İşhan, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
İşhan | |
---|---|
Köyden bir görünüm (Haziran 1990) | |
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
İşhan İşhan'ın Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Yusufeli |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1130 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 305 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08820 |
Tarihçe
İşhan veya İşhani (იშხანი), köyün bilinen en eski adıdır. Bu yer adı, eski Kolhi dilinden gelen Megrelce bir kelime olan "şhani"den (შხანი) değişime uğramış olabilir. Bu kelime "sert toprak" ve başka anlamlara gelir. Bu yer adı Osmanlıca kayıtlarda İşhan (اشخان) olarak geçer.
İşhani, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao bölgesinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Öte yandan köyde Gürcü Krallığı döneminde, 9. yüzyılda inşa edilen kiliseler İşhani’nin çok eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir.
İşhani, 1555 tarihli Osmanlı tahrir defterinde Erzurum Eyaleti içinde Tortum sancağına bağlı İşhan nahiyesinin köylerinden biriydi. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre köyün nüfusu 74'ü Hristiyan, 4'ü Müslüman olmuş 78 haneden oluşuyordu.
Osmanlı Devleti'nin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 tarihli nüfus sayımında İşhan, Çıldır Eyaleti'nin Tavusker sancağına bağlı bir köydü. Bu tarihte köyde 76 hanede 207 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, İşhan köyünün nüfusunun yaklaşık 414 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından 1878’de imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti Tavusker kazasını Rusya’ya bırakınca İşhan köyü de Tortum kazasına bağlandı.
İşhani köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde İşhan (ایشخان) adıyla Artvin vilayetine bağlı Yusufeli kazasının Erkinis nahiyesindeki köylerden biriydi. 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetine bağlı Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 879 kişiden oluşuyordu. İşhani veya İşhan Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Dağyolu olarak değiştirilmiştir. Nitekim köyün adı 1960 genel nüfus sayımında "Dağyolu (İşhan)" biçiminde yazılmıştır. 1965 genel nüfus sayımında Dağyolu köyünün nüfusu 1.290 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 499 kişi okuma yazma biliyordu. Köyün adı daha sonra yeniden İşhan'a dönüşmüştür.
İşhani köyündeki en önemli tarihsel anıtlardan biri İşhani Manastırı’dır. Manastır yapı topluluğu içinde bir ana kilise, 3 veya 4 küçük kilise yer alır. Bunların dışında köyde başka kiliseler de vardır. Eskiden ayrı bir köy olan ve sonra İşhani’nin mahallesine dönüştürülen Avresi’deki köy kilisesi tamamen yıkılmıştır. Bir köy kilisesi olan Avresi Kilisesi ile İşhani köy merkezi arasında İşhani Kalesi yer alır. Ayrıca İşhani Kilisesi’nin 4,5 km kuzeydoğusunda Suhbeçi Kilisesi bulunmaktadır.
Kasım 2022'de su tutmaya başlayan Yusufeli Barajı'nın baraj gölünün altında kalan köy, yeni yerleşim yerine taşındı.
Coğrafya
Artvin il merkezine 126 km, Yusufeli ilçe merkezine 30 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 294 |
2020 | 305 |
2019 | 316 |
2018 | 327 |
2017 | 319 |
2016 | 333 |
2015 | 346 |
2014 | 370 |
2013 | 357 |
2012 | 370 |
2011 | 391 |
2010 | 396 |
2009 | 406 |
2008 | 425 |
2007 | 417 |
2000 | 574 |
1990 | 866 |
1985 | 1.013 |
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta İşhan, Yusufeli ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ . Fallingrain.com. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ ""შხანი" - Megrelce Sözlük". 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2022.
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 351, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 30, 58, 76, .
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 70. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, I. cilt, s. 351-352, .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 83.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ 1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 75.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 89.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 30, 58, 106, .
- ^ . 21 Kasım 2022. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yusufeli'nde 7'nci taşınma sürecinde son 1 ay". CNN Turk. 1 Temmuz 2022. 30 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- İşhan, Yusufeli için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ishan Artvin ilinin Yusufeli ilcesine bagli bir koydur IshanKoyKoyden bir gorunum Haziran 1990 Artvin in Turkiye deki konumuIshanIshan in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceYusufeliCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1130 mNufus 2021 Toplam305Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08820Ishani Kilisesi nin distan gorunusu TarihceIshan veya Ishani იშხანი koyun bilinen en eski adidir Bu yer adi eski Kolhi dilinden gelen Megrelce bir kelime olan shani den შხანი degisime ugramis olabilir Bu kelime sert toprak ve baska anlamlara gelir Bu yer adi Osmanlica kayitlarda Ishan اشخان olarak gecer Ishani tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao bolgesinde yer aliyordu Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Ote yandan koyde Gurcu Kralligi doneminde 9 yuzyilda insa edilen kiliseler Ishani nin cok eski bir yerlesme oldugunu gostermektedir Ishani 1555 tarihli Osmanli tahrir defterinde Erzurum Eyaleti icinde Tortum sancagina bagli Ishan nahiyesinin koylerinden biriydi 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore koyun nufusu 74 u Hristiyan 4 u Musluman olmus 78 haneden olusuyordu Osmanli Devleti nin askere alma amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi 1835 tarihli nufus sayiminda Ishan Cildir Eyaleti nin Tavusker sancagina bagli bir koydu Bu tarihte koyde 76 hanede 207 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince Ishan koyunun nufusunun yaklasik 414 kisiden olustugu ortaya cikar 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan 1878 de imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti Tavusker kazasini Rusya ya birakinca Ishan koyu de Tortum kazasina baglandi Ishani koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Ishan ایشخان adiyla Artvin vilayetine bagli Yusufeli kazasinin Erkinis nahiyesindeki koylerden biriydi 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetine bagli Yusufeli kazasinin merkez nahiyesine bagliydi ve nufusu 879 kisiden olusuyordu Ishani veya Ishan Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Dagyolu olarak degistirilmistir Nitekim koyun adi 1960 genel nufus sayiminda Dagyolu Ishan biciminde yazilmistir 1965 genel nufus sayiminda Dagyolu koyunun nufusu 1 290 kisiden olusuyordu ve bu nufus icinde 499 kisi okuma yazma biliyordu Koyun adi daha sonra yeniden Ishan a donusmustur Ishani koyundeki en onemli tarihsel anitlardan biri Ishani Manastiri dir Manastir yapi toplulugu icinde bir ana kilise 3 veya 4 kucuk kilise yer alir Bunlarin disinda koyde baska kiliseler de vardir Eskiden ayri bir koy olan ve sonra Ishani nin mahallesine donusturulen Avresi deki koy kilisesi tamamen yikilmistir Bir koy kilisesi olan Avresi Kilisesi ile Ishani koy merkezi arasinda Ishani Kalesi yer alir Ayrica Ishani Kilisesi nin 4 5 km kuzeydogusunda Suhbeci Kilisesi bulunmaktadir Kasim 2022 de su tutmaya baslayan Yusufeli Baraji nin baraj golunun altinda kalan koy yeni yerlesim yerine tasindi CografyaArtvin il merkezine 126 km Yusufeli ilce merkezine 30 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 2942020 3052019 3162018 3272017 3192016 3332015 3462014 3702013 3572012 3702011 3912010 3962009 4062008 4252007 4172000 5741990 8661985 1 013KaynakcaWikimedia Commons ta Ishan Yusufeli ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Fallingrain com 19 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 შხანი Megrelce Sozluk 28 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2022 Taner Artvinli Yusufeli Kulliyati Istanbul 2013 2 cilt I cilt s 351 ISBN 9786058624818 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 30 58 76 ISBN 9789941478178 Tao Gurcuce Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 70 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Taner Artvinli Yusufeli Kulliyati Istanbul 2013 2 cilt I cilt s 351 352 ISBN 9786058624818 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 83 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 170 1960 Genel Nufus Sayimi Ankara 1963 s 75 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 89 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 30 58 106 ISBN 9789941478178 21 Kasim 2022 28 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yusufeli nde 7 nci tasinma surecinde son 1 ay CNN Turk 1 Temmuz 2022 30 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2022 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarIshan Yusufeli icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft