Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şam olayı, 1840'ta Yahudilere atılan kan iftirasının ardından patlak veren hadisedir.
Ön bilgi
Osmanlı hakimiyetinde Hristiyan ve Yahudiler zimmi statüsündeydi ve dini vecibelerini yerine getirme hakları tanınmıştı. Buna karşılık olarak, Müslümanlara kıyasla daha düşük yasal ve sosyal statüleri olduğunu kabul edip vergi ödemek zorundaydılar. 1831-32'de Suriye, Kavalalı Mehmet Ali Paşa ile Mısır'ın hakimiyetine girdi. Rivayete göre, Mehmet Ali, Fransa'nın başı çektiği Avrupa güçlerinin müsamahasıyla iktidardaydı ve bu sebeple Hristiyanların hakları arttırıldı. Bu durum, Müslümanlar içinde gayri-müslüm nüfusa karşı kin duygusunu abarttı. Yahudiler ile Hristiyanlar arasındaki ekonomik mücadele sebebiyle bu iki dini grup Müslüman çoğunluğu kendi safhına çekmeye çalıştı. Şam Hristiyanları, kadının kendilerine olan acımasız tavırlarından dolayı şikayetçi oldular. Osmanlıların 1840'ta Suriye'ye geri dönmesiyle fazladan Müslüman şiddetine maruz kalmaktan korkan Hristiyanlar, aralarında Fransiskanlar ve Kapuçinlerin de olduğu Katolik rahiplerin yardımına sığındılar. Söylentiye göre, Avrupa'daki kan iftirası mitini bölgeye bu rahipler beraberinde getirmiştir.
Olaylar ve tutuklamalar
Şam Fransiskan manastırının başrahibi Sardinya kökenli Fransız vatandaşı Thomas, uşağıyla birlikte 5 Şubat 1840'ta ortadan kayboldu. Tıpla uğraşan bu rahip, Yahudi, Hristiyan ve Müslüman mahallelerinde iyi tanınıyordu. Kaybolmasından birkaç gün önce, İslâm peygamberi Muhammed'e hakaretten, bir Türk katırcı ile tartışmış ve katırcının "Hristiyan köpeği benim ellerimle ölsün" dediği rivayet edilmiştir.
Thomas'ın kaybolması üzerine, Hristiyan tüccar ve danışmanları Yahudilere tercih eden ve Farhi ailesi gibi Yahudi ailelerden ziyade Hristiyanların ekonomik anlamda güçlenmesini isteyen Şam'ın Fransız elçisi Ratti Menton, Yahudi mahallelerinde inceleme yapıp rahibin kaybolmasının ardında Yahudi parmağı olduğu iması yarattı. Fransız hükûmeti ve Mısırlı Paşa Mehmet Ali ile ilişkilerini bozmak istemeyen bölgenin valisi Şerif Paşa'nın tavırları, bu suçlamaları daha da kökleştirdi. Yahudi berber Negrin ve aralarında Joseph Lañado, Moses Abulafia, Rabi Jacob Antebi ve Farhi ailesinin fertleri bulunan dönemin ünlü Yahudilerinden sekiz kişiye işkence yapılarak suçları itiraf ettirilince bu Yahudiler hapse atılıp işkence gördü. Önce dişleri ve sakalları çekildi ardından da altınlar sunularak hayali suçu üstlenmeleri teklif edildi. Çelimsiz yaşlı biri olan Lanado bu işkenceler sonucu öldü. Moses Abulafia, işkenceden kurtulmak için Müslümanlığı seçti.
Şerif Paşa ve Ratti Menton uydurma suçlamaları arttırdı. Bir yandan Ratti Menton kan iftiralarını Fransızca ve Arapça yayınlarken öte yandan Şerif Paşa, üstadı Mehmet Ali'ye Rahip Tomas'ın katillerinin öldürülmesine izin vermesi için mektup yazdı.
Bu sırada halk yağmalayıp Toraları yok etti.
Bu olay, Suriye'deki Yahudiler ile Hristiyanlar arasındaki gerginliğin bir örneğidir. Özellikle Tanzimat dönemi başta olmak üzere genelde Yahudiler, Hristiyanlara oranla Müslüman komşularıyla daha iyi ilişkiler içerisindeydi. Arada bir anti-Yahudi olaylar olduysa da topluluklar arasında en çok çatışma Müslümanlarla Hristiyanlar ve Hristiyanlarla Dürzüler arasında oldu.
Protestolar ve görüşmeler
Mısırlı Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın oğlu Kavalalı İbrahim Paşa'ya rapor veren Avusturya'nın Halep elçisi Eliahu Picotto'nun çabalarıyla bu olay uluslararası platformda yankı uyandırdı ve inceleme başlattıldı. Aralarında Britanyalı Lord Palmerston gibi batılı güçlerin etkisiyle Moses Montefiore, Fransız avukat Adolphe Crémieux, Avusturya elçisi Merlatto, misyoner John Nicolayson ve Solomon Munk'tan oluşan bir delege, Suriye lideri Mehmet Ali Paşa'yla konuyu görüşmek üzere gönderildi.
İskenderiye'deki görüşme 4 Ağustos'tan 28 Ağustosa kadar sürdü ve sonuç olarak 13 tutukludan hayatta kalan 9 kişinin suçsuz olduğu kanaatine varılıp bu kişiler şartsız tahliye edildi. Ardından, Montefiore İstanbul'a gidip I. Abdülmecid'i kan iftiralarına karşı önlem alması ve bir ferman yayınlaması için ikna etti:
"Biz, Yahudi ulusunu... azıcık bile doğruluğu olmayan şeylerle işkence edip gücendiremeyiz..."
Bu sırada Amerikan Yahudi cemaatlerince bir ilke imza atıldı. Amerikan Yahudilerinden 15,000 kişi altı şehirde dindaşları için protestoda bulundular. "Amerikan Yahudi hayatında ilk defa Yahudiler... zorluk altındaki diaspora Yahudilerine politik destek için örgütlendiler." Amerika'daki göçmen topluluklar içinde ilk defa Yahudiler, yurtdışındaki bir topluluk adında hükûmetin yardım etmesi için çağrıda bulundu; dış politikaya karışıp baskı yapmadan Başkan Van Buren'den protesto etmesi için talepte bulundular. Mısır'ın ABD temsilcisi bu protestoları dile getirdi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Harel, Yaron (15 Nisan 2009). "What are the origins of Muslim anti-Semitism?". . 27 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2009.
- ^ [Moshe Ma'oz, "Communal Conflicts in Ottoman Syria during the Reform Era: The Role of Political and Economic Factors" in Christians and Jews in the Ottoman Empire, Vol. II: Arabic-Speaking Lands, edited by Benjamin Braude and Bernard Lewis (New York: Holmes & Meier Publishers, Inc., 1982), p. 91-101. [1] 22 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Damascus Affair", Deutsch and Franco (authors), JewishEncyclopedia.com
- ^ , A History of the Jews, p.366
- ^ Alexander DeConde, Ethnicity, Race, and American Foreign Policy: A History 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p.52
Notlar
- Frankel, Jonathan: The Damascus Affair: 'Ritual Murder', Politics, and the Jews in 1840 (Cambridge University Press, 1997) (Review 12 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- Florence, Ronald: Blood Libel. The Damascus Affair of 1840 (University of Wisconsin Press, 2004) ()
- Damascus affair 22 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . article by and M. Franco in the Jewish Encyclopedia (1911 ed.)
- (jewishgates.com)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sam olayi 1840 ta Yahudilere atilan kan iftirasinin ardindan patlak veren hadisedir On bilgiOsmanli hakimiyetinde Hristiyan ve Yahudiler zimmi statusundeydi ve dini vecibelerini yerine getirme haklari taninmisti Buna karsilik olarak Muslumanlara kiyasla daha dusuk yasal ve sosyal statuleri oldugunu kabul edip vergi odemek zorundaydilar 1831 32 de Suriye Kavalali Mehmet Ali Pasa ile Misir in hakimiyetine girdi Rivayete gore Mehmet Ali Fransa nin basi cektigi Avrupa guclerinin musamahasiyla iktidardaydi ve bu sebeple Hristiyanlarin haklari arttirildi Bu durum Muslumanlar icinde gayri muslum nufusa karsi kin duygusunu abartti Yahudiler ile Hristiyanlar arasindaki ekonomik mucadele sebebiyle bu iki dini grup Musluman cogunlugu kendi safhina cekmeye calisti Sam Hristiyanlari kadinin kendilerine olan acimasiz tavirlarindan dolayi sikayetci oldular Osmanlilarin 1840 ta Suriye ye geri donmesiyle fazladan Musluman siddetine maruz kalmaktan korkan Hristiyanlar aralarinda Fransiskanlar ve Kapucinlerin de oldugu Katolik rahiplerin yardimina sigindilar Soylentiye gore Avrupa daki kan iftirasi mitini bolgeye bu rahipler beraberinde getirmistir Olaylar ve tutuklamalarSam Fransiskan manastirinin basrahibi Sardinya kokenli Fransiz vatandasi Thomas usagiyla birlikte 5 Subat 1840 ta ortadan kayboldu Tipla ugrasan bu rahip Yahudi Hristiyan ve Musluman mahallelerinde iyi taniniyordu Kaybolmasindan birkac gun once Islam peygamberi Muhammed e hakaretten bir Turk katirci ile tartismis ve katircinin Hristiyan kopegi benim ellerimle olsun dedigi rivayet edilmistir Thomas in kaybolmasi uzerine Hristiyan tuccar ve danismanlari Yahudilere tercih eden ve Farhi ailesi gibi Yahudi ailelerden ziyade Hristiyanlarin ekonomik anlamda guclenmesini isteyen Sam in Fransiz elcisi Ratti Menton Yahudi mahallelerinde inceleme yapip rahibin kaybolmasinin ardinda Yahudi parmagi oldugu imasi yaratti Fransiz hukumeti ve Misirli Pasa Mehmet Ali ile iliskilerini bozmak istemeyen bolgenin valisi Serif Pasa nin tavirlari bu suclamalari daha da koklestirdi Yahudi berber Negrin ve aralarinda Joseph Lanado Moses Abulafia Rabi Jacob Antebi ve Farhi ailesinin fertleri bulunan donemin unlu Yahudilerinden sekiz kisiye iskence yapilarak suclari itiraf ettirilince bu Yahudiler hapse atilip iskence gordu Once disleri ve sakallari cekildi ardindan da altinlar sunularak hayali sucu ustlenmeleri teklif edildi Celimsiz yasli biri olan Lanado bu iskenceler sonucu oldu Moses Abulafia iskenceden kurtulmak icin Muslumanligi secti Serif Pasa ve Ratti Menton uydurma suclamalari arttirdi Bir yandan Ratti Menton kan iftiralarini Fransizca ve Arapca yayinlarken ote yandan Serif Pasa ustadi Mehmet Ali ye Rahip Tomas in katillerinin oldurulmesine izin vermesi icin mektup yazdi Bu sirada halk yagmalayip Toralari yok etti Bu olay Suriye deki Yahudiler ile Hristiyanlar arasindaki gerginligin bir ornegidir Ozellikle Tanzimat donemi basta olmak uzere genelde Yahudiler Hristiyanlara oranla Musluman komsulariyla daha iyi iliskiler icerisindeydi Arada bir anti Yahudi olaylar olduysa da topluluklar arasinda en cok catisma Muslumanlarla Hristiyanlar ve Hristiyanlarla Durzuler arasinda oldu Protestolar ve gorusmelerMisirli Kavalali Mehmet Ali Pasa nin oglu Kavalali Ibrahim Pasa ya rapor veren Avusturya nin Halep elcisi Eliahu Picotto nun cabalariyla bu olay uluslararasi platformda yanki uyandirdi ve inceleme baslattildi Aralarinda Britanyali Lord Palmerston gibi batili guclerin etkisiyle Moses Montefiore Fransiz avukat Adolphe Cremieux Avusturya elcisi Merlatto misyoner John Nicolayson ve Solomon Munk tan olusan bir delege Suriye lideri Mehmet Ali Pasa yla konuyu gorusmek uzere gonderildi Iskenderiye deki gorusme 4 Agustos tan 28 Agustosa kadar surdu ve sonuc olarak 13 tutukludan hayatta kalan 9 kisinin sucsuz oldugu kanaatine varilip bu kisiler sartsiz tahliye edildi Ardindan Montefiore Istanbul a gidip I Abdulmecid i kan iftiralarina karsi onlem almasi ve bir ferman yayinlamasi icin ikna etti Biz Yahudi ulusunu azicik bile dogrulugu olmayan seylerle iskence edip gucendiremeyiz Bu sirada Amerikan Yahudi cemaatlerince bir ilke imza atildi Amerikan Yahudilerinden 15 000 kisi alti sehirde dindaslari icin protestoda bulundular Amerikan Yahudi hayatinda ilk defa Yahudiler zorluk altindaki diaspora Yahudilerine politik destek icin orgutlendiler Amerika daki gocmen topluluklar icinde ilk defa Yahudiler yurtdisindaki bir topluluk adinda hukumetin yardim etmesi icin cagrida bulundu dis politikaya karisip baski yapmadan Baskan Van Buren den protesto etmesi icin talepte bulundular Misir in ABD temsilcisi bu protestolari dile getirdi Ayrica bakinizSuriye deki Yahudilerin tarihi Suriye Yahudileri Islam hakimiyeti altindaki Yahudilerin tarihi Kan iftirasi Rodos kan iftirasiKaynakca Harel Yaron 15 Nisan 2009 What are the origins of Muslim anti Semitism 27 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2009 Moshe Ma oz Communal Conflicts in Ottoman Syria during the Reform Era The Role of Political and Economic Factors in Christians and Jews in the Ottoman Empire Vol II Arabic Speaking Lands edited by Benjamin Braude and Bernard Lewis New York Holmes amp Meier Publishers Inc 1982 p 91 101 1 22 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Damascus Affair Deutsch and Franco authors JewishEncyclopedia com A History of the Jews p 366 Alexander DeConde Ethnicity Race and American Foreign Policy A History 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 52NotlarFrankel Jonathan The Damascus Affair Ritual Murder Politics and the Jews in 1840 Cambridge University Press 1997 ISBN 0 521 48396 4 Review 12 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Florence Ronald Blood Libel The Damascus Affair of 1840 University of Wisconsin Press 2004 ISBN 0 299 20280 1 Damascus affair 22 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde article by and M Franco in the Jewish Encyclopedia 1911 ed jewishgates com