Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cahiz veya el-Cahız (Arapça: الجاحظ) gerçek ismi ve tam künyesi Ebu Osman Amr bin Bahr el-Kinani el-Fukaimi el-Basri (d. yaklaşık 767-777 - ö. Aralık 868 veya Ocak 869) olan, Basra doğumlu Afro-Arap yazar ve bilim insanı.
El-Cahiz - الجاحظ | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Ebu Osman Amr bin Bahr el-Kinani el-Fukaimi el-Basri 767-777 Basra, Abbasi Halifeliği |
| Ölüm | Aralık 868 veya Ocak 869 (95 yaşlarında) Basra, Abbasi Halifeliği |
| Din | Mu'tezile}} |
| Kariyeri | |
| Etkilendikleri | Aristoteles |
| Etkiledikleri | Birûni, İbn Kuteybe, İbn Miskeveyh, İbn-i Tufeyl, |
Etnik açıdan Doğu Afrika kökenli bir Afro-Arap olduğuna inanılır. Tanınmış bir Arapça nesir yazarı olduğu gibi Arapça dilinde birçok edebî, bilimsel, teolojik, siyasal-dini polemik ve erken dönem İslam felsefesini konu alan eserler vermiştir. Bilimsel eserlerinde biyoloji,Türkolojizooloji, tarih ve psikoloji gibi dallara değinmiştir.
Gençliğinde filoloji, leksikografi ve şiir konulu derslere katılmıştır. Eğitimine uzun süre devam eden Cahiz teoloji ile de uğraşmış, Kur'an ve hadis üzerine çalışmıştır. Başta Aristo olmak üzere birçok Yunan filozofun eserlerinin tercümelerini okumuştur. Yazın hayatı oldukça verimli geçen Cahiz yaşamı boyunca 200 kadar kitap yazmıştır. Cahiz 816 yılında dönemin Abbasi başkenti olan Bağdat'a taşınmıştır. Bağdat'ta elli yıl kadar kaldıktan sonra Basra'ya dönmüştür. 868 veya 869 yılında, 95 yaşlarında Basra'da ölmüştür.
İbnü'n Nedîm, Cahiz'e atfedilen ve 75'i mevcut olan yaklaşık 140 eser listelemiştir. En çok bilinenler Kitāb al-Ḥayawān (Canlılar kitabı), hayvanların hareket noktası olduğu bir dizi konu üzerine yedi bölümlük bir özet; Kitāb al-Bayān wa-l-tabyīn (Belagat ve açıklama kitabı), insan iletişimi üzerine geniş kapsamlı bir çalışma; ve Kitāb al-Bukhalāʾ (Cimrilerin kitabı), cimrilik üzerine anekdotlar koleksiyonu; şeklindedir.
Cahiz, el-Mehâsin ve'l-Mesâvi' türünde önemli eserler vermiş, bu alanda klasik Arap edebiyatında öncü bir rol üstlenmiştir.
Eserleri
Aşağıda Cahiz'in bazı önemli eserlerine yer verilmiştir. Bunların dışında Cahiz sosyal psikoloji ve konularında ilk incelemeleri yazan kişidir. Bu konulardaki kitaplarında karıncaların sosyal yapısını (örgütlenmesini) incelemiş, hayvan iletişimi ve psikolojisine değinmiştir.
- Kitab el-Hayavan
Kitab el-Hayevan ("Hayvanlar Kitabı"), 350'den fazla hayvan türünü şiirsel anlatım, anekdotlar ve atasözleri ile açıklayan ve tanımlayan ansiklopedik bir eserdir.
Kitapta el-Câhiz doğal çevrenin hayvanlar üzerindeki etkisinden söz etmiş ve bir evrim kuramı geliştirmişti. Çevrenin bir hayvanın hayatta kalma olasılığına etkilerini incelemiştir. Kitapta Cahiz besin zincirlerinden de, örneklerle, bahsetmiş ve böylece bu kavramdan bahseden ilk kişi olmuştur.
Çevresel determinizmin ilk taraftarlarından olan Cahiz, çevre koşullarının belirli bir topluluğun bireylerinin fiziksel karakteristiklerini nasıl belirleyebileceğine de yer vermiş, anlatmıştır. İnsanların derilerindeki renk çeşitliliğinin, özellikle de siyahilerin, kökenini açıklamak için doğal seçilim ve çevresel determinizm kuramlarını kullanmıştır.
- Kitab el-Buhala
("Cimriler Kitabı"), cimri ve açgözlü üzerine nesir stilinde yazılmış bir eserdir. Mizahi ve hicivsel bir üsluba sahip eser aynı zamanda insan psikolojisi incelemesidir. el-Beyan ve't-Tebyin (Arap dili ve edebiyatı üzerine açıklamalar) Kitabu'l-Heyevan (Zooloji, hayvan türlerinin evrimi, iklim ve çevrenin etkisi üzerine deney ve gözlemlerinide aktardığı en önemli eseri) Kitabu't-Tedvir (Felsefe, kozmoloji, astroloji, sihir ve müzik üzerine) et-Tac fi Ahlaki'l-Müluk(Halife Mütevekkil Alella'a devleti nasıl yönetmesi gerektiği hakkında önerilerde bulunması) el-Osmaniyye (Şiilerin iddialarına karşılık ilk üç halifeyi savunuyor) Kitap fi'l Abbasiyye (Abbasilerin hilafete layık olduğunu ispat etmeye çalışıyor) Tasvibu Ali fi Tahkimi'l Hakemeyn (Hakem olayında Haricilere karşı Ali'yi savunuyor) Fezail-u Mu'tezile (Tevhid ve Adalet Ekolü mensuplarını övüyor) Bunlardan başka Cahiz'in 244 kitabı bulunduğu, ona nispet edilenlerle birlikte bu sayının 360'a çıktığı, sadece 25 kadarının günümüze ulaştığı rivayet edilmektedir.
- Menâkıb Cünd el-Hilafe ve Fuza'il el Etrak
Cahiz ("Hilafet Ordusunun Menkıbeleri ve Türklerin Faziletleri") adlı eserini Samarra'nın merkez olduğu yıllarda, Mütevekkil'in hilafeti döneminde kaleme almıştır. Bu kitap, o dönemden itibaren Memlûk anlayışında değişimin başladığını göstermektedir. Katı müslümanların doğru yoldan kopmuş saymalarıyla birlikte sünnilik tarafından dinden çıkma sayılmayan Mutezile mezhebine mensup olan el-Cahiz kitabında, artık İslamı korumayı üstlenenin ırk ayrımı ile değerlendirilmesinin doğru olmadığını savunur.
| “ | Kılıcı demir eden, döven, suveren, bileyen, kabza kabı yapan, kabın demirini takan, kının ağaçlarını yontan, derisini debbağlayan, tezyinatını yapan, kılıç bağını diken hep başka kimselerdir. Türk bunlarını hepsini başından sonuna kadar bizzat kendisi yapar. | „ |
Kitapta Türkler, özellikle savaş yetenekleriyle öne çıkarılır.
| “ | Fikirleri karışık, kafaları dağınık olanlar, Çinlilerin sanatta, Yunanların felsefe ve hikmette, Arapların şiir ve feraset ilminde, Sasanilerin siyasette, Türklerin ve harpte gösterdikleri maharet gibi tam ve mükemmel maharet gösteremezler. | „ |
- Kitâb’ûl-Beyân ve’t-Tebyin
Mu'tezile teolojik tartışması
El-Cahiz, iki Mu'tezili arasındaki teolojik bir anlaşmazlığa müdahale etti ve 'ı 'in eleştirilerine karşı savundu. Başka bir Mu'tezile ilahiyatçısı olan , “El-Cahiz'e bir reddiye” yazdı.
Ölümü
El-Cahiz, Bağdat'ta elli yıldan fazla bir süre geçirdikten sonra hemipleji hastalığı ile Basra'ya döndü. Hicri 255 / Aralık 868 - Ocak 869'da Muharrem ayında Basra'da öldü. Ölüm nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, geniş kişisel kütüphanesinde yıkılan ciltlerin altında kalarak öldüğü rivayet edilir.
Ayrıca bakınız
Notlar
Kaynakça
- ^ a b Günaltay, Şemsettin (1942). "Abbasoğulları imparatorluğunun kuruluş və yükselişinde Türklerin rolü". Belleten. 6 (206). Ankara. ss. 178-179.
- ^ . TDV İslâm Ansiklopedisi. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Al-Jāḥiẓ". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, inc. 7 Mart 2012. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ a b . islamansiklopedisi.org.tr (İngilizce). 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
- ^ James E. Lindsay, Daily Life in the Medieval Islamic World (2005), s. 72.
- ^ Al-Jahiz: INTRODUCTION." Classical and Medieval Literature Criticism 28 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Ed. Daniel G. Marowski. Vol. 25. Gale Group, Inc., 1998. eNotes.com. 2006. 13 Sep, 2007
- ^ Esat Ayyıldız, Klasik Arap Şiirinde Emevî Dönemine Kadar Hiciv. Ankara: Gece Kitaplığı, 2020. s.135-137.
- ^ Haque, Amber (2004). "Psychology from Islamic Perspective: Contributions of Early Muslim Scholars and Challenges to Contemporary Muslim Psychologists". Journal of Religion and Health (İngilizce). 43 (4). ss. 357-377.
- ^ Egerton, Frank N. (Nisan 2002). "A History of the Ecological Sciences, Part 6: Arabic Language Science - Origins and Zoological". Bulletin of the Ecological Society of America (İngilizce), 143. ss. 142-146.
- ^ Koloğlu, Orhan (Haziran-Temmuz 2015). "Kölelikten İktidara Memluklar". Atlas Tarih, 34.
- ^ Günaltay, Şemsettin (1942). "Abbasoğulları imparatorluğunun kuruluş və yükselişinde Türklerin rolü". Belleten. 6 (206). Ankara. ss. 178-179.
- ^ Nadīm (al-) 1970, ss. 390-1.
- ^ Nadīm (al-) 1970, s. 397.
- ^ al-Ṣūlī, Muḥammad ibn Yaḥyá (1998). Kniga listov. Sankt-Peterburg: T͡Sentr "Peterburgskoe vostokovedenie". s. 392.
- ^ Pellat, C. (1990). "Al-Jahiz". Ashtiany, Julia; Johnstone, T.M.; Latham, J.D.; Serjeat, R.B.; Rex Smith, G. (Ed.). Abbasid Belles Lettres. Cambridge, UK: Cambridge University Press. s. 81. ISBN . Erişim tarihi: 10 Ocak 2017.
A late tradition clams that Jahiz...was smothered to death under an avalanche of books.
Kaynakça
- Esat Ayyıldız, Klasik Arap Şiirinde Emevî Dönemine Kadar Hiciv. Ankara: Gece Kitaplığı, 2020. s.135-137.
- , Abū Bakr Aḥmad ibn ‘Alī (2001). "§6622)". Tārīkh Baghdād aw madīnat al-salām (Arapça). 14. Beirut: Dār al-Gharb al-Islāmi. ss. 124-132.
- , Muḥammad ibn Aḥmad (1878). , Eduard (Ed.). Chronologie orientalischer Völker von Albērūnī (Arapça). Leipzig: Brockhaus. s. 12, l.1.
- , Abū Bakr Muḥammad ibn al-Ḥasan (1854). , F. (Ed.). Kitāb al-Ishtiqāq (Ibn Doreid's genealogisch-etymologisches Handbuch) (Arapça). Göttingen: Dieterich. s. 150.
- Jāḥiẓ; ; Hawke, D. M. (1969). The life and works of Jahiz : Transl. of selected texts (İngilizce). Berkeley and Los Angeles: Univ. of California Press. OCLC 488398998.
- , Aḥmad ibn Muḥammad (1843). Ibn Khallikan's Biographical Dictionary (tr. Wafayāt al-A'yān wa-al-Anbā Abnā' al-Zamān) (İngilizce). i. McGuckin de Slane, William tarafından çevrildi. Londra: W.H. Allen. ss. 61-74.
- , Aḥmad ibn Muḥammad (1843). Ibn Khallikan's Biographical Dictionary (tr. Wafayāt al-A'yān wa-al-Anbā Abnā' al-Zamān) (İngilizce). ii. McGuckin de Slane, William tarafından çevrildi. Londra: W.H.Allen. ss. 405-410.
- , Aḥmad ibn Muḥammad (1972). Wafayāt al-A'yān wa-Anbā' Abnā' al-Zamān (Arapça). III. Beirut: Dār Ṣādar. ss. 470-475 (§506 ).
- , Abū al-Ḥasan ‘Alī ibn al-Ḥusayn (1864). , C. Barbier; , A. Pavet (Ed.). Kitāb al-Murūj al-Dhahab wa-Ma'ādin al-Jawhar (tr. Les Prairies d'or) (Arapça ve Fransızca). iii. Paris: Imprimerie impériale. s. 116.
- Montgomery, James (2013). Al-Jāḥiẓ: In Praise of Books. Edinburgh: Edinburgh University Press. .
- İbnü'n Nedîm, Abū al-Faraj Muḥammad ibn Isḥāq Abū Ya’qūb al-Warrāq (1970). , Bayard (Ed.). The Fihrist of al-Nadim; a tenth-century survey of Muslim culture. ii. New York & London: Columbia University Press. ss. 397-409.
- , Charles (1953), Le milieu baṣrien et la formation de Ğāḥiẓ (Doctoral dissertation, Université de Paris; Librairie d'Amérique et d'Orient) (Fransızca), Paris: Adrien-Maisonneuve, OCLC 7049520
- Pellat, Charles; Kīlānī, Ibrāhīm (1961). al-Ǧāḥiẓ fī al-Baṣrah wa Baḡdād wa Sāmirāʻ (Arapça). Damas: Dar El-Yakaza.
- Watt, Watt, W. Montgomery (1986), "Kināna", Bosworth, CE; Donzel, E van; Lewis, B; Pellat, C (Ed.), Encyclopedia of Islam, New, 5, Leiden: Brill, s. 116, 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 1 Aralık 2020* Kennedy, Hugh (2006). When Baghdad Ruled the Muslim World: The Rise and Fall of Islam's Greatest Dynasty. Cambridge, MA: Da Capo Press. ISBN . 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
- , Shīhab al-Dīn ibn ‘Abd Allāh al-Ḥamawī (1907), Margoliouth, D. S. (Ed.), Irshād al-Arīb alā Ma'rifat al-Adīb (Yāqūt's Dictionary of Learned Men) (Arapça), VI, Leiden: Brill, ss. 56-80
- , Shihāb al-Dīn ibn ‘Abd al-Ḥamawī (1913). Margoliouth, D. S. (Ed.). Irshād al-Arīb alā Ma'rifat al-Adīb (Arapça). VI (7). Leiden: Brill.
- , Shihāb al-Dīn ibn ‘Abd al-Ḥamawī (1993). Abbās, Ihsan (Ed.). Irshād al-Arīb alā Ma'rifat al-Adīb (Arapça). Beirut: Dār Gharib al-Islām i. ss. 2101-2122 (§872).
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Cahiz ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Vikisöz'de Cahiz ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Plessner, M. (2008) [1970–80]. "Al-Jāḥith, Abū 'Uthmān 'Amr Ibn Baḥr". Complete Dictionary of Scientific Biography. Encyclopedia.com. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
- Kitāb al-Hayawān (Book of Animals), by Al-Jāḥiẓ (Full Arabic text)
- BBC Türkçe'de 2019 yılında yer alan bir makale 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cahiz veya el Cahiz Arapca الجاحظ gercek ismi ve tam kunyesi Ebu Osman Amr bin Bahr el Kinani el Fukaimi el Basri d yaklasik 767 777 o Aralik 868 veya Ocak 869 olan Basra dogumlu Afro Arap yazar ve bilim insani El Cahiz الجاحظEl Cahiz Basra Afrikali Arap naturalist evrimci Turkolog yazar ve bilim insaniDogumEbu Osman Amr bin Bahr el Kinani el Fukaimi el Basri 767 777 Basra Abbasi HalifeligiOlumAralik 868 veya Ocak 869 95 yaslarinda Basra Abbasi HalifeligiDinMu tezile KariyeriEtkilendikleriAristotelesEtkiledikleriBiruni Ibn Kuteybe Ibn Miskeveyh Ibn i Tufeyl Etnik acidan Dogu Afrika kokenli bir Afro Arap olduguna inanilir Taninmis bir Arapca nesir yazari oldugu gibi Arapca dilinde bircok edebi bilimsel teolojik siyasal dini polemik ve erken donem Islam felsefesini konu alan eserler vermistir Bilimsel eserlerinde biyoloji Turkolojizooloji tarih ve psikoloji gibi dallara deginmistir Gencliginde filoloji leksikografi ve siir konulu derslere katilmistir Egitimine uzun sure devam eden Cahiz teoloji ile de ugrasmis Kur an ve hadis uzerine calismistir Basta Aristo olmak uzere bircok Yunan filozofun eserlerinin tercumelerini okumustur Yazin hayati oldukca verimli gecen Cahiz yasami boyunca 200 kadar kitap yazmistir Cahiz 816 yilinda donemin Abbasi baskenti olan Bagdat a tasinmistir Bagdat ta elli yil kadar kaldiktan sonra Basra ya donmustur 868 veya 869 yilinda 95 yaslarinda Basra da olmustur Ibnu n Nedim Cahiz e atfedilen ve 75 i mevcut olan yaklasik 140 eser listelemistir En cok bilinenler Kitab al Ḥayawan Canlilar kitabi hayvanlarin hareket noktasi oldugu bir dizi konu uzerine yedi bolumluk bir ozet Kitab al Bayan wa l tabyin Belagat ve aciklama kitabi insan iletisimi uzerine genis kapsamli bir calisma ve Kitab al Bukhalaʾ Cimrilerin kitabi cimrilik uzerine anekdotlar koleksiyonu seklindedir Cahiz el Mehasin ve l Mesavi turunde onemli eserler vermis bu alanda klasik Arap edebiyatinda oncu bir rol ustlenmistir EserleriAsagida Cahiz in bazi onemli eserlerine yer verilmistir Bunlarin disinda Cahiz sosyal psikoloji ve konularinda ilk incelemeleri yazan kisidir Bu konulardaki kitaplarinda karincalarin sosyal yapisini orgutlenmesini incelemis hayvan iletisimi ve psikolojisine deginmistir Kitab el Hayavan Kitab el Hayevan Hayvanlar Kitabi 350 den fazla hayvan turunu siirsel anlatim anekdotlar ve atasozleri ile aciklayan ve tanimlayan ansiklopedik bir eserdir Cahiz in Hayvanlar kitabindan bir sayfa Kitapta el Cahiz dogal cevrenin hayvanlar uzerindeki etkisinden soz etmis ve bir evrim kurami gelistirmisti Cevrenin bir hayvanin hayatta kalma olasiligina etkilerini incelemistir Kitapta Cahiz besin zincirlerinden de orneklerle bahsetmis ve boylece bu kavramdan bahseden ilk kisi olmustur Cevresel determinizmin ilk taraftarlarindan olan Cahiz cevre kosullarinin belirli bir toplulugun bireylerinin fiziksel karakteristiklerini nasil belirleyebilecegine de yer vermis anlatmistir Insanlarin derilerindeki renk cesitliliginin ozellikle de siyahilerin kokenini aciklamak icin dogal secilim ve cevresel determinizm kuramlarini kullanmistir Kitab el Buhala Cimriler Kitabi cimri ve acgozlu uzerine nesir stilinde yazilmis bir eserdir Mizahi ve hicivsel bir usluba sahip eser ayni zamanda insan psikolojisi incelemesidir el Beyan ve t Tebyin Arap dili ve edebiyati uzerine aciklamalar Kitabu l Heyevan Zooloji hayvan turlerinin evrimi iklim ve cevrenin etkisi uzerine deney ve gozlemlerinide aktardigi en onemli eseri Kitabu t Tedvir Felsefe kozmoloji astroloji sihir ve muzik uzerine et Tac fi Ahlaki l Muluk Halife Mutevekkil Alella a devleti nasil yonetmesi gerektigi hakkinda onerilerde bulunmasi el Osmaniyye Siilerin iddialarina karsilik ilk uc halifeyi savunuyor Kitap fi l Abbasiyye Abbasilerin hilafete layik oldugunu ispat etmeye calisiyor Tasvibu Ali fi Tahkimi l Hakemeyn Hakem olayinda Haricilere karsi Ali yi savunuyor Fezail u Mu tezile Tevhid ve Adalet Ekolu mensuplarini ovuyor Bunlardan baska Cahiz in 244 kitabi bulundugu ona nispet edilenlerle birlikte bu sayinin 360 a ciktigi sadece 25 kadarinin gunumuze ulastigi rivayet edilmektedir Menakib Cund el Hilafe ve Fuza il el Etrak Cahiz Hilafet Ordusunun Menkibeleri ve Turklerin Faziletleri adli eserini Samarra nin merkez oldugu yillarda Mutevekkil in hilafeti doneminde kaleme almistir Bu kitap o donemden itibaren Memluk anlayisinda degisimin basladigini gostermektedir Kati muslumanlarin dogru yoldan kopmus saymalariyla birlikte sunnilik tarafindan dinden cikma sayilmayan Mutezile mezhebine mensup olan el Cahiz kitabinda artik Islami korumayi ustlenenin irk ayrimi ile degerlendirilmesinin dogru olmadigini savunur Kilici demir eden doven suveren bileyen kabza kabi yapan kabin demirini takan kinin agaclarini yontan derisini debbaglayan tezyinatini yapan kilic bagini diken hep baska kimselerdir Turk bunlarini hepsini basindan sonuna kadar bizzat kendisi yapar Kitapta Turkler ozellikle savas yetenekleriyle one cikarilir Fikirleri karisik kafalari daginik olanlar Cinlilerin sanatta Yunanlarin felsefe ve hikmette Araplarin siir ve feraset ilminde Sasanilerin siyasette Turklerin ve harpte gosterdikleri maharet gibi tam ve mukemmel maharet gosteremezler Kitab ul Beyan ve t TebyinMu tezile teolojik tartismasiEl Cahiz iki Mu tezili arasindaki teolojik bir anlasmazliga mudahale etti ve i in elestirilerine karsi savundu Baska bir Mu tezile ilahiyatcisi olan El Cahiz e bir reddiye yazdi OlumuEl Cahiz Bagdat ta elli yildan fazla bir sure gecirdikten sonra hemipleji hastaligi ile Basra ya dondu Hicri 255 Aralik 868 Ocak 869 da Muharrem ayinda Basra da oldu Olum nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte genis kisisel kutuphanesinde yikilan ciltlerin altinda kalarak oldugu rivayet edilir Ayrica bakinizAcem topluluk el Mehasin ve l Mesavi Notlar Abu al Hudhayl al ʿAllaf d ca 841 Baṣrah dan Muʿtezili teolog Ja far ibn Mubashshir al Thaqafi Abu Muḥammad d 848 49 Bagdat tan bir Mu tezili Kaynakca a b Gunaltay Semsettin 1942 Abbasogullari imparatorlugunun kurulus ve yukselisinde Turklerin rolu Belleten 6 206 Ankara ss 178 179 TDV Islam Ansiklopedisi 1 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Al Jaḥiẓ Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica inc 7 Mart 2012 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2020 a b islamansiklopedisi org tr Ingilizce 1 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2020 James E Lindsay Daily Life in the Medieval Islamic World 2005 s 72 Al Jahiz INTRODUCTION Classical and Medieval Literature Criticism 28 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ed Daniel G Marowski Vol 25 Gale Group Inc 1998 eNotes com 2006 13 Sep 2007 Esat Ayyildiz Klasik Arap Siirinde Emevi Donemine Kadar Hiciv Ankara Gece Kitapligi 2020 s 135 137 Haque Amber 2004 Psychology from Islamic Perspective Contributions of Early Muslim Scholars and Challenges to Contemporary Muslim Psychologists Journal of Religion and Health Ingilizce 43 4 ss 357 377 Egerton Frank N Nisan 2002 A History of the Ecological Sciences Part 6 Arabic Language Science Origins and Zoological Bulletin of the Ecological Society of America Ingilizce 143 ss 142 146 Kologlu Orhan Haziran Temmuz 2015 Kolelikten Iktidara Memluklar Atlas Tarih 34 Gunaltay Semsettin 1942 Abbasogullari imparatorlugunun kurulus ve yukselisinde Turklerin rolu Belleten 6 206 Ankara ss 178 179 Nadim al 1970 ss 390 1 Nadim al 1970 s 397 al Ṣuli Muḥammad ibn Yaḥya 1998 Kniga listov Sankt Peterburg T Sentr Peterburgskoe vostokovedenie s 392 Pellat C 1990 Al Jahiz Ashtiany Julia Johnstone T M Latham J D Serjeat R B Rex Smith G Ed Abbasid Belles Lettres Cambridge UK Cambridge University Press s 81 ISBN 9780521240161 Erisim tarihi 10 Ocak 2017 A late tradition clams that Jahiz was smothered to death under an avalanche of books KaynakcaEsat Ayyildiz Klasik Arap Siirinde Emevi Donemine Kadar Hiciv Ankara Gece Kitapligi 2020 s 135 137 Abu Bakr Aḥmad ibn Ali 2001 6622 Tarikh Baghdad aw madinat al salam Arapca 14 Beirut Dar al Gharb al Islami ss 124 132 Muḥammad ibn Aḥmad 1878 Eduard Ed Chronologie orientalischer Volker von Alberuni Arapca Leipzig Brockhaus s 12 l 1 Abu Bakr Muḥammad ibn al Ḥasan 1854 F Ed Kitab al Ishtiqaq Ibn Doreid s genealogisch etymologisches Handbuch Arapca Gottingen Dieterich s 150 Jaḥiẓ Hawke D M 1969 The life and works of Jahiz Transl of selected texts Ingilizce Berkeley and Los Angeles Univ of California Press OCLC 488398998 Aḥmad ibn Muḥammad 1843 Ibn Khallikan s Biographical Dictionary tr Wafayat al A yan wa al Anba Abna al Zaman Ingilizce i McGuckin de Slane William tarafindan cevrildi Londra W H Allen ss 61 74 Aḥmad ibn Muḥammad 1843 Ibn Khallikan s Biographical Dictionary tr Wafayat al A yan wa al Anba Abna al Zaman Ingilizce ii McGuckin de Slane William tarafindan cevrildi Londra W H Allen ss 405 410 Aḥmad ibn Muḥammad 1972 Wafayat al A yan wa Anba Abna al Zaman Arapca III Beirut Dar Ṣadar ss 470 475 506 Abu al Ḥasan Ali ibn al Ḥusayn 1864 C Barbier A Pavet Ed Kitab al Muruj al Dhahab wa Ma adin al Jawhar tr Les Prairies d or Arapca ve Fransizca iii Paris Imprimerie imperiale s 116 Montgomery James 2013 Al Jaḥiẓ In Praise of Books Edinburgh Edinburgh University Press 978 0748683321 Ibnu n Nedim Abu al Faraj Muḥammad ibn Isḥaq Abu Ya qub al Warraq 1970 Bayard Ed The Fihrist of al Nadim a tenth century survey of Muslim culture ii New York amp London Columbia University Press ss 397 409 Charles 1953 Le milieu baṣrien et la formation de Gaḥiẓ Doctoral dissertation Universite de Paris Librairie d Amerique et d Orient Fransizca Paris Adrien Maisonneuve OCLC 7049520 Pellat Charles Kilani Ibrahim 1961 al Ǧaḥiẓ fi al Baṣrah wa Baḡdad wa Samiraʻ Arapca Damas Dar El Yakaza Watt Watt W Montgomery 1986 Kinana Bosworth CE Donzel E van Lewis B Pellat C Ed Encyclopedia of Islam New 5 Leiden Brill s 116 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 1 Aralik 2020 Kennedy Hugh 2006 When Baghdad Ruled the Muslim World The Rise and Fall of Islam s Greatest Dynasty Cambridge MA Da Capo Press ISBN 978 0 306814808 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2020 Shihab al Din ibn Abd Allah al Ḥamawi 1907 Margoliouth D S Ed Irshad al Arib ala Ma rifat al Adib Yaqut s Dictionary of Learned Men Arapca VI Leiden Brill ss 56 80 Shihab al Din ibn Abd al Ḥamawi 1913 Margoliouth D S Ed Irshad al Arib ala Ma rifat al Adib Arapca VI 7 Leiden Brill Shihab al Din ibn Abd al Ḥamawi 1993 Abbas Ihsan Ed Irshad al Arib ala Ma rifat al Adib Arapca Beirut Dar Gharib al Islam i ss 2101 2122 872 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Cahiz ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikisoz de Cahiz ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Plessner M 2008 1970 80 Al Jaḥith Abu Uthman Amr Ibn Baḥr Complete Dictionary of Scientific Biography Encyclopedia com 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2020 Kitab al Hayawan Book of Animals by Al Jaḥiẓ Full Arabic text BBC Turkce de 2019 yilinda yer alan bir makale 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde