilik kuruculari kadar bu karsilasmanin da urunu olan dinlerdir Tek tanrili dinlerde eski ilahlarin bir kismi melek cin seytan aziz ve peygamberlere donusturulmuslerdir Yeniden kurgulanan mitolojik anlatimlarda Sumerlilerin eski tanrilarinin tek tanrili dinlerde Hizir Ilyas gibi peygamberlere ya da azizlere velilere ve hatta meleklere cinlere donustugu gorulebilmektedir Allah in isimlerinden bir kismi da Arap ve diger Orta Dogu mitolojilerinde eski ilahlara verilen isimlerle ortak kok isimlerden olusur Ayrica bakinizAntik Misir dini Fetisizm Putperestlik Paganizm NeopaganizmKaynakca Kur an Incil ve Tevrat in Sumerdeki Kokeni 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2017 Hancerlioglu Orhan PDF 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2017 Orhan Gokdemir Din ve Devrim s 25 32 20 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2017 CIG Muazzez Ilmiye PDF 5 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2017 OZTURK Resul ss 134 157 25 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2017