Üçüncü İtalyan Bağımsızlık Savaşı (İtalyanca: Terza guerra d'indipendenza italiana), İtalya Krallığı ile Avusturya İmparatorluğu arasında Haziran ve Ağustos 1866 tarihleri arasında yaşanan bir savaştı. Çatışma, Avusturya-Prusya Savaşı ile paralellik göstermiş ve Avusturya'nın Venetia bölgesini (bugünkü Veneto, Friuli ve Quadrilatero'nun son kalıntısı olan Mantova şehri) Fransa'ya bırakmasıyla sonuçlanmış ve daha sonra bir plebisit sonrasında İtalya tarafından ilhak edilmiştir. İtalya'nın bu zengin ve kalabalık bölgeyi alması, İtalya'nın birleşmesinde önemli bir adımı oluşturmuştur.
Üçüncü İtalyan Bağımsızlık Savaşı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İtalya'nın birleşmesi ve Avusturya-Prusya Savaşı | |||||||||
![]() Avusturyalı Uhlanlar Custoza Muharebesi sırasında İtalyan Bersaglieri'ye hücum ederken. Juliusz Kossak'ın yağlıboya çalışması. | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Destekleyenler: | ![]() | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
![]() | |||||||||
Güçler | |||||||||
Mincio Ordusu
Toplam: 120,000 kişi Po Ordusu
Toplam: 80,000 asker Garibaldi'nin kuvvetleri
Toplam: 20,000 asker Toplam: 220,000 asker | Güney Ordusu
Lihtenştayn Ordusu Toplam: 80 asker Toplam: 130,000-190,000 asker | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
11,197
| 9,727
|
Arka Plan
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh3THpBMkwxWmxibVY2YVdGZlkyaGxYM053WlhKaFgyUnBYMEZ1WkhKbFlWOUJjSEJwWVc1cExtcHdaeTh5TWpCd2VDMVdaVzVsZW1saFgyTm9aVjl6Y0dWeVlWOWthVjlCYm1SeVpXRmZRWEJ3YVdGdWFTNXFjR2M9LmpwZw==.jpg)
Savoy kralı II. Victor Emmanuel 17 Mart 1861'de İtalya Kralı ilan edilmişti ama Venedik'i ya da çok küçültülmüş Papalık Devletlerini kontrol etmiyordu. Ülkenin yabancı egemenliği altındaki kısmı için daha sonra İtalyanca bir terim olan Irredente, kelime anlamıyla "kurtarılmamış anlamına (unredeemed)" gelen, yeni krallığın iç politikasında sürekli bir gerilim kaynağı ve dış politikasının temel taşlarından biriydi.
Roma'yı ele geçirmek için ilk girişim 1862 yılında Giuseppe Garibaldi tarafından düzenlendi. Kralın tarafsızlığına güvenerek Cenova'dan Palermo'ya yelken açtı. 1.200 gönüllü toplayarak Katanya'dan yelken açtı ve yarımadanın kuzeyinden Roma'ya doğru ilerlemek amacıyla Aspromonte Dağı'na ulaşmak için 24 Ağustos'ta Calabria'daki Melito ile beraber karaya çıktı. Ancak Piyemonteli general Enrico Cialdini, gönüllü ordusunu durdurmak için Albay Pallavicino komutasında bir tümen gönderdi. Garibaldi Aspromonte Muharebesi'nde yaralandı ve adamlarıyla birlikte esir alındı.
Avusturya ve Prusya arasında Alman sorunu nedeniyle artan anlaşmazlık 1866'da açık savaşa dönüştü ve bu da İtalya'ya Venedik'i ele geçirme fırsatı sundu. 8 Nisan 1866'da İtalyan hükümeti, Fransa İmparatoru III. Napolyon'un arabuluculuğuyla Prusya ile askeri bir ittifak imzaladı.
General Alfonso Ferrero La Marmora komutasındaki İtalyan orduları güney cephesinde Avusturyalılarla çarpışacaktı. İtalyanlar aynı zamanda deniz üstünlüklerinden yararlanarak Dalmaçya kıyılarını tehdit etmeyi ve Trieste'yi ele geçirmeyi planlıyorlardı.
Savaşın patlak vermesinin ardından İtalyan ordusu:
- Yeni İtalya Krallığı'nın en büyük bileşenleri olan Sardinya Krallığı ve İki Sicilya Krallığı ordularının koordinasyonsuzluğu, eski düşmanların artık birlikte görev yapmaları nedeniyle komuta zinciri arasında anlaşmazlıklar yaşanması,
- Güney İtalya'daki sert direniş, İki Sicilya Krallığı'nın İtalya tarafından ilhak edilmesi,
- İtalyan donanması Regia Marina içinde giderek güçlenen bir husumet.
gibi çeşitli nedenlerden dolayı zor durumda kalmıştır.
Savaş
İtalyan İşgali
Prusya, 16 Haziran 1866'da Avusturya ile müttefik olan birkaç Alman devletine saldırarak çatışmaları başlattı. Üç gün sonra İtalya, Avusturya'ya savaş ilan etti ve 23 Haziran'da askeri harekâta başladı.
İtalyan kuvvetleri iki orduya bölünmüştü. Biri La Marmora komutasında, Mincio Nehri'nin batısındaki Lombardiya'da konuşlanmıştı ve Avusturyalıların Quadrilatero kalesine yönelmişti. Enrico Cialdini komutasındaki ikinci ordu ise Romagna'da, Po Nehri'nin güneyinde konuşlanmıştı ve Mantova ve Rovigo'ya yönelmişti.
La Marmora önce Mantova ve Peschiera del Garda istikametinde ilerlemiş, ancak 24 Haziran'daki Custoza Muharebesi'nde yenilmiş ve düzensiz bir şekilde Mincio nehri boyunca geri çekilmiştir. Cialdini ise savaşın ilk bölümünde saldırgan bir tutum sergilememiş, sadece birkaç güç gösterisi yapmış ve Po'nun güneyindeki Avusturya kalesi Borgoforte'yi kuşatmayı başaramamıştır.
Custoza'daki yenilginin ardından İtalyanlar, Avusturya'nın karşı saldırısına hazırlanmak için yeniden organize oldular. Avusturyalılar bu fırsatı Valtellina ve Val Camonica'ya (Vezza d'Oglio Savaşı) baskın yapmak için kullandılar.
Yeni İtalyan taarruzu
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh3THpCbUwwUnBaVjlUWldWelkyaHNZV05vZEY5aVpXbGZUR2x6YzJFdWFuQm5Mekl5TUhCNExVUnBaVjlUWldWelkyaHNZV05vZEY5aVpXbGZUR2x6YzJFdWFuQm4uanBn.jpg)
Ancak savaşın gidişatı, Prusya'nın Bohemya'da, özellikle de 3 Temmuz'daki dönüm noktası niteliğindeki Königgrätz (ya da Sadowa) Muharebesi'nde kazandığı zaferlerle İtalya'nın lehine döndü. Avusturyalılar üç kolordularından birini İtalya'dan Viyana'ya nakletmek zorunda kaldılar. Bölgede kalan Avusturya kuvvetleri savunmalarını Trentino ve Isonzo çevresinde yoğunlaştırdı.
5 Temmuz'da İtalyan hükümeti, III. Napolyon'un, Avusturya'nın Prusya'dan olumlu koşullar elde etmesini ve özellikle Venedik'i korumasını sağlayacak bir çözüm için aracılık girişiminde bulunduğu haberini aldı. Bu durum İtalya için utanç vericiydi, çünkü kuvvetleri o güne kadarki tek savaşta geri püskürtülmüştü. Avusturyalılar, Prusyalılara direnmek için Viyana'ya daha fazla asker sevk ederken, La Marmora'dan kuvvetlerinin sayısal üstünlüğünden yararlanarak bir zafer kazanması ve pazarlık masasında İtalya'nın durumunu iyileştirmesi isteniyordu.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTloTDJGaUwwSmhkR0ZwYkd4bFgyUmxYMEpsZW5wbFkyRXVhbkJuTHpJeU1IQjRMVUpoZEdGcGJHeGxYMlJsWDBKbGVucGxZMkV1YW5Cbi5qcGc=.jpg)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh6THpOa0wxQnZiblJsWDJScFgxWmxjbk5oWHkxZk1qWmZiSFZuYkdsdlh6RTROall1YW5Cbkx6SXlNSEI0TFZCdmJuUmxYMlJwWDFabGNuTmhYeTFmTWpaZmJIVm5iR2x2WHpFNE5qWXVhbkJuLmpwZw==.jpg)
14 Temmuz'da Ferrara'da düzenlenen savaş meclisinde İtalya'nın yeni saldırı planları karara bağlandı:
- Cialdini 150.000 kişilik ana orduyu Venedik'e doğru yönlendirecek, La Marmora ise yaklaşık 70.000 kişiyle Quadrilatero'da Avusturya kuvvetlerini meşgul edecekti.
- Amiral Carlo di Persano komutasındaki İtalyan Donanması, Trieste'yi ele geçirmek amacıyla Ancona'dan yelken açacaktı.
- Garibaldi'nin gönüllü birlikleri (İtalyanca: Cacciatori delle Alpi), düzenli piyadelerden oluşan bir tümenle takviye edilerek, başkent Trento'yu ele geçirmek amacıyla Trentino'ya ilerleyecekti.
Cialdini 8 Temmuz'da Po'yu geçti ve 22 Temmuz'da Avusturya Ordusu ile karşılaşmadan Udine'ye ilerledi. Öte yandan Garibaldi'nin gönüllü birlikleri Trentino'nun işgali sırasında Brescia'dan Trento'ya doğru ilerlemiş ve 21 Temmuz'da Bezzecca Muharebesi'ni kazanmıştı. Ancak her iki başarı da İtalyan Donanması'nın 20 Temmuz'da Lissa Muharebesi'nde aldığı beklenmedik yenilginin gölgesinde kalmıştır.
26 Temmuz'da, bersaglieri ve süvarilerden oluşan karma bir İtalyan kuvveti, Torre Nehri'nin geçişini koruyan bir Avusturya kuvvetini mağlup etti ve Versa Muharebesi'nde bugünkü Romans d'Isonzo'ya ulaştı. Bu, İtalyanların Friuli'deki en büyük ilerleyişi oldu. Ancak, Avusturya-Prusya çatışmalarının sona ermesiyle birlikte Avusturyalılar, İtalya'ya takviye göndermeye hazır görünüyordu. Başka bir yenilgiyi göze almak istemeyen ve sayıca kendilerinden çok fazla olan Avusturyalı takviye kuvvetleriyle yüzleşmek istemeyen İtalyanlar barış masasına oturmak zorunda kaldılar. 9 Ağustos'ta Garibaldi'ye Başkomutanlık tarafından gönderilen bir telgrafta Trentino'yu boşaltması emredildi. Verdiği cevap sadece "Obbedisco" ("İtaat edeceğim") oldu ve kısa süre sonra İtalya'da meşhur oldu. Düşmanlığın durdurulması 12 Ağustos'ta imzalanan Cormons Mütarekesi'nde kabul edildi ve bunu 3 Ekim 1866'da Viyana Antlaşması izledi.
Sonuç
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg0THpoaEwwVnBibnAxWjE5V2FYUjBiM0pwYjE5RmJXRnVkV1ZzYzE5cGJsOVdaVzVsWkdsblh6SXVhbkJuTHpJeU1IQjRMVVZwYm5wMVoxOVdhWFIwYjNKcGIxOUZiV0Z1ZFdWc2MxOXBibDlXWlc1bFpHbG5Yekl1YW5Cbi5qcGc=.jpg)
Temmuz 1866'da Prusya'nın Avusturya'ya karşı kazandığı zaferin ardından Nikolsburg Mütarekesi iki ülke arasındaki düşmanlıkları sona erdirdi. Avusturyalılar Isonzo Nehri'ne çekildi ve Venedik'i İtalyanların eline bıraktı. Fransa ve Prusya, İtalya'ya Avusturya ile tek başına bir ateşkes imzalaması için baskı yaptı. Düşmanlıkların durdurulması 12 Ağustos'ta imzalanan Cormons Mütarekesi ve ardından 3 Ekim 1866'da Viyana Antlaşması ile kabul edildi.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlpTDJJMkwwTnZibVpwYm1sZlVtVm5ibTlmWkNVeU4wbDBZV3hwWVY5V1pXNWxkRzlmTVRnMU9WOHhPRFkyTG1wd1p5OHlNakJ3ZUMxRGIyNW1hVzVwWDFKbFoyNXZYMlFsTWpkSmRHRnNhV0ZmVm1WdVpYUnZYekU0TlRsZk1UZzJOaTVxY0djPS5qcGc=.jpg)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgyTHpZMkwwbHpkSEpoYm1GZkxWOWpiMjUyYjJOaGVtbHZibVZmY0d4bFltbHpZMmwwYjE4eE9EWTJMbXB3Wnk4eU1qQndlQzFKYzNSeVlXNWhYeTFmWTI5dWRtOWpZWHBwYjI1bFgzQnNaV0pwYzJOcGRHOWZNVGcyTmk1cWNHYz0uanBn.jpg)
Prag Barışı'nın şartları arasında Lombardiya Demir Tacı'nın İtalyan kralına verilmesi ve Avusturya'nın bugünkü Veneto, Friuli'nin bir kısmı ve Mantova şehrinden mürekkep Veneto'yu terk etmesi yer alıyordu. İmparator Franz Joseph, Avusturya-Prusya Savaşı'na müdahale etmeme karşılığında Venedik'i Fransa'ya bırakmayı zaten kabul etmişti, ancak Prusya ile Avusturya arasında aracılık yapan III. Napolyon, daha önce İtalya'nın Savoy ve Nice'in Fransa tarafından ilhakını kabul etmesi karşılığında gizli bir antlaşmada kararlaştırıldığı gibi, 19 Ekim'de Venedik'i İtalya'ya bıraktı.
Prag Barışı'nı, bölgenin İtalya'ya bırakıldığını teyit eden Avusturya-İtalya Viyana Antlaşması takip etti. Ancak barış antlaşmasında Venedik ve Mantova'nın ilhakının ancak bir referandum sonucunda halkın İtalya Krallığı'na ilhak konusundaki iradesini ortaya koymasından sonra yürürlüğe gireceği belirtiliyordu. Halk oylaması 21 ve 22 Ekim tarihlerinde yapıldı ve katılımcıların %99.9'unun İtalya'ya katılmayı desteklemesiyle ezici bir başarı elde edildi.
Bu arada Sicilya'da da Yedi Buçuk Gün İsyanı adı verilen bir ayaklanma meydana geldi.
İtalya'nın birleşmesi (Risorgimento), "Dördüncü İtalyan Bağımsızlık Savaşı" olarak da adlandırılan Roma'nın ele geçirilmesi ve I. Dünya Savaşı'nın sonunda Trentino, Friuli ve Trieste'nin ilhak edilmesiyle tamamlandı.
Ayrıca Bakınız
Kaynakça
- ^ lie:zeit-editorial (11 Mayıs 2016). "Özel Sergi: "1866: Liechtenstein Savaşta - 150 Yıl Önce"" (İngilizce). 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2017. Bilinmeyen parametre
|periyodik=
görmezden gelindi () - ^ Clodfelter 2017, ss. 184.
- ^ Clodfelter 2017, s. 183.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ucuncu Italyan Bagimsizlik Savasi Italyanca Terza guerra d indipendenza italiana Italya Kralligi ile Avusturya Imparatorlugu arasinda Haziran ve Agustos 1866 tarihleri arasinda yasanan bir savasti Catisma Avusturya Prusya Savasi ile paralellik gostermis ve Avusturya nin Venetia bolgesini bugunku Veneto Friuli ve Quadrilatero nun son kalintisi olan Mantova sehri Fransa ya birakmasiyla sonuclanmis ve daha sonra bir plebisit sonrasinda Italya tarafindan ilhak edilmistir Italya nin bu zengin ve kalabalik bolgeyi almasi Italya nin birlesmesinde onemli bir adimi olusturmustur Ucuncu Italyan Bagimsizlik SavasiItalya nin birlesmesi ve Avusturya Prusya SavasiAvusturyali Uhlanlar Custoza Muharebesi sirasinda Italyan Bersaglieri ye hucum ederken Juliusz Kossak in yagliboya calismasi Tarih20 Haziran 12 Agustos 1866BolgeLombardiya Venedik Italya tarafindan ilhak edilen Veneto Friuli ve MantovaSebepSardunya nin Avusturya nin terhis talebine uymayi reddetmesiSonucItalyan zaferiTaraflar Italya Destekleyenler Prusya Avusturya LiechtensteinKomutanlar ve liderlerII Vittorio Emanuele Giuseppe Garibaldi Alfonso La MarmoraFranz JosephGuclerMincio Ordusu 11 piyade tumeni 1 suvari tumeni Toplam 120 000 kisi Po Ordusu 5 piyade tumeni Toplam 80 000 asker Garibaldi nin kuvvetleri Gonullu taburlar Toplam 20 000 asker Toplam 220 000 askerGuney Ordusu V VII IX Kolordulari 2 suvari tugayi Lihtenstayn Ordusu Toplam 80 asker Toplam 130 000 190 000 askerKayiplar11 197 1 633 olu 3 926 yarali 553 kayip 5 085 esir9 727 1 392 olu 4 471 yarali 691 kayip 3 173 esirArka PlanAslan tarafindan temsil edilen Venedik in kadin tarafindan temsil edilen Italya ya katilmayi umdugu alegorisi Savoy krali II Victor Emmanuel 17 Mart 1861 de Italya Krali ilan edilmisti ama Venedik i ya da cok kucultulmus Papalik Devletlerini kontrol etmiyordu Ulkenin yabanci egemenligi altindaki kismi icin daha sonra Italyanca bir terim olan Irredente kelime anlamiyla kurtarilmamis anlamina unredeemed gelen yeni kralligin ic politikasinda surekli bir gerilim kaynagi ve dis politikasinin temel taslarindan biriydi Roma yi ele gecirmek icin ilk girisim 1862 yilinda Giuseppe Garibaldi tarafindan duzenlendi Kralin tarafsizligina guvenerek Cenova dan Palermo ya yelken acti 1 200 gonullu toplayarak Katanya dan yelken acti ve yarimadanin kuzeyinden Roma ya dogru ilerlemek amaciyla Aspromonte Dagi na ulasmak icin 24 Agustos ta Calabria daki Melito ile beraber karaya cikti Ancak Piyemonteli general Enrico Cialdini gonullu ordusunu durdurmak icin Albay Pallavicino komutasinda bir tumen gonderdi Garibaldi Aspromonte Muharebesi nde yaralandi ve adamlariyla birlikte esir alindi Avusturya ve Prusya arasinda Alman sorunu nedeniyle artan anlasmazlik 1866 da acik savasa donustu ve bu da Italya ya Venedik i ele gecirme firsati sundu 8 Nisan 1866 da Italyan hukumeti Fransa Imparatoru III Napolyon un arabuluculuguyla Prusya ile askeri bir ittifak imzaladi General Alfonso Ferrero La Marmora komutasindaki Italyan ordulari guney cephesinde Avusturyalilarla carpisacakti Italyanlar ayni zamanda deniz ustunluklerinden yararlanarak Dalmacya kiyilarini tehdit etmeyi ve Trieste yi ele gecirmeyi planliyorlardi Savasin patlak vermesinin ardindan Italyan ordusu Yeni Italya Kralligi nin en buyuk bilesenleri olan Sardinya Kralligi ve Iki Sicilya Kralligi ordularinin koordinasyonsuzlugu eski dusmanlarin artik birlikte gorev yapmalari nedeniyle komuta zinciri arasinda anlasmazliklar yasanmasi Guney Italya daki sert direnis Iki Sicilya Kralligi nin Italya tarafindan ilhak edilmesi Italyan donanmasi Regia Marina icinde giderek guclenen bir husumet gibi cesitli nedenlerden dolayi zor durumda kalmistir SavasItalyan Isgali Prusya 16 Haziran 1866 da Avusturya ile muttefik olan birkac Alman devletine saldirarak catismalari baslatti Uc gun sonra Italya Avusturya ya savas ilan etti ve 23 Haziran da askeri harekata basladi Italyan kuvvetleri iki orduya bolunmustu Biri La Marmora komutasinda Mincio Nehri nin batisindaki Lombardiya da konuslanmisti ve Avusturyalilarin Quadrilatero kalesine yonelmisti Enrico Cialdini komutasindaki ikinci ordu ise Romagna da Po Nehri nin guneyinde konuslanmisti ve Mantova ve Rovigo ya yonelmisti La Marmora once Mantova ve Peschiera del Garda istikametinde ilerlemis ancak 24 Haziran daki Custoza Muharebesi nde yenilmis ve duzensiz bir sekilde Mincio nehri boyunca geri cekilmistir Cialdini ise savasin ilk bolumunde saldirgan bir tutum sergilememis sadece birkac guc gosterisi yapmis ve Po nun guneyindeki Avusturya kalesi Borgoforte yi kusatmayi basaramamistir Custoza daki yenilginin ardindan Italyanlar Avusturya nin karsi saldirisina hazirlanmak icin yeniden organize oldular Avusturyalilar bu firsati Valtellina ve Val Camonica ya Vezza d Oglio Savasi baskin yapmak icin kullandilar Yeni Italyan taarruzu Lissa Deniz Muharebesi 20 Temmuz 1866 Ancak savasin gidisati Prusya nin Bohemya da ozellikle de 3 Temmuz daki donum noktasi niteligindeki Koniggratz ya da Sadowa Muharebesi nde kazandigi zaferlerle Italya nin lehine dondu Avusturyalilar uc kolordularindan birini Italya dan Viyana ya nakletmek zorunda kaldilar Bolgede kalan Avusturya kuvvetleri savunmalarini Trentino ve Isonzo cevresinde yogunlastirdi 5 Temmuz da Italyan hukumeti III Napolyon un Avusturya nin Prusya dan olumlu kosullar elde etmesini ve ozellikle Venedik i korumasini saglayacak bir cozum icin aracilik girisiminde bulundugu haberini aldi Bu durum Italya icin utanc vericiydi cunku kuvvetleri o gune kadarki tek savasta geri puskurtulmustu Avusturyalilar Prusyalilara direnmek icin Viyana ya daha fazla asker sevk ederken La Marmora dan kuvvetlerinin sayisal ustunlugunden yararlanarak bir zafer kazanmasi ve pazarlik masasinda Italya nin durumunu iyilestirmesi isteniyordu Bezzecca Savasi 21 Temmuz 1866Versa Muharebesi 26 Temmuz 1866 14 Temmuz da Ferrara da duzenlenen savas meclisinde Italya nin yeni saldiri planlari karara baglandi Cialdini 150 000 kisilik ana orduyu Venedik e dogru yonlendirecek La Marmora ise yaklasik 70 000 kisiyle Quadrilatero da Avusturya kuvvetlerini mesgul edecekti Amiral Carlo di Persano komutasindaki Italyan Donanmasi Trieste yi ele gecirmek amaciyla Ancona dan yelken acacakti Garibaldi nin gonullu birlikleri Italyanca Cacciatori delle Alpi duzenli piyadelerden olusan bir tumenle takviye edilerek baskent Trento yu ele gecirmek amaciyla Trentino ya ilerleyecekti Cialdini 8 Temmuz da Po yu gecti ve 22 Temmuz da Avusturya Ordusu ile karsilasmadan Udine ye ilerledi Ote yandan Garibaldi nin gonullu birlikleri Trentino nun isgali sirasinda Brescia dan Trento ya dogru ilerlemis ve 21 Temmuz da Bezzecca Muharebesi ni kazanmisti Ancak her iki basari da Italyan Donanmasi nin 20 Temmuz da Lissa Muharebesi nde aldigi beklenmedik yenilginin golgesinde kalmistir 26 Temmuz da bersaglieri ve suvarilerden olusan karma bir Italyan kuvveti Torre Nehri nin gecisini koruyan bir Avusturya kuvvetini maglup etti ve Versa Muharebesi nde bugunku Romans d Isonzo ya ulasti Bu Italyanlarin Friuli deki en buyuk ilerleyisi oldu Ancak Avusturya Prusya catismalarinin sona ermesiyle birlikte Avusturyalilar Italya ya takviye gondermeye hazir gorunuyordu Baska bir yenilgiyi goze almak istemeyen ve sayica kendilerinden cok fazla olan Avusturyali takviye kuvvetleriyle yuzlesmek istemeyen Italyanlar baris masasina oturmak zorunda kaldilar 9 Agustos ta Garibaldi ye Baskomutanlik tarafindan gonderilen bir telgrafta Trentino yu bosaltmasi emredildi Verdigi cevap sadece Obbedisco Itaat edecegim oldu ve kisa sure sonra Italya da meshur oldu Dusmanligin durdurulmasi 12 Agustos ta imzalanan Cormons Mutarekesi nde kabul edildi ve bunu 3 Ekim 1866 da Viyana Antlasmasi izledi SonucII Victor Emmanuele Venedik te Temmuz 1866 da Prusya nin Avusturya ya karsi kazandigi zaferin ardindan Nikolsburg Mutarekesi iki ulke arasindaki dusmanliklari sona erdirdi Avusturyalilar Isonzo Nehri ne cekildi ve Venedik i Italyanlarin eline birakti Fransa ve Prusya Italya ya Avusturya ile tek basina bir ateskes imzalamasi icin baski yapti Dusmanliklarin durdurulmasi 12 Agustos ta imzalanan Cormons Mutarekesi ve ardindan 3 Ekim 1866 da Viyana Antlasmasi ile kabul edildi sonra sinirlar sonra sinirlar21 22 Ekim 1866 tarihli Venedik vilayetleri ve Mantova halk oylamasi duyurusu Prag Barisi nin sartlari arasinda Lombardiya Demir Taci nin Italyan kralina verilmesi ve Avusturya nin bugunku Veneto Friuli nin bir kismi ve Mantova sehrinden murekkep Veneto yu terk etmesi yer aliyordu Imparator Franz Joseph Avusturya Prusya Savasi na mudahale etmeme karsiliginda Venedik i Fransa ya birakmayi zaten kabul etmisti ancak Prusya ile Avusturya arasinda aracilik yapan III Napolyon daha once Italya nin Savoy ve Nice in Fransa tarafindan ilhakini kabul etmesi karsiliginda gizli bir antlasmada kararlastirildigi gibi 19 Ekim de Venedik i Italya ya birakti Prag Barisi ni bolgenin Italya ya birakildigini teyit eden Avusturya Italya Viyana Antlasmasi takip etti Ancak baris antlasmasinda Venedik ve Mantova nin ilhakinin ancak bir referandum sonucunda halkin Italya Kralligi na ilhak konusundaki iradesini ortaya koymasindan sonra yururluge girecegi belirtiliyordu Halk oylamasi 21 ve 22 Ekim tarihlerinde yapildi ve katilimcilarin 99 9 unun Italya ya katilmayi desteklemesiyle ezici bir basari elde edildi Bu arada Sicilya da da Yedi Bucuk Gun Isyani adi verilen bir ayaklanma meydana geldi Italya nin birlesmesi Risorgimento Dorduncu Italyan Bagimsizlik Savasi olarak da adlandirilan Roma nin ele gecirilmesi ve I Dunya Savasi nin sonunda Trentino Friuli ve Trieste nin ilhak edilmesiyle tamamlandi Ayrica BakinizIkinci Italyan Bagimsizlik Savasi Avusturya Prusya Savasi Cormons Ateskesi Garibaldi nin Roma ya Seferi RisorgimentoKaynakca lie zeit editorial 11 Mayis 2016 Ozel Sergi 1866 Liechtenstein Savasta 150 Yil Once Ingilizce 13 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2017 Bilinmeyen parametre periyodik gormezden gelindi yardim Clodfelter 2017 ss 184 Clodfelter 2017 s 183