Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ubıhya (Ubıhça: ТIуахъы; Adigece: Убых Хэку; Abhazca: Аубла; Rusça: Убыхия), tarihî Çerkesya'nın bölgelerinden birisiydi. Bir Çerkes boyu olanUbıhlar burada yaşıyordu.Soçi civarlarında bir bölgeydi ve Habzeism dininde önemli bir rol oynadığı için saygı duyuluyordu. Ubıhya, Berzeg ve Dişan aşiretleri ve seçimle başa gelen yaşlılar tarafından yönetiliyordu.Rus-Çerkes Savaşı sırasında en son Rus kontrolüne Ubıhya girdi.
Ubıhya ТIуахъы Убых Хэку Аубла | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| y. 15.yy-21 Mayıs 1864 | |||||||||
 Berzeg tamgası | |||||||||
| Tür | Çerkesya Konfederasyonu üyesi | ||||||||
| En büyük kasaba | Şaçe | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Ubıhça Çerkesçe Abhazca | ||||||||
| Resmî din | Habzeism (y. 15.yy-17.yy) Ortodoks Hristiyanlık (y. 5.yy-17.yy) Katolik Kilisesi (y. 14.yy) İslam (18.yy-1864) | ||||||||
| Demonim | Ubıh | ||||||||
| Hükûmet | Askeri demokrasi Aşiretler birliği | ||||||||
| Lider | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Nüfus | |||||||||
• Tahminî | 25.000-30.000 | ||||||||
| |||||||||
Tarihçe
Mitoloji
Ubıh aşiretleri arasında en etkili aşiret Berzeg ("Barzek", "Berzek", veya "Berzec" olarak da yazılır) ailesiydi. Kâzım Berzeg'in Berzeg aile fertlerinden derlediği hikâyeye göre, 1500 yıl önce iki soylu aile arasında çıkan bir kan davası sonucu ailelerden birisi tamamen yok olur, sadece kadınlar kalır. O kadınlardan birisi bir erkek doğurur ve ismini Berzeg koyar. Berzeg aşireti de onun soyundan gelir. Ancak bu hikâyenin doğruluğunu kanıtlayabilen herhangi bir kaynak yoktur.
Erken tarih
1427-1453 arasında Kral İnal Çerkesya'yı yönetti. Ölümünün ardından topraklarını bölüştürdü. İnal'ın ölümünden sonra bir süre Ubıh bölgesi Zihya kontrolünde kaldı. 16. yüzyılın ortalarında Dzepş (Adigece: Дзэпщ; Rusça: Диман) ailesinden Ubıh prensi Kanşao'nun bugünkü Vardane topraklarını Abhaz Low ailesinden satın aldığı Abhaz sözlü tarihinde geçer.
Rus kaynaklarında Ubıhya'dan 17. yüzyıldan itibaren bahsedilmektedir. Ubıhya, günümüzdeki Tsentralny ve Khostinsky semtlerinin tamamını ve Lazarevsky semtinin bazı kısımlarını kapsıyordu.
17. yüzyılda Ubıhlar Sadz Abazalarının topraklarını ele geçirdiler. Abhazya düzeninin aksine Ubıhya'da prens yoktu ve 11 Ubıh alt konseyinden ve 2 Ahçıps ve Sadz halkı soylularından olmak üzere bir konsey tarafından yönetilmekteydi. Ubıhya, kıyı konumundan dolayı Osmanlılarla sürekli temas halinde olmuş ve zamanla onlarla dostluk ilişkileri geliştirmiş, sonunda diğer Çerkes bölgeleriyle beraber Müslüman olmuştur.
Rus-Çerkes Savaşı
1763'te Rusya Çerkesya'yı işgal etmeye başladı ve Rus-Çerkes Savaşı patlak verdi.
1823'te Saad-Girey'in ölümünden sonra İsmail Berzeg, Berzeg sülalesinin lideri ve tüm Ubıh bölgesinin başkomutanı seçildi. 1827'den başlayarak Berzeg, Karadeniz kıyısında yaşayan Çerkeslerden oluşan bir askeri konfederasyon örgütlemeye girişti. 1839'un sonunda, Tuapse ve Gagra arasındaki nüfusu bir birlik içinde birleştirmişti. Bu bölgenin dışındaki diğer Çerkesler de, çok daha özerk olmalarına rağmen, onun otoritesini kabul ettiler. Bu dönemde James Bell onu "Çerkes Washington" olarak nitelendirdi. 1838 yazında Çerkesya'nın tüm bölgelerinden 1250 kişi bir dilekçe imzaladı ve İngiltere Kraliçesi ile İngiliz hükûmetine bir dilekçe gönderdi. Listenin ilk sıralarında İsmail Berzeg'in imzası yer alıyordu.
1840'ta İsmail Berzeg liderliğindeki Ubıhlar, Rus kıyı kalelerine bir saldırı düzenledi. Şubat-Mart aylarında Lazarevski Kuşatması, Velyaminovski Kuşatması ve Mihaylovski Kuşatması gerçekleşti. Adler, Golovinskoe ve Navaginskoe kalelerini işgal etmek için girişimlerde bulunuldu. Doğu Kafkasya'daki Çeçen ve Dağıstan isyancıları da Çerkes zaferlerinden ilham aldılar.
1846'da İsmail Berzeg'in ölümüyle Ubıh bölgesinin lideri olarak Gerandıqo Berzeg seçildi. Gerandıqo Berzeg, 14 Mayıs 1846'da Polonya Ulusal Hükûmeti Başkanı Adam Czartoryski'ye şunları yazdı:
Halklarımız, ortak bir düşmanın varlığının yanı sıra özgürlük ve bağımsızlık arzusuyla birleşiyor. Rus ordusundan firar eden Polonyalıları ve diğerlerini ağırlayacağım ve onlara iyi davranacağım. Ayrıca Topçu ve Mühendislik Birlikleri Binbaşı Kazimir Gordon'u benimle birlikte Çerkesya'ya kabul edeceğim, ona çok iyi bakacağım ve ortak düşmana karşı mücadelemizde bize yardım etmesi için ihtiyaç duyacağı her şeyi sağlayacağım. Onun tavsiyesini dinleyeceğiz ve ona Polonya başkanının bir elçisi gibi davranacağız.
Ubıhya bölgesi Rus-Çerkes Savaşının özellikle son 30 yılında önemli bir rol oynamıştır. Bu dönemde Ubıhya'nın nüfusu yaklaşık 25 bin veya 30 bin kişiydi.
Çerkes Meclisi
Çerkes liderleri arasındaki bir toplantıda tam anlamıyla Avrupaî bir meclis kurulması gerektiği kararı alınması sonucu 13 Haziran 1861 tarihinde Çerkes Meclisi kuruldu. Meclisin merkezi olarak günümüzde Soçi olarak bilinen Şaçe bölgesi seçildi. Meclis başkanı ve Çerkesya başkanı olarak Ubıh lideri Gerandıqo Berzeg seçildi. Tüm Çerkesya'nın ortak hükûmeti bu meclis idi. Meclis hükûmeti, Eylül 1861'de Rus Çarı II. Aleksandr ile barışı tesis etmek için görüştü ve Berzeg Rus çarını ikna etmeye çalıştı:
Bu topraklar bizim ve biz onları adil bir şekilde yönetmeye çalışıyoruz, bu nedenle halkımıza adil davranıyor ve bizi ziyaret edenlerin canına ve malına saygı duyuyoruz. Peki sizinki gibi güçlü bir ülkenin amacı nedir: bizim gibi bir halkı yok etmek mi? Bize karşı adaletli olun, mallarımızı ve mescitlerimizi harap etmeyin; güçlü bir devletin haksız yere can alması utanç vericidir. Bizim vahşi bir halk olduğumuza dair dedikodular yayarak tüm dünyayı kandırıyorsunuz. Kanımızı dökmeye çalışmayın; burada var olmamıza izin verin.
— Çerkes lideri Gerandıqo Berzeg'in Çar II. Aleksandr'a yaptığı konuşma
Ancak Çarlık hükûmeti mutlak kontrol sağlamak için Çerkesleri anavatanlarından çıkarmaya çalıştığından, Çerkesya'nın ilhakı Rusya'nın emelleri için yeterli değildi. Çar, babası I. Nikolay'ın politikasını tutarlı bir şekilde sürdürdü ve Çerkes barış önerilerini reddetti. Meclis bir toplantı yaptı ve Rus taleplerinin reddine karar verdi. Meclis, her iki ülkeden de destek almak için hızla Osmanlı İmparatorluğu ve Birleşik Krallık'a heyetler gönderdi. İngiliz delegeleri, bağımsız bir Çerkesya'nın tanınmasının yanı sıra, tutarlı bir devlette birleşirlerse Paris'ten olası tanınma sözü verdiler. Osmanlı'da ise Çerkes işleriyle ilgili özel bir komite oluşturuldu ve yerel Müslüman halktan bağışlar alındı. Meclis binası Temmuz 1862'de bir çıkartma birliği tarafından yakıldı. Bundan sonra Meclis toplantıları, Meclis Başkanı Gerandıqo Berzeg'in memleketi olan Mutıxwa (şimdiki ‘Plastunki’) bölgesinde yapılmaya başlandı.
Qbaade muharebesi
21 Mayıs 1864'te Ubıhya'da 20.000 kişilik Çerkes ordusu ile 100.000 kişilik bir Rus ordusu arasında Qbaade Muharebesi gerçekleşti. Rus kuvvetleri dört taraftan ilerledi. Çerkes güçleri hattı kırmaya çalıştı, ancak birçoğu cepheye ulaşmayı başaramadan Rus topçuları ve piyadeleri tarafından vuruldu. Kalan savaşçılar militan olarak savaşmaya devam ettiler ve kısa sürede yenildiler. Rus ordusu zaferi kutlamaya başladı ve bir askeri-dini geçit töreni düzenlendi, 100 Çerkes savaşçı otorite kurmak için halka açık bir infazda kolları ve bacakları kesilerek idam edildi.
Yenilginin ardından, Gerandıqo Berzeg savaşı bitirmek ile direnmeye devam etmek arasında kaldı. Konuyu tartışmak için İslam alimlerine danıştı ve hatta Abhazya prensi Mihail Çaçba ile görüştü. O yokken 3 bin kişilik ordusu Rus ordusunun saldırısına uğradı ve tamamen yok edildi. Bundan sonra başta direnmeye devam etme kararı alsa da, yeterince asker toplayamayan Berzeg 24 Mart 1864'te Berzeg, Çerkeslerin askeri faaliyetlerini durduracağını ilan etti ve Osmanlı topraklarına sürgüne gönderildi. Ardından Çerkes Soykırımı sırasında Ubıh nüfusu Osmanlı İmparatorluğu'na kitlesel olarak sürgün edildi. Bu olay Ubıh ulusunun Ubıhya'dan topluca yok olmasına yol açtı.
Yerleşim
Ubıhya günümüz Abhazya'nın kuzeyinde Karadeniz kıyısında Çerkesler ve Abazaların yerleşim yerlerinin arasında bir bölgedir. Soçi kenti tarihi Ubıhya'nın içerisindedir. Vardan, Şaşe, Khize, Subeşkh ve Alani gibi Ubıh boyları yaşarlardı. Bunlardan ilk ikisi ekonomik ve sosyal yönden en ileri gelenlerden sayılır ve Vardan ile Soçi nehirlerinin vadilerinde yaşar. Özellikle tarım ve bahçıvanlıkta çok ilerlemişlerdir.
Dil
Ubıhça, Kafkas dillerinin Kuzeybatı Kafkas dilleri öbeğine bağlı, Abhazca ile akraba bir dildir. Ubıhların göçüyle birlikte, Kafkasya’da bu dili konuşan hiç kimse kalmadı. Türkiye’ye yerleşen Ubıhlar da, yazılı olmayan bu dili zamanla unuttular. Tevfik Esenç adlı kişi Ubıhça’yı konuşan son kişiydi ve Ubıhça’nın grameri ve sözlüğü çalışmalarında ünlü Fransız bilim insanı Georges Dumézil ile birlikte çalıştı. Tevfik Esenç’in (1904 – 7 Ekim 1992) ölümüyle Ubıhça ölü dillerden biri haline geldi.
Din
Çerkesler Bizans ve Gürcü etkisi ile MS 3. ve 5. yüzyıllar arasında Hristiyan olmuştu. Ubıh bölgesi de bu inancı devam ettiriyordu. Ancak Hristiyanlık Çerkesler arasında tam olarak oturmamıştı, yerel pagan din ile karışıp yarı-pagan yarı-Hristiyan bir din haline gelmişti.Meryem Ana hem Tanrı'nın annesi hem de Arılar Tanrıçasıydı. İsa ise Çerkes baş tanrısı Thaşho ile bir olmuştu.Rus-Çerkes Savaşı'nın başlaması ile Hristiyanlık Çerkesler arasında Rus dini olarak görülmeye başlandı kalan Hristiyanlar yavaş yavaş dinlerinden döndü. Bunun sonucunda Hristiyanlık halk arasında ağır tepki görmeye başladı.
1779'da Çerkesya'ya gelen Ferah Ali Paşa'nın teşviki ile Çerkesya'da 85 yeni cami inşa edildi. Gezgin Tasavvufçular ve Rusya'dan gelen istila tehdidi, Çerkesya'nın İslamlaşma sürecini hızlandırdı. Osmanlı İmparatorluğu'nda yetişen Çerkes alimler de İslam'ın yayılmasında büyük rol oynadı. 1820'lerde Çerkesya'yı ziyaret eden Taitbout de Marigny, Çerkeslerin çoğunlukla Müslüman olduğunu ancak Haç sembolüne de saygı duyduklarını belirtir. 1826'da İslam tüm Çerkesya'nın resmî dini ilan edildi.
Kaynakça
- ^ a b c d "Куда исчезли убыхи — коренной народ города Сочи?". Дзен | Блогерская платформа (Rusça). 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ a b c “Алфавитный список народов, обитающих в Российской Империи” 21 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Демоскоп Weekly, № 187 - 188, 24 января - 6 февраля 2005 ve buradan alınma olarak: Papşu, Murat. Rusya İmparatorluğu’nda Yaşayan Halkların Alfabetik Listesinde Kafkasyalılar 18 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":3" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d e f g Mendeleev, Dmitri; Solovyov, Vladimir; Sternberg, Lev (1890-1907). "Убыхи". Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона. Sankt Petersburg.
- ^ a b Berzeg, Sefer (1998). Soçi'nin Sügündeki Sahipleri Çerkes-Vubıhlar. KAFDAV Yayınları.
- ^ Colarusso, John (25 Mayıs 2023). "Circassians". Encyclopedia of World Cultures. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ Natho, Kadir (3 Aralık 2009). Circassian History (İngilizce). 10 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023.
- ^ Shenfield, Stephen D. (1999). The Circassians: a forgotten genocide? (PDF) (İngilizce). Berghahn Books. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ a b James Stanislaus Bell (1840). Journal of a Residence in Circassia: During the Years 1837, 1838 and 1839 (İngilizce). ss. 344-346. 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
Barzek Hadji Dakhûm-okû ... this Circassian Washington
- ^ a b Цуекъо, Алый (2012). Адыгэ лъэкъуацIэхэмрэ тэмыгъэхэмрэ (Adigece). Адыгэ лъэкъуацIэхэмрэ тэмыгъэхэмрэ. s. 149. Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
- ^ Berzeg, Kâzım (1990). 1829 Edirne Muahedesinden Sonra Osmanlı Devletinin Çerkez Politikası. Ankara: Şafak Matbaacılık.
- ^ . Vitaliy Shtybin. Abkhaz World. 17 Mayıs 2020. 24 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ . KAĞAZEJ Jıraslen. 2013. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Ворошилов, В. И. (2006). История убыхов (Rusça). Maykop: Афиша. ISBN .
- ^ Духовской, С. М. (1864). Материалы для описания войны на Западном Кавказе. Даховский отряд на южном склоне гор в 1864 году (Rusça). 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ a b c d e f Özsaray, Mustafa (20 Şubat 2012). Çerkeslerin İslamlaşması. İz Yayıncılık. ISBN .
- ^ Henze 1992
- ^ Natho, Kadir (2005). "The Russo-Circassian War". 12 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2023.
- ^ a b Hatajuqua, Ali. "Hadji-Ismail Dagomuqua Berzeg, Circassian Warrior and Diplomat". Eurasia Daily Monitor. 7 (38).
- ^ В. И. Ворошилов. История убыхов. Майкоп, 2006.
- ^ "Çerkez komutanın mezarı restore edilecek". Haberler. 22 Mart 2022. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ "Çerkez Komutanın Mezarı Restore Edilecek". Olay53.com. 22 Mart 2022. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ Ruslan, Yemij (August 2011). Soçi Meclisi ve Çar II. Aleksandr ile Buluşma. 12 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Фадеев А.В. Указ. соч.
- ^ Фадеев А.В. Убыхи в освободительном движении на Западном Кавказе //Исторический сборник. – М.; Л., 1935. – № 4.
- ^ Блиев М.М., Дегоев В.В. Кавказская война. – М., 1994.
- ^ a b "А.Д. Панеш: "Меджлис вольности черкесской" »". natpressru.info. 25 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ Kasumov and Kasumov. Genotsid Adygov. Page 140
- ^ a b c d . 21 Haziran 2018. 13 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.
- ^ Неизвестные войны России. Взятие Кбааде и завершение Кавказской войны в 1864 г.
- ^ Kafkasya Bülteni, 19 Mayıs 1864
- ^ . 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2014.
- ^ Duvar, Gazete (10 Eylül 2020). "Bir dilin ölümüne tanıklık etmek: Tevfik Esenç'in anısına". Gazeteduvar. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2021.
- ^ The Penny Magazine. London, Charles Knight, 1838. p. 138.
- ^ Minahan, James. One Europe, Many Nations: a Historical Dictionary of European National Groups. Westport, USA, Greenwood, 2000. p. 354.
- ^ (2005). The Chechens: A Handbook. Psychology Press. s. 32. ISBN . Erişim tarihi: 28 Haziran 2017.
- ^ a b c d Taitbout de Marigny, Edouard (1836). Voyages en Circassie (Fransızca). 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ James Stanislaus Bell (1840). Journal of a Residence in Circassia: During the Years 1837, 1838 and 1839 (İngilizce). 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ Natho, Kadir I. Circassian History. Pages 123–124
- ^ Shenfield, Stephen D. "The Circassians : A forgotten genocide". In Levene and Roberts, The Massacre in History. Page 150.
- ^ Richmond, Walter. The Circassian Genocide. Page 59.
- ^ Serbes, Nahit. "Çerkeslerde inanç ve hoşgörü" (PDF). 12 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF).
- Bagrat Shinkuba. The Last of the Departed on Adyghe Library8 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Rusya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ubihya Ubihca TIuahy Adigece Ubyh Heku Abhazca Aubla Rusca Ubyhiya tarihi Cerkesya nin bolgelerinden birisiydi Bir Cerkes boyu olanUbihlar burada yasiyordu Soci civarlarinda bir bolgeydi ve Habzeism dininde onemli bir rol oynadigi icin saygi duyuluyordu Ubihya Berzeg ve Disan asiretleri ve secimle basa gelen yaslilar tarafindan yonetiliyordu Rus Cerkes Savasi sirasinda en son Rus kontrolune Ubihya girdi UbihyaTIuahy Ubyh Heku Aublay 15 yy 21 Mayis 1864Berzeg tamgasiTurCerkesya Konfederasyonu uyesiEn buyuk kasabaSaceYaygin dil ler Ubihca Cerkesce AbhazcaResmi dinHabzeism y 15 yy 17 yy Ortodoks Hristiyanlik y 5 yy 17 yy Katolik Kilisesi y 14 yy Islam 18 yy 1864 DemonimUbihHukumetAskeri demokrasi Asiretler birligiLider y 16 yyDzeps Kansao y 16 17 yy 1823Saad Girey Berzeg 1823 1846Ismail Berzeg 1846 1864Gerandiqo BerzegTarihce Kurulusuy 15 yy Dagilisi21 Mayis 1864Nufus Tahmini25 000 30 000Onculler ArdillarZihya Rus ImparatorluguTarihceMitoloji Ubih asiretleri arasinda en etkili asiret Berzeg Barzek Berzek veya Berzec olarak da yazilir ailesiydi Kazim Berzeg in Berzeg aile fertlerinden derledigi hikayeye gore 1500 yil once iki soylu aile arasinda cikan bir kan davasi sonucu ailelerden birisi tamamen yok olur sadece kadinlar kalir O kadinlardan birisi bir erkek dogurur ve ismini Berzeg koyar Berzeg asireti de onun soyundan gelir Ancak bu hikayenin dogrulugunu kanitlayabilen herhangi bir kaynak yoktur Erken tarih 1427 1453 arasinda Kral Inal Cerkesya yi yonetti Olumunun ardindan topraklarini bolusturdu Inal in olumunden sonra bir sure Ubih bolgesi Zihya kontrolunde kaldi 16 yuzyilin ortalarinda Dzeps Adigece Dzepsh Rusca Diman ailesinden Ubih prensi Kansao nun bugunku Vardane topraklarini Abhaz Low ailesinden satin aldigi Abhaz sozlu tarihinde gecer Rus kaynaklarinda Ubihya dan 17 yuzyildan itibaren bahsedilmektedir Ubihya gunumuzdeki Tsentralny ve Khostinsky semtlerinin tamamini ve Lazarevsky semtinin bazi kisimlarini kapsiyordu Ubihlar tarafindan kutsal sayilir 17 yuzyilda Ubihlar Sadz Abazalarinin topraklarini ele gecirdiler Abhazya duzeninin aksine Ubihya da prens yoktu ve 11 Ubih alt konseyinden ve 2 Ahcips ve Sadz halki soylularindan olmak uzere bir konsey tarafindan yonetilmekteydi Ubihya kiyi konumundan dolayi Osmanlilarla surekli temas halinde olmus ve zamanla onlarla dostluk iliskileri gelistirmis sonunda diger Cerkes bolgeleriyle beraber Musluman olmustur Rus Cerkes Savasi 1763 te Rusya Cerkesya yi isgal etmeye basladi ve Rus Cerkes Savasi patlak verdi 1823 te Saad Girey in olumunden sonra Ismail Berzeg Berzeg sulalesinin lideri ve tum Ubih bolgesinin baskomutani secildi 1827 den baslayarak Berzeg Karadeniz kiyisinda yasayan Cerkeslerden olusan bir askeri konfederasyon orgutlemeye giristi 1839 un sonunda Tuapse ve Gagra arasindaki nufusu bir birlik icinde birlestirmisti Bu bolgenin disindaki diger Cerkesler de cok daha ozerk olmalarina ragmen onun otoritesini kabul ettiler Bu donemde James Bell onu Cerkes Washington olarak nitelendirdi 1838 yazinda Cerkesya nin tum bolgelerinden 1250 kisi bir dilekce imzaladi ve Ingiltere Kralicesi ile Ingiliz hukumetine bir dilekce gonderdi Listenin ilk siralarinda Ismail Berzeg in imzasi yer aliyordu 1840 ta Ismail Berzeg liderligindeki Ubihlar Rus kiyi kalelerine bir saldiri duzenledi Subat Mart aylarinda Lazarevski Kusatmasi Velyaminovski Kusatmasi ve Mihaylovski Kusatmasi gerceklesti Adler Golovinskoe ve Navaginskoe kalelerini isgal etmek icin girisimlerde bulunuldu Dogu Kafkasya daki Cecen ve Dagistan isyancilari da Cerkes zaferlerinden ilham aldilar 1846 da Ismail Berzeg in olumuyle Ubih bolgesinin lideri olarak Gerandiqo Berzeg secildi Gerandiqo Berzeg 14 Mayis 1846 da Polonya Ulusal Hukumeti Baskani Adam Czartoryski ye sunlari yazdi Halklarimiz ortak bir dusmanin varliginin yani sira ozgurluk ve bagimsizlik arzusuyla birlesiyor Rus ordusundan firar eden Polonyalilari ve digerlerini agirlayacagim ve onlara iyi davranacagim Ayrica Topcu ve Muhendislik Birlikleri Binbasi Kazimir Gordon u benimle birlikte Cerkesya ya kabul edecegim ona cok iyi bakacagim ve ortak dusmana karsi mucadelemizde bize yardim etmesi icin ihtiyac duyacagi her seyi saglayacagim Onun tavsiyesini dinleyecegiz ve ona Polonya baskaninin bir elcisi gibi davranacagiz Ubihya bolgesi Rus Cerkes Savasinin ozellikle son 30 yilinda onemli bir rol oynamistir Bu donemde Ubihya nin nufusu yaklasik 25 bin veya 30 bin kisiydi Cerkes Meclisi Cerkes liderleri arasindaki bir toplantida tam anlamiyla Avrupai bir meclis kurulmasi gerektigi karari alinmasi sonucu 13 Haziran 1861 tarihinde Cerkes Meclisi kuruldu Meclisin merkezi olarak gunumuzde Soci olarak bilinen Sace bolgesi secildi Meclis baskani ve Cerkesya baskani olarak Ubih lideri Gerandiqo Berzeg secildi Tum Cerkesya nin ortak hukumeti bu meclis idi Meclis hukumeti Eylul 1861 de Rus Cari II Aleksandr ile barisi tesis etmek icin gorustu ve Berzeg Rus carini ikna etmeye calisti Bu topraklar bizim ve biz onlari adil bir sekilde yonetmeye calisiyoruz bu nedenle halkimiza adil davraniyor ve bizi ziyaret edenlerin canina ve malina saygi duyuyoruz Peki sizinki gibi guclu bir ulkenin amaci nedir bizim gibi bir halki yok etmek mi Bize karsi adaletli olun mallarimizi ve mescitlerimizi harap etmeyin guclu bir devletin haksiz yere can almasi utanc vericidir Bizim vahsi bir halk oldugumuza dair dedikodular yayarak tum dunyayi kandiriyorsunuz Kanimizi dokmeye calismayin burada var olmamiza izin verin Cerkes lideri Gerandiqo Berzeg in Car II Aleksandr a yaptigi konusma Ancak Carlik hukumeti mutlak kontrol saglamak icin Cerkesleri anavatanlarindan cikarmaya calistigindan Cerkesya nin ilhaki Rusya nin emelleri icin yeterli degildi Car babasi I Nikolay in politikasini tutarli bir sekilde surdurdu ve Cerkes baris onerilerini reddetti Meclis bir toplanti yapti ve Rus taleplerinin reddine karar verdi Meclis her iki ulkeden de destek almak icin hizla Osmanli Imparatorlugu ve Birlesik Krallik a heyetler gonderdi Ingiliz delegeleri bagimsiz bir Cerkesya nin taninmasinin yani sira tutarli bir devlette birlesirlerse Paris ten olasi taninma sozu verdiler Osmanli da ise Cerkes isleriyle ilgili ozel bir komite olusturuldu ve yerel Musluman halktan bagislar alindi Meclis binasi Temmuz 1862 de bir cikartma birligi tarafindan yakildi Bundan sonra Meclis toplantilari Meclis Baskani Gerandiqo Berzeg in memleketi olan Mutixwa simdiki Plastunki bolgesinde yapilmaya baslandi Qbaade muharebesi 21 Mayis 1864 te Ubihya da 20 000 kisilik Cerkes ordusu ile 100 000 kisilik bir Rus ordusu arasinda Qbaade Muharebesi gerceklesti Rus kuvvetleri dort taraftan ilerledi Cerkes gucleri hatti kirmaya calisti ancak bircogu cepheye ulasmayi basaramadan Rus topculari ve piyadeleri tarafindan vuruldu Kalan savascilar militan olarak savasmaya devam ettiler ve kisa surede yenildiler Rus ordusu zaferi kutlamaya basladi ve bir askeri dini gecit toreni duzenlendi 100 Cerkes savasci otorite kurmak icin halka acik bir infazda kollari ve bacaklari kesilerek idam edildi Yenilginin ardindan Gerandiqo Berzeg savasi bitirmek ile direnmeye devam etmek arasinda kaldi Konuyu tartismak icin Islam alimlerine danisti ve hatta Abhazya prensi Mihail Cacba ile gorustu O yokken 3 bin kisilik ordusu Rus ordusunun saldirisina ugradi ve tamamen yok edildi Bundan sonra basta direnmeye devam etme karari alsa da yeterince asker toplayamayan Berzeg 24 Mart 1864 te Berzeg Cerkeslerin askeri faaliyetlerini durduracagini ilan etti ve Osmanli topraklarina surgune gonderildi Ardindan Cerkes Soykirimi sirasinda Ubih nufusu Osmanli Imparatorlugu na kitlesel olarak surgun edildi Bu olay Ubih ulusunun Ubihya dan topluca yok olmasina yol acti YerlesimUbihya gunumuz Abhazya nin kuzeyinde Karadeniz kiyisinda Cerkesler ve Abazalarin yerlesim yerlerinin arasinda bir bolgedir Soci kenti tarihi Ubihya nin icerisindedir Vardan Sase Khize Subeskh ve Alani gibi Ubih boylari yasarlardi Bunlardan ilk ikisi ekonomik ve sosyal yonden en ileri gelenlerden sayilir ve Vardan ile Soci nehirlerinin vadilerinde yasar Ozellikle tarim ve bahcivanlikta cok ilerlemislerdir DilUbihca Kafkas dillerinin Kuzeybati Kafkas dilleri obegine bagli Abhazca ile akraba bir dildir Ubihlarin gocuyle birlikte Kafkasya da bu dili konusan hic kimse kalmadi Turkiye ye yerlesen Ubihlar da yazili olmayan bu dili zamanla unuttular Tevfik Esenc adli kisi Ubihca yi konusan son kisiydi ve Ubihca nin grameri ve sozlugu calismalarinda unlu Fransiz bilim insani Georges Dumezil ile birlikte calisti Tevfik Esenc in 1904 7 Ekim 1992 olumuyle Ubihca olu dillerden biri haline geldi DinCerkesler Bizans ve Gurcu etkisi ile MS 3 ve 5 yuzyillar arasinda Hristiyan olmustu Ubih bolgesi de bu inanci devam ettiriyordu Ancak Hristiyanlik Cerkesler arasinda tam olarak oturmamisti yerel pagan din ile karisip yari pagan yari Hristiyan bir din haline gelmisti Meryem Ana hem Tanri nin annesi hem de Arilar Tanricasiydi Isa ise Cerkes bas tanrisi Thasho ile bir olmustu Rus Cerkes Savasi nin baslamasi ile Hristiyanlik Cerkesler arasinda Rus dini olarak gorulmeye baslandi kalan Hristiyanlar yavas yavas dinlerinden dondu Bunun sonucunda Hristiyanlik halk arasinda agir tepki gormeye basladi 1779 da Cerkesya ya gelen Ferah Ali Pasa nin tesviki ile Cerkesya da 85 yeni cami insa edildi Gezgin Tasavvufcular ve Rusya dan gelen istila tehdidi Cerkesya nin Islamlasma surecini hizlandirdi Osmanli Imparatorlugu nda yetisen Cerkes alimler de Islam in yayilmasinda buyuk rol oynadi 1820 lerde Cerkesya yi ziyaret eden Taitbout de Marigny Cerkeslerin cogunlukla Musluman oldugunu ancak Hac sembolune de saygi duyduklarini belirtir 1826 da Islam tum Cerkesya nin resmi dini ilan edildi Kaynakca a b c d Kuda ischezli ubyhi korennoj narod goroda Sochi Dzen Blogerskaya platforma Rusca 25 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2023 a b c Alfavitnyj spisok narodov obitayushih v Rossijskoj Imperii 21 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Demoskop Weekly 187 188 24 yanvarya 6 fevralya 2005 ve buradan alinma olarak Papsu Murat Rusya Imparatorlugu nda Yasayan Halklarin Alfabetik Listesinde Kafkasyalilar 18 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 3 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d e f g Mendeleev Dmitri Solovyov Vladimir Sternberg Lev 1890 1907 Ubyhi Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona Sankt Petersburg erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b Berzeg Sefer 1998 Soci nin Sugundeki Sahipleri Cerkes Vubihlar KAFDAV Yayinlari erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Colarusso John 25 Mayis 2023 Circassians Encyclopedia of World Cultures Erisim tarihi 25 Haziran 2023 Natho Kadir 3 Aralik 2009 Circassian History Ingilizce 10 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2023 Shenfield Stephen D 1999 The Circassians a forgotten genocide PDF Ingilizce Berghahn Books 25 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Haziran 2023 a b James Stanislaus Bell 1840 Journal of a Residence in Circassia During the Years 1837 1838 and 1839 Ingilizce ss 344 346 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2023 Barzek Hadji Dakhum oku this Circassian Washington a b Cueko Alyj 2012 Adyge lekuacIehemre temygehemre Adigece Adyge lekuacIehemre temygehemre s 149 Erisim tarihi 18 Mart 2023 Berzeg Kazim 1990 1829 Edirne Muahedesinden Sonra Osmanli Devletinin Cerkez Politikasi Ankara Safak Matbaacilik erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Vitaliy Shtybin Abkhaz World 17 Mayis 2020 24 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Temmuz 2020 KAGAZEJ Jiraslen 2013 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Voroshilov V I 2006 Istoriya ubyhov Rusca Maykop Afisha ISBN 5799203771 Duhovskoj S M 1864 Materialy dlya opisaniya vojny na Zapadnom Kavkaze Dahovskij otryad na yuzhnom sklone gor v 1864 godu Rusca 2 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2023 a b c d e f Ozsaray Mustafa 20 Subat 2012 Cerkeslerin Islamlasmasi Iz Yayincilik ISBN 9789753558716 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Henze 1992 Natho Kadir 2005 The Russo Circassian War 12 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2023 a b Hatajuqua Ali Hadji Ismail Dagomuqua Berzeg Circassian Warrior and Diplomat Eurasia Daily Monitor 7 38 V I Voroshilov Istoriya ubyhov Majkop 2006 Cerkez komutanin mezari restore edilecek Haberler 22 Mart 2022 22 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 Cerkez Komutanin Mezari Restore Edilecek Olay53 com 22 Mart 2022 12 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 Ruslan Yemij August 2011 Soci Meclisi ve Car II Aleksandr ile Bulusma 12 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fadeev A V Ukaz soch Fadeev A V Ubyhi v osvoboditelnom dvizhenii na Zapadnom Kavkaze Istoricheskij sbornik M L 1935 4 Bliev M M Degoev V V Kavkazskaya vojna M 1994 a b A D Panesh Medzhlis volnosti cherkesskoj natpressru info 25 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2021 Kasumov and Kasumov Genotsid Adygov Page 140 a b c d 21 Haziran 2018 13 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2023 Neizvestnye vojny Rossii Vzyatie Kbaade i zavershenie Kavkazskoj vojny v 1864 g Kafkasya Bulteni 19 Mayis 1864 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2014 Duvar Gazete 10 Eylul 2020 Bir dilin olumune taniklik etmek Tevfik Esenc in anisina Gazeteduvar 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2021 The Penny Magazine London Charles Knight 1838 p 138 Minahan James One Europe Many Nations a Historical Dictionary of European National Groups Westport USA Greenwood 2000 p 354 2005 The Chechens A Handbook Psychology Press s 32 ISBN 978 0 415 32328 4 Erisim tarihi 28 Haziran 2017 a b c d Taitbout de Marigny Edouard 1836 Voyages en Circassie Fransizca 12 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2023 James Stanislaus Bell 1840 Journal of a Residence in Circassia During the Years 1837 1838 and 1839 Ingilizce 12 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2023 Natho Kadir I Circassian History Pages 123 124 Shenfield Stephen D The Circassians A forgotten genocide In Levene and Roberts The Massacre in History Page 150 Richmond Walter The Circassian Genocide Page 59 Serbes Nahit Cerkeslerde inanc ve hosgoru PDF 12 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF Bagrat Shinkuba The Last of the Departed on Adyghe Library8 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz