Ebu Bekir Muhammed bin Râik (ö. 13 Şubat 942), genellikle sadece İbn Râik olarak bilinir, Abbasi Halifeliği'nin üst düzey bir yetkilisiydi ve halifelik hükümetinin zayıflığını kullanarak 936 yılında halifeliğin ilk Emîrü’l Ümerâ ("komutanların komutanı", generalissimo ve fiili naip) olmuştur. 938 yılında rakip Türk askeri liderleri tarafından tahttan indirilmiş, 941 yılında görevi geri almış ve Şubat 942'deki suikasta kadar bu görevi sürdürmüştür.
İbn Râik | |
---|---|
Abbâsî Halifeliği Emîrü’l Ümerâ | |
Görev süresi 21 Eylül 941 - 13 Şubat 942 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | Ebû Abdullah el-Berîdî (Abbâsî veziri olarak) |
Görev süresi 10 Kasım 936 - 9 Eylül 938 | |
Yerine geldiği | (Abbâsî veziri olarak) |
Yerine gelen | Baykam |
Kişisel bilgiler | |
Ölüm | 13 Şubat 942 |
Hayatı
Erken kariyer
İbn Râik'in babası Hazar kökenliydi ve Halife Mutazıd’ın (h. 892-902) hükümdarlığı sırasında askeri subayı olarak görev yaptmıştır. Kardeşi İbrahim ile birlikte İbn Râik, başkomutan Mu'nis el-Muzaffar'ın himayesindeydi. Halife Muktedir'e (h. 908-932) karşı Mart 929'da gerçekleştirilen başarısız darbe girişiminden sonra, iki kardeş onun sayesinde emniyet müdürü (sahib-üs-şurta) görevine atandılar, makam önceki görevli 'un da komploya dahil olması nedeniyle boştu. Bir yıl sonra yerlerine Muhammed bin Yakut getirildi.
Mu'nis'ten ayrılma ve Muktedir'in ölümü
Mu'nis 931'de hükümetin tam kontrolünü ele geçirdiğinde, halifenin gözdelerini görevden aldı ve yine ortaklaşa olarak Muhammed ve İbrahim'i halifenin mabeyincileri (hajib) olarak atadı. Bu pozisyonu Muktedir üzerinde önemli bir etki elde etmek için kullandılar ve böylece patronları Mu'nis'e olan bağımlılıklarını ve sadakatlerini azalttılar: Halifelik hizbi el-Hüseyin bin Kasım'ın vezir olarak atanmasıyla Mu'nis üzerinde üstünlük kazandığında, iki kardeş Mu'nis'in onları görevden almayı düşündüğüne dair bir söylenti duyulduktan sonra hızla bağlılıklarını değiştirdiler.
Mu'nis'in Bağdat'tan ayrılmasının ardından iki kardeş, kendisiyle yakınlaşmaya karşı çıkan Muhammed bin Yakut'un tarafına geçtiler ve Muktedir'i, generalin zorla Bağdat'a dönmesine karşı çıkmaya çağırdılar. Muktedir, uzun süre onlar ile vezir el-Fadl bin Cafer bin el-Furat ve halifenin nüfuzlu kuzeni etrafındaki hizip arasında gidip geldi; bu hizipler uzlaşmadan yanaydı. Mu'nis Bağdat'a yürüdüğünde, Halife onunla karşılaşmak için yola çıktı ve çıkan çatışmada öldürüldü. Böylece Mu'nis, tartışmasız bir şekilde halifeliğin kral yapıcısı ve diktatörü olarak ortaya çıktı.
Makama dönüş
Mu'nis'in zaferi ve Kahir'in (h. 932-934), Muhammed ve kardeşi, Mu'nis'e karşı çıkan diğer saray üyeleriyle birlikte Bağdat'ı terk ettiler. Ancak Râik'in iki oğlu kısa süre sonra geri dönmeye ikna oldular çünkü Muhammed'e Basra valiliği teklif edildi. Böylece tekrar gözde oldu, Râzî'nin (h. 934-940) tahta çıkmasıyla Vasıt valiliğini elde etti.
Sık sık gerçekleşen darbeler ve Hilafet'in kontrolü için yapılan şiddetli mücadeleler, bu dönemde merkezî hükümeti büyük ölçüde zayıflatmıştı. Mağrip ve Horasan üzerindeki etkin kontrol uzun zamandır kaybolmuştu, ancak şimdi Irak'a daha yakın eyaletlerde özerk yerel hanedanlıklar ortaya çıktı: Mısır ve Suriye İhşîdîler tarafından yönetiliyordu, Hamdânîler Cezire'nin (Yukarı Mezopotamya'da Dicle ve Fırat arasında kalan "ada" ovası) kontrolünü ele geçirmişti; İran'ın büyük kısmı ise aralarında Büveyhîlerin de yer aldığı Deylemli savaş ağaları tarafından yönetiliyordu. Hatta Irak'ta bile halife hükümetinin otoritesi sorgulanıyordu. Böylece güneyde, Basra çevresinde, Ebû Abdullah el-Berîdî yönetimindeki Berîdî ailesi kendi hakimiyet alanını kurdu, çoğunlukla vergi gelirlerini Bağdat'a göndermeyi reddetti ve Fars'ın Büveyhileriyle temaslar kurdu.
İlk emirliği ve çöküşü
Bu parçalanma ortamında İbn Râik de eyaletinin gelirini Bağdat'a göndermeyi reddetti. Halifenin veziri İbn Mukla, merkezi kontrolü yeniden sağlamaya çalıştı ancak 935'te Hamdaniler'e karşı düzenlediği sefer kalıcı bir sonuç elde edemedi ve bir sonraki baharda İbn Râik'e karşı düzenlediği sefer de başarısızlıkla sonuçlandı ve kendisi tutuklandı.
Râzî, 935'te böyle bir teklifi reddetmiş olmasına rağmen, şimdi destek için İbn Ra'ık'a yönelmek zorundaydı. Böylece İbn Râik 936 yılında Bağdat'a geldi ve Emîrü’l Ümerâ ("komutanların komutanı") unvanıyla halifelik yönetimini fiilen ele geçirdi. Bu görev, ordunun genel komutasını ve bugüne kadar vezirin yetki alanı içinde olan sivil yönetimin denetimini içeriyordu. Halife, devlet işlerinde söz sahibi olmaktan mahrum bırakıldı ve tamamen sembolik bir role büründürüldü.
İbn Râik rejiminin temel direkleri, eski Merdâvîc komutanları olan Baykam ve Tüzün komutasındaki Türk birlikleriydi. İbn Râik kendi konumunu güvence altına almak için eski halife muhafızları olan Hucariyye'yi katletti ve Abbasi hanedanına hala sadık olan son birlikleri yok etti. Ancak İbn Râik'in otoritesi, başlangıçta iktidara gelmesini destekleyen Ahvaz'daki Berîdîler ile anlaşmazlığa düşmesiyle kısa sürede zayıfladı. Onları eyaletlerinden mahrum etmeye çalıştığında, Büveyhiler ile temaslarını yeniden kurdular. Son olarak, onun düşüşüne yol açan şey Türk askeri arasındaki hoşnutsuzluktu: Baykam komutasındaki Türkler ona karşı ayaklandı ve kısa bir mücadeleden sonra Baykam, Eylül 938'de yeni Emîrü’l Ümerâ oldu, İbn Râik ise Diyar Mudar'ı yönetmek üzere gönderildi.
Baykam ile İbn Râik arasındaki mücadelenin uzun vadeli ve felaketle sonuçlanan bir sonucu oldu: İbn Râik, Baykam'ın Bağdat'a doğru ilerlemesini engellemeye çalışırken, kırsal bölgeyi sular altında bırakmak amacıyla Nehrevan Kanalı'nın kapatılmasını emretti. Bu eylem İbn Ra'iq'e fayda sağlamadı, ancak kanal, Sawad'ın eski sulama sisteminde merkezi bir rol oynadığından, yerel tarıma yüzyıllar boyunca ciddi zarar verdi.Hugh N. Kennedy'nin yazdığı gibi, "Nehrevan Kanalı'nın delinmesi, o dönemde yaygın bir olgunun en dramatik örneğiydi; ve tıpkı Marib Barajı'nın delinmesinin İslam öncesi Güney Arabistan'ın refahının sonu olması gibi, Abbasi iktidarının sonunun simgesiydi".
İkinci emirliği ve ölümü
Baykam, Nisan 941'deki ölümüne kadar Emîrü’l Ümerâ olarak kaldı. Baykam'ın beklenmedik ölümü, Bağdat'ta bir güç boşluğu yarattı; Daylamlılar ile Türk kuvvetleri arasındaki anlaşmazlıklar, Deylamlıları yenilen Ebû Abdullah el-Berîdî'ye katılmaya yöneltti; ikincilerin çoğu ise kuzeye, Musul'a kaçtı ve oradan Şam'daki İbn Râik'e katıldı. Berîdîler Bağdat'ı kısa bir süreliğine ele geçirdiler, ancak askerlerinin isyanı onları kovdu ve Kurankij adlı Deylem şefi Emîrü’l Ümerâ oldu. Muttaki, Kurankij'e karşı yardım için İbn Râik'e başvurdu. İbn Râik, Bağdat'a yürüdü ve Kurankij'i etkisiz hale getirip hapse atmayı başardı. Daylamlılar onun dayanağıydı ve katledildiler ve İbn Râik 23 Eylül'de Emîrü’l Ümerâ olarak yeniden atandı.
Ancak, 942'nin başlarında Hamdanid prensi Nasırü'd Devle'nin emriyle suikasta uğradığı için uzun süre bundan yararlanamadı; Nasırü'd Devle kısa süre sonra onun yerine Emîrü’l Ümerâ oldu.
Ailesi
İbn Râik, Irak bürokratik hanedanının varisi ve Mısır'daki İhşidî hanedanının uzun süreli veziri ola] Cafer İbn el-Furat'ın kız kardeşiyle evliydi. Oğulları Muzahim başlangıçta İhşidî sarayında rehin tutuluyordu, ancak daha sonra İhşidî ordusunda kıdemli bir komutan oldu ve bir İhşidî prensesiyle evlenmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d Donohue 2003, s. 9.
- ^ a b c d e f g h i Sourdel 1971, s. 902.
- ^ a b c d Bowen 1928, s. 291.
- ^ Bowen 1928, ss. 281–286.
- ^ Bowen 1928, s. 299.
- ^ Bowen 1928, ss. 311–312.
- ^ Bowen 1928, ss. 317–318.
- ^ Bowen 1928, ss. 318–321.
- ^ Bowen 1928, ss. 326, 345.
- ^ a b Kennedy 2004, s. 194.
- ^ Kennedy 2004, ss. 194–195.
- ^ a b c Kennedy 2004, s. 195.
- ^ Kennedy 2004, ss. 195, 197, 204.
- ^ a b Kennedy 2004, s. 197.
- ^ Amedroz & Margoliouth 1921, ss. 9–10.
- ^ Bowen 1928, ss. 365–366.
- ^ Bowen 1928, ss. 366–367.
- ^ Amedroz & Margoliouth 1921, ss. 13–14, 20–21.
- ^ Bowen 1928, ss. 370–371.
- ^ Amedroz & Margoliouth 1921, ss. 15–18.
- ^ Bowen 1928, s. 373.
- ^ Amedroz & Margoliouth 1921, ss. 20–24.
- ^ Kennedy 2004, ss. 195–196.
- ^ Bianquis 1972, s. 58.
- Genel
- ; Margoliouth, David S., (Ed.) (1921). The Eclipse of the 'Abbasid Caliphate. Original Chronicles of the Fourth Islamic Century, Vol. V: The concluding portion of The Experiences of Nations by Miskawaihi, Vol. II: Reigns of Muttaqi, Mustakfi, Muzi and Ta'i. Oxford: Basil Blackwell.
- Bianquis, Thierry (1972). "La prise de pouvoir par les Fatimides en Égypte (357‑363/968‑974)" [The Seizure of Power by the Fatimids in Egypt (357–363/968–974)]. Annales Islamologiques (Fransızca). Cilt XI. ss. 49-108. doi:10.3406/anisl.1972.950.
- Bowen, Harold (1928). İngilizce. Cambridge: Cambridge University Press. OCLC 386849.
- Donohue, John J. (2003). The Buwayhid Dynasty in Iraq 334 H./945 to 403 H./1012: Shaping Institutions for the Future (İngilizce). Leiden and Boston: Brill. ISBN .
- Kennedy, Hugh (2016). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (İngilizce) (Second bas.). Oxford ve New York: Routledge. ISBN .
- (1971). "Ibn Rāʾiḳ". Lewis, B.; ; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume III: H–Iram (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. s. 902. OCLC 495469525.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ebu Bekir Muhammed bin Raik o 13 Subat 942 genellikle sadece Ibn Raik olarak bilinir Abbasi Halifeligi nin ust duzey bir yetkilisiydi ve halifelik hukumetinin zayifligini kullanarak 936 yilinda halifeligin ilk Emiru l Umera komutanlarin komutani generalissimo ve fiili naip olmustur 938 yilinda rakip Turk askeri liderleri tarafindan tahttan indirilmis 941 yilinda gorevi geri almis ve Subat 942 deki suikasta kadar bu gorevi surdurmustur Ibn RaikAbbasi Halifeligi Emiru l UmeraGorev suresi 21 Eylul 941 13 Subat 942Yerine geldigiYerine gelen Ebu Abdullah el Beridi Abbasi veziri olarak Gorev suresi 10 Kasim 936 9 Eylul 938Yerine geldigi Abbasi veziri olarak Yerine gelen BaykamKisisel bilgilerOlum 13 Subat 942HayatiErken kariyer Ibn Raik in babasi Hazar kokenliydi ve Halife Mutazid in h 892 902 hukumdarligi sirasinda askeri subayi olarak gorev yaptmistir Kardesi Ibrahim ile birlikte Ibn Raik baskomutan Mu nis el Muzaffar in himayesindeydi Halife Muktedir e h 908 932 karsi Mart 929 da gerceklestirilen basarisiz darbe girisiminden sonra iki kardes onun sayesinde emniyet muduru sahib us surta gorevine atandilar makam onceki gorevli un da komploya dahil olmasi nedeniyle bostu Bir yil sonra yerlerine Muhammed bin Yakut getirildi Mu nis ten ayrilma ve Muktedir in olumu Mu nis 931 de hukumetin tam kontrolunu ele gecirdiginde halifenin gozdelerini gorevden aldi ve yine ortaklasa olarak Muhammed ve Ibrahim i halifenin mabeyincileri hajib olarak atadi Bu pozisyonu Muktedir uzerinde onemli bir etki elde etmek icin kullandilar ve boylece patronlari Mu nis e olan bagimliliklarini ve sadakatlerini azalttilar Halifelik hizbi el Huseyin bin Kasim in vezir olarak atanmasiyla Mu nis uzerinde ustunluk kazandiginda iki kardes Mu nis in onlari gorevden almayi dusundugune dair bir soylenti duyulduktan sonra hizla bagliliklarini degistirdiler Mu nis in Bagdat tan ayrilmasinin ardindan iki kardes kendisiyle yakinlasmaya karsi cikan Muhammed bin Yakut un tarafina gectiler ve Muktedir i generalin zorla Bagdat a donmesine karsi cikmaya cagirdilar Muktedir uzun sure onlar ile vezir el Fadl bin Cafer bin el Furat ve halifenin nufuzlu kuzeni etrafindaki hizip arasinda gidip geldi bu hizipler uzlasmadan yanaydi Mu nis Bagdat a yurudugunde Halife onunla karsilasmak icin yola cikti ve cikan catismada olduruldu Boylece Mu nis tartismasiz bir sekilde halifeligin kral yapicisi ve diktatoru olarak ortaya cikti Makama donus Mu nis in zaferi ve Kahir in h 932 934 Muhammed ve kardesi Mu nis e karsi cikan diger saray uyeleriyle birlikte Bagdat i terk ettiler Ancak Raik in iki oglu kisa sure sonra geri donmeye ikna oldular cunku Muhammed e Basra valiligi teklif edildi Boylece tekrar gozde oldu Razi nin h 934 940 tahta cikmasiyla Vasit valiligini elde etti Sik sik gerceklesen darbeler ve Hilafet in kontrolu icin yapilan siddetli mucadeleler bu donemde merkezi hukumeti buyuk olcude zayiflatmisti Magrip ve Horasan uzerindeki etkin kontrol uzun zamandir kaybolmustu ancak simdi Irak a daha yakin eyaletlerde ozerk yerel hanedanliklar ortaya cikti Misir ve Suriye Ihsidiler tarafindan yonetiliyordu Hamdaniler Cezire nin Yukari Mezopotamya da Dicle ve Firat arasinda kalan ada ovasi kontrolunu ele gecirmisti Iran in buyuk kismi ise aralarinda Buveyhilerin de yer aldigi Deylemli savas agalari tarafindan yonetiliyordu Hatta Irak ta bile halife hukumetinin otoritesi sorgulaniyordu Boylece guneyde Basra cevresinde Ebu Abdullah el Beridi yonetimindeki Beridi ailesi kendi hakimiyet alanini kurdu cogunlukla vergi gelirlerini Bagdat a gondermeyi reddetti ve Fars in Buveyhileriyle temaslar kurdu Ilk emirligi ve cokusu 9 10 yuzyillarda Irak haritasi Bu parcalanma ortaminda Ibn Raik de eyaletinin gelirini Bagdat a gondermeyi reddetti Halifenin veziri Ibn Mukla merkezi kontrolu yeniden saglamaya calisti ancak 935 te Hamdaniler e karsi duzenledigi sefer kalici bir sonuc elde edemedi ve bir sonraki baharda Ibn Raik e karsi duzenledigi sefer de basarisizlikla sonuclandi ve kendisi tutuklandi Razi 935 te boyle bir teklifi reddetmis olmasina ragmen simdi destek icin Ibn Ra ik a yonelmek zorundaydi Boylece Ibn Raik 936 yilinda Bagdat a geldi ve Emiru l Umera komutanlarin komutani unvaniyla halifelik yonetimini fiilen ele gecirdi Bu gorev ordunun genel komutasini ve bugune kadar vezirin yetki alani icinde olan sivil yonetimin denetimini iceriyordu Halife devlet islerinde soz sahibi olmaktan mahrum birakildi ve tamamen sembolik bir role burunduruldu Ibn Raik rejiminin temel direkleri eski Merdavic komutanlari olan Baykam ve Tuzun komutasindaki Turk birlikleriydi Ibn Raik kendi konumunu guvence altina almak icin eski halife muhafizlari olan Hucariyye yi katletti ve Abbasi hanedanina hala sadik olan son birlikleri yok etti Ancak Ibn Raik in otoritesi baslangicta iktidara gelmesini destekleyen Ahvaz daki Beridiler ile anlasmazliga dusmesiyle kisa surede zayifladi Onlari eyaletlerinden mahrum etmeye calistiginda Buveyhiler ile temaslarini yeniden kurdular Son olarak onun dususune yol acan sey Turk askeri arasindaki hosnutsuzluktu Baykam komutasindaki Turkler ona karsi ayaklandi ve kisa bir mucadeleden sonra Baykam Eylul 938 de yeni Emiru l Umera oldu Ibn Raik ise Diyar Mudar i yonetmek uzere gonderildi Baykam ile Ibn Raik arasindaki mucadelenin uzun vadeli ve felaketle sonuclanan bir sonucu oldu Ibn Raik Baykam in Bagdat a dogru ilerlemesini engellemeye calisirken kirsal bolgeyi sular altinda birakmak amaciyla Nehrevan Kanali nin kapatilmasini emretti Bu eylem Ibn Ra iq e fayda saglamadi ancak kanal Sawad in eski sulama sisteminde merkezi bir rol oynadigindan yerel tarima yuzyillar boyunca ciddi zarar verdi Hugh N Kennedy nin yazdigi gibi Nehrevan Kanali nin delinmesi o donemde yaygin bir olgunun en dramatik ornegiydi ve tipki Marib Baraji nin delinmesinin Islam oncesi Guney Arabistan in refahinin sonu olmasi gibi Abbasi iktidarinin sonunun simgesiydi Ikinci emirligi ve olumu Baykam Nisan 941 deki olumune kadar Emiru l Umera olarak kaldi Baykam in beklenmedik olumu Bagdat ta bir guc boslugu yaratti Daylamlilar ile Turk kuvvetleri arasindaki anlasmazliklar Deylamlilari yenilen Ebu Abdullah el Beridi ye katilmaya yoneltti ikincilerin cogu ise kuzeye Musul a kacti ve oradan Sam daki Ibn Raik e katildi Beridiler Bagdat i kisa bir sureligine ele gecirdiler ancak askerlerinin isyani onlari kovdu ve Kurankij adli Deylem sefi Emiru l Umera oldu Muttaki Kurankij e karsi yardim icin Ibn Raik e basvurdu Ibn Raik Bagdat a yurudu ve Kurankij i etkisiz hale getirip hapse atmayi basardi Daylamlilar onun dayanagiydi ve katledildiler ve Ibn Raik 23 Eylul de Emiru l Umera olarak yeniden atandi Ancak 942 nin baslarinda Hamdanid prensi Nasiru d Devle nin emriyle suikasta ugradigi icin uzun sure bundan yararlanamadi Nasiru d Devle kisa sure sonra onun yerine Emiru l Umera oldu AilesiIbn Raik Irak burokratik hanedaninin varisi ve Misir daki Ihsidi hanedaninin uzun sureli veziri ola Cafer Ibn el Furat in kiz kardesiyle evliydi Ogullari Muzahim baslangicta Ihsidi sarayinda rehin tutuluyordu ancak daha sonra Ihsidi ordusunda kidemli bir komutan oldu ve bir Ihsidi prensesiyle evlenmistir KaynakcaOzel a b c d Donohue 2003 s 9 a b c d e f g h i Sourdel 1971 s 902 a b c d Bowen 1928 s 291 Bowen 1928 ss 281 286 Bowen 1928 s 299 Bowen 1928 ss 311 312 Bowen 1928 ss 317 318 Bowen 1928 ss 318 321 Bowen 1928 ss 326 345 a b Kennedy 2004 s 194 Kennedy 2004 ss 194 195 a b c Kennedy 2004 s 195 Kennedy 2004 ss 195 197 204 a b Kennedy 2004 s 197 Amedroz amp Margoliouth 1921 ss 9 10 Bowen 1928 ss 365 366 Bowen 1928 ss 366 367 Amedroz amp Margoliouth 1921 ss 13 14 20 21 Bowen 1928 ss 370 371 Amedroz amp Margoliouth 1921 ss 15 18 Bowen 1928 s 373 Amedroz amp Margoliouth 1921 ss 20 24 Kennedy 2004 ss 195 196 Bianquis 1972 s 58 Genel Margoliouth David S Ed 1921 The Eclipse of the Abbasid Caliphate Original Chronicles of the Fourth Islamic Century Vol V The concluding portion of The Experiences of Nations by Miskawaihi Vol II Reigns of Muttaqi Mustakfi Muzi and Ta i Oxford Basil Blackwell Bianquis Thierry 1972 La prise de pouvoir par les Fatimides en Egypte 357 363 968 974 The Seizure of Power by the Fatimids in Egypt 357 363 968 974 Annales Islamologiques Fransizca Cilt XI ss 49 108 doi 10 3406 anisl 1972 950 Bowen Harold 1928 Ingilizce Cambridge Cambridge University Press OCLC 386849 Donohue John J 2003 The Buwayhid Dynasty in Iraq 334 H 945 to 403 H 1012 Shaping Institutions for the Future Ingilizce Leiden and Boston Brill ISBN 90 04 12860 3 Kennedy Hugh 2016 The Prophet and the Age of the Caliphates The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century Ingilizce Second bas Oxford ve New York Routledge ISBN 978 1 138 78761 2 1971 Ibn Raʾiḳ Lewis B Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume III H Iram Ingilizce Leiden E J Brill s 902 OCLC 495469525