Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Israel Aerospace Industries (İbranice: התעשייה האווירית לישראל, romanize: ha-ta'asiya ha-avirit le-yisra'el) veya IAI (תע"א), hem askeri hem de sivil kullanım için hava ve astronotik sistemler üreten İsrail'in en büyük havacılık ve uzay üreticisidir. Şirketin 2021 yılı itibarıyla 14.000 çalışanı bulunmaktadır. IAI, İsrail hükûmetinin devlet mülkiyetindedir.
| Tip | Limited şirket |
|---|---|
| Menkul değer sembolü | TASE: ARSP.B1 |
| Endüstri | Savunma |
| Kuruluş | 1953 |
| Kurucu | Al Schwimmer Şimon Peres |
| Genel merkezi | Lod, İsrail |
| Önemli kişiler | Boaz Levy (CEO) |
| Gelir |  3.7 milyar US$ (2018) |
| Alt kuruluş(lar) | |
| Sahibi | |
| Çalışan sayısı | 15.000 |
| Web sitesi | www.iai.co.il |
Merkezi Lod'da olan IAI, sivil uçak, insansız hava aracı, savaş uçağı, füze, aviyonik ve uzay tabanlı sistemler tasarlar, geliştirir, üretir ve bakımını yapar. IAI'nin ana odak noktası mühendislik, havacılık ve yüksek teknoloji elektroniği olmakla birlikte, kara ve deniz kuvvetleri için askeri sistemler de üretmektedir. Bu ürünlerin çoğu İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) temel ihtiyaçlarına odaklanmaktadır. Diğer ürünler ise çok sayıda yabancı orduya pazarlanmaktadır.
Tarihçe
İlk uçak üretimi
1959 yılında Bedek, ilk uçağını, Fransız tasarımı V kuyruklu çift jet eğitim uçağı Fouga CM.170 Magister'i, yerel adıyla Tzukit'i (Monticola) üretmeye başladı. Tzukit, 50 yıl boyunca İsrail Hava Kuvvetleri'nin ana eğitim uçağı oldu. Ayrıca 1967 Altı Gün Savaşı'nda 147 Filosu tarafından yakın destek uçağı olarak kullanıldı ve İsrail'in daha yetenekli savaş uçaklarının Arap hava üslerine ve uçaklarına karşı konuşlandırıldığı savaşın ilk gününde Mısır cephesindeki hedeflere saldırdı. Daha sonra Batı Şeria'da zırhlılar da dahil olmak üzere Ürdün kuvvetlerine karşı konuşlandırıldılar. Magister, yakın destek görevinde etkili olduğunu kanıtladı, ancak altı kayıp vererek ağır kayıplar verdi.
Tamamen IAI tarafından tasarlanan ve üretilen ilk uçak olan IAI Arava kısa kalkış ve iniş nakliye uçağı, üç yıllık geliştirme sürecinin ardından ilk kez 1969 yılında uçtu.
Fransız ambargosunun etkisi
Fransız ambargosuna yanıt olarak IAI, 1968 yılında Mirage 5'in bir türevi olan IAI Nesher adlı kendi savaş uçağını geliştirmeye başladı. Nesher, 1971 yılında Yom Kippur Savaşı sırasında hizmete girdi. Nesher'i, İsrail'in Dassault Mirage III'ü İsrail Hava Kuvvetleri'nin özel gereksinimlerine uyarlama ihtiyacının bir sonucu olarak geliştirilen IAI Kfir izledi. Kfir, 1975 yılında IAF ile hizmete girdi ve ilk birimler 101. "Birinci Avcı" Filosuna atandı. Takip eden yıllarda, diğer birkaç filo da yeni uçakla donatıldı. Kfir'in kayıtlara geçen ilk muharebe eylemi 9 Kasım 1977'de İsrail'in Lübnan'daki Tel Azia'da bulunan bir eğitim kampına düzenlediği hava saldırısı sırasında gerçekleşti. Bir Kfir'in IAF'deki hizmeti sırasında kazandığı tek hava zaferi 27 Haziran 1979'da bir Kfir C.2'nin bir Suriye MiG-21'ini düşürmesiyle gerçekleşti.
IAI Kfir, Kolombiya, Ekvador ve Sri Lanka'ya ihraç edildi ve 1985'ten 1989'a kadar ABD Donanması ve ABD Deniz Piyadeleri'ne farklı hava muharebe eğitimlerinde rakip uçak olarak görev yapmak üzere kiralandı.
Çeşitlendirme
1969 yılında IAI, North American Rockwell'in Jet Commander serisi iş uçaklarını satın aldı. Bu, IAI Westwind serisinin temeli oldu. Astra adı verilen geliştirilmiş bir Westwind üzerindeki çalışmalar 1970'lerin sonunda gövdeyi uzatarak ve yeni bir süpürme kanadı tasarlayarak başladı ve ilk prototip uçuş 19 Mart 1984'te gerçekleşti. İlk üretim Astra, 20 Mart 1985'te uçtu, FAA sertifikasyonu 29 Ağustos 1985'te geldi ve müşteri teslimatları 1986'da başladı.
1960'larda IAI, Gabriel anti-gemi füzesini geliştirdi ve Elta Electronics Industries iştiraki başarılı bir ihracat ürünü haline gelecek olan ucuz bir uçak radarı geliştirdi. 1970'lerde IAI Dabur sınıfı devriye botunu geliştirdi.
1970'lerde IAI, IAI Scout'un geliştirilmesiyle İnsansız hava aracı (İHA) pazarına da girdi. IAI, 1984 yılında rakip İsrail şirketi Tadiran ile her iki şirketin İHA'ları olan Tadiran Mastiff ve IAI Scout'u pazarlamak için bir ortak girişim kurdu.
Kaynakça
- ^ Aloni 2001, s.44.
- ^ Aloni 2001, ss. 49-51, 54-55.
- ^ a b "Israel Aircraft Industries Ltd. – Company History", FundingUniverse, 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 14 Nisan 2024
- ^ . en.globes.co.il (İngilizce). 18 Haziran 2003. 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024.
- ^ Relman 1993, s. 314.
- ^ a b Relman 1993, s. 316.
- ^ . 2 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Konuyla ilgili yayınlar
- Aloni, Shlomo (Eylül-Ekim 2003). "Golden Heritage: Israeli Aircraft Industries at 50". , 107. ss. 15-30. ISSN 0143-5450.
- Aloni, Shlomo. "Trainers in Combat: Valour and Sacrifice in the Six Day War". , No. 94, July/August 2001. pp. 42–55. ISSN 0143-5450
- Relman, Paul (Aralık 1993). "IAI Astra: Israel's star-struck biz jet". . 45 (6). ss. 313-319. ISSN 0306-5634.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Israel Aerospace Industries ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmî site
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Israel Aerospace Industries Ibranice התעשייה האווירית לישראל romanize ha ta asiya ha avirit le yisra el veya IAI תע א hem askeri hem de sivil kullanim icin hava ve astronotik sistemler ureten Israil in en buyuk havacilik ve uzay ureticisidir Sirketin 2021 yili itibariyla 14 000 calisani bulunmaktadir IAI Israil hukumetinin devlet mulkiyetindedir Israel Aerospace Industries Ltd TipLimited sirketMenkul deger semboluTASE ARSP B1EndustriSavunmaKurulus1953KurucuAl Schwimmer Simon PeresGenel merkeziLod IsrailOnemli kisilerBoaz Levy CEO Gelir3 7 milyar US 2018 Alt kurulus lar SahibiCalisan sayisi15 000Web sitesiwww iai co il Merkezi Lod da olan IAI sivil ucak insansiz hava araci savas ucagi fuze aviyonik ve uzay tabanli sistemler tasarlar gelistirir uretir ve bakimini yapar IAI nin ana odak noktasi muhendislik havacilik ve yuksek teknoloji elektronigi olmakla birlikte kara ve deniz kuvvetleri icin askeri sistemler de uretmektedir Bu urunlerin cogu Israil Savunma Kuvvetleri nin IDF temel ihtiyaclarina odaklanmaktadir Diger urunler ise cok sayida yabanci orduya pazarlanmaktadir TarihceIlk ucak uretimi IAF Akrobasi Ekibinin IAI Tzukit i 2007 1959 yilinda Bedek ilk ucagini Fransiz tasarimi V kuyruklu cift jet egitim ucagi Fouga CM 170 Magister i yerel adiyla Tzukit i Monticola uretmeye basladi Tzukit 50 yil boyunca Israil Hava Kuvvetleri nin ana egitim ucagi oldu Ayrica 1967 Alti Gun Savasi nda 147 Filosu tarafindan yakin destek ucagi olarak kullanildi ve Israil in daha yetenekli savas ucaklarinin Arap hava uslerine ve ucaklarina karsi konuslandirildigi savasin ilk gununde Misir cephesindeki hedeflere saldirdi Daha sonra Bati Seria da zirhlilar da dahil olmak uzere Urdun kuvvetlerine karsi konuslandirildilar Magister yakin destek gorevinde etkili oldugunu kanitladi ancak alti kayip vererek agir kayiplar verdi Tamamen IAI tarafindan tasarlanan ve uretilen ilk ucak olan IAI Arava kisa kalkis ve inis nakliye ucagi uc yillik gelistirme surecinin ardindan ilk kez 1969 yilinda uctu Fransiz ambargosunun etkisi IAI Kfir Fransiz ambargosuna yanit olarak IAI 1968 yilinda Mirage 5 in bir turevi olan IAI Nesher adli kendi savas ucagini gelistirmeye basladi Nesher 1971 yilinda Yom Kippur Savasi sirasinda hizmete girdi Nesher i Israil in Dassault Mirage III u Israil Hava Kuvvetleri nin ozel gereksinimlerine uyarlama ihtiyacinin bir sonucu olarak gelistirilen IAI Kfir izledi Kfir 1975 yilinda IAF ile hizmete girdi ve ilk birimler 101 Birinci Avci Filosuna atandi Takip eden yillarda diger birkac filo da yeni ucakla donatildi Kfir in kayitlara gecen ilk muharebe eylemi 9 Kasim 1977 de Israil in Lubnan daki Tel Azia da bulunan bir egitim kampina duzenledigi hava saldirisi sirasinda gerceklesti Bir Kfir in IAF deki hizmeti sirasinda kazandigi tek hava zaferi 27 Haziran 1979 da bir Kfir C 2 nin bir Suriye MiG 21 ini dusurmesiyle gerceklesti IAI Kfir Kolombiya Ekvador ve Sri Lanka ya ihrac edildi ve 1985 ten 1989 a kadar ABD Donanmasi ve ABD Deniz Piyadeleri ne farkli hava muharebe egitimlerinde rakip ucak olarak gorev yapmak uzere kiralandi Cesitlendirme IAI Gabriel 1969 yilinda IAI North American Rockwell in Jet Commander serisi is ucaklarini satin aldi Bu IAI Westwind serisinin temeli oldu Astra adi verilen gelistirilmis bir Westwind uzerindeki calismalar 1970 lerin sonunda govdeyi uzatarak ve yeni bir supurme kanadi tasarlayarak basladi ve ilk prototip ucus 19 Mart 1984 te gerceklesti Ilk uretim Astra 20 Mart 1985 te uctu FAA sertifikasyonu 29 Agustos 1985 te geldi ve musteri teslimatlari 1986 da basladi 1960 larda IAI Gabriel anti gemi fuzesini gelistirdi ve Elta Electronics Industries istiraki basarili bir ihracat urunu haline gelecek olan ucuz bir ucak radari gelistirdi 1970 lerde IAI Dabur sinifi devriye botunu gelistirdi 1970 lerde IAI IAI Scout un gelistirilmesiyle Insansiz hava araci IHA pazarina da girdi IAI 1984 yilinda rakip Israil sirketi Tadiran ile her iki sirketin IHA lari olan Tadiran Mastiff ve IAI Scout u pazarlamak icin bir ortak girisim kurdu Kaynakca Aloni 2001 s 44 Aloni 2001 ss 49 51 54 55 a b Israel Aircraft Industries Ltd Company History FundingUniverse 18 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 14 Nisan 2024 en globes co il Ingilizce 18 Haziran 2003 17 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2024 Relman 1993 s 314 a b Relman 1993 s 316 2 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Konuyla ilgili yayinlarAloni Shlomo Eylul Ekim 2003 Golden Heritage Israeli Aircraft Industries at 50 107 ss 15 30 ISSN 0143 5450 Aloni Shlomo Trainers in Combat Valour and Sacrifice in the Six Day War No 94 July August 2001 pp 42 55 ISSN 0143 5450 Relman Paul Aralik 1993 IAI Astra Israel s star struck biz jet 45 6 ss 313 319 ISSN 0306 5634 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Israel Aerospace Industries ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi site