İsrail’in Gazze Şeridi’nden çekilmesi (İbranice: תוכנית ההתנתקותTokhnit HaHitnatkut), 2005 yılında, İsrail’in tek taraflı gerçekleştirdiği ve 21 yerleşim birimindeki yerleşimcilerle askerlerin, Gazze içinden tahliyeleridir. Çekilme 2003 yılında, Başbakan Ariel Şaron tarafından önerildi, hükûmet tarafından 2004 yılında gündeme alındı ve 2005 yılında Çekilme Planı Uygulaması Kanunu olarak Knesset’te onaylandı. Plan Ağustos 2005’te uygulamaya konuldu ve Eylül 2005’te tamamlandı. Hükûmetin tazminat paketini ve 15 Ağustos 2005 mühletine kadar gönüllü olarak evlerinden çekilmeyi kabul etmeyen yerleşimciler, İsrail güvenlik güçleri tarafından birkaç günlük bir sürede evlerinden çıkartıldılar. Bütün yerleşimcilerin tahliyesi, yerleşim birimlerindeki evlerin yıkılması ve güvenlik güçleri personelinin çekilmesi 12 Eylül 2005 tarihinde tamamlandı. Kuzey Batı Şeria’daki 4 yerleşim biriminin tahliyesi ve dağılması da on gün sonra tamamlandı. Gazze Şeridi’ndeki 21 yerleşim biriminde bulunan 8000 Yahudi yerleşimci, yeniden İsrail’deki başka yerlere yerleştirildiler. Yerleşimcilere ortalama 200,000 dolardan daha fazla tazminat verildi. Çekilmeye rağmen, Birleşmiş Milletler, uluslararası insan hakları örgütleri ve birçok hukuk bilim insanı, Gazze Şeridi’nin hala İsrail tarafından askeri işgal altında tutulduğunu savunmaktadır. Bu sav İsrail ve diğer hukuk bilim adamları tarafından kabul edilmemektedir. Çekilmeden sonra, İsrail, Gazze’yi doğrudan kontrol altında tutmaya ve Gazze içindeki yaşamı dolaylı yoldan kontrole etmeye devam etmektedir. Gazze’nin hava sahasını, deniz sınırını ve Gazze’nin yedi kara geçiş noktalarını kontrol altında tutarken, sınırları içerisinde girilmesi yasak tampon bölgesi oluşturmuştur. Ayrıca Filistinli nüfus sicil kayıtları İsrail tarafından kontrol altındadır ve Gazze, su, elektrik, telekominikasyon ve diğer kamu hizmetleri için İsrail’e bağımlıdır.
Nüfusla ilgili endişeler ve İsrail tarafından kontrol edilen bölgelerde Yahudi çoğunluğunu koruma isteği, bu politikanın oluşturulmasında oldukça önemli bir rol oynadı ve nüfusbilimci tarafından sürece dahil edildi.
Mantığı ve Politikanın Geliştirilmesi
Ariel Şaron’un oğlu Gilad, Şaron: Bir Liderin Hayatı adlı kitabında, babasına çekilme fikrini kendisinin verdiğini yazdı. Şaron tek taraflı çekilme planını ilk olarak “ayırma planı” ya da Tokhnit HaHafrada olarak adlandırdı, fakat, daha sonra özellikle İngilizcede ayırmanın (separation) kulağa kötü geldiğini ve aparthayd gibi oldukça ırkçı bir anlam taşıdığını fark etti.
Kasım 2003’teki bir röportajda, son birkaç ayda ipuçları paylaşan Şaron’un yardımcısı Ehud Olmert, geliştirmekte olduğu politikayı şu şekilde açıkladı:
Hiç şüphem yok ki, İsrail Devleti, yakın zamanda nüfusla ilgili artan ve ciddi olan probleme ciddi ve kararlı bir şekilde çözüm bulmalıdır. Müzakereyle bir çözüme gidilemeceğinden, ki realistik olarak böyle bir çözümün olduğuna inanmıyorum, kendi başımıza bir alternatif bulup uygulamalıyız... Filistinlilerin İki devlet çözümüne ilgileri gittikçe azalıyor, çünkü savaşın özünü Cezayir paradigmasından Güney Afrika paradigmasına değiştirmek istiyorlar. Kendi deyişlerine göre “işgale karşı savaşmak”tan, tek adam tek oy fikrine doğru yöneliyorlar. Bu onlar için daha temiz ve daha popüler bir çabadır ve oldukça güçlüdür. Bizim için, bu Yahudi devletinin sonu demektir... tek taraflı bir çözümün parametreleri: Yahudilerin sayısını maksimuma çıkarmak, Filistinlilerin sayısını minimuma indirmek, 1967 sınırlarına çekilmemek ve Kudüs’ü bölmemek... Yirmi üç yıl önce, Moshe Dayan tek taraflı otonomluk önerdi. Buna benzer olarak, tek taraflı ayrılmayı benimseyebiliriz... Filistinlilerle diyaloğu en az 25 yıl engellemek kaçınılmaz olacaktır
Şaron çekilme planını ilk olarak, 18 Aralık 2003 tarihinde, Dördüncü ’nda açıkladı. Şaron konferanstaki konuşmasında, “Yerleri değişecek yerleşim birimleri, gelecekteki herhangi bir kalıcı anlaşmada İsrail Devleti sınırlarına dahil olmayacak. Aynı zamanda, Çekilme Planı çerçevesinde, yeni yerleşilen yerler, İsrail Devlet’nin kalıcı sınırlarının parçası olacak” dedi. Tam bu zaman, Şarom “işgal” kelimesini kullanmaya başladı. Bernard Avishai, Gazze çekilme planının, barış müzakelerini desteklemesi için değil, daha çok önlemesi için tasarlandığını belirtti. Şaron aynı zamanda Kudüs’ün, Ürdün Vadisi’nin ve Ma’ale Adumim ile Ariel gibi ana yerleşim birimlerinin ilhakını da plan olarak bu arada geliştirmişti ve böylece Filistinlileri Yeşil Hat (İsrail) sınırlarının dışında olan sınırlardan, Batı Şeria’da, daha önceki sınılarının yarısından azı olacak yerde izole edecekti.
Şaron, 14 Nisan 2004 tarihinde, ABD Başkanı George W. Bush’a planını resmen açıkladı ve “Bir anlaşmaya barış yoluyla ulaşacak bir Filistinli muhatap partnerin olmadığını” belirtti.
6 Haziran 2004 tarihinde, Şaron’un hükûmeti değiştirilmiş çekilme planını onayladı, ama her bir yerleşim biriminin dağıtılması kararının ayrıca oylanması çekincelerini belirtti. 11 Ekim’deki Knesset kış oturumunun açılışında, Şaron Kasım ayında yasama sürecini başlatacağını açıkladı ve Ekim 26’da Knesset, ön hazırlık onayını verdi. 16 Şubat 2005’te, Knesset planı finalize etti ve onayladı.
Ekim 2004’te, Başbakan Ariel Şaron’un kıdemli danışmanı Dov Weissglass, Şaron’un açıklamasını daha derinden şu şekilde detaylandırdı:
Bu çekilme planının önemi, barış sürecini dondurmaktır. Barış süreci donduğunda, Filistin devletinin kurulmasını ve göçmenler, sınırlar ve Kudüs hakkındaki tartışmaları engelliyorsun. Fiilen, Filistin devleti olarak adlandırılan bu toplu paket, bütün içeriğiyle gündemimizden çıkarılıyor. Bunların hepsi yetki ve izinle gerçekleşecek. Her noktada Devlet Başkanı rızası ve her iki kongre kamarasının onayıyla hareket edilecek. Bildiğiniz gibi “barış süreci” demek, bir sürü konsept ve yapılmakla yükümlü olunan sorumluluklardır. Barış süreci, doğacak bütün güvenlik riskleriyle bir Filistin devletinin kurulması demektir. Barış süreci yerleşim birimlerinin tahliyesi, göçmenlerin geri dönmesi ve Kudüs’ün parçalanması demektir. Bunların hepsi şimdi donmuş durumdalar... Amerikalılarla, bazı yerleşim birimlerine hiç dokunulmayacağı ve bazılarına ise Filistinliler Finlere dönüşene kadar dokunulmayağı üzerine anlaştım. Yaptığımızın önemi budur.
Nüfusla ilgili endişeler, İsrail tarafından kontrol edilen bölgelerde Yahudi çoğunluğunu korumak, çekilme politikasının geliştirilmesinde önemli rol oynadı.
Çekilmenin arkasındaki mantık kısmen, ’in, “Filistin doğurganlığının İsrail demokrasisine yarattığı tehlikedir” düşüncesiyle ilgili seferberliğiydi. Çekilmenin günü 15 Ağustos 2005 tarihinde, Şaron nüfusla ilgili mantığa, yaptığı konuşmada değindi: “Netzarim ve Kfar Darom’u sonsuza kadar bizimle tutmayı ümit ettim ve bunu yapabileceğimize diğer bazı kişiler gibi inandım. Bu bir sır değil. Ama ülke içinde, bölgede ve dünyada değişen gerçeklik, düşüncelerimi ve duruşumu değiştirmeme neden oldu. Bir milyondan fazla Filistinli orada yaşıyor ve her nesille sayılarını ikiye katlıyorlar” Aynı zamanda, Başbakan Yardımcısı Şimon Peres, bir röportajda, “Gazze’den nüfustan dolayı çekiliyoruz” dedi. Gazze’nin devamlı kontrolü, İsrail’in kontrolü altında olan bütün sınırlarda Yahudi ve demokratik bir devlet olma isteğini imkansız bir ikilem haline getiriyordu.
Siyasi onaylama süreci
Kıdemli bakanlardan açıkça destek alamayan Şaron, Likud’un, planı kabinenin önüne getirmeden referanduma sunacağı kararını aldı. Referandum 2 Mayıs 2004 tarihinde gerçekleşti ve oyların 65%i çekilme planının aleyhineydi. Referandum öncesi Likud üyelerinin 55%i anketlerde planı destekliyor görünüyordu. Yorumcular ve medya bu parti reddini Şaron’a karşı büyük bir darbe olarak yansıttılar. Şaron’un kendisi Likud’un bu sonucunu kabul ettiğini açıkladı ve adımlarını kontrol edeceği sözünü verdi. Savunma Bakanı ’a, Likud’a oy verenlerin kabul edeceği düzeltilmiş bir plan üzerinde çalışması talimatını verdi.
6 Haziran 2004 tarihinde, Şaron’un hükûmeti, değiştirilmiş planı, her bir yerleşim biriminin tahliyesinin ayrı bir şekilde oylanması gerektiği çekincesiyle kabul etti. Plan için 14-7 oy çoğunluğuna, Milli Birlik koalisyonu bakanlarından Avigdor Liberman ve ’un kabineden çıkarılmasıyla ulaşıldı.
Planın onayından sonra, Erez sanayi bölgesinin kapatılıp, içindeki fabrikaları, Aşkelon, Dimona, Yeruham ve Sderot gibi İsrail şehir ve kasabalarına taşıma kararı alındı. O dönemde Sanayi Bakanı olan Ehud Olmert, bu kapatma kararının Gazze Şeridi’nden ayrılma planının bir parçası olduğunu belirtti.
Planın geçmesiyle, Milli Dini Partili (NRP) iki bakan, Effi Eitam ve İzak Levi istifa ettiler ve hükûmeti Knesset’te azınlık haline getirdiler. Daha sonra, grubun geri kalanı da, milli referandum çağrılarına cevap verilmediğinden hükûmetten ayrıldılar.
Şaron’un bu plan üzerine kararlı bir şekilde gitmesi, sağdaki destekçilerini soğuttu ve garip bir şekilde İsrail solundan destek yarattı. Sağa göre, Şaron seçilmesine neden olan politikaları yok saymıştı ve seçimle aldığı yetkiyi, sunduğu daha küçük çapta olan geri çekilme planından dolayı seçimlerde büyük hezimete uğrayan, rakip İşçi Partisi lideri, ’nın politik görüşleri yönünde kullanmıştı.
Her iki tarafta da, Şaron’un Gazze’den ve Kuzey Batı Şeria’dan daha fazlasını elden çıkaracak bir planının olduğundan şüphelenenler vardı. Şaron hükümetinde plan için çoğunluğa sahipti ama kendi partisinde bu çoğunluğa sahip değildi. Bu Şaron’u Milli Birlik hükümeti oluşturmaya itti ve bu koalisyon Ocak 2005’te kuruldu. Plana muhalif olanlar ve Binyamin Netanyahu ve Natan Sharansky gibi bazı bakanlar Şaron’a milli referandum yapması çağrısında bulundu. Şaron bu çağrıya olumlu yanıt vermedi.
14 Eylül’de İsrail kabinesi, 9 – 1 oy çoğunluğuyla Gazze Şeridi’nden tahliye edilecek yerleşimcilere tazminat verme kararını geçirdi. Hükümetin tazminat formülü, lokasyon, evin boyutu ve aile üyelerinin sayısı ile daha başka birçok faktörü göz önünde bulunduran bir formüldü. Birçok aileye 200,000USD ve 300,000USD arasında bir tazminat verilecekti.
11 Ekim’de, Knesset’in kış dönemi açılışında, Şaron, Kasım ayının başında çekilme planıyla ilgili yasal süreci başlatacağını açıkladı. Sembolik bir mesaj olması amacıyla, Knesset, 53-44 oyla, Şaron’un girişiminin aleyhine tepki gösterdi. İşçi Partisi, Milli Dini Parti ve 10 Likud üyesi, Şaron’u desteklemediler.
26 Ekim’de, Knesset bir ön oylama yaparak 67 evet, 45 hayır, 7 çekimser oy verdi. Bir meclis üyesi oylamada yoktu. Netanyahu ve Şaron’un Likud hükümeti kabinesinden üç bakan, 14 gün içinde Şaron’un milli referandum yapmaması durumunda istifa edecekleri tehdidinde bulundular.
9 Kasım’da, Netanyahu istifa tehdidini geri çekti ve, “Yasser Arafat’ın ölümüyle değişen bu yeni durumda, hükümette kalma kararı aldım” dedi. Diğer istifa tehdidi yapan Likud’lu üç bakan da birkaç gün içinde tehditlerinden vazgeçmişlerdi.
30 Aralık’ta Şaron İşçi Partisiyle koalisyon için bir anlaşma yaptı. Şimon Peres’in başkan yardımcısı olmasıyla hükümetin Knesset’teki çoğunluğuna tekrar ulaştı. 16 Şubat 2005 tarihinde, Knesset planı 50 evet, 40 hayır ve 5 çekimserle oyladı. Planı referanduma koyma teklifi 72 – 29 oyla reddedildi.
Mart 17’de, İsrail Güvenlik Güçleri’nin Güney Komutası, Gazze Şeridi’nde yaşamayan İsrailli vatandaşların oraya gitmelerini yasaklayan bir emir yayınladı.
Mart 28’de, bir grup Likud’lu vekil, konuyu referanduma zorla taşımak için Knesset’e bir yasa sundu ve çekilme planını ertelemek istedi. Meclis, 72-39 oyla yasanın aleyhine karar verdi ve yasa geçmedi.
Ağustos 7’de kabine planın ilk evresini 17-5 oyla tasdiklemeden tam önce, Netanyahu istifa etti. Netanyahu, İsrail hükümetini artan terörizmi göz ardı ederek, planı “kör bir şekilde” işletmekle şuçladı.
Ağustos 10’da, Netanyahu, istifasından hemen sonraki ilk konuşmasında Knesset üyelerinin sunulan plana karşı çıkmaları gerektiğini anlattı.
- “Sadece Knesset’te bulunan bizler bu kötülüğü durdurabiliriz. Knesset karar verdiği her şeyi aynı zamanda değiştirebilir. Tehlikeyi anlayan herkesi güçlerini toplayıp doğru şeyi yapmaya çağırıyorum. Bütün bu girişim durdurulabilir mi bilmiyorum ama, bu ilk aşamalarında belki durdurulabilir. Onlara (Filistinliler) silahlar, roketler, bir liman ve terör için büyük bir üs vermeyin.”
Ağustos 15’te Şaron, Gazze’deki yerleşim birimlerini sonsuza kadar İsrail’in parçası olarak tutmayı ümit ederken gerçeklerin müdahale ettiğini söyledi. “Bu adımı güçsüzlükten değil, gücümüzden atıyoruz” diye belirterek, bu çekilmenin İsrail’e diplomatik inisiyatif verdiğini tekrarladı.
Ağustos 31’de Knesset Gazze-Mısır sınırından çekilmeyi ve askerlerden arındırılmış, Gazze’nin Mısır sınırında, Mısırlı sınır polislerinin görevlendirilmesine izin vermeyi oyladı. Bu daha önceki, sınırların İsrail tarafından kontrol edilmesi isteğinden uzaklaşılan bir karardı.
Planın tanımı
Gazze Şeridi’nde 21 ve Batı Şeria’da tahliye edilen alanda 4 İsrailli yerleşim alanı vardı. Bunlar:
Gazze Şeridi’nde: | |||
|
|
|
|
Batı Şeria’da: | |||
|
|
|
|
Batı Şeria’nın kuzeybatısındaki ve ilk çekilme planına dahildiler ama mart ayında plandan çıkarıldılar.
İsrail-Filistin savaşını sona erdirecek müzakerelerin olmadığı durumundan dolayı, Şaron, çekilme planıyla, İsrail güvenliğinin ve uluslararası statüsünün gelişeceğini söyledi. Dokuz bin civarındaki İsrailli yerleşimciye bölgeden ayrılmaları gerektiği yoksa 16 Ağustos 2005 tarihinin gecesinde zorla uzaklaştırılacakları bilgisi verildi. 6 Haziran 2004 tarihinde yasalaşan Değiştirilmiş Çekilme Planı’nda, İsrail Güvenlik Güçleri’nin Gazze-Mısır sınırında kalacağı ve 6. Yasa maddesine göre geniş bir tampon bölge oluşturmak için ev yıkımlarına eşlik edecekleri vardı. Buna rağmen, İsrail daha sonra sınır alanından çekilme ve sınırı Mısır ve Filistin’in kontrolüne bırakma kararı aldı. Diğer bir yasa maddesine göre (3.1), İsrail Gazze’nin limanını ve hava sahasını kontrol etmeye devam edecek ve gerektiğinde askeri operasyonlar gerçekleştirebilecekti. Mısır, Gazze-Mısır sınırını kontrol edecekti. İsrail Gazze’nin su, iletişim, elektrik ve lağım sistemlerini sağlayacaktı.
Condoleezza Rice’a göre, anlaşma,
- Filistin Ulusal Yönetimi’ne 1967’den itibaren ilk defa, sınırlarına giriş çıkışlarla ilgili tam kontrol hakkı verecekti.
- Anlaşmanın iki tarafı, İsrail ve Filistin, sınır geçiş noktalarını geliştirip genişleterek, İsrail, Batı Şeria ve Gazze arasında insan ve ürünlerin hareketini sağlayacaktı.
- Filistinliler otobüs ve kamyon konvoylarıyla Gazze ve Batı Şeria arasında hareket edebilecekti.
- Batı Şeria içindeki hareketi engelleyen her şey kaldırılacaktı.
- Gazze Şeridi kıyısında Filistinli bir liman inşa edilecekti.
Filistin havalimanı her iki taraf için de önemli görülüyordu ve Amerika Birleşik Devletleri, İsrail’i bu konudaki inşaatı devam ettirmesi yönünde cesaretlendiriyordu.
Gazze’deki Filistin Ulusal Yönetimi, bölge içinde yeterince kontrole sahip olduğunu düşünmüyordu. Bu durumla ilgili Kızılay ve İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi yabancı gözlemciler ve diğer birçok yasal uzman, çekilmenin İsrail’in Gazze üzerindeki yasal sorumluluklarını sona erdirmeyeceğini belirtti. İsrail ve Mısır bir anlaşma imzaladı ve Mısır sınırın kendi tarafındaki polis sayısını artırdı. Anlaşmanın yazılı hali kamuyla paylaşılmadı.
Planın uygulanması
Çekilme, "Yad l'Achim" (İbranice:מבצע יד לאחים “kardeşlere el uzatmak”) operasyonuyla başladı. Operasyonun amacı, Gush Katif’teki yerleşimcilere gönüllü bir şekilde çekilme opsiyonunu vermekti. İsrail Güvenlik Güçleri mensubu askerleri, bu gönüllülük çağrısına uyan yerleşimcilere eşyaları toplamak ve taşımakla ilgili yardımcı oldular. Operasyon süresince, askerler yerleşimcilerin evlerine gidip onlarla tahliye talimatını paylaştılar. Buna ek olarak, İsrail Güvenlik Güçleri bu operasyon için hemşiler, psikologlar ve genç destekçilerden oluşan takımlar kurdu.
8 Nisan 2005 tarihinde, Savunma Bakanı Shaul Mofaz İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki sinagogların dışında (olası vandalizme karşı, ki daha sonra bu vandalizm gerçekleşti) tahliye edilen binaları yıkmamayı düşünmesini önerdi. Bunun nedeni bu sürecin pahallı ve zaman alıcı olacağıydı. Bu Başbakanın bütün boşaltılan binaların yıkılması planından farklıydı.
Mayıs 9’da, yerleşim birimlerinin tahliyesi Temmuz 20’den Ağustos 15’e kadar olacak şekilde resmi olarak ertelendi. Böylece çekilme, geleneksel olarak yas ve yıkımı andıran, ve orucunun içinde olduğu Yahudi dönemiyle aynı zamana denk gelmeyecekti. Temmuz 13’te Şaron, Gush Katif’in kapatılıp kapalı askeri bölge olması emrini imzaladı. Bu noktadan sonra, sadece Gush Katif’te kayıtlı olan adrese ve İsrail kimlik kartına sahip kişilerin girmelerine izin verildi. Bütün alan orada yaşamayanlara kapatılmadan önce, ziyaretçilere 24-48 saatlik izinler verildi. Bu yasağa rağmen, çekilmenin karşıtı kişiler toprak ve tarlalar üzerinden ayakla yürüyerek yasağı deldiler. Tahminlere göre, bin üzerinde kişi bu dönemde yasadışı şekilde oradaydı. Bir noktada, Şaron orada yaşamayanları bölgeden çıkarmak için İsrail Sınır Polisini (Magav) görevlendirmeyi düşündü ama gerekli görevli sayısının fazla olacağından, bu yolu seçmedi.
14 Ağustosu, 15’ine bağlayan gece yarısı, Kissufim geçiş noktası kapatıldı ve böylece Gazze Şeridi İsrailliler için resmen kapatıldı. Anlaşarak tahliye, eşyalarını toplamak için daha fazla zaman isteyen yerleşimciler için Ağustos 17 gece yarısına kadar uzatıldı. Gush Katif Belediye Konseyi, Halaha’yı kaynak göstererek ve Gazze Şeridi’nin uluslararası tartışmalı statüsünü de anlatarak, tek taraflı bağımsızlık ilan etmekle tehdit etti. Aynı zamanda, Ağustos 14’te Aryeh Yitzhaki, Shirat HaYam’ın “Gazze Şeridi Kumsalındaki Yahudi Yönetimi” olarak bağımsızlığını ilan etti ve Birleşmiş Milletler ile Kızılay’a tanınmak için başvurularda bulundu.
Ağustos 15’te, Güney Komutası Generali ’in emriyle tahliye başladı. Saat sabah 8’de güvenlik güçleri, Neve Dekalim’e girdi ve yerleşimcileri tahliye etmeye başladı. Birçok yerleşimci barışçıl bir şekilde ayrılmayı seçerken diğerleri güçle evlerinden çıkarıldı. Bazı kişiler de, otobüsleri engelleyip güvenlik güçleriyle çarpıştı. Daha sonra altı yerleşim birimindeki, yerleşimciler ve köstebekleri (Mistanenim), 14000 İsrailli asker ve polis, zorla yerlerinden uzaklaştırdı. Ev ev gezerek, yerleşimcilere evlerini terk etmeleri gerektiği emri verildi ve gitmek istemeyenlerin kapıları kırıldı. Askerlerin beklenilen şiddetten daha az şiddetle, bağıran ve ağlayan aileleri evlerinden ve sinagoglardan sürükleyerek çıkardıkları sahneler görüldü. Bazı askerler de ağladı ve bazen bazı askerler sinagoglardakileri çıkarmadan önce dualarına katıldı. Bazı yerleşimciler, Filistinlilere bir şey kalmasın diye evlerini ateşe verdi. Yerleşimciler yolları kapattı, ateş yaktılar ve askerlere emirlere uymamaları çağrılarında bulundular. Batı Şeria’lı bir yerleşimci, Gazze kontrol noktasının önünde kendini ateşe verdi ve Neve Dekalim’de bir grup Amerikalı Ortodoks Yahudi bir zeminde barikat kurup, kendilerini ateşe verecekleri tehdidinde bulundu.
Kfar Darom sonraki tahliye edilen yerdi. Yerleşimciler ve destekçileri bölgenin etrafını dikenli telle çevirdi ama güvenlik güçleri teli keserek içeri girdiler. 300 civarında yerleşimci kendilerini yerel bir sinagoğun içine kapattı, diğer bir grup ise, dikenli tellerle çatıda barikat kurdular ve askerlere farklı cisimler fırtlattılar. 18 Ağustos’ta Shirat Hayam, ordu ve poils güçleri tarafından, köstebeklerin çıkarılması ve yerleşim birimindeki hoparlörlerin etkisiz hale getirilmesinden sonra tahliye edildi. Gençler yanabilen objelerle engeller kurdu, lastikleri ve çöp kutularını ateşe verdi. Ateş, Filistinlilerin olduğu alana sıçradı ve İsrail ordusunun buldozerleri ateşi söndürmek için kullanıldı. Birkaç kişi yine kendilerini sinagoğa ve kamu binalarına kapattı. kendi evini M16 tüfeğiyle korudu ve düzinelerce yerleşimci silahlarıyla Yitzhaki’nin evine ve çatısına yerleşti. Güvenlik güçleriyle bu yerleşimcilerin arasında kısa bir bekleşme oldu ve Yitzhaki’nin askerlere ateş etme tehdidi üzerine nişancılar yerleştirildi. Güvenlik güçleri çatıyı bastı ve yerleşimcileri şiddet kullanmadan tutukladı. Ordu ve polis, Yitzhaki’nin silahları verip teslim olmasından sonra evini boşalttı. Bu süreçte üzerlerine boya atıldı ve Yitzhaki’nin karısıyla diğer bir sağcı aktivist tahliyeye karşı çıktıklarını belirtip ellerindeki çocuklarıyla yere uzanıp beklediler.
Dahaniya köyündeki İsrailli Bedevi vatandaşlar, Gazze-İsrail sınırındaki bir alandan tahliye edilip Arad’a yerleştirildiler. Köyün uzun yıllardır İsraille işbirliği içinde olduğu bilinirdi ve Gazze’liler de köylüleri hain olarak görürdü. Bu nedenle köylüler güvenlik nedeniyle tahliye edilmek istediler.
Ağustos 19’da, The Guardian, bazı yerleşimcilerin çocuklarını elleri havada ve ya Davud’un Yıldızı’nı giyerek evlerden çıkardığını yazdı, böylece, İsrail’in bu girişimini Nazi Almanyası ve Holokost’a benzetmişlerdi. Bazı protestocular, Holokost’la bağdaşlaştırılan “kuzular gibi katledilmeye gitmecekleri” sözünü söylediler. 22 Ağustos’ta, İsrail ordusu tarafından tahliye edildi. Bu İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki 38 yıllık varoluşunu resmen sona erdirdi. Resmi el değişimi birkaç hafta sonra gerçekleşti.
Yerleşimcilerin tahliyesi 22 Ağustos’ta tamamlandı ve bundan sonra yıkım ekibi, 2800 evi, kamu binalarını ve 26 sinagoğu yıktılar. İnşaası tekrar sökülüp bir araya getirilebilecek şekilde olan iki sinagog, sökülüp İsrail’de tekrar kuruldu. Evlerin yıkımı Eylül 1’de tamamlandı ama Shirat HaYam oteli daha sonra yıkıldı.
Ağustos 28’de, İsrail Ordusu Gush Katif’te içinde 48 mezarın bulunduğu mezalığı dağıttı. Bütün cesetler özel takımlar ve ordu hahamlığı tarafından alındı ve ailelerinin seçtiği yerlere tekrar gömüldü. Yahudi kanunlarına uyarak, kalıntılarına dokunan topraklar da taşınırken alındı ve her ölü için tekrar cenaze töreni yapıldı. Aileler bir günlük yas tuttular. Eylül 1’de taşımalar sona erdi ve tekrar gömülmeye götürülen tabutların üzeri İsrail bayrağıyla sarıldı.
İsrail Ordusu Gazze Şeridi’nden çekildi ve Eylül 1’e kadar ordu malzemelerinin 95% ini sınırların dışına taşıdı. 7 Eylül’de ordu, tam çekilmeyi 12 Eylül’e çektiği anonsunu yaptı ve kabinenin onayını bekledi. Çekilme başladığında, İsrail, Gazze Şeridi ve Mısır arasında tampon bölgesi görevinde gören dar şerit halindeki Philadelphi Hattı’ndan çekilip çekilmeyeceğine karar vermedi. Şaron başta Philadelphi hattından çekilmek istedi ama daha sonra yasal danışmanların tavsiyesine uyarak çekilmek istedi. Danışmanlar, Mısır-Gazze sınırını kontrol ettikçe, İsrail’in Gazze’den tam olarak çekilmeyi gerçekleştirmemiş olacağını paylaştılar. Ağustos 28’de, İsrail hükûmeti Philadelphi Anlaşmasını onayladı. Bu anlaşmaya göre, barış anlaşması sonrası Sinai’yı askersiz bırakmakla yükümlü olan Mısır’a, Philadelphi hattına ağır silahlı 750 sınır koruma görevlisi yerleştirme izni verildi. Anlaşma Knesset tarafından Ağustos 31’de onaylandı. Eylül 12’de İsrail Ordusu Philadelphi hattından tam olarak çekildi.
Yerleşimcilerin sinagogları yıkmamaya yönelik başvurularına rağmen, İsrail Yüksek Mahkemesi, İsrail yönetimine izin verdi. Buna rağmen Şaron yıkım kararlarını uygulatmadı. Eylül 11’de, İsrail kabinesi sinagogların yıkımıyla ilgili kararı tekrar gözden geçirdi. Filistin yönetimi İsrail’in yıkımları iptal etme kararını protesto etti ve İsrail’in bu sinagogları yıkması gerektiğinin taraftarı olduklarını belirttiler. Eylül 11’de, İsrail Ordusu’nun Gazze Şeridi’ndeki karargahında bir tören yapıldı ve son İsrail bayrağı indirildi. Ordunun son mensupları ileriki saatlerde Gazze Şeridi’ni terk etti. Son askerin çekilmesiyle Kissufim kapısı, Eylül 12 sabahında kapatıldı ve bu da Gazze Şeridi’nden çekilmeyi tamamladı. Buna rağmen, Filistin Yönetimi’ni yıkımı gerçekleştirilmeyen sinagoglarla ilgili İsraili boykot etti ve resmi el değişitirme töreni iptal edildi. Eylül 20’de İsrail Ordusu Gazze Şeridi kuzeyine girdi ve Beyt Hanun yakınlarındaki sınıra paralel bir tampon bölgesi inşa etti. Eylül 21’de, İsrail Gazze Şeridi’ni resmen ülke sınırı dışında olan bir alan olarak deklare etti ve İsrail-Gazze sınırı üzerindeki dört geçiş noktasını uluslararası geçiş alanı olarak ilan etti. Ancak geçerli pasaport ve ya kabul edilebilir seyahat belgesiyle bu sınır noktalarından geçilebilecekti. Ekonomik İşbirliği Derneği’nin 14 milyon dolar toplayıp, Filistin Yönetimi için hepsini alacağından seralara dokunulmayacaktı buna rağmen, söz verilen ödemeler yapılmadığından seraların yarısı sahipleri tarafından çekilme öncesinde yıkıldı.
Eylül 22’de İsrail ordusu Batı Şeria’nın kuzeyindeki dört yerleşim birimini tahliye ettiler. Çoğunluğu laik ve orta-sınıf olan, Ganim ve Kadim’de yaşayan yerleşimciler evlerini uzun zaman önce terk etmişlerdi ama birçok aile ve 2000 civarında dışardan gelenler, Sa-Nur ve Homesh’in tahliyesini engellemeye çalıştı. Müzakerelerden sonra, tahliye nispeten barış içinde gerçekleşti. Yerleşim birimleri daha sonra 270 evin buldozerle yıkılmasıyla yerle bir edildi. Sa-Nur’daki sinagoğa dokunulmadı ama buldozerler, Filistinliler zarar vermesin diye sinagogları kumdan tümsekler oluşturup altında bıraktı.
Çekilme esnasında yüzlerce insan ayaklanma nedeniyle tutuklandı ve 482 kişiyle ilgili suç dosyası açıldı. 25 Ocak 2010 tarihinde Knesset, çoğunluğu genç olan 400 kişiye af tanıyan kanunu onayladı. Birçoğu hapis dönemlerinin sonuna gelmişti ama sicil kayıtları temizlendi. Bu aftan yararlanmayan kişiler, insan hayatını tehlikeye atma suçunu işleyenler, patlayıcı ve ya ciddi şiddet kullanmış olanlar ve daha önce adli sicil kaydına sahip kişilerdi.
İsrail’in çekilmesinden sonra, 12 Filistinli kalabalık grup, sloganlar, havaya atılan silah atışları ve havai fişekler eşliğinde, ellerinde Filistin Kurtuluş Örgütü ve Hamas’ın bayraklarını tutarak yerleşim birimlerine girdi. Aralarındaki radikaller, dört sinagoğu kirletti ve yıkılmış evler altüst edildi. Kalabalık gruplar sinagogları yağmalayıp alt üst ederken, Hamas liderleri sinagoğunda törensel dua ayini gerçekleştirdi.Filistin Ulusal Yönetimi güvenlik güçleri olanlara dahil olmadı ve sinagogların yok edileceği anonsunu yaptı. Çekilmeden sonraki 24 saatten az sürede, Filistin Ulusal Yönetimi buldozerleri kalan sinagogları yıkmaya başladı. Hamas çekilmeyle ilgili krediyi üstlenirken, pankartlarından biri “Dört yıllık direniş, on yıllık müzakereleri yendi” demekteydi.
Seralar
Çok yaygın bir fikre göre, İsrail Gazzelilere, ekonomik büyümelerine yardımcı olsun diye çok zengin bir sera altyapısı bıraktı ama Filistinliler tarafından bu altyapı yokedildi. Çekilmeden iki ay önce, 21 yerleşim birimine ait 1000 dönümlük seranın yarısı sahipleri tarafından dağıtıldı ve geriye kalan 500 dönümün ticari gücü zayıf durumda kaldı. Uluslararası kuruluşlar ve kendi parasından 500.000 Dolar veren Orta Doğu Dörtlüsü Elçisi , teşvikler sunarak kalan seraların Gazzeli Filistinlilere bırakılmalarını istediler. Daha sonra, İsrail ile uluslararası kanunlar dahilinde bir anlaşmaya varıldı ve yerleşimcilerin evleri yıkılıp, molozları Mısır’a gönderildi. Özellikle asbestlerin ortadan kaldırılması büyük bir problem yarattı ve 60.000 kamyon dolusu moloz Mısır’a gönderildi.
Kalan yerleşimcilerin seraları Filistinliler tarafından iki gün boyunca, sulama hortumları, plastik kaplama ve cam için yağmalandı ama seraların kendileri yapısal olarak, düzen tekrar sağlanana kadar sağlam kaldı.Filistin Ulusal Yönetimi güvenlik güçleri, yağmacıları durdurmak istedi ama etkili olmak için yeterince adam gücüne sahip değillerdi. Bazı yerlerde hiç güvenlik yokken bazı Filistinli polisler yağmacılara katıldı. (PED) 20,000,000 dolarlık yatırım yaptı ve Ekime kadar endüstri tekrar ayağa kalktı. Daha sonra, İsrail üzerinden Avrupa’ya ihraç edilmesi planlanan hasat, İsrail’in Karni geçişinde uyguladığı kısıtlamalardan dolayı yapılamadı. Geçiş noktası açık olduğu zamandan çok kapalıydı ve bu durum günlük 120.000 dolardan fazla zarara sebep oldu. Ekonomi danışmanlarına göre, kapatmalar Gazze’deki tarım sektörü gelir kaybını günlük 450.000 dolara çıkardı. Gazze tarım projesinin işe yaraması için her gün 25 kamyonluk ürünün geçmesi gerekiyorken sadece 3 kamyon nadir olarak geçiş izni alabiliyordu ve bu da İsrail’in daima dile getirdiği güvenlik probleminden dolayı tek tük gerçekleşiyordu. Gazzeli bazı kişilerin İsrailli polislere rüşvet verip izin alması gibi her iki tarafta da rüşvet vardı. 2006 yılı başına doğru, ürün dolu kamyonlarını sınırdan hızlı bir şekilde geçiremeyen üreticiler ürünlerini geçiş yerinde boşalttı ve ürünler de keçiler tarafından yenildi. Zamanla Ariel Şaron hastalandı, yeni İsrail hükûmeti göreve geldi ve ABD tarafından şüpheyle yaklaşılan ve engellere takılan sınır polikalarından dolayı Wolfensohn istifa etti. Wolfensohn bu politika engelini ’a bağladı. Hamas’ın Ocak 2006’daki seçim zaferinden ve Hamas ile El Fetih arasındaki sorunun çıkmasından sonra daha fazla sorun doğdu. Hamas’ın zaferini, İsrail’in anlaşmalara uymamasına bağladı birçok siyasetçi çünkü Filistinlilere göre normalleşme istedi gerçek değildi. Filistinliler umut kazanmak yerine hapse tıkandıklarını düşündüler. Nisan 2006’da, tarım işçilerinin maaşları ödenemez duruma geldiğinde ve para bittiğinde proje iptal edildi.
Sonrası
İsrail’in çekilmesinden sonra, Gazze Şeridi üzerindeki kontrol Filistinlilere verildi. Sınırlar, hava sahası ve sınır suları bu kontrolün dışında kaldı. Dağıtılmış Batı Şeria bölgesi, C bölgesi (İsrail’in askeri ve sivil kontrolü altındaki bölge) olarak kaldı. Eylül 23’te, İsrail’e atılan roketlerden saatler sonra, Jabaliya’daki bir mülteci kampında bulunan Hamas kamyoneti füzeyle vuruldu ve 10 militan öldürüldü. Eylül 26’da İsrail, komutanı Mohammed Khalil ve korumasını yine bir füzeyle öldürdü. Eylül 29’da İsrail Batı Şeria’daki bütün Hamas yardım kuruluşlarını kapattı ve Gazze Şeridi’ne yönelik beş günlük ağır silahlarla saldırı yaptı. İngiliz parlamentosundan bir komisyon sekiz ay sonraki durumu ele aldı ve Rafah geçiş noktası anlaşmasının Ocak-Nisan 2006 arasında etkili olarak uygulandığını gördü. Buna rağmen Karni geçiş noktası 45% kapalıydı ve Gazzeli ihraç edilen 8500 ton üründen sadece 1500 tonunun geçtiği sonucuna vardılar. Komisyon kapanmaların çoğunun güvenlikle alakalı olmadığını, bazı kapanmalarda Batı Şeria’daki şiddet girişimleri neden olarak verilirken, bazılarında hiç neden verilmediğini anladı. Gazze Şeridi ve Batı Şeria arasında söz verilen geçişler yerine getirilmedi çünkü İsrail bu tür konvoyların sadece özellikle inşa edilmiş tünel ve geçitler aracılığıyla yapılabileceği inancındaydı ve gelecekte gerçekleştirilebilecek bir projeyle mümkün olacaktı. İsrail Aralık 2005’te, Kafr Rai’li bir Filistinlinin Netanya’da gerçekleştirdiği bombalı intihar saldırısı sonrasında bu geçiş projesini uygulama müzakerelerinden vazgeçti by a Palestinian from ..
Tazminat ve Yeniden İskan
Knesset tarafından geçirilen kanuna göre, tahliye edilen yerleşimciler evlerini, topraklarını ve işlerini kaybettikleri için tazminat alacaklardı. İlk olarak kanun 21 yaşı ve üzeri, yerleşim birimlerinden birinde 5 yıl boyunca yaşamış herkesin tazminat alacağını yasalaştıracaktı ama İsrail Yüksek Mahkemesi, yaşları küçük olan yerleşimcilerin de tahliye edilen ailelere verilecek tazminatlardan yararlanması kararını aldı. Bölgede en az iki yıl yaşayan herkes tazminat hakkına sahip olacaktı. İsrail hükûmeti Galilee ve Negev’e taşınmak isteyenlere primler teklif etti ve yerleşimcilerin evlerini inşa etmeleri için bir program uyguladı. Ayrıca kira hibeleri de sundu. İskan Bakanlığı Negev’deki uygun apartman sayısını ikiye artırdı. Çiftçilere azaltılmış tazminat karşılığında arsalar ve araziler verildi. Topraklar için, dönüm başına 202.000 dolar tazminat verilecekken, evlerin tazminatı metre karesine göre verilecekti. İşini kaybeden çalışanlar işsizlik haklarından yararlanıp altı aya kadar askari ücretten maaşlarının iki katına kadar ücret alacaktı. 50-55 yaşları arasındaki çalışanlara yıllar boyunca işsizlik maaşı verildi ve 55 yaşı üzerindekilere 67 yaşına kadar emeklilik ödemesi verildi. Topluca tahliye edilen topluluklar için farklı bir kategori oluşturuldu ve umumi binaları devlet yeniden inşa etti. İş sahiplerinin tazminatlarına uygulanan vergiler yüzde 10’dan yüzde 5’e indirildi. Knesset tarafından onaylanan tazminat paketinin toplam tutarı 3.8 milyar NIS – Yeni İsrail Şekeli’ydi (yaklaşık 870 milyon dolar). Çekilmeden sonra artan tazminat talepleriyle, 1.5 milyar NIS (350 milyon dolar civarı) daha eklendi. 2007 yılında, tazminat bütçesine ek 125 milyon dolar eklendi. 176 milyon dolar doğrudan tahliye edilenlere, 66 milyon dolar iş sahiplerine ve kalanı ise, hükümetin çekilmeyle ilgili masraflarına ayrıldı. Tahliye edilenleri temsil eden avukat İzak Meron, yakın dönemde (11.08.2014), kendi bakış açısıyla olanları açıkladı: İsrail tahkikat komitesine göre, hükümet tazminat planını düzgün bir şekilde uygulayamadı. Nisan 2006’ya varıldığında sadece 10.000 dolarlık bir miktar, aileler yeni bir iş bulana kadar yaşayabilsinler diye verildi. Bu miktar, çoğu yeni işini ve tarımsal kaynağını yitirmiş genellikle orta yaşlı olan kişiler için yeterli değildi. Tazminat bekleyenler ayrıca hukuki ve bürokratik engellerle uğraştı.
Devlet denetimcilerinden Micha Lindenstrauss’un raporuna göre, tahliye edilenlere gösterilen muamele “büyük bir başarısızlıktı” ve birçok eksiklikleri vardı. 2007 yılına doğru, tahliye edilenlerin 56.8% i iş buldu ve 22.3% ü ise iş aramaktaydı. Kalan 31.2% si ise iş aramaktansa devletten yardım alarak yaşıyordu. Tahliye edilenlerin maaşları geçen yıldan 2.1% artırılarak 5380 NIS miktarına çıkarıldı. Buna rağmen bu maaş, çekilmeden önce tahliye edilenlerin ortalama maaşlarından 39% daha azdı. Maaşlardaki düşüşlere ek olarak, tahliye edilenlerin yaşam standartları, yeni yerleşim birimlerinde daha fazla olan ürün ve hizmet fiyatlarından dolayı düştü. Çekilmeden hemen sonra, yerleşimciler geçici olarak (bazen altı ay kadar) otellere yerleştirildiler. Hemen sonra, yine geçici olarak, kendi evlerini inşa edene kadar “caravillas” adı verilen karavanlara yerleştirildiler. Haziran 2014’e kadar, tahliye edilenlerin 60%ı hala karavanlarda yaşıyordu. Sadece 40% daimi evlerine taşınmıştı ve diğer tahliye edilenler için inşaat süreci devam ediyordu. Temmuz 2014’e doğru onbir kasaba tamamlanmıştı ve evlerinden edilen diğer kişilerin oluşturduğu on kasabayla yeni yerleşim birimleri oluşmuştu. Daimi yerleşim birimlerinin çoğuna, Gazze’deki yerlere benzeyen isimler verildi. Ağustos 2014’te, yerleşimcilerin işsizlik oranı 18% e düştü. 2010 yılında Knesset’te geçen bir yasa iş yerleri iflas eden iş sahiplerine emeklilik sağlayacaktı.
Yeni Gush Katif Yerleşim Birimleri
- Bustan HaGalil
- Neve Yam (yeni)
- Avnei Eitan
- Maskiot
- Netzer - Ariel’deki yeni mahalle
- Netzer Hazani (yeni)
- Palmachim
- Yad Binyamin
- Nitzan
- Be'er Ganim (yeni)
- Hertzog – Aşkelon’daki yeni mahalle
- Ganei Tal (yeni)
- Karmei Katif (yeni)
- Bnei Dekalim (yeni)
- Neta Tel Katifa’daki yeni birim
- Shomriya (yeni)
- Teneh Omarim
- Bat Hadar
- Mavki'im
- Talmei Yafeh
- Shavei Darom (yeni)
- Nave (yeni)
- Bnei Netzarim (yeni).
El-Fetih – Hamas Çatışması
Çekilmeden sonra, Hamas, Filistin hükümeti olarak seçildi ve aynı yıl içinde Yaz Yağmurları Operasyonuyla sonuçlanan zincirleme olaylar başladı. Aralık 2006’da haberler, bazı Filistinlilerin politik kargaşa ve ekonomik zorluklardan dolayı Gazze Şeridi’ni terk ettiklerini paylaştı. Ocak 2007’de El Fetih ve Hamas arasındaki kavga, çözüme ve ya uzlaşmaya doğru bir ilerleme kaydetmeden devam ediyordu. Çatışmalar Gazze Şeridi’nin her tarafına sıçradı ve her iki taraf birbiriyle savaşıyordu. Gazze Şeridi’nden gelen daimi roket saldırılarına cevaben İsrail, Hamas’a ait bir binayı yok eden hava saldırısını başlattı. Haziran 2007’de El Fetih-Hamas savaşı oldukça sertleşti ve Hamas Gazze Şeridi’nin kontrolünü tamamen ele geçirdi.
Müze
Ağustos 2008’de, Kudüs’teki Mahane Yehuda Pazarının yakınlarında Gush Katif müzesi açıldı. Müze direktörü, Yanhelek Klein, müzeyi yerinden edilen 21 Gazzeli yerleşim birimlerinin ve dönmek isteyen tahliye edilenlerin artistik anılışı olarak görüyordu. Müzede gösterimde olan sanat eserleri, Gazze’den tahliye edilenlere, çekilmeyle ilişkisi olan ve çekilmeden etkilenen sanatçılarla fotoğrafçılara aitti.
Renove edilen ve “Nitzan’daki Gush Katif Miras Merkezi” olarak adlandırılan Katif Merkezi’nde, modern teknoloji kullanılarak, Gush Katif’ten tahliye edilen insanların rehberliğini yaptığı oldukça duygusal bir tecrübe yaratıldı(90). Proje koordinatörü Laurence Beziz, “Amacımız İsrail’in Gush Katif topraklarında öncülük eden 35 senelik hikâyemizi ve Gush Katif’teki hayatın nasıl olduğunu göstermektir” dedi.
Eleştiriler ve görüşler
Tek taraflı çekilme planı çeşitli bakış açıları tarafından eleştirildi. İsrail’de en çok yerleşimciler ve İsrail sağı Ariel Şaron’u bu kararından dolayı eleştirdi. Onlara göre Şaron, daha önce dile getirdiği yerleşimciler yanlısı politikadan uzaklaştı bu hareketiyle. Diğer taraftan İsrail solu da çekilmeyi eleştirdi. Onlara göre ise bu plan müzakereleri yavaşlatmak isteyen ve Batı Şeria’da İsrail’in varoluşunu daha güçlendirmeyi amaçlayan bir girişimdi. Ayrıca çekilme genel olarak işgalin yarattığı problemleri çözmüyordu. Bunun nedeni, İsrail’in Gazze Şeridi üzerindeki kontrolünü sınır, hava sahası, liman şeridi, altyapı, ithalat ve ihracat gibi konularda bırakmamasıydı.
Çekilme yanlısı
Çekilme planı hem İsrailliler hem de karşıt görüşteki diğer gözlemciler tarafından, Batı Şeria’daki bazı yerleşim birimlerini daimi kılmak amacıyla atılan bir adım olarak görüldü. Gazze Şeridi ekonomik olarak işe yaramayan ve içinde, İsrail’in demokratik bir Yahudi devlet olmasına engel olacak 1.4 milyonluk müslüman nüfusunun olduğu bir alan olarak Filistin Ulusal Yönetimi’ne verilmişti. Filistin Ulusal Yönetimi Avrupa sözcüsü Leila Shahid, “çekilmenin tek taraflı olması bile İsrail’in amaçlarına yönelik olduğunu göstermektedir” dedi. İrlanda Dışişleri Bakanı ve Avrupa Birliği sözcüsü Brian Cowen, AB’nin planı onaylamamasının nedenini, planın Batı Şeria’dan tamamen çekilmeyi gerçekleştirmemesi olarak gösterdi. Cowen AB’nin, her iki tarafın da kabul ettiği bir anlaşma olmadan, 1967 öncesi sınırlara yapılan her hangi bir değişikliği kabul etmeyeceğini açıkladı. Buna rağmen, AB, çekilme planına barışa yönelik bir girişim olarak gördüğü için farazi bir destek sinyali verdi. Bazı eleştirmenler, Şaron’un, çekilme planını hazırlarken, Kudüs yakınındaki en büyük yerleşim birimlerinden biri olan Ma’ale Adumim gibi Batı Şeria’da bulunan yerleşim birimlerinin yanlısı olarak hareket ettiğini belirttiler. Şimdi Barış (Shalom Achshav) adlı kuruluşa göre, Batı Şeria’daki yerleşimcilerin sayısı 2004 yılıyla karşılaştırıldığında, 6100 kişi artarak 250.000’e ulaşmıştı. 6 Ekim 2004 tarihinde, Şaron’un personel şefi Dov Weissglass, Haaretz’le yaptığı bir söyleşi esnasında, “Çekilme planının önemi, barış sürecini dondurmaktı…Süreci dondurmakla Filistin Devleti’nin kurulmasını ve mülteciler sorunu, sınırlar ve Kudüs gibi tartışmaları engelliyorsun. Çekilme Filistinlilerle siyasi süreçleri engelleyecek miktarda materyal sağlamaktadır” dedi.
Yabanci Devletlerin Tutumları
Amerika Birleşik Devletleri
Başkan George W. Bush planı, barışa giden bir yol haritası adımı olarak gördüğünden destekledi. Ariel Şaron’la 11 Nisan 2005 tarihinde gerçekleştirdiği bir ortak basın toplantısında:
“Başbakan Ariel Şaron’un Gazze ve Batı Şeria’nın bir kısmından cesurca çekilme girişimini destekliyorum. Başbakan çekilme planının uygulanmasıyla ilgili Filistinlilerle iş birliği yapmaya hazır. Filistin liderlerini bu teklifi kabul etmeye çağırıyorum. Beraber çalışarak, İsrailliler ve Filistinliler geçiş sürecini barışçıl bir şekilde yürütebilirler” dedi.
Ve 26 Mayıs 2005 tarihinde, Filistinli lider Mahmud Abbas’ı Beyaz Saray’da ağırlarken verdiği basın toplantısında, Başkan George W. Bush:
“İsrail’in yakın zamanda Gazze’den ve Batı Şeria’nın bir kısmından çekiliyor olması, barışa yönelik yol haritasına dönme şansını sunmaktadır. Gazze’den çekilmeyi başarıyla sonuçlandırmak adına, ABD Filistin Yönetimi’ne 50 milyon dolarlık, yeni ev ve altyapı inşaası için kullanılacak yardımı yapacaktır”dedi.
11 Nisan 2005 tarihinde Başkan Bush:
“Nihai barışla ilgili İsrail güvenli ve tanınmış sınırlara sahip olmalıdır ve bu sınırlar her iki tarafın müzakereleriyle, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 242 ve 338 nolu çözüm önerilerini temel alacak şekilde belirlenmelidir. Zemindeki yeni gerçeklikler göz önünde bulunduğunda, müzakerelerin sonucu 1949 ateşkesi sınırlarına dönüş olamayacaktır. Bunun nedeni halihazırda bulunan Yahudi nüfusuna sahip birçok bölgelerdir.
26 Mayis 2005 tarihli Filistinli lider Mahmud Abbas’la gerçekleştirdiği ortak basın toplantısında, Başkan Bush yol haritasıyla ilgili beklentilerini paylaştı:
Her türlü nihai anlaşma her iki tarafın da katılımıyla yapılmalıdır ve 1949 Ateşkes hattına yapılacak her türlü değişiklik yine her iki tarafın rızasıyla olmalıdır. Uygulanabilir bir “iki-devlet çözümü” Batı Şeria’nın bütünlüğüyle olmalıdır ve dağıtılmış sınırlardan bir devletin kurulması mümkün değildir. Aynı zamanda, Gazze Şeridi ve Batı Şeria arasında anlamlı bağlantılar olmalıdır. Bu ABD’nin şuanki pozisyonudur ve nihani çözüm zamanında da bu pozisyon gündemde olacaktır.
Avrupa Birliği
Avrupa Birliği Ortak Dış ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Javier Solana, 10 Haziran 2004 tarihinde şunları söyledi: İsrail Başbakanının Gazze Şeridi’nden çekilme önerisini hoş karşılıyorum. Bu BM Güvenlik Konseyi’nin de desteklediği yol haritasına dönme fırsatını sunmaktadır. İrlanda Dışişleri Bakanı Brian Cowen (İrlanda’nın AB başkanı olduğu dönemde), planın Batı Şeria’dan tamamen çekilmeyi gerçekleştirmemesi nedeniyle AB’nin planı kısıtlı bulduğunu belirtti. Ayrıca, AB’nin her iki tarafın da kabul ettiği bir anlaşma olmadan, 1967 öncesi sınırlara yapılan herhangi bir değişikliği kabul etmeyeceğini açıkladı. Buna rağmen, AB çekilme planını barışa giden yolun parçası olduğundan destekledi.
Birleşmiş Milletler
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, 18 Ağustos 2005 tarihinde (95) Şaron’un çekilme planını cesur bir karar olarak adlandırdı ve her iki tarafa itidal çağrısı yaptı. Ayrıca başarılı bir çekilme sürecini, barış sürecine destek olacak bir adım olarak gördüğünü açıkladı. Bu plan, BM, AB, Rusya ve ABD’nin ön gördüğü yıl sonuna kadar barışa götürecek barış yol haritasına uygundu.
BM Güvenlik Konseyi Siyasi İşler Genel Müsteşarı, , 24 Ağustos 2005 tarihinde Güvenlik Konseyi’ne şunları söyledi
İsrail daimi barışı elde etmeye yönelik adımlar için gerekli olan olgunluğa sahip olduğunu gösterdi ve İsrail Ordusu ise bu amaca yönelik görevlerini tahditle getirdi. Başbakan içeride karşılaştığı muhalefete rağmen, planı gerçekleştirmek için gösterdiği kararlılıktan dolayı takdir edilmelidir.
Kamuoyu düşüncesi
Filistinli
Nihani bir barış anlaşmasının olmamasından dolayı, Filistin Ulusal Yönetimi, sınırlardan her türlü askeri çekilmeyi hoş karşıladı ama birçok Filistinli Arap, planın geçmiş uluslararası anlaşmalarını geçiştirmeyi amaçladığını belirterek plana karşı çıktı ve yerine İsrail’in Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesini istediler. Şüpheleri, Şaron’un en üst düzey yardımcılarından olan Dov Weisglass’ın, 6 Ekim 2004 tarihli Haaretz demeciyle arttı. Bu demeçte Weisglass, çekilmeyle Filistin Devlet’nin kurulmasını yıllar boyunca engelleyeceklerini söylemişti. Bu demeç, eleştirmenlerin tarafını güçlendirdi ve Şaron’un çekilmeyi kasıtlı olarak, barış sürecini durdurmak için kullandığı fikri yaygınlaştı. İçlerinde birçok İsrailli yetkilinin bulunduğu önemli isim, suçlamaları kabul etmedi ve Weisglass’ın konuşmasının çarpıtıldığını belirtti.
8 Ağustos 2005 tarihinde Haaretz, Ramallah müftüsü Şeyh Jamal Al-Bawatna’nın fetvasını yayınladı. Fetvada, İsrail’e ve yerleşim birimlerine yapılan saldırılar yasaklandı ve saldırıların çekilme sürecini kötü şekilde etkileyeceği belirtildi. Haaretz’e göre, ilk defa bir Müslüman lider İsrail’e saldırıları yasaklamıştı.
15 Ağustos 2005 tarihinde çekilmenin olmayacağı şüphelerinden sonra Arap Dünyası sevinç içindeydi.
İsrailliler
Maariv’te paylaşılan 15 Eylül 2004 tarihli bir ankette:
- 69% u planı referanduma götürmek isterken, 26% sı Knesset onayının yeterli olduğunu düşünüyordu.
- Eğer referandum yapılırsa, 58% i çekilme planına evet, 29% u ise hayır oyu.
Anketlerde plana destek 50%-60% civarındayken, muhalefet 30%-40% civarındaydı. Dahaf Enstitüsü/Yedioth Ahronoth anketi plana desteği 53%, karşıtlığı 38% olarak gösterdi. 17 Haziran’da Maariv’in paylaştığı bir telefon anketinde İsrail Yahudi nüfusunun 54% ü çekilmeyi destekliyordu. Midgam anket şirketi 29 Haziran’da desteği 48%, muhalefeti 41% gösterdi. Aynı gün Dahaf Enstitüsü/Yedioth Ahronot anketi evet oyunu 62%, hayırı 31% olarak gösterdi. 17 Temmuz haftasında Tel Aviv Üniversitesi bir anket paylaştı ve bu ankette çekilme yanlıları 48% di. Anketi yanıtlayanlardan 43% Filistinli terörizmin artacağını düşünürken, 25% i terörizmin azalacağını düşünüyordu. 25 Temmuz 2004 tarihinde, planı protesto etmek ve planı referanduma götürmek için toplanan binlerce plan karşıtı İsrailli, Gazze Şeridi’ndeki Erez geçişinden, Kudüs’teki Ağlama Duvarına uzanan 90 kilometrelik “İnsan Zinciri” oluşturdu. 14 Ekim 2004 tarihinde 100.000 İsrailli, “Gush Katif ve Samarya için 100 şehir” sloganıyla şehirlerde yürüyüş gerçekleştirdi.
16 Mayıs 2005 tarihinde, ülkenin her tarafında, şiddetsiz bir protesto gerçekleştirildi. Protestocular İsrail’deki ana trafik hatlarını engellediler. Protesto “HaBayit HaLeumi” tarafından düzenlendi ve protestoyu başarılı buldular. Protesto esnasında yarısı çocuk yaşta olan 400 kişi tutuklandı. Ülkenin her tarafında 40’tan fazla kavşak bloke edildi:
- Kudüse giriş
- Kudüs’teki Bar Ilan/Şmuel Hanavi Kavşağı
- Kudüs’teki Eski Şehir dışında bulunan Sultan Havuzu Kavşağı
- Geha Otoyolu
- Kudüs’teki Begin Bulvarı kösesi
9 Haziran 2005’te, İsrail televizyonlarından biri, ilk defa çekilmeyle ilgili desteğin 50%’inin altına düştüğünü paylaştı.
18 Temmuz 2005 tarihinde, bir protesto gerçekleştirildi. Gazze yakınında Netivot’ta başladı ve 21 Temmuz’da polisler tarafından Gush Katif yolunda durduruldu. 2 Ağustos 2005 tarihinde, Sderot’ta çekilme karşıtı başka bir protesto gerçekleştirildi ve 50.000 katılımcı vardı. 10 Ağustos 2005 tarihinde, aralarında Avraham Shapira, Ovadia Yosef ve Mordechai Eliyahu’nun bulunduğu Yahudi liderlerin çağrısı sonrasında, 70.000 (polislerin tahmini) ve ya 250.000 (protestocuların tahmini) kadar kişi Ağlama Duvarı’nda toplanıp dua ederek planın iptal edilmesi çağrısında bulundu. Katılan kalabalık Ağlama Duvarı’nın çevresini doldurup taşırdı ve protesto Kudüs’ün mahallelerine aktı. Bu protesto 1991’deki Madrid Konferansı karşıtı protestodan sonra en kalabalık protesto oldu. 11 Ağustos 2005 tarihinde, 150.000 (polisin tahmini) ile 300.000 (organizatörlerin tahmini) arasında protestocu Tel Aviv’deki Rabin Alanı’nda plan karşıtı bir toplatı düzenledi. Organizatörler toplantıyı İsrail’deki en büyük kamu protestosu olarak adlandırdı. Polis sözcüsüne göre, yakın zamandaki en büyük protestoydu.
Planın durdurulmasını ve ya iptal edilmesini isteyenler aşağıdaki argümanlardan birini sıklıkla kullandı:
- Dini yaklaşım: İsrail Toprakları Yahudilere Tanrı tarafından söz verilmiştir ve hiçbir hükümetin bu haktan İsraillileri men etme yetkisi yoktur. İsrail topraklarının hepsine yerleşmesi en önemli mitsvalardan biridir.
- Siyasi yaklaşım: Genelde sağ siyaseti ideolojilerini temsil eder ve bu görüşe göre tahliye edilmesi istenen bölgeler resmi olarak İsrail topraklarına aittir. Bölgeler Tel Aviv ya da Hayfa kadar meşrudur. Yerleşimcileri yerlerinden etmek yasadışıdır ve insan haklarını ihlal eder. Bu yaklaşımı referans alan bazıları olanları savaş suçu olarak da adlandırdı. Bazı kişiler, 2005 yılındaki Şarm El-Şeyh Zirvesi’yle İsrail’in karşısında artık bir müzakere partneri vardı ve plan lüzumsuzdu.
- Askeri yaklaşım: Plan İsrail güvenliği için faciaydı. Plandan sonra Kassam roketlerini ve Gazze’den gelecek diğer saldırıları engellemek zor olacaktı ve çekilme Hamas ile diğer terörist kuruluşlar için moral kaynağı olacaktı. Çekilmeden sonra saldırı gerçekleştirmeye devam edeceklerdi.
Turuncu kurdeleler çekilme karşıtlığını sembolize etti. Bu renk, Gazze Bölgesel Konseyi’nin bayrak rengiydi. Mavi kurdele ise, çekilmeyi destekleyen sembol oldu ve İsrail bayrağını çağrıştırdı.
Amerikalı
Gazze Şeridi’den çekilmeyle ilgili ABD’de yapılan anketler farklı sonuçlar verdi. Anketlerden biri İftira ve İnkarla Mücadele Birliği ve Marttila İletişim Grubu tarafından 19-23 Haziran 2005 tarihleri arasında 2200 Amerikalı yetişkinle yapıldı. Sonuçlarda 71%, planı “Barış Sürecine doğru atılan cesur bir adım” olarak görürken, 12% planı terörizme karşı verilen bir kapitülasyon olarak gördü.
Diğer bir anket, ve McLaughlin & Associates tarafından 1000 Amerikalı katılımcıyla 26-27 Haziran 2005 tarihlerinde gerçekleştirildi. Sonuçlarda 63% İsrail’in Gazze ve Kuzey Samarya’dan tek taraflı çekilip 10.000 İsrailliyi evlerinden ve işlerinden etmesine karşı çıktı. Ayrıca katılanların 53%ü planın Arap terörizmini ödüllendirdiğini düşünüyordu.
Amerika Siyonist Örgütü Başkanı Morton Klein, ’nin yaptığı anketi, katılımcılara çekilmeye katılıp katılmadıklarını değil, çekilmenin arkasındaki amacı karakterize ederek, göreceli bir soru sorduğu için eleştirdi.
İsrail medyasındaki yeri
İsrailli medya gözlemleme kuruluşu ’e (Farkındalık) göre, İsrail medyası sistematik bir şekilde çekilmeye karşıt olanların ortaya koyduğu tehdidi ve aşırı uç senaryoları abartarak gündemde tuttu. Keshev’in raporuna göre çekilmeden önce haftalar boyunca ve çekilme döneminde, İsrail medyası devamlı olarak tahliye edilenlerle güvenlik güçleri arasında çatışma çıkacağı uyarısı yaptı. Bu gerçekleşmeyen senaryo günlerce İsrail medyasının başlıklarında yer aldı.
Keshev’in araştırmasına göre, İsrail basılı yayını ve televizyonu yanıltıcı başlıkları haber yayınlarına yerleştiriyordu. Editörler “tek bir dominant ve kaygı verici mesaj: Polis yarın başlayacak, savaş durumuna benzer bir uyarı ilan etti” (Kanal 1, 14 Ağustos 2005 Ana Haberi) gibi mesajlar paylaştı.
İsrail medyası tarafından yaratılan bu yanlış algı, tahliye edilen yerleşimciler hakkında çok kötü imaj sergiledi. Çekilmenin şiddetten uzak ve sakin bir şekilde tamamlanmasından sonra ve bunun sonucunda İsrail’de birlik ve gururun hissedilmesiyle, İsrail medyası, İsrail ve özellikle güvenlik güçlerinin hafifçe “sırtını sıvazlamayı” tercih etti.
Kaynakça
- ^ "Knesset Approves Disengagement Implementation Law (February 2005)". www.jewishvirtuallibrary.org. 11 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ . . 16 Ağustos 2005. 9 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2007.
- ^ "Demolition of Gaza Homes Completed". . 1 Eylül 2005. 27 Kasım 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2007.
- ^ Rivlin, Paul (2010). The Israeli Economy from the Foundation of the State through the 21st Century. Cambridge University Press. s. 245. ISBN .
- ^ a b Sanger, Andrew (2011). M.N. Schmitt; Louise Arimatsu; Tim McCormack (Ed.). The Contemporary Law of Blockade and the Gaza Freedom Flotilla. Yearbook of International Humanitarian Law 2010. Yearbook of International Humanitarian Law. 13. Springer Science & Business Media. s. 429. doi:10.1007/978-90-6704-811-8_14. ISBN .
Israel claims it no longer occupies the Gaza Strip, maintaining that it is neither a State nor a territory occupied or controlled by Israel, but rather it has 'sui generis' status. Pursuant to the Disengagement Plan, Israel dismantled all military institutions and settlements in Gaza and there is no longer a permanent Israeli military or civilian presence in the territory. However the Plan also provided that Israel will guard and monitor the external land perimeter of the Gaza Strip, will continue to maintain exclusive authority in Gaza air space, and will continue to exercise security activity in the sea off the coast of the Gaza Strip as well as maintaining an Israeli military presence on the Egyptian-Gaza border, and reserving the right to reenter Gaza at will. Israel continues to control six of Gaza's seven land crossings, its maritime borders and airspace and the movement of goods and persons in and out of the territory. Egypt controls one of Gaza's land crossings. Gaza is also dependent on Israel for water, electricity, telecommunications and other utilities, currency, issuing IDs, and permits to enter and leave the territory. Israel also has sole control of the Palestinian Population Registry through which the Israeli Army regulates who is classified as a Palestinian and who is a Gazan or West Banker. Since 2000 aside from a limited number of exceptions Israel has refused to add people to the Palestinian Population Registry. It is this direct external control over Gaza and indirect control over life within Gaza that has led the United Nations, the UN General Assembly, the UN Fact Finding Mission to Gaza, International human rights organisations, US Government websites, the UK Foreign and Commonwealth Office and a significant number of legal commentators, to reject the argument that Gaza is no longer occupied.
* (2012). Elizabeth Wilmshurst (Ed.). International Law and the Classification of Conflicts. Oxford University Press. s. 295. ISBN . 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.Even after the accession to power of Hamas, Israel's claim that it no longer occupies Gaza has not been accepted by UN bodies, most States, nor the majority of academic commentators because of its exclusive control of its border with Gaza and crossing points including the effective control it exerted over the Rafah crossing until at least May 2011, its control of Gaza's maritime zones and airspace which constitute what Aronson terms the 'security envelope' around Gaza, as well as its ability to intervene forcibly at will in Gaza.
* Gawerc, Michelle (2012). Prefiguring Peace: Israeli-Palestinian Peacebuilding Partnerships. Lexington Books. s. 44. ISBN . 26 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.While Israel withdrew from the immediate territory, it remained in control of all access to and from Gaza through the border crossings, as well as through the coastline and the airspace. In addition, Gaza was dependent upon Israel for water, electricity sewage communication networks and for its trade (Gisha 2007. Dowty 2008). In other words, while Israel maintained that its occupation of Gaza ended with its unilateral disengagement Palestinians – as well as many human right organizations and international bodies – argued that Gaza was by all intents and purposes still occupied.
- ^ Cuyckens, Hanne (2016). "Is Israel Still an Occupying Power in Gaza?". Netherlands International Law Review. 63 (3). ss. 275-295. doi:10.1007/s40802-016-0070-1 . ISSN 0165-070X.
- ^ Peters, Joel (2012). "Gaza". Caplan, Richard (Ed.). Exit Strategies and State Building. New York: Oxford University Press. s. 234. ISBN .
- ^ a b Ali Abunimah (21 Ağustos 2007). One Country: A Bold Proposal to End the Israeli-Palestinian Impasse. Henry Holt and Company. ss. 61-. ISBN .
In August 2005, for the first time since Israel was established, Jews no longer formed an absolute majority in the territory they controlled. Israel's Central Bureau of Statistics counted 5.26 million Jews living in Israel-Palestine and, combined with figures from the Palestinian Central Bureau of Statistics, there were 5.62 million non-Jews. Israel's pullout from the Gaza Strip allowed it to "subtract" the 1.4 million Palestinians who live there and claim therefore that the overall Jewish majority is back up to about 57 percent.
- ^ a b Ilan Peleg; Dov Waxman (6 Haziran 2011). Israel's Palestinians: The Conflict Within. Cambridge University Press. ss. 122-. ISBN .
The so-called demographic threat to Israel's ability to remain a Jewish and democratic state has become a major political issue in Israel over the past decade (this threat pertains not only to the Arab minority within Israel but also to Palestinians in the Occupied Territories over whom Israel effectively rules). It was one of the primary justifications used in support of Israel's unilateral disengagement from the Gaza Strip in August 2005, as Prime Minister Sharon presented the Gaza disengagement as a means of preserving a Jewish majority in the state. It was also the major rationale behind the short-lived "convergence plan" proposed in early 2006 by Sharon's successor Prime Minister Ehud Olmert, which would have involved a unilateral Israeli withdrawal from much of the West Bank. Both of these plans were intended, at least in part, to substantially reduce the number of Palestinians living under Israeli control. As such, they reflected the importance that demographic concerns had come to play in Israel. In the words of Shlomo Brom, a former Deputy National Security Advisor for Strategic Affairs and head of Strategic Planning in the Israel Defense Forces (IDF): “The most salient development in Israeli national security thinking in recent years has been the growing role of demography at the expense of geography.”
- ^ a b Paul Morland (23 Mayıs 2016). Demographic Engineering: Population Strategies in Ethnic Conflict. Routledge. ss. 132-. ISBN . 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
Unlike the cases of Sri Lanka and Northern Ireland, the conflict in Israel/Palestine is unambiguously unresolved. Nor are the borders between Israel and a future Palestinian state agreed, if such a state ever comes into being. Yet those borders have been subject to considerable negotiation, discussion and, in the case of the barrier and Gaza withdrawal, of action. Only when the boundaries are finally drawn will we be able to determine whether a form of soft demography of the political/ethnic variety has been at work. Significant and concrete developments to date – namely the barrier and the Gaza withdrawal – have indeed been heavily influenced by demographic considerations and can therefore be considered as soft demographic engineering of an ethnic and political nature. For the time being however, this demographic engineering is work in progress.
- ^ a b Abdel Monem Said Aly; Shai Feldman; Khalil Shikaki (28 Kasım 2013). Arabs and Israelis: Conflict and Peacemaking in the Middle East. Macmillan International Higher Education. s. 373. ISBN .
Far from seeing themselves as having withdrawn from Gaza in the summer of 2005 “under fire,” mainstream Israelis viewed their disengagement from the area as consequence of their success in abating the Intifada and, at the same time, their growing recognition of the limits of force. For them, by 2005 Israel was threatened not by violence but rather by demographic trends in the population residing between the Mediterranean Sea and the Jordan River: changes in the relative size of population groups that now appeared to pose an enormous challenge to Israel’s future as a Jewish and democratic state. Since Jews were about to lose their majority status in the area, it became clear that Israel's continued control of Gaza, the West Bank and East Jerusalem posed the following dilemma: either grant the Arab population in these areas full participatory rights, in which case Israel would lose its character as a Jewish state, or continue to deny them such rights, in which case Israel could no longer be considered a democracy.
[] - ^ a b Jerusalem Post 23 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., "In fact, the impetus for the pull-out has been attributed, at least in part, to Soffer's decades-long doomsaying about the danger the Palestinian womb posed to Israeli democracy."
- ^ "6 years after stroke ariel sharon still responsive son says". The New York Times.
- ^ (2006). Unspeak: How Words Become Weapons, How Weapons Become a Message, and How That Message Becomes Reality. . s. 87. ISBN .
- ^ Cook 2006, s. 103.
- ^ Joel Beinin; Rebecca L. Stein (2006). The Struggle for Sovereignty: Palestine and Israel, 1993–2005. Stanford University Press. ss. 310-. ISBN .
- ^ Jamil Hilal (4 Temmuz 2013). Where Now for Palestine?: The Demise of the Two-State Solution. Zed Books Ltd. ss. 21-. ISBN .
- ^ Maximum Jews, Minimum Palestinians 12 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: Ehud Olmert speaks out: Israel must espouse unilateral separation – withdrawal to lines of its own choosing. It's the only answer to the demographic danger, says this latter-day realist., 13.11.2003
- ^ FMA, "Address by PM Ariel Sharon at the Fourth Herzliya Conference" Dec 18, 2003 25 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .:
"We wish to speedily advance implementation of the Roadmap towards quiet and a genuine peace. We hope that the Palestinian Authority will carry out its part. However, if in a few months the Palestinians still continue to disregard their part in implementing the Roadmap then Israel will initiate the unilateral security step of disengagement from the Palestinians." - ^ , Sharon’s Dark Greatness,'[]The New Yorker January 13, 2014
- ^ Exchange of letters between PM Sharon and President Bush 5 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. MFA, April 14, 2004
- ^ Ari Shavit (2004). "Top PM aide: Gaza plan aims to freeze the peace process". Haaretz. 4 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ August 15, 2005, Sharon's speech on Gaza pullout 2 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Cook 2006, s. 104.
- ^ . WashingtonTimes.com. 13 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "Knesset rejects Gaza referendum". BBC News. 28 Mart 2005. 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "The Cabinet Resolution Regarding the Disengagement Plan" 23 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Israel MFA, June 6, 2004
- ^ a b Foreign Policy Aspects of the War Against Terrorism: Fourth Report of Session, 2005–2006 17 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Great Britain: Parliament: House of Commons: Foreign Affairs Committee, The Stationery Office, 2006 pp. 71–84
- ^ . The Independent. 20 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015.
- ^ "Israel: 'Disengagement' Will Not End Gaza Occupation". HRW.org. 29 Ekim 2004. 1 Kasım 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ . 26 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ "The Times Online". Londra: The Times Online. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "TimesOnline.co.uk". Londra: TimesOnline.co.uk. 13 Mart 2012. 11 Şubat 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "Forces storm militant settler's home". Ynetnews.com. 20 Haziran 1995. 29 Ekim 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ Gushkatif.net 20 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Gush Katif, Summer 2005: Kefar Yam
- ^ SFgate.com 7 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., A quiet fear in a 'village of traitors' Arabs who were informants for Israel to lose Gaza homes – as will town's original residents
- ^ "Villagers reject 'traitor' label but can't shed fear it brings," Martin Patience, USA Today, June 12, 2005, USAtoday.com 23 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Conal Urquhart in Tel Aviv (19 Ağustos 2005). "Guardian.co.uk". Londra: Guardian. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ Feldman, Yael S. (2013). ""Not as Sheep Led to Slaughter"?: On Trauma, Selective Memory, and the Making of Historical Consciousness" (PDF). Jewish Social Studies (İngilizce). 19 (3). s. 152. ISSN 1527-2028. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ . "Thomson Reuters Foundation | News, Information and Connections for Action". alertnet.org. 20 Kasım 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015.
- ^ a b c d Thomas G. Mitchell, Israel/Palestine and the Politics of a Two-State Solution, 17 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . McFarland 2013 p. 78.
- ^ "Demolition of Gaza homes completed – Israel News". Ynetnews.com. 20 Haziran 1995. 27 Kasım 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "IDF Begins Task of Relocating Gush Katif Graves". . 28 Ağustos 2005. 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "Cemetery Relocation Complicates Gaza Plan". Fox News. 30 Kasım 2011. 18 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ Harel, Amos (7 Eylül 2005). "Israel to seal Rafah crossing on Thursday as part of Gaza pullout". Haaretz. . 31 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2018.
- ^ פישמן, אלכס (27 Haziran 2015). "מנותקים מהמציאות. עשור להתנתקות". Ynet. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2018.
- ^ . www.makorrishon.co.il. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2018.
- ^ "IMRA.org". IMRA.org. 10 Eylül 2005. 22 Ekim 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "CNN.com". Edition.cnn.com. 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "BBC.co.uk". BBC News. 12 Eylül 2005. 13 Mart 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ . Gazasy.blogspot.com. 20 Eylül 2005. 8 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "Traveling to Gaza? Get a passport". 21 Eylül 2005. 18 Kasım 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2018.
- ^ . CNN. 4 Ekim 2004. 21 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ a b Erlanger, Steven (15 Temmuz 2005). "Israeli Settlers Demolish Greenhouses and Gaza Jobs". The New York Times. 11 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ "BBC report". BBC News. 21 Eylül 2005. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ Lis, Jonathan (25 Ocak 2010). "Israel to expunge criminal records of 400 Gaza pullout opponents". Haaretz. Haaretz.com. 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "Shalom slams 'barbaric act'". Ynetnews.com. 20 Haziran 1995. 19 Kasım 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "articles/0,7340,L-314220,00". ynetnews.com. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015.
- ^ Mitchell G. Bard (12 Eylül 2005). . Jewishfederations.org. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ . haaretzdaily.com. 3 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015.
- ^ Jpost.com []
- ^ Ezra Levant, 'Israel must defend itself,' 2 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Toronto Sun July 28, 2014. 'In 2005, Israel gave Palestinians at least part of a state – the Gaza Strip. Israel forcibly removed every Jew who lived there, and handed the place over to the Palestinians. Israel even gifted 3,000 greenhouses that were owned by the Jews who used to live there, as a ready-made industry. It is unlikely that Gaza could have become an Arab Hong Kong. But stranger things have happened, as the city of Dubai shows. But instead of setting to work building Gaza as a prosperous, or at least peaceful, mini-state, the Palestinians chose sharia law and a terrorist government that has fired thousands of rockets at Israel from amongst Gaza's houses and schools. Those 3,000 greenhouses? Like the Jews themselves, gifts from the Jews had to be destroyed.'
- ^ Charles Krauthammer 'Moral Clarity in Gaza,' 6 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Washington Post, July 17, 2014:'To help the Gaza economy, Israel gave the Palestinians its 3,000 greenhouses that had produced fruit and flowers for export. It opened border crossings and encouraged commerce. And how did the Gaza Palestinians react to being granted by the Israelis what no previous ruler, neither Egyptian, nor British, nor Turkish, had ever given them – an independent territory? First, they demolished the greenhouses. Then they elected Hamas.'
- ^ Richard Chesnoff, 'Gaza and Palestinian Leadership: The More It Changes, the More it Gets Worse,' 12 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Huffington Post July 22, 2014. 'Ariel Sharon, finally withdrew Israel's troops from Gaza and evacuated Israeli settlers from the rich fruit and vegetable producing settlements they had established along the strip. The corrupt Palestinian Authority took over full control of Gaza. Even the network of miraculously flourishing greenhouses that Israeli settlers had built became Palestinian, something Israel hoped would help convince the Gaza leadership to keep peaceful borders with the Jewish state. That didn't happen. The chain of greenhouses was soon looted and all but completely destroyed.'
- ^ , 'What, Exactly, Is Hamas Trying to Prove?' 28 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Atlantic July 13, 2014:' In the days after withdrawal, the Israelis encouraged Gaza’s development. A group of American Jewish donors paid $14 million for 3,000 greenhouses left behind by expelled Jewish settlers and donated them to the Palestinian Authority. The greenhouses were soon looted and destroyed, serving, until today, as a perfect metaphor for Gaza’s wasted opportunity.'
- ^ Alan Dershowitz, 'The 'occupation of Gaza' canard,' 21 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Jerusalem Post July 31, 2014:'The settlers left behind greenhouses, farm equipment and other valuable civilian assets worth millions of dollars. .'
- ^ Lee Smith, 'Land for Death,' 6 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . November 19, 2014: 'If only Ariel Sharon’s 2005 disengagement from Gaza had led to the peace and co-existence between Israel and Gazans that the international community’s peace advocates promised! If only the greenhouses left by Israeli settlers had become the foundation for Gazan agriculture, producing world famous oranges and tomatoes, prized by Brooklyn’s top chefs! But that’s not what happened. Palestinians laid waste to the greenhouses.'
- ^ Yair Rosenberg, citing Hillary Clinton'Watch Hillary Clinton vs. Jon Stewart on Gaza,' 13 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . July 17, 2014. '“You know, when Israel withdrew from Gaza … they left a lot of their businesses–there was a really very valuable horticultural business that was set up by the Israelis who had lived in Gaza. And the idea was that this would be literally turned over–money was provided, there would be a fund that would train Palestinians in Gaza to do this work. And basically the leadership said ‘we don’t want anything left from Israel’ [and] destroyed it all. That mentality to me is hard to deal with”.'
- ^ a b c d e f Justin Schwegel, 'The Greenhouse propaganda – How Gazan history is being rewritten to dehumanize Palestinians,' 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . August 10, 2014.
- ^ Steven Erlanger, 'Israeli Settlers Demolish Greenhouses and Gaza Jobs,' New York Times July 15, 2005
- ^ a b c Shahar Smooha, 'All the Dreams We Had Are Now Gone' 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . All the dreams we had are now gone',] Haaretz July 19, 2007.
- ^ a b Beinart, Peter (30 Temmuz 2014). "Gaza Myths and Facts: What American Jewish Leaders Won't Tell You". Haaretz. haaretz.com. 2 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015.
- ^ "Looters strip Gaza greenhouses". NBC News. 13 Eylül 2005. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ Wolfensohn, J.D. (2010). A Global Life: My Journey Among Rich and Poor, from Sydney to Wall Street to the World Bank. PublicAffairs. ISBN . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015.
- ^ P R. Kumaraswamy, The A to Z of the Arab-Israeli Conflict, 19 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Scarecrow Press, 2009 p.xl.
- ^ Raanan Ben-Zur, where 5 Israelis were killed '5 killed in Netanya bombing ,' 14 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . December 5, 2005.
- ^ Hebrew http://www.inn.co.il/News/News.aspx/281873 2 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Dromi, Shai M. (2014). "Uneasy Settlements: Reparation Politics and the Meanings of Money in the Israeli Withdrawal from Gaza". Sociological Inquiry. 84 (1). ss. 294-315. doi:10.1111/soin.12028. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ "Only half of Gaza evacuees working". Ynetnews.com. 20 Haziran 1995. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ a b . gushkatif.co.il. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015.
- ^ "Compensation for Jews Who Lost Homes in Disengagement". Jewishvirtuallibrary.org. 5 Aralık 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ Lis, Jonathan (23 Haziran 2010). "New compensation bill for Gaza settlers passes first Knesset reading Israel News". Haaretz. Haaretz.com. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ . Monsters and Critics. 12 Ağustos 2010. 15 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ SFgate.com 10 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., More Palestinians flee homelands, Sarah El Deeb, Associated Press, December 9, 2006.
- ^ *JPost.com 11 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Hamas, Fatah continue clashes; 8 killed, Jpost.com 1/3/07.
- Excite.com, Palestinian Cease-Fire Holds on 1st Day, Ibrahim Barzak, 1/31/07, Associated Press
- Excite.com, Cease-Fire Starts Taking Hold in Gaza, Ibrahim Barzak, 1/30/07, Associated Press.
- Yahoo.com 6 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Hamas attacks convoy, Associated Press, 2/1/07.
- Yahoo.com 17 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; Hamas kills 8 in Gaza border clash, By Ibrahim Barzak, Associated Press Writer, 5/15/07.
- Yahoo.com 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Top Palestinian security official quits, by Sarah El Deeb, Associated Press, 5/14/07
- BBC.co.uk 11 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Resignation deepens Gaza crisis BBC, 5/14/07.
- ^ Yahoo.com 9 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Israel attacks in Gaza amid factional violence, by Nidal al-Mughrabi, Associated Press, 5/16/07.
- ^ Yahoo.com 18 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Gaza bloodshed alarms West's Arab allies by Hala Boncompagni, Associated Press, 5/16/07.
- ^ Jpost.com, Jerusalem Post article on the new Gush Katif museum. []
- ^ Sherman, Joseph. "Remembering 'Gush Katif' 7 Years after Gaza Withdrawal". United with Israel. 26 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2014.
Ms. Beziz explains the purpose of the Katif Center. “Our goal is to tell the story of 35 years of pioneering the land of Israel in Gush Katif and to allow an insight as to what life was in Gush Katif.”
- ^ "Israel: Sharon the blessed". Le Monde Diplomatique. Şubat 2006. 14 Mart 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ "Archives.gov". Georgewbush-whitehouse.archives.gov. 23 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "Archives.org". Georgewbush-whitehouse.archives.gov. 20 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "With Gaza pullout ending, Israel, Palestinians must remain true to Road Map, says UN". UN.org. 24 Ağustos 2005. 5 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ . W3ar.com. 25 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ Regular, Arnon (8 Ağustos 2005). "Palestinian Fatwa Forbids Attacks That Might Delay the Pullout". Haaretz.com. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "TimesOnline.co.uk". Londra: TimesOnline.co.uk. 13 Mart 2012. 14 Ocak 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ . news.independent.co.uk. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015.
- ^ . NRG.co.il. 15 Eylül 2004. 16 Eylül 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ . Story.news.yahoo.com. 8 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ a b . 21 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ . 12 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ "IMRA – Wednesday, July 20, 2005 Poll: Israeli media biased against settlers, for disengagement. After disengagement: 43%terror will increase, 25% will decline". IMRA.org. 20 Temmuz 2005. 23 Ekim 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ . News.walla.co.il. 26 Temmuz 2004. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "Israel News – Online Israeli News Covering Israel & The Jewish World …". 9 Temmuz 2012. 9 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2018.
- ^ . 29 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ "haaretz.com". haaretz.com. 1 Mart 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015.
- ^ Jpost.com []
- ^ Ilan Marciano (20 Haziran 1995). "70,000 protest pullout at Western Wall". Ynetnews.com. 12 Ağustos 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ Yuval Azoulay; Jonathan Lis; Roni Singer (12 Ağustos 2005). "Yesha calls on pullout foes to bring children to Gaza". haaretz.com. 13 Ağustos 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015.
- ^ . www.keshev.org.il. 28 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.keshev.org.il. 28 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c (PDF). www.keshev.org.il. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Israil in Gazze Seridi nden cekilmesi Ibranice תוכנית ההתנתקותTokhnit HaHitnatkut 2005 yilinda Israil in tek tarafli gerceklestirdigi ve 21 yerlesim birimindeki yerlesimcilerle askerlerin Gazze icinden tahliyeleridir Cekilme 2003 yilinda Basbakan Ariel Saron tarafindan onerildi hukumet tarafindan 2004 yilinda gundeme alindi ve 2005 yilinda Cekilme Plani Uygulamasi Kanunu olarak Knesset te onaylandi Plan Agustos 2005 te uygulamaya konuldu ve Eylul 2005 te tamamlandi Hukumetin tazminat paketini ve 15 Agustos 2005 muhletine kadar gonullu olarak evlerinden cekilmeyi kabul etmeyen yerlesimciler Israil guvenlik gucleri tarafindan birkac gunluk bir surede evlerinden cikartildilar Butun yerlesimcilerin tahliyesi yerlesim birimlerindeki evlerin yikilmasi ve guvenlik gucleri personelinin cekilmesi 12 Eylul 2005 tarihinde tamamlandi Kuzey Bati Seria daki 4 yerlesim biriminin tahliyesi ve dagilmasi da on gun sonra tamamlandi Gazze Seridi ndeki 21 yerlesim biriminde bulunan 8000 Yahudi yerlesimci yeniden Israil deki baska yerlere yerlestirildiler Yerlesimcilere ortalama 200 000 dolardan daha fazla tazminat verildi Cekilmeye ragmen Birlesmis Milletler uluslararasi insan haklari orgutleri ve bircok hukuk bilim insani Gazze Seridi nin hala Israil tarafindan askeri isgal altinda tutuldugunu savunmaktadir Bu sav Israil ve diger hukuk bilim adamlari tarafindan kabul edilmemektedir Cekilmeden sonra Israil Gazze yi dogrudan kontrol altinda tutmaya ve Gazze icindeki yasami dolayli yoldan kontrole etmeye devam etmektedir Gazze nin hava sahasini deniz sinirini ve Gazze nin yedi kara gecis noktalarini kontrol altinda tutarken sinirlari icerisinde girilmesi yasak tampon bolgesi olusturmustur Ayrica Filistinli nufus sicil kayitlari Israil tarafindan kontrol altindadir ve Gazze su elektrik telekominikasyon ve diger kamu hizmetleri icin Israil e bagimlidir Nufusla ilgili endiseler ve Israil tarafindan kontrol edilen bolgelerde Yahudi cogunlugunu koruma istegi bu politikanin olusturulmasinda oldukca onemli bir rol oynadi ve nufusbilimci tarafindan surece dahil edildi Mantigi ve Politikanin GelistirilmesiAriel Saron un oglu Gilad Saron Bir Liderin Hayati adli kitabinda babasina cekilme fikrini kendisinin verdigini yazdi Saron tek tarafli cekilme planini ilk olarak ayirma plani ya da Tokhnit HaHafrada olarak adlandirdi fakat daha sonra ozellikle Ingilizcede ayirmanin separation kulaga kotu geldigini ve aparthayd gibi oldukca irkci bir anlam tasidigini fark etti Kasim 2003 teki bir roportajda son birkac ayda ipuclari paylasan Saron un yardimcisi Ehud Olmert gelistirmekte oldugu politikayi su sekilde acikladi Hic suphem yok ki Israil Devleti yakin zamanda nufusla ilgili artan ve ciddi olan probleme ciddi ve kararli bir sekilde cozum bulmalidir Muzakereyle bir cozume gidilemeceginden ki realistik olarak boyle bir cozumun olduguna inanmiyorum kendi basimiza bir alternatif bulup uygulamaliyiz Filistinlilerin Iki devlet cozumune ilgileri gittikce azaliyor cunku savasin ozunu Cezayir paradigmasindan Guney Afrika paradigmasina degistirmek istiyorlar Kendi deyislerine gore isgale karsi savasmak tan tek adam tek oy fikrine dogru yoneliyorlar Bu onlar icin daha temiz ve daha populer bir cabadir ve oldukca gucludur Bizim icin bu Yahudi devletinin sonu demektir tek tarafli bir cozumun parametreleri Yahudilerin sayisini maksimuma cikarmak Filistinlilerin sayisini minimuma indirmek 1967 sinirlarina cekilmemek ve Kudus u bolmemek Yirmi uc yil once Moshe Dayan tek tarafli otonomluk onerdi Buna benzer olarak tek tarafli ayrilmayi benimseyebiliriz Filistinlilerle diyalogu en az 25 yil engellemek kacinilmaz olacaktir Saron cekilme planini ilk olarak 18 Aralik 2003 tarihinde Dorduncu nda acikladi Saron konferanstaki konusmasinda Yerleri degisecek yerlesim birimleri gelecekteki herhangi bir kalici anlasmada Israil Devleti sinirlarina dahil olmayacak Ayni zamanda Cekilme Plani cercevesinde yeni yerlesilen yerler Israil Devlet nin kalici sinirlarinin parcasi olacak dedi Tam bu zaman Sarom isgal kelimesini kullanmaya basladi Bernard Avishai Gazze cekilme planinin baris muzakelerini desteklemesi icin degil daha cok onlemesi icin tasarlandigini belirtti Saron ayni zamanda Kudus un Urdun Vadisi nin ve Ma ale Adumim ile Ariel gibi ana yerlesim birimlerinin ilhakini da plan olarak bu arada gelistirmisti ve boylece Filistinlileri Yesil Hat Israil sinirlarinin disinda olan sinirlardan Bati Seria da daha onceki sinilarinin yarisindan azi olacak yerde izole edecekti Saron 14 Nisan 2004 tarihinde ABD Baskani George W Bush a planini resmen acikladi ve Bir anlasmaya baris yoluyla ulasacak bir Filistinli muhatap partnerin olmadigini belirtti 6 Haziran 2004 tarihinde Saron un hukumeti degistirilmis cekilme planini onayladi ama her bir yerlesim biriminin dagitilmasi kararinin ayrica oylanmasi cekincelerini belirtti 11 Ekim deki Knesset kis oturumunun acilisinda Saron Kasim ayinda yasama surecini baslatacagini acikladi ve Ekim 26 da Knesset on hazirlik onayini verdi 16 Subat 2005 te Knesset plani finalize etti ve onayladi Ekim 2004 te Basbakan Ariel Saron un kidemli danismani Dov Weissglass Saron un aciklamasini daha derinden su sekilde detaylandirdi Bu cekilme planinin onemi baris surecini dondurmaktir Baris sureci dondugunda Filistin devletinin kurulmasini ve gocmenler sinirlar ve Kudus hakkindaki tartismalari engelliyorsun Fiilen Filistin devleti olarak adlandirilan bu toplu paket butun icerigiyle gundemimizden cikariliyor Bunlarin hepsi yetki ve izinle gerceklesecek Her noktada Devlet Baskani rizasi ve her iki kongre kamarasinin onayiyla hareket edilecek Bildiginiz gibi baris sureci demek bir suru konsept ve yapilmakla yukumlu olunan sorumluluklardir Baris sureci dogacak butun guvenlik riskleriyle bir Filistin devletinin kurulmasi demektir Baris sureci yerlesim birimlerinin tahliyesi gocmenlerin geri donmesi ve Kudus un parcalanmasi demektir Bunlarin hepsi simdi donmus durumdalar Amerikalilarla bazi yerlesim birimlerine hic dokunulmayacagi ve bazilarina ise Filistinliler Finlere donusene kadar dokunulmayagi uzerine anlastim Yaptigimizin onemi budur Nufusla ilgili endiseler Israil tarafindan kontrol edilen bolgelerde Yahudi cogunlugunu korumak cekilme politikasinin gelistirilmesinde onemli rol oynadi Cekilmenin arkasindaki mantik kismen in Filistin dogurganliginin Israil demokrasisine yarattigi tehlikedir dusuncesiyle ilgili seferberligiydi Cekilmenin gunu 15 Agustos 2005 tarihinde Saron nufusla ilgili mantiga yaptigi konusmada degindi Netzarim ve Kfar Darom u sonsuza kadar bizimle tutmayi umit ettim ve bunu yapabilecegimize diger bazi kisiler gibi inandim Bu bir sir degil Ama ulke icinde bolgede ve dunyada degisen gerceklik dusuncelerimi ve durusumu degistirmeme neden oldu Bir milyondan fazla Filistinli orada yasiyor ve her nesille sayilarini ikiye katliyorlar Ayni zamanda Basbakan Yardimcisi Simon Peres bir roportajda Gazze den nufustan dolayi cekiliyoruz dedi Gazze nin devamli kontrolu Israil in kontrolu altinda olan butun sinirlarda Yahudi ve demokratik bir devlet olma istegini imkansiz bir ikilem haline getiriyordu Siyasi onaylama sureciKidemli bakanlardan acikca destek alamayan Saron Likud un plani kabinenin onune getirmeden referanduma sunacagi kararini aldi Referandum 2 Mayis 2004 tarihinde gerceklesti ve oylarin 65 i cekilme planinin aleyhineydi Referandum oncesi Likud uyelerinin 55 i anketlerde plani destekliyor gorunuyordu Yorumcular ve medya bu parti reddini Saron a karsi buyuk bir darbe olarak yansittilar Saron un kendisi Likud un bu sonucunu kabul ettigini acikladi ve adimlarini kontrol edecegi sozunu verdi Savunma Bakani a Likud a oy verenlerin kabul edecegi duzeltilmis bir plan uzerinde calismasi talimatini verdi 6 Haziran 2004 tarihinde Saron un hukumeti degistirilmis plani her bir yerlesim biriminin tahliyesinin ayri bir sekilde oylanmasi gerektigi cekincesiyle kabul etti Plan icin 14 7 oy cogunluguna Milli Birlik koalisyonu bakanlarindan Avigdor Liberman ve un kabineden cikarilmasiyla ulasildi Planin onayindan sonra Erez sanayi bolgesinin kapatilip icindeki fabrikalari Askelon Dimona Yeruham ve Sderot gibi Israil sehir ve kasabalarina tasima karari alindi O donemde Sanayi Bakani olan Ehud Olmert bu kapatma kararinin Gazze Seridi nden ayrilma planinin bir parcasi oldugunu belirtti Planin gecmesiyle Milli Dini Partili NRP iki bakan Effi Eitam ve Izak Levi istifa ettiler ve hukumeti Knesset te azinlik haline getirdiler Daha sonra grubun geri kalani da milli referandum cagrilarina cevap verilmediginden hukumetten ayrildilar Saron un bu plan uzerine kararli bir sekilde gitmesi sagdaki destekcilerini soguttu ve garip bir sekilde Israil solundan destek yaratti Saga gore Saron secilmesine neden olan politikalari yok saymisti ve secimle aldigi yetkiyi sundugu daha kucuk capta olan geri cekilme planindan dolayi secimlerde buyuk hezimete ugrayan rakip Isci Partisi lideri nin politik gorusleri yonunde kullanmisti Her iki tarafta da Saron un Gazze den ve Kuzey Bati Seria dan daha fazlasini elden cikaracak bir planinin oldugundan suphelenenler vardi Saron hukumetinde plan icin cogunluga sahipti ama kendi partisinde bu cogunluga sahip degildi Bu Saron u Milli Birlik hukumeti olusturmaya itti ve bu koalisyon Ocak 2005 te kuruldu Plana muhalif olanlar ve Binyamin Netanyahu ve Natan Sharansky gibi bazi bakanlar Saron a milli referandum yapmasi cagrisinda bulundu Saron bu cagriya olumlu yanit vermedi 14 Eylul de Israil kabinesi 9 1 oy cogunluguyla Gazze Seridi nden tahliye edilecek yerlesimcilere tazminat verme kararini gecirdi Hukumetin tazminat formulu lokasyon evin boyutu ve aile uyelerinin sayisi ile daha baska bircok faktoru goz onunde bulunduran bir formuldu Bircok aileye 200 000USD ve 300 000USD arasinda bir tazminat verilecekti 11 Ekim de Knesset in kis donemi acilisinda Saron Kasim ayinin basinda cekilme planiyla ilgili yasal sureci baslatacagini acikladi Sembolik bir mesaj olmasi amaciyla Knesset 53 44 oyla Saron un girisiminin aleyhine tepki gosterdi Isci Partisi Milli Dini Parti ve 10 Likud uyesi Saron u desteklemediler 26 Ekim de Knesset bir on oylama yaparak 67 evet 45 hayir 7 cekimser oy verdi Bir meclis uyesi oylamada yoktu Netanyahu ve Saron un Likud hukumeti kabinesinden uc bakan 14 gun icinde Saron un milli referandum yapmamasi durumunda istifa edecekleri tehdidinde bulundular 9 Kasim da Netanyahu istifa tehdidini geri cekti ve Yasser Arafat in olumuyle degisen bu yeni durumda hukumette kalma karari aldim dedi Diger istifa tehdidi yapan Likud lu uc bakan da birkac gun icinde tehditlerinden vazgecmislerdi 30 Aralik ta Saron Isci Partisiyle koalisyon icin bir anlasma yapti Simon Peres in baskan yardimcisi olmasiyla hukumetin Knesset teki cogunluguna tekrar ulasti 16 Subat 2005 tarihinde Knesset plani 50 evet 40 hayir ve 5 cekimserle oyladi Plani referanduma koyma teklifi 72 29 oyla reddedildi Mart 17 de Israil Guvenlik Gucleri nin Guney Komutasi Gazze Seridi nde yasamayan Israilli vatandaslarin oraya gitmelerini yasaklayan bir emir yayinladi Mart 28 de bir grup Likud lu vekil konuyu referanduma zorla tasimak icin Knesset e bir yasa sundu ve cekilme planini ertelemek istedi Meclis 72 39 oyla yasanin aleyhine karar verdi ve yasa gecmedi Agustos 7 de kabine planin ilk evresini 17 5 oyla tasdiklemeden tam once Netanyahu istifa etti Netanyahu Israil hukumetini artan terorizmi goz ardi ederek plani kor bir sekilde isletmekle sucladi Agustos 10 da Netanyahu istifasindan hemen sonraki ilk konusmasinda Knesset uyelerinin sunulan plana karsi cikmalari gerektigini anlatti Sadece Knesset te bulunan bizler bu kotulugu durdurabiliriz Knesset karar verdigi her seyi ayni zamanda degistirebilir Tehlikeyi anlayan herkesi guclerini toplayip dogru seyi yapmaya cagiriyorum Butun bu girisim durdurulabilir mi bilmiyorum ama bu ilk asamalarinda belki durdurulabilir Onlara Filistinliler silahlar roketler bir liman ve teror icin buyuk bir us vermeyin Agustos 15 te Saron Gazze deki yerlesim birimlerini sonsuza kadar Israil in parcasi olarak tutmayi umit ederken gerceklerin mudahale ettigini soyledi Bu adimi gucsuzlukten degil gucumuzden atiyoruz diye belirterek bu cekilmenin Israil e diplomatik inisiyatif verdigini tekrarladi Agustos 31 de Knesset Gazze Misir sinirindan cekilmeyi ve askerlerden arindirilmis Gazze nin Misir sinirinda Misirli sinir polislerinin gorevlendirilmesine izin vermeyi oyladi Bu daha onceki sinirlarin Israil tarafindan kontrol edilmesi isteginden uzaklasilan bir karardi Planin tanimiGazze Seridi nde 21 ve Bati Seria da tahliye edilen alanda 4 Israilli yerlesim alani vardi Bunlar Gazze Seridi nde Bedolah Bnei Atzmon Atzmona Dugit Elei Sinai Gadid Gan Or Ganei Tal Katif Kfar Darom Kfar Yam Kerem Atzmona Morag Neve Dekalim Netzarim Netzer Hazani Nisanit Pe at Sadeh Rafiah Yam Slav Shirat Hayam Tel KatifaBati Seria da Kadim Ganim Homesh Sa NurIsrail Filistin koordinasyon calismalari 2005 Bati Seria nin kuzeybatisindaki ve ilk cekilme planina dahildiler ama mart ayinda plandan cikarildilar Israil Filistin savasini sona erdirecek muzakerelerin olmadigi durumundan dolayi Saron cekilme planiyla Israil guvenliginin ve uluslararasi statusunun gelisecegini soyledi Dokuz bin civarindaki Israilli yerlesimciye bolgeden ayrilmalari gerektigi yoksa 16 Agustos 2005 tarihinin gecesinde zorla uzaklastirilacaklari bilgisi verildi 6 Haziran 2004 tarihinde yasalasan Degistirilmis Cekilme Plani nda Israil Guvenlik Gucleri nin Gazze Misir sinirinda kalacagi ve 6 Yasa maddesine gore genis bir tampon bolge olusturmak icin ev yikimlarina eslik edecekleri vardi Buna ragmen Israil daha sonra sinir alanindan cekilme ve siniri Misir ve Filistin in kontrolune birakma karari aldi Diger bir yasa maddesine gore 3 1 Israil Gazze nin limanini ve hava sahasini kontrol etmeye devam edecek ve gerektiginde askeri operasyonlar gerceklestirebilecekti Misir Gazze Misir sinirini kontrol edecekti Israil Gazze nin su iletisim elektrik ve lagim sistemlerini saglayacakti Condoleezza Rice a gore anlasma Filistin Ulusal Yonetimi ne 1967 den itibaren ilk defa sinirlarina giris cikislarla ilgili tam kontrol hakki verecekti Anlasmanin iki tarafi Israil ve Filistin sinir gecis noktalarini gelistirip genisleterek Israil Bati Seria ve Gazze arasinda insan ve urunlerin hareketini saglayacakti Filistinliler otobus ve kamyon konvoylariyla Gazze ve Bati Seria arasinda hareket edebilecekti Bati Seria icindeki hareketi engelleyen her sey kaldirilacakti Gazze Seridi kiyisinda Filistinli bir liman insa edilecekti Filistin havalimani her iki taraf icin de onemli goruluyordu ve Amerika Birlesik Devletleri Israil i bu konudaki insaati devam ettirmesi yonunde cesaretlendiriyordu Gazze deki Filistin Ulusal Yonetimi bolge icinde yeterince kontrole sahip oldugunu dusunmuyordu Bu durumla ilgili Kizilay ve Insan Haklari Izleme Orgutu gibi yabanci gozlemciler ve diger bircok yasal uzman cekilmenin Israil in Gazze uzerindeki yasal sorumluluklarini sona erdirmeyecegini belirtti Israil ve Misir bir anlasma imzaladi ve Misir sinirin kendi tarafindaki polis sayisini artirdi Anlasmanin yazili hali kamuyla paylasilmadi Planin uygulanmasiKfar Darom daki yerlesimciler zorla tahliye edilmelerini protesto ediyor 18 Agustos 2005 Residents protest against the evacuation of the Israeli community Kfar Darom daki yerlesimciler tahliyeleri protesto ediyor Pankartta yazan iki defa dusmeyecek 18 Agustos 2005Bedolach da Bir grup yerlesimci Israil yerlesim birimini terk etmek istemiyor 17 Agustos 2005 Cekilme Yad l Achim Ibranice מבצע יד לאחים kardeslere el uzatmak operasyonuyla basladi Operasyonun amaci Gush Katif teki yerlesimcilere gonullu bir sekilde cekilme opsiyonunu vermekti Israil Guvenlik Gucleri mensubu askerleri bu gonulluluk cagrisina uyan yerlesimcilere esyalari toplamak ve tasimakla ilgili yardimci oldular Operasyon suresince askerler yerlesimcilerin evlerine gidip onlarla tahliye talimatini paylastilar Buna ek olarak Israil Guvenlik Gucleri bu operasyon icin hemsiler psikologlar ve genc destekcilerden olusan takimlar kurdu 8 Nisan 2005 tarihinde Savunma Bakani Shaul Mofaz Israil in Gazze Seridi ndeki sinagoglarin disinda olasi vandalizme karsi ki daha sonra bu vandalizm gerceklesti tahliye edilen binalari yikmamayi dusunmesini onerdi Bunun nedeni bu surecin pahalli ve zaman alici olacagiydi Bu Basbakanin butun bosaltilan binalarin yikilmasi planindan farkliydi Mayis 9 da yerlesim birimlerinin tahliyesi Temmuz 20 den Agustos 15 e kadar olacak sekilde resmi olarak ertelendi Boylece cekilme geleneksel olarak yas ve yikimi andiran ve orucunun icinde oldugu Yahudi donemiyle ayni zamana denk gelmeyecekti Temmuz 13 te Saron Gush Katif in kapatilip kapali askeri bolge olmasi emrini imzaladi Bu noktadan sonra sadece Gush Katif te kayitli olan adrese ve Israil kimlik kartina sahip kisilerin girmelerine izin verildi Butun alan orada yasamayanlara kapatilmadan once ziyaretcilere 24 48 saatlik izinler verildi Bu yasaga ragmen cekilmenin karsiti kisiler toprak ve tarlalar uzerinden ayakla yuruyerek yasagi deldiler Tahminlere gore bin uzerinde kisi bu donemde yasadisi sekilde oradaydi Bir noktada Saron orada yasamayanlari bolgeden cikarmak icin Israil Sinir Polisini Magav gorevlendirmeyi dusundu ama gerekli gorevli sayisinin fazla olacagindan bu yolu secmedi 14 Agustosu 15 ine baglayan gece yarisi Kissufim gecis noktasi kapatildi ve boylece Gazze Seridi Israilliler icin resmen kapatildi Anlasarak tahliye esyalarini toplamak icin daha fazla zaman isteyen yerlesimciler icin Agustos 17 gece yarisina kadar uzatildi Gush Katif Belediye Konseyi Halaha yi kaynak gostererek ve Gazze Seridi nin uluslararasi tartismali statusunu de anlatarak tek tarafli bagimsizlik ilan etmekle tehdit etti Ayni zamanda Agustos 14 te Aryeh Yitzhaki Shirat HaYam in Gazze Seridi Kumsalindaki Yahudi Yonetimi olarak bagimsizligini ilan etti ve Birlesmis Milletler ile Kizilay a taninmak icin basvurularda bulundu Agustos 15 te Guney Komutasi Generali in emriyle tahliye basladi Saat sabah 8 de guvenlik gucleri Neve Dekalim e girdi ve yerlesimcileri tahliye etmeye basladi Bircok yerlesimci bariscil bir sekilde ayrilmayi secerken digerleri gucle evlerinden cikarildi Bazi kisiler de otobusleri engelleyip guvenlik gucleriyle carpisti Daha sonra alti yerlesim birimindeki yerlesimciler ve kostebekleri Mistanenim 14000 Israilli asker ve polis zorla yerlerinden uzaklastirdi Ev ev gezerek yerlesimcilere evlerini terk etmeleri gerektigi emri verildi ve gitmek istemeyenlerin kapilari kirildi Askerlerin beklenilen siddetten daha az siddetle bagiran ve aglayan aileleri evlerinden ve sinagoglardan surukleyerek cikardiklari sahneler goruldu Bazi askerler de agladi ve bazen bazi askerler sinagoglardakileri cikarmadan once dualarina katildi Bazi yerlesimciler Filistinlilere bir sey kalmasin diye evlerini atese verdi Yerlesimciler yollari kapatti ates yaktilar ve askerlere emirlere uymamalari cagrilarinda bulundular Bati Seria li bir yerlesimci Gazze kontrol noktasinin onunde kendini atese verdi ve Neve Dekalim de bir grup Amerikali Ortodoks Yahudi bir zeminde barikat kurup kendilerini atese verecekleri tehdidinde bulundu Kfar Darom sonraki tahliye edilen yerdi Yerlesimciler ve destekcileri bolgenin etrafini dikenli telle cevirdi ama guvenlik gucleri teli keserek iceri girdiler 300 civarinda yerlesimci kendilerini yerel bir sinagogun icine kapatti diger bir grup ise dikenli tellerle catida barikat kurdular ve askerlere farkli cisimler firtlattilar 18 Agustos ta Shirat Hayam ordu ve poils gucleri tarafindan kostebeklerin cikarilmasi ve yerlesim birimindeki hoparlorlerin etkisiz hale getirilmesinden sonra tahliye edildi Gencler yanabilen objelerle engeller kurdu lastikleri ve cop kutularini atese verdi Ates Filistinlilerin oldugu alana sicradi ve Israil ordusunun buldozerleri atesi sondurmek icin kullanildi Birkac kisi yine kendilerini sinagoga ve kamu binalarina kapatti kendi evini M16 tufegiyle korudu ve duzinelerce yerlesimci silahlariyla Yitzhaki nin evine ve catisina yerlesti Guvenlik gucleriyle bu yerlesimcilerin arasinda kisa bir beklesme oldu ve Yitzhaki nin askerlere ates etme tehdidi uzerine nisancilar yerlestirildi Guvenlik gucleri catiyi basti ve yerlesimcileri siddet kullanmadan tutukladi Ordu ve polis Yitzhaki nin silahlari verip teslim olmasindan sonra evini bosaltti Bu surecte uzerlerine boya atildi ve Yitzhaki nin karisiyla diger bir sagci aktivist tahliyeye karsi ciktiklarini belirtip ellerindeki cocuklariyla yere uzanip beklediler Dahaniya koyundeki Israilli Bedevi vatandaslar Gazze Israil sinirindaki bir alandan tahliye edilip Arad a yerlestirildiler Koyun uzun yillardir Israille isbirligi icinde oldugu bilinirdi ve Gazze liler de koyluleri hain olarak gorurdu Bu nedenle koyluler guvenlik nedeniyle tahliye edilmek istediler Agustos 19 da The Guardian bazi yerlesimcilerin cocuklarini elleri havada ve ya Davud un Yildizi ni giyerek evlerden cikardigini yazdi boylece Israil in bu girisimini Nazi Almanyasi ve Holokost a benzetmislerdi Bazi protestocular Holokost la bagdaslastirilan kuzular gibi katledilmeye gitmecekleri sozunu soylediler 22 Agustos ta Israil ordusu tarafindan tahliye edildi Bu Israil in Gazze Seridi ndeki 38 yillik varolusunu resmen sona erdirdi Resmi el degisimi birkac hafta sonra gerceklesti Yerlesimcilerin tahliyesi 22 Agustos ta tamamlandi ve bundan sonra yikim ekibi 2800 evi kamu binalarini ve 26 sinagogu yiktilar Insaasi tekrar sokulup bir araya getirilebilecek sekilde olan iki sinagog sokulup Israil de tekrar kuruldu Evlerin yikimi Eylul 1 de tamamlandi ama Shirat HaYam oteli daha sonra yikildi Agustos 28 de Israil Ordusu Gush Katif te icinde 48 mezarin bulundugu mezaligi dagitti Butun cesetler ozel takimlar ve ordu hahamligi tarafindan alindi ve ailelerinin sectigi yerlere tekrar gomuldu Yahudi kanunlarina uyarak kalintilarina dokunan topraklar da tasinirken alindi ve her olu icin tekrar cenaze toreni yapildi Aileler bir gunluk yas tuttular Eylul 1 de tasimalar sona erdi ve tekrar gomulmeye goturulen tabutlarin uzeri Israil bayragiyla sarildi Israil Ordusu Gazze Seridi nden cekildi ve Eylul 1 e kadar ordu malzemelerinin 95 ini sinirlarin disina tasidi 7 Eylul de ordu tam cekilmeyi 12 Eylul e cektigi anonsunu yapti ve kabinenin onayini bekledi Cekilme basladiginda Israil Gazze Seridi ve Misir arasinda tampon bolgesi gorevinde goren dar serit halindeki Philadelphi Hatti ndan cekilip cekilmeyecegine karar vermedi Saron basta Philadelphi hattindan cekilmek istedi ama daha sonra yasal danismanlarin tavsiyesine uyarak cekilmek istedi Danismanlar Misir Gazze sinirini kontrol ettikce Israil in Gazze den tam olarak cekilmeyi gerceklestirmemis olacagini paylastilar Agustos 28 de Israil hukumeti Philadelphi Anlasmasini onayladi Bu anlasmaya gore baris anlasmasi sonrasi Sinai yi askersiz birakmakla yukumlu olan Misir a Philadelphi hattina agir silahli 750 sinir koruma gorevlisi yerlestirme izni verildi Anlasma Knesset tarafindan Agustos 31 de onaylandi Eylul 12 de Israil Ordusu Philadelphi hattindan tam olarak cekildi Yerlesimcilerin sinagoglari yikmamaya yonelik basvurularina ragmen Israil Yuksek Mahkemesi Israil yonetimine izin verdi Buna ragmen Saron yikim kararlarini uygulatmadi Eylul 11 de Israil kabinesi sinagoglarin yikimiyla ilgili karari tekrar gozden gecirdi Filistin yonetimi Israil in yikimlari iptal etme kararini protesto etti ve Israil in bu sinagoglari yikmasi gerektiginin taraftari olduklarini belirttiler Eylul 11 de Israil Ordusu nun Gazze Seridi ndeki karargahinda bir toren yapildi ve son Israil bayragi indirildi Ordunun son mensuplari ileriki saatlerde Gazze Seridi ni terk etti Son askerin cekilmesiyle Kissufim kapisi Eylul 12 sabahinda kapatildi ve bu da Gazze Seridi nden cekilmeyi tamamladi Buna ragmen Filistin Yonetimi ni yikimi gerceklestirilmeyen sinagoglarla ilgili Israili boykot etti ve resmi el degisitirme toreni iptal edildi Eylul 20 de Israil Ordusu Gazze Seridi kuzeyine girdi ve Beyt Hanun yakinlarindaki sinira paralel bir tampon bolgesi insa etti Eylul 21 de Israil Gazze Seridi ni resmen ulke siniri disinda olan bir alan olarak deklare etti ve Israil Gazze siniri uzerindeki dort gecis noktasini uluslararasi gecis alani olarak ilan etti Ancak gecerli pasaport ve ya kabul edilebilir seyahat belgesiyle bu sinir noktalarindan gecilebilecekti Ekonomik Isbirligi Dernegi nin 14 milyon dolar toplayip Filistin Yonetimi icin hepsini alacagindan seralara dokunulmayacakti buna ragmen soz verilen odemeler yapilmadigindan seralarin yarisi sahipleri tarafindan cekilme oncesinde yikildi Tel Aviv de evsiz kalan uyelerinin gerceklestirdigi protesto kampi Eylul 22 de Israil ordusu Bati Seria nin kuzeyindeki dort yerlesim birimini tahliye ettiler Cogunlugu laik ve orta sinif olan Ganim ve Kadim de yasayan yerlesimciler evlerini uzun zaman once terk etmislerdi ama bircok aile ve 2000 civarinda disardan gelenler Sa Nur ve Homesh in tahliyesini engellemeye calisti Muzakerelerden sonra tahliye nispeten baris icinde gerceklesti Yerlesim birimleri daha sonra 270 evin buldozerle yikilmasiyla yerle bir edildi Sa Nur daki sinagoga dokunulmadi ama buldozerler Filistinliler zarar vermesin diye sinagoglari kumdan tumsekler olusturup altinda birakti Cekilme esnasinda yuzlerce insan ayaklanma nedeniyle tutuklandi ve 482 kisiyle ilgili suc dosyasi acildi 25 Ocak 2010 tarihinde Knesset cogunlugu genc olan 400 kisiye af taniyan kanunu onayladi Bircogu hapis donemlerinin sonuna gelmisti ama sicil kayitlari temizlendi Bu aftan yararlanmayan kisiler insan hayatini tehlikeye atma sucunu isleyenler patlayici ve ya ciddi siddet kullanmis olanlar ve daha once adli sicil kaydina sahip kisilerdi Israil in cekilmesinden sonra 12 Filistinli kalabalik grup sloganlar havaya atilan silah atislari ve havai fisekler esliginde ellerinde Filistin Kurtulus Orgutu ve Hamas in bayraklarini tutarak yerlesim birimlerine girdi Aralarindaki radikaller dort sinagogu kirletti ve yikilmis evler altust edildi Kalabalik gruplar sinagoglari yagmalayip alt ust ederken Hamas liderleri sinagogunda torensel dua ayini gerceklestirdi Filistin Ulusal Yonetimi guvenlik gucleri olanlara dahil olmadi ve sinagoglarin yok edilecegi anonsunu yapti Cekilmeden sonraki 24 saatten az surede Filistin Ulusal Yonetimi buldozerleri kalan sinagoglari yikmaya basladi Hamas cekilmeyle ilgili krediyi ustlenirken pankartlarindan biri Dort yillik direnis on yillik muzakereleri yendi demekteydi Seralar Cok yaygin bir fikre gore Israil Gazzelilere ekonomik buyumelerine yardimci olsun diye cok zengin bir sera altyapisi birakti ama Filistinliler tarafindan bu altyapi yokedildi Cekilmeden iki ay once 21 yerlesim birimine ait 1000 donumluk seranin yarisi sahipleri tarafindan dagitildi ve geriye kalan 500 donumun ticari gucu zayif durumda kaldi Uluslararasi kuruluslar ve kendi parasindan 500 000 Dolar veren Orta Dogu Dortlusu Elcisi tesvikler sunarak kalan seralarin Gazzeli Filistinlilere birakilmalarini istediler Daha sonra Israil ile uluslararasi kanunlar dahilinde bir anlasmaya varildi ve yerlesimcilerin evleri yikilip molozlari Misir a gonderildi Ozellikle asbestlerin ortadan kaldirilmasi buyuk bir problem yaratti ve 60 000 kamyon dolusu moloz Misir a gonderildi Kalan yerlesimcilerin seralari Filistinliler tarafindan iki gun boyunca sulama hortumlari plastik kaplama ve cam icin yagmalandi ama seralarin kendileri yapisal olarak duzen tekrar saglanana kadar saglam kaldi Filistin Ulusal Yonetimi guvenlik gucleri yagmacilari durdurmak istedi ama etkili olmak icin yeterince adam gucune sahip degillerdi Bazi yerlerde hic guvenlik yokken bazi Filistinli polisler yagmacilara katildi PED 20 000 000 dolarlik yatirim yapti ve Ekime kadar endustri tekrar ayaga kalkti Daha sonra Israil uzerinden Avrupa ya ihrac edilmesi planlanan hasat Israil in Karni gecisinde uyguladigi kisitlamalardan dolayi yapilamadi Gecis noktasi acik oldugu zamandan cok kapaliydi ve bu durum gunluk 120 000 dolardan fazla zarara sebep oldu Ekonomi danismanlarina gore kapatmalar Gazze deki tarim sektoru gelir kaybini gunluk 450 000 dolara cikardi Gazze tarim projesinin ise yaramasi icin her gun 25 kamyonluk urunun gecmesi gerekiyorken sadece 3 kamyon nadir olarak gecis izni alabiliyordu ve bu da Israil in daima dile getirdigi guvenlik probleminden dolayi tek tuk gerceklesiyordu Gazzeli bazi kisilerin Israilli polislere rusvet verip izin almasi gibi her iki tarafta da rusvet vardi 2006 yili basina dogru urun dolu kamyonlarini sinirdan hizli bir sekilde geciremeyen ureticiler urunlerini gecis yerinde bosaltti ve urunler de keciler tarafindan yenildi Zamanla Ariel Saron hastalandi yeni Israil hukumeti goreve geldi ve ABD tarafindan supheyle yaklasilan ve engellere takilan sinir polikalarindan dolayi Wolfensohn istifa etti Wolfensohn bu politika engelini a bagladi Hamas in Ocak 2006 daki secim zaferinden ve Hamas ile El Fetih arasindaki sorunun cikmasindan sonra daha fazla sorun dogdu Hamas in zaferini Israil in anlasmalara uymamasina bagladi bircok siyasetci cunku Filistinlilere gore normallesme istedi gercek degildi Filistinliler umut kazanmak yerine hapse tikandiklarini dusunduler Nisan 2006 da tarim iscilerinin maaslari odenemez duruma geldiginde ve para bittiginde proje iptal edildi SonrasiIsrail in cekilmesinden sonra Gazze Seridi uzerindeki kontrol Filistinlilere verildi Sinirlar hava sahasi ve sinir sulari bu kontrolun disinda kaldi Dagitilmis Bati Seria bolgesi C bolgesi Israil in askeri ve sivil kontrolu altindaki bolge olarak kaldi Eylul 23 te Israil e atilan roketlerden saatler sonra Jabaliya daki bir multeci kampinda bulunan Hamas kamyoneti fuzeyle vuruldu ve 10 militan olduruldu Eylul 26 da Israil komutani Mohammed Khalil ve korumasini yine bir fuzeyle oldurdu Eylul 29 da Israil Bati Seria daki butun Hamas yardim kuruluslarini kapatti ve Gazze Seridi ne yonelik bes gunluk agir silahlarla saldiri yapti Ingiliz parlamentosundan bir komisyon sekiz ay sonraki durumu ele aldi ve Rafah gecis noktasi anlasmasinin Ocak Nisan 2006 arasinda etkili olarak uygulandigini gordu Buna ragmen Karni gecis noktasi 45 kapaliydi ve Gazzeli ihrac edilen 8500 ton urunden sadece 1500 tonunun gectigi sonucuna vardilar Komisyon kapanmalarin cogunun guvenlikle alakali olmadigini bazi kapanmalarda Bati Seria daki siddet girisimleri neden olarak verilirken bazilarinda hic neden verilmedigini anladi Gazze Seridi ve Bati Seria arasinda soz verilen gecisler yerine getirilmedi cunku Israil bu tur konvoylarin sadece ozellikle insa edilmis tunel ve gecitler araciligiyla yapilabilecegi inancindaydi ve gelecekte gerceklestirilebilecek bir projeyle mumkun olacakti Israil Aralik 2005 te Kafr Rai li bir Filistinlinin Netanya da gerceklestirdigi bombali intihar saldirisi sonrasinda bu gecis projesini uygulama muzakerelerinden vazgecti by a Palestinian from Tazminat ve Yeniden Iskan Knesset tarafindan gecirilen kanuna gore tahliye edilen yerlesimciler evlerini topraklarini ve islerini kaybettikleri icin tazminat alacaklardi Ilk olarak kanun 21 yasi ve uzeri yerlesim birimlerinden birinde 5 yil boyunca yasamis herkesin tazminat alacagini yasalastiracakti ama Israil Yuksek Mahkemesi yaslari kucuk olan yerlesimcilerin de tahliye edilen ailelere verilecek tazminatlardan yararlanmasi kararini aldi Bolgede en az iki yil yasayan herkes tazminat hakkina sahip olacakti Israil hukumeti Galilee ve Negev e tasinmak isteyenlere primler teklif etti ve yerlesimcilerin evlerini insa etmeleri icin bir program uyguladi Ayrica kira hibeleri de sundu Iskan Bakanligi Negev deki uygun apartman sayisini ikiye artirdi Ciftcilere azaltilmis tazminat karsiliginda arsalar ve araziler verildi Topraklar icin donum basina 202 000 dolar tazminat verilecekken evlerin tazminati metre karesine gore verilecekti Isini kaybeden calisanlar issizlik haklarindan yararlanip alti aya kadar askari ucretten maaslarinin iki katina kadar ucret alacakti 50 55 yaslari arasindaki calisanlara yillar boyunca issizlik maasi verildi ve 55 yasi uzerindekilere 67 yasina kadar emeklilik odemesi verildi Topluca tahliye edilen topluluklar icin farkli bir kategori olusturuldu ve umumi binalari devlet yeniden insa etti Is sahiplerinin tazminatlarina uygulanan vergiler yuzde 10 dan yuzde 5 e indirildi Knesset tarafindan onaylanan tazminat paketinin toplam tutari 3 8 milyar NIS Yeni Israil Sekeli ydi yaklasik 870 milyon dolar Cekilmeden sonra artan tazminat talepleriyle 1 5 milyar NIS 350 milyon dolar civari daha eklendi 2007 yilinda tazminat butcesine ek 125 milyon dolar eklendi 176 milyon dolar dogrudan tahliye edilenlere 66 milyon dolar is sahiplerine ve kalani ise hukumetin cekilmeyle ilgili masraflarina ayrildi Tahliye edilenleri temsil eden avukat Izak Meron yakin donemde 11 08 2014 kendi bakis acisiyla olanlari acikladi Israil tahkikat komitesine gore hukumet tazminat planini duzgun bir sekilde uygulayamadi Nisan 2006 ya varildiginda sadece 10 000 dolarlik bir miktar aileler yeni bir is bulana kadar yasayabilsinler diye verildi Bu miktar cogu yeni isini ve tarimsal kaynagini yitirmis genellikle orta yasli olan kisiler icin yeterli degildi Tazminat bekleyenler ayrica hukuki ve burokratik engellerle ugrasti Devlet denetimcilerinden Micha Lindenstrauss un raporuna gore tahliye edilenlere gosterilen muamele buyuk bir basarisizlikti ve bircok eksiklikleri vardi 2007 yilina dogru tahliye edilenlerin 56 8 i is buldu ve 22 3 u ise is aramaktaydi Kalan 31 2 si ise is aramaktansa devletten yardim alarak yasiyordu Tahliye edilenlerin maaslari gecen yildan 2 1 artirilarak 5380 NIS miktarina cikarildi Buna ragmen bu maas cekilmeden once tahliye edilenlerin ortalama maaslarindan 39 daha azdi Maaslardaki dususlere ek olarak tahliye edilenlerin yasam standartlari yeni yerlesim birimlerinde daha fazla olan urun ve hizmet fiyatlarindan dolayi dustu Cekilmeden hemen sonra yerlesimciler gecici olarak bazen alti ay kadar otellere yerlestirildiler Hemen sonra yine gecici olarak kendi evlerini insa edene kadar caravillas adi verilen karavanlara yerlestirildiler Haziran 2014 e kadar tahliye edilenlerin 60 i hala karavanlarda yasiyordu Sadece 40 daimi evlerine tasinmisti ve diger tahliye edilenler icin insaat sureci devam ediyordu Temmuz 2014 e dogru onbir kasaba tamamlanmisti ve evlerinden edilen diger kisilerin olusturdugu on kasabayla yeni yerlesim birimleri olusmustu Daimi yerlesim birimlerinin coguna Gazze deki yerlere benzeyen isimler verildi Agustos 2014 te yerlesimcilerin issizlik orani 18 e dustu 2010 yilinda Knesset te gecen bir yasa is yerleri iflas eden is sahiplerine emeklilik saglayacakti Yeni Gush Katif Yerlesim Birimleri Bustan HaGalil Neve Yam yeni Avnei Eitan Maskiot Netzer Ariel deki yeni mahalle Netzer Hazani yeni Palmachim Yad Binyamin Nitzan Be er Ganim yeni Hertzog Askelon daki yeni mahalle Ganei Tal yeni Karmei Katif yeni Bnei Dekalim yeni Neta Tel Katifa daki yeni birim Shomriya yeni Teneh Omarim Bat Hadar Mavki im Talmei Yafeh Shavei Darom yeni Nave yeni Bnei Netzarim yeni El Fetih Hamas Catismasi Cekilmeden sonra Hamas Filistin hukumeti olarak secildi ve ayni yil icinde Yaz Yagmurlari Operasyonuyla sonuclanan zincirleme olaylar basladi Aralik 2006 da haberler bazi Filistinlilerin politik kargasa ve ekonomik zorluklardan dolayi Gazze Seridi ni terk ettiklerini paylasti Ocak 2007 de El Fetih ve Hamas arasindaki kavga cozume ve ya uzlasmaya dogru bir ilerleme kaydetmeden devam ediyordu Catismalar Gazze Seridi nin her tarafina sicradi ve her iki taraf birbiriyle savasiyordu Gazze Seridi nden gelen daimi roket saldirilarina cevaben Israil Hamas a ait bir binayi yok eden hava saldirisini baslatti Haziran 2007 de El Fetih Hamas savasi oldukca sertlesti ve Hamas Gazze Seridi nin kontrolunu tamamen ele gecirdi Muze Agustos 2008 de Kudus teki Mahane Yehuda Pazarinin yakinlarinda Gush Katif muzesi acildi Muze direktoru Yanhelek Klein muzeyi yerinden edilen 21 Gazzeli yerlesim birimlerinin ve donmek isteyen tahliye edilenlerin artistik anilisi olarak goruyordu Muzede gosterimde olan sanat eserleri Gazze den tahliye edilenlere cekilmeyle iliskisi olan ve cekilmeden etkilenen sanatcilarla fotografcilara aitti Renove edilen ve Nitzan daki Gush Katif Miras Merkezi olarak adlandirilan Katif Merkezi nde modern teknoloji kullanilarak Gush Katif ten tahliye edilen insanlarin rehberligini yaptigi oldukca duygusal bir tecrube yaratildi 90 Proje koordinatoru Laurence Beziz Amacimiz Israil in Gush Katif topraklarinda onculuk eden 35 senelik hikayemizi ve Gush Katif teki hayatin nasil oldugunu gostermektir dedi Elestiriler ve goruslerTek tarafli cekilme plani cesitli bakis acilari tarafindan elestirildi Israil de en cok yerlesimciler ve Israil sagi Ariel Saron u bu kararindan dolayi elestirdi Onlara gore Saron daha once dile getirdigi yerlesimciler yanlisi politikadan uzaklasti bu hareketiyle Diger taraftan Israil solu da cekilmeyi elestirdi Onlara gore ise bu plan muzakereleri yavaslatmak isteyen ve Bati Seria da Israil in varolusunu daha guclendirmeyi amaclayan bir girisimdi Ayrica cekilme genel olarak isgalin yarattigi problemleri cozmuyordu Bunun nedeni Israil in Gazze Seridi uzerindeki kontrolunu sinir hava sahasi liman seridi altyapi ithalat ve ihracat gibi konularda birakmamasiydi Cekilme yanlisi Cekilme plani hem Israilliler hem de karsit gorusteki diger gozlemciler tarafindan Bati Seria daki bazi yerlesim birimlerini daimi kilmak amaciyla atilan bir adim olarak goruldu Gazze Seridi ekonomik olarak ise yaramayan ve icinde Israil in demokratik bir Yahudi devlet olmasina engel olacak 1 4 milyonluk musluman nufusunun oldugu bir alan olarak Filistin Ulusal Yonetimi ne verilmisti Filistin Ulusal Yonetimi Avrupa sozcusu Leila Shahid cekilmenin tek tarafli olmasi bile Israil in amaclarina yonelik oldugunu gostermektedir dedi Irlanda Disisleri Bakani ve Avrupa Birligi sozcusu Brian Cowen AB nin plani onaylamamasinin nedenini planin Bati Seria dan tamamen cekilmeyi gerceklestirmemesi olarak gosterdi Cowen AB nin her iki tarafin da kabul ettigi bir anlasma olmadan 1967 oncesi sinirlara yapilan her hangi bir degisikligi kabul etmeyecegini acikladi Buna ragmen AB cekilme planina barisa yonelik bir girisim olarak gordugu icin farazi bir destek sinyali verdi Bazi elestirmenler Saron un cekilme planini hazirlarken Kudus yakinindaki en buyuk yerlesim birimlerinden biri olan Ma ale Adumim gibi Bati Seria da bulunan yerlesim birimlerinin yanlisi olarak hareket ettigini belirttiler Simdi Baris Shalom Achshav adli kurulusa gore Bati Seria daki yerlesimcilerin sayisi 2004 yiliyla karsilastirildiginda 6100 kisi artarak 250 000 e ulasmisti 6 Ekim 2004 tarihinde Saron un personel sefi Dov Weissglass Haaretz le yaptigi bir soylesi esnasinda Cekilme planinin onemi baris surecini dondurmakti Sureci dondurmakla Filistin Devleti nin kurulmasini ve multeciler sorunu sinirlar ve Kudus gibi tartismalari engelliyorsun Cekilme Filistinlilerle siyasi surecleri engelleyecek miktarda materyal saglamaktadir dedi Yabanci Devletlerin Tutumlari Amerika Birlesik Devletleri Baskan George W Bush plani barisa giden bir yol haritasi adimi olarak gordugunden destekledi Ariel Saron la 11 Nisan 2005 tarihinde gerceklestirdigi bir ortak basin toplantisinda Basbakan Ariel Saron un Gazze ve Bati Seria nin bir kismindan cesurca cekilme girisimini destekliyorum Basbakan cekilme planinin uygulanmasiyla ilgili Filistinlilerle is birligi yapmaya hazir Filistin liderlerini bu teklifi kabul etmeye cagiriyorum Beraber calisarak Israilliler ve Filistinliler gecis surecini bariscil bir sekilde yurutebilirler dedi Ve 26 Mayis 2005 tarihinde Filistinli lider Mahmud Abbas i Beyaz Saray da agirlarken verdigi basin toplantisinda Baskan George W Bush Israil in yakin zamanda Gazze den ve Bati Seria nin bir kismindan cekiliyor olmasi barisa yonelik yol haritasina donme sansini sunmaktadir Gazze den cekilmeyi basariyla sonuclandirmak adina ABD Filistin Yonetimi ne 50 milyon dolarlik yeni ev ve altyapi insaasi icin kullanilacak yardimi yapacaktir dedi 11 Nisan 2005 tarihinde Baskan Bush Nihai barisla ilgili Israil guvenli ve taninmis sinirlara sahip olmalidir ve bu sinirlar her iki tarafin muzakereleriyle Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi 242 ve 338 nolu cozum onerilerini temel alacak sekilde belirlenmelidir Zemindeki yeni gerceklikler goz onunde bulundugunda muzakerelerin sonucu 1949 ateskesi sinirlarina donus olamayacaktir Bunun nedeni halihazirda bulunan Yahudi nufusuna sahip bircok bolgelerdir 26 Mayis 2005 tarihli Filistinli lider Mahmud Abbas la gerceklestirdigi ortak basin toplantisinda Baskan Bush yol haritasiyla ilgili beklentilerini paylasti Her turlu nihai anlasma her iki tarafin da katilimiyla yapilmalidir ve 1949 Ateskes hattina yapilacak her turlu degisiklik yine her iki tarafin rizasiyla olmalidir Uygulanabilir bir iki devlet cozumu Bati Seria nin butunluguyle olmalidir ve dagitilmis sinirlardan bir devletin kurulmasi mumkun degildir Ayni zamanda Gazze Seridi ve Bati Seria arasinda anlamli baglantilar olmalidir Bu ABD nin suanki pozisyonudur ve nihani cozum zamaninda da bu pozisyon gundemde olacaktir Avrupa Birligi Avrupa Birligi Ortak Dis ve Guvenlik Politikalari Yuksek Temsilcisi Javier Solana 10 Haziran 2004 tarihinde sunlari soyledi Israil Basbakaninin Gazze Seridi nden cekilme onerisini hos karsiliyorum Bu BM Guvenlik Konseyi nin de destekledigi yol haritasina donme firsatini sunmaktadir Irlanda Disisleri Bakani Brian Cowen Irlanda nin AB baskani oldugu donemde planin Bati Seria dan tamamen cekilmeyi gerceklestirmemesi nedeniyle AB nin plani kisitli buldugunu belirtti Ayrica AB nin her iki tarafin da kabul ettigi bir anlasma olmadan 1967 oncesi sinirlara yapilan herhangi bir degisikligi kabul etmeyecegini acikladi Buna ragmen AB cekilme planini barisa giden yolun parcasi oldugundan destekledi Birlesmis Milletler Birlesmis Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan 18 Agustos 2005 tarihinde 95 Saron un cekilme planini cesur bir karar olarak adlandirdi ve her iki tarafa itidal cagrisi yapti Ayrica basarili bir cekilme surecini baris surecine destek olacak bir adim olarak gordugunu acikladi Bu plan BM AB Rusya ve ABD nin on gordugu yil sonuna kadar barisa goturecek baris yol haritasina uygundu BM Guvenlik Konseyi Siyasi Isler Genel Mustesari 24 Agustos 2005 tarihinde Guvenlik Konseyi ne sunlari soylediIsrail daimi barisi elde etmeye yonelik adimlar icin gerekli olan olgunluga sahip oldugunu gosterdi ve Israil Ordusu ise bu amaca yonelik gorevlerini tahditle getirdi Basbakan iceride karsilastigi muhalefete ragmen plani gerceklestirmek icin gosterdigi kararliliktan dolayi takdir edilmelidir Kamuoyu dusuncesi Filistinli Nihani bir baris anlasmasinin olmamasindan dolayi Filistin Ulusal Yonetimi sinirlardan her turlu askeri cekilmeyi hos karsiladi ama bircok Filistinli Arap planin gecmis uluslararasi anlasmalarini gecistirmeyi amacladigini belirterek plana karsi cikti ve yerine Israil in Bati Seria ve Gazze Seridi nden tamamen cekilmesini istediler Supheleri Saron un en ust duzey yardimcilarindan olan Dov Weisglass in 6 Ekim 2004 tarihli Haaretz demeciyle artti Bu demecte Weisglass cekilmeyle Filistin Devlet nin kurulmasini yillar boyunca engelleyeceklerini soylemisti Bu demec elestirmenlerin tarafini guclendirdi ve Saron un cekilmeyi kasitli olarak baris surecini durdurmak icin kullandigi fikri yayginlasti Iclerinde bircok Israilli yetkilinin bulundugu onemli isim suclamalari kabul etmedi ve Weisglass in konusmasinin carpitildigini belirtti 8 Agustos 2005 tarihinde Haaretz Ramallah muftusu Seyh Jamal Al Bawatna nin fetvasini yayinladi Fetvada Israil e ve yerlesim birimlerine yapilan saldirilar yasaklandi ve saldirilarin cekilme surecini kotu sekilde etkileyecegi belirtildi Haaretz e gore ilk defa bir Musluman lider Israil e saldirilari yasaklamisti 15 Agustos 2005 tarihinde cekilmenin olmayacagi suphelerinden sonra Arap Dunyasi sevinc icindeydi Israilliler Maariv te paylasilan 15 Eylul 2004 tarihli bir ankette 69 u plani referanduma goturmek isterken 26 si Knesset onayinin yeterli oldugunu dusunuyordu Eger referandum yapilirsa 58 i cekilme planina evet 29 u ise hayir oyu Anketlerde plana destek 50 60 civarindayken muhalefet 30 40 civarindaydi Dahaf Enstitusu Yedioth Ahronoth anketi plana destegi 53 karsitligi 38 olarak gosterdi 17 Haziran da Maariv in paylastigi bir telefon anketinde Israil Yahudi nufusunun 54 u cekilmeyi destekliyordu Midgam anket sirketi 29 Haziran da destegi 48 muhalefeti 41 gosterdi Ayni gun Dahaf Enstitusu Yedioth Ahronot anketi evet oyunu 62 hayiri 31 olarak gosterdi 17 Temmuz haftasinda Tel Aviv Universitesi bir anket paylasti ve bu ankette cekilme yanlilari 48 di Anketi yanitlayanlardan 43 Filistinli terorizmin artacagini dusunurken 25 i terorizmin azalacagini dusunuyordu 25 Temmuz 2004 tarihinde plani protesto etmek ve plani referanduma goturmek icin toplanan binlerce plan karsiti Israilli Gazze Seridi ndeki Erez gecisinden Kudus teki Aglama Duvarina uzanan 90 kilometrelik Insan Zinciri olusturdu 14 Ekim 2004 tarihinde 100 000 Israilli Gush Katif ve Samarya icin 100 sehir sloganiyla sehirlerde yuruyus gerceklestirdi 16 Mayis 2005 tarihinde ulkenin her tarafinda siddetsiz bir protesto gerceklestirildi Protestocular Israil deki ana trafik hatlarini engellediler Protesto HaBayit HaLeumi tarafindan duzenlendi ve protestoyu basarili buldular Protesto esnasinda yarisi cocuk yasta olan 400 kisi tutuklandi Ulkenin her tarafinda 40 tan fazla kavsak bloke edildi Kuduse giris Kudus teki Bar Ilan Smuel Hanavi Kavsagi Kudus teki Eski Sehir disinda bulunan Sultan Havuzu Kavsagi Geha Otoyolu Kudus teki Begin Bulvari kosesi 9 Haziran 2005 te Israil televizyonlarindan biri ilk defa cekilmeyle ilgili destegin 50 inin altina dustugunu paylasti 18 Temmuz 2005 tarihinde bir protesto gerceklestirildi Gazze yakininda Netivot ta basladi ve 21 Temmuz da polisler tarafindan Gush Katif yolunda durduruldu 2 Agustos 2005 tarihinde Sderot ta cekilme karsiti baska bir protesto gerceklestirildi ve 50 000 katilimci vardi 10 Agustos 2005 tarihinde aralarinda Avraham Shapira Ovadia Yosef ve Mordechai Eliyahu nun bulundugu Yahudi liderlerin cagrisi sonrasinda 70 000 polislerin tahmini ve ya 250 000 protestocularin tahmini kadar kisi Aglama Duvari nda toplanip dua ederek planin iptal edilmesi cagrisinda bulundu Katilan kalabalik Aglama Duvari nin cevresini doldurup tasirdi ve protesto Kudus un mahallelerine akti Bu protesto 1991 deki Madrid Konferansi karsiti protestodan sonra en kalabalik protesto oldu 11 Agustos 2005 tarihinde 150 000 polisin tahmini ile 300 000 organizatorlerin tahmini arasinda protestocu Tel Aviv deki Rabin Alani nda plan karsiti bir toplati duzenledi Organizatorler toplantiyi Israil deki en buyuk kamu protestosu olarak adlandirdi Polis sozcusune gore yakin zamandaki en buyuk protestoydu Planin durdurulmasini ve ya iptal edilmesini isteyenler asagidaki argumanlardan birini siklikla kullandi Dini yaklasim Israil Topraklari Yahudilere Tanri tarafindan soz verilmistir ve hicbir hukumetin bu haktan Israillileri men etme yetkisi yoktur Israil topraklarinin hepsine yerlesmesi en onemli mitsvalardan biridir Siyasi yaklasim Genelde sag siyaseti ideolojilerini temsil eder ve bu goruse gore tahliye edilmesi istenen bolgeler resmi olarak Israil topraklarina aittir Bolgeler Tel Aviv ya da Hayfa kadar mesrudur Yerlesimcileri yerlerinden etmek yasadisidir ve insan haklarini ihlal eder Bu yaklasimi referans alan bazilari olanlari savas sucu olarak da adlandirdi Bazi kisiler 2005 yilindaki Sarm El Seyh Zirvesi yle Israil in karsisinda artik bir muzakere partneri vardi ve plan luzumsuzdu Askeri yaklasim Plan Israil guvenligi icin faciaydi Plandan sonra Kassam roketlerini ve Gazze den gelecek diger saldirilari engellemek zor olacakti ve cekilme Hamas ile diger terorist kuruluslar icin moral kaynagi olacakti Cekilmeden sonra saldiri gerceklestirmeye devam edeceklerdi Turuncu kurdeleler cekilme karsitligini sembolize etti Bu renk Gazze Bolgesel Konseyi nin bayrak rengiydi Mavi kurdele ise cekilmeyi destekleyen sembol oldu ve Israil bayragini cagristirdi Amerikali Gazze Seridi den cekilmeyle ilgili ABD de yapilan anketler farkli sonuclar verdi Anketlerden biri Iftira ve Inkarla Mucadele Birligi ve Marttila Iletisim Grubu tarafindan 19 23 Haziran 2005 tarihleri arasinda 2200 Amerikali yetiskinle yapildi Sonuclarda 71 plani Baris Surecine dogru atilan cesur bir adim olarak gorurken 12 plani terorizme karsi verilen bir kapitulasyon olarak gordu Diger bir anket ve McLaughlin amp Associates tarafindan 1000 Amerikali katilimciyla 26 27 Haziran 2005 tarihlerinde gerceklestirildi Sonuclarda 63 Israil in Gazze ve Kuzey Samarya dan tek tarafli cekilip 10 000 Israilliyi evlerinden ve islerinden etmesine karsi cikti Ayrica katilanlarin 53 u planin Arap terorizmini odullendirdigini dusunuyordu Amerika Siyonist Orgutu Baskani Morton Klein nin yaptigi anketi katilimcilara cekilmeye katilip katilmadiklarini degil cekilmenin arkasindaki amaci karakterize ederek goreceli bir soru sordugu icin elestirdi Israil medyasindaki yeri Israilli medya gozlemleme kurulusu e Farkindalik gore Israil medyasi sistematik bir sekilde cekilmeye karsit olanlarin ortaya koydugu tehdidi ve asiri uc senaryolari abartarak gundemde tuttu Keshev in raporuna gore cekilmeden once haftalar boyunca ve cekilme doneminde Israil medyasi devamli olarak tahliye edilenlerle guvenlik gucleri arasinda catisma cikacagi uyarisi yapti Bu gerceklesmeyen senaryo gunlerce Israil medyasinin basliklarinda yer aldi Keshev in arastirmasina gore Israil basili yayini ve televizyonu yaniltici basliklari haber yayinlarina yerlestiriyordu Editorler tek bir dominant ve kaygi verici mesaj Polis yarin baslayacak savas durumuna benzer bir uyari ilan etti Kanal 1 14 Agustos 2005 Ana Haberi gibi mesajlar paylasti Israil medyasi tarafindan yaratilan bu yanlis algi tahliye edilen yerlesimciler hakkinda cok kotu imaj sergiledi Cekilmenin siddetten uzak ve sakin bir sekilde tamamlanmasindan sonra ve bunun sonucunda Israil de birlik ve gururun hissedilmesiyle Israil medyasi Israil ve ozellikle guvenlik guclerinin hafifce sirtini sivazlamayi tercih etti Kaynakca Knesset Approves Disengagement Implementation Law February 2005 www jewishvirtuallibrary org 11 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 16 Agustos 2005 9 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2007 Demolition of Gaza Homes Completed 1 Eylul 2005 27 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2007 Rivlin Paul 2010 The Israeli Economy from the Foundation of the State through the 21st Century Cambridge University Press s 245 ISBN 9781139493963 a b Sanger Andrew 2011 M N Schmitt Louise Arimatsu Tim McCormack Ed The Contemporary Law of Blockade and the Gaza Freedom Flotilla Yearbook of International Humanitarian Law 2010 Yearbook of International Humanitarian Law 13 Springer Science amp Business Media s 429 doi 10 1007 978 90 6704 811 8 14 ISBN 978 90 6704 811 8 Israel claims it no longer occupies the Gaza Strip maintaining that it is neither a State nor a territory occupied or controlled by Israel but rather it has sui generis status Pursuant to the Disengagement Plan Israel dismantled all military institutions and settlements in Gaza and there is no longer a permanent Israeli military or civilian presence in the territory However the Plan also provided that Israel will guard and monitor the external land perimeter of the Gaza Strip will continue to maintain exclusive authority in Gaza air space and will continue to exercise security activity in the sea off the coast of the Gaza Strip as well as maintaining an Israeli military presence on the Egyptian Gaza border and reserving the right to reenter Gaza at will Israel continues to control six of Gaza s seven land crossings its maritime borders and airspace and the movement of goods and persons in and out of the territory Egypt controls one of Gaza s land crossings Gaza is also dependent on Israel for water electricity telecommunications and other utilities currency issuing IDs and permits to enter and leave the territory Israel also has sole control of the Palestinian Population Registry through which the Israeli Army regulates who is classified as a Palestinian and who is a Gazan or West Banker Since 2000 aside from a limited number of exceptions Israel has refused to add people to the Palestinian Population Registry It is this direct external control over Gaza and indirect control over life within Gaza that has led the United Nations the UN General Assembly the UN Fact Finding Mission to Gaza International human rights organisations US Government websites the UK Foreign and Commonwealth Office and a significant number of legal commentators to reject the argument that Gaza is no longer occupied 2012 Elizabeth Wilmshurst Ed International Law and the Classification of Conflicts Oxford University Press s 295 ISBN 978 0 19 965775 9 27 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Even after the accession to power of Hamas Israel s claim that it no longer occupies Gaza has not been accepted by UN bodies most States nor the majority of academic commentators because of its exclusive control of its border with Gaza and crossing points including the effective control it exerted over the Rafah crossing until at least May 2011 its control of Gaza s maritime zones and airspace which constitute what Aronson terms the security envelope around Gaza as well as its ability to intervene forcibly at will in Gaza Gawerc Michelle 2012 Prefiguring Peace Israeli Palestinian Peacebuilding Partnerships Lexington Books s 44 ISBN 9780739166109 26 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 While Israel withdrew from the immediate territory it remained in control of all access to and from Gaza through the border crossings as well as through the coastline and the airspace In addition Gaza was dependent upon Israel for water electricity sewage communication networks and for its trade Gisha 2007 Dowty 2008 In other words while Israel maintained that its occupation of Gaza ended with its unilateral disengagement Palestinians as well as many human right organizations and international bodies argued that Gaza was by all intents and purposes still occupied Cuyckens Hanne 2016 Is Israel Still an Occupying Power in Gaza Netherlands International Law Review 63 3 ss 275 295 doi 10 1007 s40802 016 0070 1 ISSN 0165 070X Peters Joel 2012 Gaza Caplan Richard Ed Exit Strategies and State Building New York Oxford University Press s 234 ISBN 9780199760114 a b Ali Abunimah 21 Agustos 2007 One Country A Bold Proposal to End the Israeli Palestinian Impasse Henry Holt and Company ss 61 ISBN 978 1 4299 3684 2 In August 2005 for the first time since Israel was established Jews no longer formed an absolute majority in the territory they controlled Israel s Central Bureau of Statistics counted 5 26 million Jews living in Israel Palestine and combined with figures from the Palestinian Central Bureau of Statistics there were 5 62 million non Jews Israel s pullout from the Gaza Strip allowed it to subtract the 1 4 million Palestinians who live there and claim therefore that the overall Jewish majority is back up to about 57 percent a b Ilan Peleg Dov Waxman 6 Haziran 2011 Israel s Palestinians The Conflict Within Cambridge University Press ss 122 ISBN 978 0 521 76683 8 The so called demographic threat to Israel s ability to remain a Jewish and democratic state has become a major political issue in Israel over the past decade this threat pertains not only to the Arab minority within Israel but also to Palestinians in the Occupied Territories over whom Israel effectively rules It was one of the primary justifications used in support of Israel s unilateral disengagement from the Gaza Strip in August 2005 as Prime Minister Sharon presented the Gaza disengagement as a means of preserving a Jewish majority in the state It was also the major rationale behind the short lived convergence plan proposed in early 2006 by Sharon s successor Prime Minister Ehud Olmert which would have involved a unilateral Israeli withdrawal from much of the West Bank Both of these plans were intended at least in part to substantially reduce the number of Palestinians living under Israeli control As such they reflected the importance that demographic concerns had come to play in Israel In the words of Shlomo Brom a former Deputy National Security Advisor for Strategic Affairs and head of Strategic Planning in the Israel Defense Forces IDF The most salient development in Israeli national security thinking in recent years has been the growing role of demography at the expense of geography a b Paul Morland 23 Mayis 2016 Demographic Engineering Population Strategies in Ethnic Conflict Routledge ss 132 ISBN 978 1 317 15292 7 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Unlike the cases of Sri Lanka and Northern Ireland the conflict in Israel Palestine is unambiguously unresolved Nor are the borders between Israel and a future Palestinian state agreed if such a state ever comes into being Yet those borders have been subject to considerable negotiation discussion and in the case of the barrier and Gaza withdrawal of action Only when the boundaries are finally drawn will we be able to determine whether a form of soft demography of the political ethnic variety has been at work Significant and concrete developments to date namely the barrier and the Gaza withdrawal have indeed been heavily influenced by demographic considerations and can therefore be considered as soft demographic engineering of an ethnic and political nature For the time being however this demographic engineering is work in progress a b Abdel Monem Said Aly Shai Feldman Khalil Shikaki 28 Kasim 2013 Arabs and Israelis Conflict and Peacemaking in the Middle East Macmillan International Higher Education s 373 ISBN 978 1 137 29084 7 Far from seeing themselves as having withdrawn from Gaza in the summer of 2005 under fire mainstream Israelis viewed their disengagement from the area as consequence of their success in abating the Intifada and at the same time their growing recognition of the limits of force For them by 2005 Israel was threatened not by violence but rather by demographic trends in the population residing between the Mediterranean Sea and the Jordan River changes in the relative size of population groups that now appeared to pose an enormous challenge to Israel s future as a Jewish and democratic state Since Jews were about to lose their majority status in the area it became clear that Israel s continued control of Gaza the West Bank and East Jerusalem posed the following dilemma either grant the Arab population in these areas full participatory rights in which case Israel would lose its character as a Jewish state or continue to deny them such rights in which case Israel could no longer be considered a democracy olu kirik baglanti a b Jerusalem Post 23 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde In fact the impetus for the pull out has been attributed at least in part to Soffer s decades long doomsaying about the danger the Palestinian womb posed to Israeli democracy 6 years after stroke ariel sharon still responsive son says The New York Times 2006 Unspeak How Words Become Weapons How Weapons Become a Message and How That Message Becomes Reality s 87 ISBN 978 0 8021 1825 7 Cook 2006 s 103 Joel Beinin Rebecca L Stein 2006 The Struggle for Sovereignty Palestine and Israel 1993 2005 Stanford University Press ss 310 ISBN 978 0 8047 5365 4 Jamil Hilal 4 Temmuz 2013 Where Now for Palestine The Demise of the Two State Solution Zed Books Ltd ss 21 ISBN 978 1 84813 801 8 Maximum Jews Minimum Palestinians 12 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ehud Olmert speaks out Israel must espouse unilateral separation withdrawal to lines of its own choosing It s the only answer to the demographic danger says this latter day realist 13 11 2003 FMA Address by PM Ariel Sharon at the Fourth Herzliya Conference Dec 18 2003 25 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde We wish to speedily advance implementation of the Roadmap towards quiet and a genuine peace We hope that the Palestinian Authority will carry out its part However if in a few months the Palestinians still continue to disregard their part in implementing the Roadmap then Israel will initiate the unilateral security step of disengagement from the Palestinians Sharon s Dark Greatness olu kirik baglanti The New Yorker January 13 2014 Exchange of letters between PM Sharon and President Bush 5 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde MFA April 14 2004 Ari Shavit 2004 Top PM aide Gaza plan aims to freeze the peace process Haaretz 4 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 August 15 2005 Sharon s speech on Gaza pullout 2 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Cook 2006 s 104 WashingtonTimes com 13 Ocak 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Knesset rejects Gaza referendum BBC News 28 Mart 2005 21 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 The Cabinet Resolution Regarding the Disengagement Plan 23 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Israel MFA June 6 2004 a b Foreign Policy Aspects of the War Against Terrorism Fourth Report of Session 2005 2006 17 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Great Britain Parliament House of Commons Foreign Affairs Committee The Stationery Office 2006 pp 71 84 The Independent 20 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2015 Israel Disengagement Will Not End Gaza Occupation HRW org 29 Ekim 2004 1 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 26 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2020 The Times Online Londra The Times Online 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 TimesOnline co uk Londra TimesOnline co uk 13 Mart 2012 11 Subat 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Forces storm militant settler s home Ynetnews com 20 Haziran 1995 29 Ekim 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Gushkatif net 20 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gush Katif Summer 2005 Kefar Yam SFgate com 7 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde A quiet fear in a village of traitors Arabs who were informants for Israel to lose Gaza homes as will town s original residents Villagers reject traitor label but can t shed fear it brings Martin Patience USA Today June 12 2005 USAtoday com 23 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Conal Urquhart in Tel Aviv 19 Agustos 2005 Guardian co uk Londra Guardian Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Feldman Yael S 2013 Not as Sheep Led to Slaughter On Trauma Selective Memory and the Making of Historical Consciousness PDF Jewish Social Studies Ingilizce 19 3 s 152 ISSN 1527 2028 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Thomson Reuters Foundation News Information and Connections for Action alertnet org 20 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2015 a b c d Thomas G Mitchell Israel Palestine and the Politics of a Two State Solution 17 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde McFarland 2013 p 78 Demolition of Gaza homes completed Israel News Ynetnews com 20 Haziran 1995 27 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 IDF Begins Task of Relocating Gush Katif Graves 28 Agustos 2005 15 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Cemetery Relocation Complicates Gaza Plan Fox News 30 Kasim 2011 18 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Harel Amos 7 Eylul 2005 Israel to seal Rafah crossing on Thursday as part of Gaza pullout Haaretz 31 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2018 פישמן אלכס 27 Haziran 2015 מנותקים מהמציאות עשור להתנתקות Ynet 19 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2018 www makorrishon co il 19 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2018 IMRA org IMRA org 10 Eylul 2005 22 Ekim 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 CNN com Edition cnn com 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 BBC co uk BBC News 12 Eylul 2005 13 Mart 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Gazasy blogspot com 20 Eylul 2005 8 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Traveling to Gaza Get a passport 21 Eylul 2005 18 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2018 CNN 4 Ekim 2004 21 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2020 a b Erlanger Steven 15 Temmuz 2005 Israeli Settlers Demolish Greenhouses and Gaza Jobs The New York Times 11 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 BBC report BBC News 21 Eylul 2005 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Lis Jonathan 25 Ocak 2010 Israel to expunge criminal records of 400 Gaza pullout opponents Haaretz Haaretz com 6 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Shalom slams barbaric act Ynetnews com 20 Haziran 1995 19 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 articles 0 7340 L 314220 00 ynetnews com 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2015 Mitchell G Bard 12 Eylul 2005 Jewishfederations org 29 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 haaretzdaily com 3 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2015 Jpost com olu kirik baglanti Ezra Levant Israel must defend itself 2 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Toronto Sun July 28 2014 In 2005 Israel gave Palestinians at least part of a state the Gaza Strip Israel forcibly removed every Jew who lived there and handed the place over to the Palestinians Israel even gifted 3 000 greenhouses that were owned by the Jews who used to live there as a ready made industry It is unlikely that Gaza could have become an Arab Hong Kong But stranger things have happened as the city of Dubai shows But instead of setting to work building Gaza as a prosperous or at least peaceful mini state the Palestinians chose sharia law and a terrorist government that has fired thousands of rockets at Israel from amongst Gaza s houses and schools Those 3 000 greenhouses Like the Jews themselves gifts from the Jews had to be destroyed Charles Krauthammer Moral Clarity in Gaza 6 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Washington Post July 17 2014 To help the Gaza economy Israel gave the Palestinians its 3 000 greenhouses that had produced fruit and flowers for export It opened border crossings and encouraged commerce And how did the Gaza Palestinians react to being granted by the Israelis what no previous ruler neither Egyptian nor British nor Turkish had ever given them an independent territory First they demolished the greenhouses Then they elected Hamas Richard Chesnoff Gaza and Palestinian Leadership The More It Changes the More it Gets Worse 12 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Huffington Post July 22 2014 Ariel Sharon finally withdrew Israel s troops from Gaza and evacuated Israeli settlers from the rich fruit and vegetable producing settlements they had established along the strip The corrupt Palestinian Authority took over full control of Gaza Even the network of miraculously flourishing greenhouses that Israeli settlers had built became Palestinian something Israel hoped would help convince the Gaza leadership to keep peaceful borders with the Jewish state That didn t happen The chain of greenhouses was soon looted and all but completely destroyed What Exactly Is Hamas Trying to Prove 28 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Atlantic July 13 2014 In the days after withdrawal the Israelis encouraged Gaza s development A group of American Jewish donors paid 14 million for 3 000 greenhouses left behind by expelled Jewish settlers and donated them to the Palestinian Authority The greenhouses were soon looted and destroyed serving until today as a perfect metaphor for Gaza s wasted opportunity Alan Dershowitz The occupation of Gaza canard 21 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jerusalem Post July 31 2014 The settlers left behind greenhouses farm equipment and other valuable civilian assets worth millions of dollars Lee Smith Land for Death 6 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde November 19 2014 If only Ariel Sharon s 2005 disengagement from Gaza had led to the peace and co existence between Israel and Gazans that the international community s peace advocates promised If only the greenhouses left by Israeli settlers had become the foundation for Gazan agriculture producing world famous oranges and tomatoes prized by Brooklyn s top chefs But that s not what happened Palestinians laid waste to the greenhouses Yair Rosenberg citing Hillary Clinton Watch Hillary Clinton vs Jon Stewart on Gaza 13 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde July 17 2014 You know when Israel withdrew from Gaza they left a lot of their businesses there was a really very valuable horticultural business that was set up by the Israelis who had lived in Gaza And the idea was that this would be literally turned over money was provided there would be a fund that would train Palestinians in Gaza to do this work And basically the leadership said we don t want anything left from Israel and destroyed it all That mentality to me is hard to deal with a b c d e f Justin Schwegel The Greenhouse propaganda How Gazan history is being rewritten to dehumanize Palestinians 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde August 10 2014 Steven Erlanger Israeli Settlers Demolish Greenhouses and Gaza Jobs New York Times July 15 2005 a b c Shahar Smooha All the Dreams We Had Are Now Gone 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde All the dreams we had are now gone Haaretz July 19 2007 a b Beinart Peter 30 Temmuz 2014 Gaza Myths and Facts What American Jewish Leaders Won t Tell You Haaretz haaretz com 2 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2015 Looters strip Gaza greenhouses NBC News 13 Eylul 2005 3 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Wolfensohn J D 2010 A Global Life My Journey Among Rich and Poor from Sydney to Wall Street to the World Bank PublicAffairs ISBN 9781586489939 Erisim tarihi 23 Temmuz 2015 P R Kumaraswamy The A to Z of the Arab Israeli Conflict 19 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Scarecrow Press 2009 p xl Raanan Ben Zur where 5 Israelis were killed 5 killed in Netanya bombing 14 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde December 5 2005 Hebrew http www inn co il News News aspx 281873 2 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dromi Shai M 2014 Uneasy Settlements Reparation Politics and the Meanings of Money in the Israeli Withdrawal from Gaza Sociological Inquiry 84 1 ss 294 315 doi 10 1111 soin 12028 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Only half of Gaza evacuees working Ynetnews com 20 Haziran 1995 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 a b gushkatif co il 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2015 Compensation for Jews Who Lost Homes in Disengagement Jewishvirtuallibrary org 5 Aralik 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Lis Jonathan 23 Haziran 2010 New compensation bill for Gaza settlers passes first Knesset reading Israel News Haaretz Haaretz com 4 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Monsters and Critics 12 Agustos 2010 15 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 SFgate com 10 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde More Palestinians flee homelands Sarah El Deeb Associated Press December 9 2006 JPost com 11 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hamas Fatah continue clashes 8 killed Jpost com 1 3 07 Excite com Palestinian Cease Fire Holds on 1st Day Ibrahim Barzak 1 31 07 Associated Press Excite com Cease Fire Starts Taking Hold in Gaza Ibrahim Barzak 1 30 07 Associated Press Yahoo com 6 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hamas attacks convoy Associated Press 2 1 07 Yahoo com 17 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hamas kills 8 in Gaza border clash By Ibrahim Barzak Associated Press Writer 5 15 07 Yahoo com 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Top Palestinian security official quits by Sarah El Deeb Associated Press 5 14 07 BBC co uk 11 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resignation deepens Gaza crisis BBC 5 14 07 Yahoo com 9 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Israel attacks in Gaza amid factional violence by Nidal al Mughrabi Associated Press 5 16 07 Yahoo com 18 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gaza bloodshed alarms West s Arab allies by Hala Boncompagni Associated Press 5 16 07 Jpost com Jerusalem Post article on the new Gush Katif museum olu kirik baglanti Sherman Joseph Remembering Gush Katif 7 Years after Gaza Withdrawal United with Israel 26 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2014 Ms Beziz explains the purpose of the Katif Center Our goal is to tell the story of 35 years of pioneering the land of Israel in Gush Katif and to allow an insight as to what life was in Gush Katif Israel Sharon the blessed Le Monde Diplomatique Subat 2006 14 Mart 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Archives gov Georgewbush whitehouse archives gov 23 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Archives org Georgewbush whitehouse archives gov 20 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 With Gaza pullout ending Israel Palestinians must remain true to Road Map says UN UN org 24 Agustos 2005 5 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 W3ar com 25 Subat 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Regular Arnon 8 Agustos 2005 Palestinian Fatwa Forbids Attacks That Might Delay the Pullout Haaretz com 19 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 TimesOnline co uk Londra TimesOnline co uk 13 Mart 2012 14 Ocak 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 news independent co uk 30 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2015 NRG co il 15 Eylul 2004 16 Eylul 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Story news yahoo com 8 Mart 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 a b 21 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2020 12 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2020 IMRA Wednesday July 20 2005 Poll Israeli media biased against settlers for disengagement After disengagement 43 terror will increase 25 will decline IMRA org 20 Temmuz 2005 23 Ekim 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 News walla co il 26 Temmuz 2004 20 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Israel News Online Israeli News Covering Israel amp The Jewish World 9 Temmuz 2012 9 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2018 29 Mart 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2020 haaretz com haaretz com 1 Mart 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2015 Jpost com olu kirik baglanti Ilan Marciano 20 Haziran 1995 70 000 protest pullout at Western Wall Ynetnews com 12 Agustos 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Yuval Azoulay Jonathan Lis Roni Singer 12 Agustos 2005 Yesha calls on pullout foes to bring children to Gaza haaretz com 13 Agustos 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2015 www keshev org il 28 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi www keshev org il 28 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c PDF www keshev org il 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi