Çatköy, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.
Çatköy | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Çatköy Çatköy'ün Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Hanak |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 2150 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 142 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75900 |
Tarihçe
Çatköy'ün eski adı Coti veya Çoti'dir.Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı ve 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterinde Cot (جوت) / Çot (چوت) olarak geçer. Cot adının Gürcüce Cotisklde'den (ჯოთისკლდე) kısaltılarak yazılmış olabileceği tahmin edilmektedir. Köyün adı zaman içinde Çat'a dönüşmüştür. Nitelim Rus idaresi köyü Çat (Чат) adıyla kaydetmiştir. Ayrıca 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Çat (چات) olarak geçer.
Coti veya Çoti, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Eruşeti'de yer alır. Köyün bulunduğu bölgede megalit kalenin varlığı, bu yörenin çok eskiden beri yerleşim yerlerine sahne olduğunu göstermektedir. Osmanlılar köyü, 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirdi. Gürcüce adı Coti (ჯოთი) veya Çoti (ჩოთი) biçiminde yazılan köy, 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterine benzer biçimde girmiştir. Bu tarihte bu yerleşme Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Coti'nin nüfusu 29 hanede (yaklaşık 145 kişi) oluşuyordu. Her hane, Osmanlı idaresinin Hristiyan köylülerden aldığı ispenç vergisi ödemekle yükümlü kılınmıştı. Hane reislerinin çoğu Batata, İvane, Kakala, Lazare, Mahara, Elia, Kupata, Çita, Ağdgomel, Laşkara, Elisa, Gogina, Matsatsa gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa, sebze, yonca yetiştiriliyor, arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu. İki adet de değirmen bulunuyordu.
Çat köyü, uzun süre Osmanlı egemenliği altında kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından Rusların eline geçti. Rus idaresinde altında Ardahan sancağının (okrug) Ardahan kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kaza içinde Sorsi nahiyesinin (маркяз: merkez) köylerinden biriydi. Çat'ın nüfusu 43 kişiden oluşuyordu ve nüfusun tamamı "Türkmen" olarak kaydedilmişti. Rus idaresi sırasında köyün nüfusu artmış, 1896'da 64, 1906'da 86 kişiye ulaşmıştır.
Çat köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusya'nın bölgeden çekilmesinden bir süre sonra, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükûmetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından fiilen Türkiye'ye katıldı. Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin topraklarının işgal edilmesinin ardından Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de imzaladığı Moskova Antlaşması'yla, Çat köyünü de kapsayan Ardahan ile Artvin bölgeleri Türkiye'ye bırakıldı. Çat köyü, 1928 yılında Kars vilayetinin Ardahan kazasının Hanak nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında da "Çat" olarak kaydedilmiş olan köy, aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 165 kişiden oluşuyordu.
Eski bir Hristiyan yerleşmesi olan Çatköy'de bir kilisesinin varlığı bilinmektedir. Bununla birlikte Coti Kilisesi'nin akıbeti konusunda kaynaklarda bilgi yer almamıştır. Köyde ayrıca bir kule ile bir kale kalıntısı bulunmaktadır. Çatköy'ün 6 km kuzeybatısında bulunan Coti Kulesi'nin (11,7 × 9,5 m) bulunduğu yer, "Ziyaret Tepe" olarak bilinir. Bu kulenin 1,4 km kuzeyindeki bir tepede megalit kalenin kalıntıları günümüze ulaşmıştır. Şavtsihe (შავციხე / "kara kale"), olarak bilinen bu kale, kulenin bulunduğu yerden de görülmektedir. İki yapının birbiriyle ilişkili olduğu görülmektedir.
Coğrafya
Çatköy, Ardahan il merkezine 50 km, Hanak ilçe merkezine 22 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 142 |
2021 | 155 |
2020 | 142 |
2019 | 149 |
2018 | 157 |
2017 | 160 |
2016 | 172 |
2015 | 163 |
2014 | 173 |
2013 | 175 |
2012 | 179 |
2011 | 178 |
2010 | 174 |
2009 | 181 |
2008 | 184 |
2007 | 191 |
2000 | 213 |
1990 | 277 |
1985 | 333 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Hanak Çatköy Köy Nüfusu". Nufusune.com. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 210, .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 549". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ a b ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 759.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 385, .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947) s. 506; II. cilt s. 494; III. cilt (1958), s. 549". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 111, .
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 82" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 210, 385, .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Çatköy, Hanak için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Catkoy Ardahan ilinin Hanak ilcesine bagli bir koydur CatkoyKoyArdahan in konumuCatkoyCatkoy un Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceHanakCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim2150 mNufus 2022 Toplam142Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75900TarihceCatkoy un eski adi Coti veya Coti dir Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli ve 1595 tarihli Osmanli tahrir defterinde Cot جوت Cot چوت olarak gecer Cot adinin Gurcuce Cotisklde den ჯოთისკლდე kisaltilarak yazilmis olabilecegi tahmin edilmektedir Koyun adi zaman icinde Cat a donusmustur Nitelim Rus idaresi koyu Cat Chat adiyla kaydetmistir Ayrica 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde de Cat چات olarak gecer Coti veya Coti tarihsel Gurcistan in guneybati kesimini olusturan bolgelerden biri olan Eruseti de yer alir Koyun bulundugu bolgede megalit kalenin varligi bu yorenin cok eskiden beri yerlesim yerlerine sahne oldugunu gostermektedir Osmanlilar koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirdi Gurcuce adi Coti ჯოთი veya Coti ჩოთი biciminde yazilan koy 1595 tarihli Osmanli tahrir defterine benzer bicimde girmistir Bu tarihte bu yerlesme Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan i Buzurg livasinin Mese nahiyesine bagliydi Coti nin nufusu 29 hanede yaklasik 145 kisi olusuyordu Her hane Osmanli idaresinin Hristiyan koylulerden aldigi ispenc vergisi odemekle yukumlu kilinmisti Hane reislerinin cogu Batata Ivane Kakala Lazare Mahara Elia Kupata Cita Agdgomel Laskara Elisa Gogina Matsatsa gibi Gurcu adlari tasiyordu Koyde bugday arpa sebze yonca yetistiriliyor aricilik yapiliyor domuz ve koyun besleniyordu Iki adet de degirmen bulunuyordu Cat koyu uzun sure Osmanli egemenligi altinda kaldiktan sonra 93 Harbi nin ardindan Ruslarin eline gecti Rus idaresinde altinda Ardahan sancaginin okrug Ardahan kazasina ucastok bagliydi Bu kaza icinde Sorsi nahiyesinin markyaz merkez koylerinden biriydi Cat in nufusu 43 kisiden olusuyordu ve nufusun tamami Turkmen olarak kaydedilmisti Rus idaresi sirasinda koyun nufusu artmis 1896 da 64 1906 da 86 kisiye ulasmistir Cat koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Rusya nin bolgeden cekilmesinden bir sure sonra Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin sinirlari icinde kaldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin Tiflis hukumetine verdigi ultimatom uzerine Gurcu idaresinin cekilmesinin ardindan fiilen Turkiye ye katildi Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin topraklarinin isgal edilmesinin ardindan Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti nin 16 Mart 1921 de imzaladigi Moskova Antlasmasi yla Cat koyunu de kapsayan Ardahan ile Artvin bolgeleri Turkiye ye birakildi Cat koyu 1928 yilinda Kars vilayetinin Ardahan kazasinin Hanak nahiyesine bagliydi 1935 genel nufus sayiminda da Cat olarak kaydedilmis olan koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 165 kisiden olusuyordu Eski bir Hristiyan yerlesmesi olan Catkoy de bir kilisesinin varligi bilinmektedir Bununla birlikte Coti Kilisesi nin akibeti konusunda kaynaklarda bilgi yer almamistir Koyde ayrica bir kule ile bir kale kalintisi bulunmaktadir Catkoy un 6 km kuzeybatisinda bulunan Coti Kulesi nin 11 7 9 5 m bulundugu yer Ziyaret Tepe olarak bilinir Bu kulenin 1 4 km kuzeyindeki bir tepede megalit kalenin kalintilari gunumuze ulasmistir Savtsihe შავციხე kara kale olarak bilinen bu kale kulenin bulundugu yerden de gorulmektedir Iki yapinin birbiriyle iliskili oldugu gorulmektedir CografyaCatkoy Ardahan il merkezine 50 km Hanak ilce merkezine 22 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 1422021 1552020 1422019 1492018 1572017 1602016 1722015 1632014 1732013 1752012 1792011 1782010 1742009 1812008 1842007 1912000 2131990 2771985 333Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 15 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Hanak Catkoy Koy Nufusu Nufusune com 22 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2020 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 210 ISBN 9789941478178 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 549 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 a b Ardahan kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 759 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 385 ISBN 9789941478178 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 506 II cilt s 494 III cilt 1958 s 549 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 111 ISBN 9786052100271 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 82 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Ekim 2021 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 210 385 ISBN 9789941478178 a b YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarCatkoy Hanak icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft