Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şahen ya da Şahin (Orta Farsça: Shāhēn Vahūmanzādagān, Grekçe kaynaklarda: Grekçe: Σαὴν; ö. yaklaşık 626) II. Hüsrev döneminde (590-628) üst düzey bir Sasani generali (spahbed) idi. üyesidir.
| Şahin Vahmanzadegan | |
|---|---|
| Doğum | Bilinmiyor Sasani İmparatorluğu |
| Ölüm | 626 Güney Kafkasya |
| Bağlılığı |  Sasani İmparatorluğu |
| Hizmet yılları | 590-626 |
| Rütbesi | Spahbed |
| Çatışma/savaşları | Bizans-Sasani Savaşı (602-628) |
Hayatı
Bizans-Sasani Savaşı (602-628) patlak verdikten sonra, 602 yılında Güney Kafkasya'da bulunan Bizans topraklarını istila eden kuvvetleri komuta etmesi nedeniyle kendisinden ilk kez bahsedilmiştir, orada 607/8 yılında Theodosiopolis (günümüzde Erzurum) yakınlarında Domentziolus'a karşı bir muharebeyi kazanmıştır. Bizans kuvvetlerinin o bölgeden sürülmesinden sonra 611'de Şahin, Caesarea'yı ele geçirerek Anadolu'ya doğru ilerledi. Orada, Phocas'ın damadı Priscus, onların şehirde mahsur kalmalarına neden olan bir yıl sürecek bir kuşatmaya başladı. Bununla birlikte Şahin'in birlikleri Priscus'un ablukasından kurtuldu ve Caesarea'yı yaktılar, bu Herakleios'u hoşnutsuzluğuna neden oldu. 613'te Bizans saldırıları Suriye'de yoğunlaştı ancak Şahin ve Şahrbaraz'ın birleşik Pers orduları, Antakya yakınlarındaki Herakleios'u yendi. Bu zaferden sonra Persler şehri yağmaladı, Antakya Patriğini öldürdü ve birçok vatandaşı sınır dışı ettiler. Bizans kuvvetleri, bölgeyi, Antakya'nın hemen kuzeyinde Gülek Boğazı'nda savunmaya çalışırlarken başlangıçta bazı başarılarına rağmen tekrar yenildiler. Persler daha sonra Tarsus'u ve Kilikya ovasını ele geçirdiler. Bu yenilgi, Bizans İmparatorluğu'nu ikiye bölmüş, Konstantinopolis ile Anadolu'nun Suriye, Filistin, Mısır ve Afrika Eksarhlığı ile arasındaki kara yolu bağlantısını koparmıştır.
614 yılında Şahin, Anadolu'yu uçtan uca geçerek Konstantinopolis'in karşısında, Boğaziçi'nin kenarında Kalkedon'a ulaşan bir sefer yapmayı başardı. Kalkedon kıyısında, Herakleios, Şahin ile bir toplantı yaptı. Herakleios'un önünde mor ihtişamına hürmeten saygıyla selam verdi. Şahin'in büyük kralın önünde elçilik yapması için samimi bir teklif en sıcak şükranla kabul edildi ve Praetorian Prefect, şehrin valisi ve patriklik kilisesinin önemli din adamlarından biri tarafından sunulan af ve barış için yakarış kabul edildi. Ancak Hüsrev'in yardımcısı, efendisinin niyetleri konusunda ciddi bir şekilde yanılmıştı:
| “ | O bir elçi değildi, o zincirlerle bağlı Herakleios'un adamıydı ki benim tahtımın ayaklarına getirilmişti. Çarmıha gerilen Tanrı'ndan hüsrana uğrayıp ve güneş ibadetine kucak açana kadar, Roma İmparatoru ile hiçbir zaman barış yapmayacağım. | ” |
Konstantinopolis Patriği I. Nikiforos'un tarihine göre Şahin, varsayımına dayanarak canlı canlı yüzüldü ve derisinde çanta yapıldı. Bununla birlikte, Şahin'in ertesi yıllarda Bizans kuvvetlerine karşı savaştığını iddia eden Günah Çıkartıcı Theofanis'in anlatımıyla çelişkilidir.
Yaklaşık ilk iki on yıl savaşta Perslerin büyük başarılara rağmen, 622'den itibaren Herakleios tarafından yönetilen Güney Kafkasya'da taze bir karşı saldırı, Bizansın talihinde kayda değer bir canlanmaya neden oldu. Herakleios, Albanya'da kışlarken, ertesi yıl için kuvvet topladı. Hüsrev, Herakleios'u Albanya'da rahatça dinlenmesinden memnun değildi. Herakleios'un güçlerini yakalamak ve yok etmek için Şahrbaraz, Şahin ve Şahraplakan'ın komutasında üç ordu gönderdi. Şahraplakan, dağ geçitlerini ele geçirmek amacıyla Sünik'e kadar toprakları geri aldı. Şahrbaraz, Herakleios'un Kafkas İberyası'ndan geri çekilmesini durdurmak için ve Şahin ise Bitlis Boğazı geçişini engellemesi için gönderildi. Pers orduları ile ayrı ayrı çatışmayı planlayan Herakleios, "Düşmanlarımızın sayısını bize rahatsız etmesine izin verme, Tanrı isterse, bir kişi on bin kişiyi takip eder" diyerek endişe duyan Lazik, Abhaz ve İberyalı müttefikleri ve askerleri ile konuştu.
Bizanslıların Şahin'in önünde geri çekildiklerini iddia eden, sahte iki asker kaçağı Şahrbaraz'a gönderildi. Pers komutanlar arasındaki kıskançlık nedeniyle Şahrbaraz, zaferin şanından pay alabilmek için orduyla birlikte acele etti. Herakleios Tigranakert'de onlarla karşı karşıya geldi ve Şahraplakan ve Şahin kuvvetlerini birbiri ardına yönlendirdi. Şahin yük katarını kaybetti ve Şahraplakan (bir kaynağa göre) öldürüldü, ancak daha sonra tekrar ortaya çıktı. Bu zaferden sonra Herakleios Arakses Nehri'ni geçti ve öbür taraftaki ovalarda kamp yaptı. Hem kendisinin hem Şahraplakan'ın ordusundan kalanlar ile Şahin, Herakleios un peşinde Şahrbaraz'a katıldı, ancak bataklıklar onları yavaşlattı. Aliovit'te Şahrbaraz askerlerini böldü, yaklaşık 6.000 askerini Herakleios pusu kurmaya gönderirken birliklerin kalanları Aliovit'te kaldı. Herakleios bunun yerine Şubat 625'te Pers ana kampında sürpriz bir gece saldırısı yaptı ve onu yok etti. Şahrbaraz, yalnızca harem, yük ve askerlerini kaybetmiş olarak neredeyse çıplak ve yalnız olarak kaçtı.
Ölümü
Şahin daha sonra Şahrbaraz ile yeniden bir araya gelerek, o yılın geri kalanında etkisiz bir sefer ile Ermenistan'da Herakleios'u gölge gibi izlediler. 626'da Hüsrev, bocalayan savaşı canlandırmak için imparatorluğun tümünden biriklerin toplanması için istisnai bir emir verdi. Şahin, çok sayıda gazi ile birlikte bu yeni askere alınanların komutasına atandı ve Herakleios'un üzerine gönderildi, fakat imparatorun kardeşi Theodorus tarafından büyük bir mağlubiyete uğradı. Üzülen Şahin hasta oldu ve Şahin'in başarısızlığından ötürü öfkelendirilen Hüsrev, tuz içinde korunmuş olarak ona gönderilen generalin cesedine kötü muamele etti.
Kaynakça
- Özel
- ^ Pourshariati 2008, s. 143
- ^ Kaegi 2003, s. 67
- ^ Dodgeon, Greatrex & Lieu 2002, s. 186
- ^ Dodgeon, Greatrex & Lieu 2002, s. 185
- ^ Kaegi 2003, s. 37
- ^ Kaegi 2003, s. 68
- ^ Dodgeon, Greatrex & Lieu 2002, s. 188
- ^ Kaegi 2003, s. 69
- ^ a b Kaegi 2003, s. 77
- ^ Kaegi 2003, s. 128
- ^ a b c Kaegi 2003, s. 129
- ^ a b c Kaegi 2003, s. 130
- ^ a b Dodgeon, Greatrex & Lieu 2002, s. 204
- Genel
- Foss, Clive (1975). "The Persians in Asia Minor and the end of antiquity". The English Historical Review. 90 (357). ss. 721-747. doi:10.1093/ehr/XC.CCCLVII.721. JSTOR 567292.
- Edward Gibbon, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, chapter 46
- Geoffrey Greatrex, Samuel N.C. Lieu, The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars, (Part II, 363–630) (London 2002)
- Kaegi, Walter E. (2003). Heraclius: Emperor of Byzantium. Cambridge University Press. ISBN . 27 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2017.
- Virasp Mehta, Causes of the Downfall of the Sassanian Empire (Palo Alto 2007)
- Pourshariati, Parvaneh (2008). Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran. Londra and New York: I.B. Tauris. ISBN . 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2017.
- Günah Çıkartıcı Theofanis, The Chronicle of Theophanes — Anni mundi 6095–6305 (A.D. 602–813), ed. Harry Turtledove (Philadelphia 1982)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sahen ya da Sahin Orta Farsca Shahen Vahumanzadagan Grekce kaynaklarda Grekce Saὴn o yaklasik 626 II Husrev doneminde 590 628 ust duzey bir Sasani generali spahbed idi uyesidir Sahin VahmanzadeganDogumBilinmiyor Sasani ImparatorluguOlum626 Guney KafkasyaBagliligiSasani ImparatorluguHizmet yillari590 626RutbesiSpahbedCatisma savaslariBizans Sasani Savasi 602 628 Hayati611 ile 624 arasi Suriye Anadolu Ermenistan ve Mezopotamya iceren sefer haritasi Bizans Sasani Savasi 602 628 patlak verdikten sonra 602 yilinda Guney Kafkasya da bulunan Bizans topraklarini istila eden kuvvetleri komuta etmesi nedeniyle kendisinden ilk kez bahsedilmistir orada 607 8 yilinda Theodosiopolis gunumuzde Erzurum yakinlarinda Domentziolus a karsi bir muharebeyi kazanmistir Bizans kuvvetlerinin o bolgeden surulmesinden sonra 611 de Sahin Caesarea yi ele gecirerek Anadolu ya dogru ilerledi Orada Phocas in damadi Priscus onlarin sehirde mahsur kalmalarina neden olan bir yil surecek bir kusatmaya basladi Bununla birlikte Sahin in birlikleri Priscus un ablukasindan kurtuldu ve Caesarea yi yaktilar bu Herakleios u hosnutsuzluguna neden oldu 613 te Bizans saldirilari Suriye de yogunlasti ancak Sahin ve Sahrbaraz in birlesik Pers ordulari Antakya yakinlarindaki Herakleios u yendi Bu zaferden sonra Persler sehri yagmaladi Antakya Patrigini oldurdu ve bircok vatandasi sinir disi ettiler Bizans kuvvetleri bolgeyi Antakya nin hemen kuzeyinde Gulek Bogazi nda savunmaya calisirlarken baslangicta bazi basarilarina ragmen tekrar yenildiler Persler daha sonra Tarsus u ve Kilikya ovasini ele gecirdiler Bu yenilgi Bizans Imparatorlugu nu ikiye bolmus Konstantinopolis ile Anadolu nun Suriye Filistin Misir ve Afrika Eksarhligi ile arasindaki kara yolu baglantisini koparmistir 614 yilinda Sahin Anadolu yu uctan uca gecerek Konstantinopolis in karsisinda Bogazici nin kenarinda Kalkedon a ulasan bir sefer yapmayi basardi Kalkedon kiyisinda Herakleios Sahin ile bir toplanti yapti Herakleios un onunde mor ihtisamina hurmeten saygiyla selam verdi Sahin in buyuk kralin onunde elcilik yapmasi icin samimi bir teklif en sicak sukranla kabul edildi ve Praetorian Prefect sehrin valisi ve patriklik kilisesinin onemli din adamlarindan biri tarafindan sunulan af ve baris icin yakaris kabul edildi Ancak Husrev in yardimcisi efendisinin niyetleri konusunda ciddi bir sekilde yanilmisti O bir elci degildi o zincirlerle bagli Herakleios un adamiydi ki benim tahtimin ayaklarina getirilmisti Carmiha gerilen Tanri ndan husrana ugrayip ve gunes ibadetine kucak acana kadar Roma Imparatoru ile hicbir zaman baris yapmayacagim 624 625 ve 627 628 Anadolu Ermenistan ve Mezopotamya iceren sefer haritasi Konstantinopolis Patrigi I Nikiforos un tarihine gore Sahin varsayimina dayanarak canli canli yuzuldu ve derisinde canta yapildi Bununla birlikte Sahin in ertesi yillarda Bizans kuvvetlerine karsi savastigini iddia eden Gunah Cikartici Theofanis in anlatimiyla celiskilidir Yaklasik ilk iki on yil savasta Perslerin buyuk basarilara ragmen 622 den itibaren Herakleios tarafindan yonetilen Guney Kafkasya da taze bir karsi saldiri Bizansin talihinde kayda deger bir canlanmaya neden oldu Herakleios Albanya da kislarken ertesi yil icin kuvvet topladi Husrev Herakleios u Albanya da rahatca dinlenmesinden memnun degildi Herakleios un guclerini yakalamak ve yok etmek icin Sahrbaraz Sahin ve Sahraplakan in komutasinda uc ordu gonderdi Sahraplakan dag gecitlerini ele gecirmek amaciyla Sunik e kadar topraklari geri aldi Sahrbaraz Herakleios un Kafkas Iberyasi ndan geri cekilmesini durdurmak icin ve Sahin ise Bitlis Bogazi gecisini engellemesi icin gonderildi Pers ordulari ile ayri ayri catismayi planlayan Herakleios Dusmanlarimizin sayisini bize rahatsiz etmesine izin verme Tanri isterse bir kisi on bin kisiyi takip eder diyerek endise duyan Lazik Abhaz ve Iberyali muttefikleri ve askerleri ile konustu Bizanslilarin Sahin in onunde geri cekildiklerini iddia eden sahte iki asker kacagi Sahrbaraz a gonderildi Pers komutanlar arasindaki kiskanclik nedeniyle Sahrbaraz zaferin sanindan pay alabilmek icin orduyla birlikte acele etti Herakleios Tigranakert de onlarla karsi karsiya geldi ve Sahraplakan ve Sahin kuvvetlerini birbiri ardina yonlendirdi Sahin yuk katarini kaybetti ve Sahraplakan bir kaynaga gore olduruldu ancak daha sonra tekrar ortaya cikti Bu zaferden sonra Herakleios Arakses Nehri ni gecti ve obur taraftaki ovalarda kamp yapti Hem kendisinin hem Sahraplakan in ordusundan kalanlar ile Sahin Herakleios un pesinde Sahrbaraz a katildi ancak batakliklar onlari yavaslatti Aliovit te Sahrbaraz askerlerini boldu yaklasik 6 000 askerini Herakleios pusu kurmaya gonderirken birliklerin kalanlari Aliovit te kaldi Herakleios bunun yerine Subat 625 te Pers ana kampinda surpriz bir gece saldirisi yapti ve onu yok etti Sahrbaraz yalnizca harem yuk ve askerlerini kaybetmis olarak neredeyse ciplak ve yalniz olarak kacti OlumuSahin daha sonra Sahrbaraz ile yeniden bir araya gelerek o yilin geri kalaninda etkisiz bir sefer ile Ermenistan da Herakleios u golge gibi izlediler 626 da Husrev bocalayan savasi canlandirmak icin imparatorlugun tumunden biriklerin toplanmasi icin istisnai bir emir verdi Sahin cok sayida gazi ile birlikte bu yeni askere alinanlarin komutasina atandi ve Herakleios un uzerine gonderildi fakat imparatorun kardesi Theodorus tarafindan buyuk bir maglubiyete ugradi Uzulen Sahin hasta oldu ve Sahin in basarisizligindan oturu ofkelendirilen Husrev tuz icinde korunmus olarak ona gonderilen generalin cesedine kotu muamele etti KaynakcaOzel Pourshariati 2008 s 143 Kaegi 2003 s 67 Dodgeon Greatrex amp Lieu 2002 s 186 Dodgeon Greatrex amp Lieu 2002 s 185 Kaegi 2003 s 37 Kaegi 2003 s 68 Dodgeon Greatrex amp Lieu 2002 s 188 Kaegi 2003 s 69 a b Kaegi 2003 s 77 Kaegi 2003 s 128 a b c Kaegi 2003 s 129 a b c Kaegi 2003 s 130 a b Dodgeon Greatrex amp Lieu 2002 s 204 GenelFoss Clive 1975 The Persians in Asia Minor and the end of antiquity The English Historical Review 90 357 ss 721 747 doi 10 1093 ehr XC CCCLVII 721 JSTOR 567292 Edward Gibbon The History of the Decline and Fall of the Roman Empire chapter 46 Geoffrey Greatrex Samuel N C Lieu The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars Part II 363 630 London 2002 Kaegi Walter E 2003 Heraclius Emperor of Byzantium Cambridge University Press ISBN 0 521 81459 6 27 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2017 Virasp Mehta Causes of the Downfall of the Sassanian Empire Palo Alto 2007 Pourshariati Parvaneh 2008 Decline and Fall of the Sasanian Empire The Sasanian Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran Londra and New York I B Tauris ISBN 978 1 84511 645 3 4 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2017 Gunah Cikartici Theofanis The Chronicle of Theophanes Anni mundi 6095 6305 A D 602 813 ed Harry Turtledove Philadelphia 1982