İskoçya Krallığı (İskoç Galcesi: Rìoghachd na h-Alba, İskoç İngilizcesi: Kinrick o Scotland), 843'ten 1707'ye kadar Büyük Britanya'nın kuzeyine egemen bir tarihî devlet. Daha sonra İngiltere Krallığı ile birleşerek (Büyük Britanya Krallığı) oldu.
İskoçya İskoçya Krallığı Rìoghachd na h-Alba (İskoç Galcesi) Royaume d'Écosse (Fransızca) Kinrick o' Scotland (İskoç İngilizcesi) | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
843-1707 | |||||||||||||||
![]() Bayrak Kraliyet arması | |||||||||||||||
İskoçya Krallığı'nın Avrupa'daki konumu. | |||||||||||||||
Başkent | Edinburgh 1437 - 1707 1070-1437 843 - 1070 | ||||||||||||||
Yaygın dil(ler) | İskoç Galcesi, İskoç İngilizcesi, | ||||||||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||||
Kral | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Yasama organı | İskoçya Parlamentosu | ||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||||
• Sayılan | 500.000 | ||||||||||||||
Para birimi | (Pound) | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Günümüzdeki durumu | |||||||||||||||
1 ve 10. ve 11. yüzyıllarda öldü. 2Fransızca yaygın olarak İskoçya'daki zirvesinde konuşuluyordu. |
Tarihçe
Kökenler 400–943
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlrTDJRNEwwVmhjbXg1WDAxbFpHbGxkbUZzWDFOamIzUnNZVzVrWDJGeVpXRnpMbkJ1Wnk4eE56QndlQzFGWVhKc2VWOU5aV1JwWlhaaGJGOVRZMjkwYkdGdVpGOWhjbVZoY3k1d2JtYz0ucG5n.png)
İskoçya'da insan uygarlığına ilişkin ilk bulgular, mezolitik ve neolitik dönemlere dek uzanır ve Keltler'den önceki kavimlere dayanır. Keltler bu topraklarda MÖ 6. yüzyıl - MÖ 3. yüzyıl arasında hüküm sürdü ve aristokratik bir toplumsal yapı kurdu. Romalılar'ın (Kaledonya) adını verdikleri İskoçya 'daki egemenliği (MÖ 1. yüzyıl - MS 410) son bulduğunda bölgede 4 kavim bulunuyordu: Batıda İrlanda'dan gelmiş (İskoçlar), kuzeyde ve kuzeydoğuda Piktler, güneybatıda (Britonlar) ve güneydoğuda Angıllar. Piktler sayıda çoğunluğu oluşturmakla birlikte, bölge üzerinde güçlü bir kültürel ve dinsel etkiye sahipti. Bu etki İskoç halkının özelliklerinin oluşumunda önemli bir yer tutar.
Bu dönemde Anglus iki krallığın Northumbria'yı kurmak üzere birleşmeleri (Strathclyde)'deki Briton etkinliğine hızla son verdi. 6.-7. yüzyıllarda , ve dönemlerinde Northumbria kuzeydeki halkları yenilgiye uğratarak bölgeye egemen oldu. Ne ki Piktler'in kralı Piktler ile Britonları birleştirmeyi başararak Northumbria kralı 'i 685'te yenilgiye uğrattı ve böylece İskoçya'nın İngiltere'yle birleştirilmesini önledi. 8. yüzyılda başlayan Viking akınlarının ardından İskoçya'nın kuzey ve kuzeybatısı İskandinavlar'ca işgal edildi.
Genişleme 943-1513
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlsTDJVekwxUm9aVjlDWVhSMGJHVmZiMlpmVTNScGNteHBibWRmUW5KcFpHZGxMbXB3Wnk4eE56QndlQzFVYUdWZlFtRjBkR3hsWDI5bVgxTjBhWEpzYVc1blgwSnlhV1JuWlM1cWNHYz0uanBn.jpg)
9. yüzyılda, , Skotlar yararına bir birlik kurdu; Alba krallığı İskandinav akınları boyunca Piktler'i kısa sürede özümsedi.'nın örgütlenmesi İskoçya'nın bütününde egemen oldu. Bu çerçevede 'un tahtın varisi olarak olarak torunu 'ı saptaması başlı başına bir yenilik oldu. Nitekim kadın tarafından tahtın varisi Duncan'ı öldürüp tahta çıktıysa da kendisi de Duncan'ın oğlu tarafından öldürüldü. Böylece 1058'de tahta çıkan (III. Malcolm) döneminde krallık güçlendi. 1093'te İngiltere'ye karşı savaşta III. Malcolm ölünce, ikinci karısı Sakson prensesi Kilise'yi yeniden düzenledi ve ülkede Norman adetlerini yerleştirdi. Buna karşı çıkan keltler III. Malcolm'un oğullarınca yenilgiye uğratıldı; bunların en genci olan tahta çıktı ve krallığı yönetsel bakımdan tam bir monarşi olarak örgütledi. Yerine geçen William, (II.) ve dönemlerinde ülke zenginleşti.
III. Aleksandr'ın ölümüyle taht sorunu doğdu. Bu dönemde İngiliz kralı I. Edward'ın baskısıyla tahta çıktı(1292). I. Edward'ın baskı ve aşağılamalarına dayanamayan Baliol İngiltere'nin kuzeyini işgal etti. İngiltere'nin yanıtı oldu. İskoçya İngiliz boyunduruğuna girdi(1296). Fakat Wallace önderliğinde birleşen yurtseverler boyun eğmeyerek İngiliz ordusunu birçok kez yenilgiye uğrattılar.
1298'de Edward'ın orduları yurtseverleri yendi. Tutsak alınan Wallace Londra'da idam edildikten sonra vücudunun parçaları örnek olsun diye İskoç kentlerine gönderildi. Bu arada İskoçya tahtına çıkan I. Robert Bruce 1307'de I. Edward 'ın ölümünden sonra İngilizlerle savaşa girişti. 1314'te II. Edward'ı yenilgiye uğratarak İskoçya'yı birleştirip yönetimi altına aldı.
1329'da onun ölümüyle tahta çıkan (II. David) döneminde krallık gerilemeye başladı. Bu gerileme (II.) ve dönemlerinde sürdü. ve krallık otoritesi ortadan kalktı. Yüz Yıl Savaşları sırasında İngiltere'yle savaşan Fransa'yı destekleyen İskoçya, daha sonra İngiltere'nin saldırılarını önleyemedi.
Birleştirme ve birlik 1513-1707
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlpTDJKa0wxUm9aVjlGZUdWamRYUnBiMjVmYjJaZlEyaGhjbXhsYzE5SkxtcHdaeTh4TnpCd2VDMVVhR1ZmUlhobFkzVjBhVzl1WDI5bVgwTm9ZWEpzWlhOZlNTNXFjR2M9LmpwZw==.jpg)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTloTDJGa0wwRnlkR2xqYkdWelgyOW1YMVZ1YVc5dVgySmxkSGRsWlc1ZlJXNW5iR0Z1WkY5aGJtUmZVMk52ZEd4aGJtUmZNamhmU21GdVh6RTNNRGN1Y0c1bkx6SXlNSEI0TFVGeWRHbGpiR1Z6WDI5bVgxVnVhVzl1WDJKbGRIZGxaVzVmUlc1bmJHRnVaRjloYm1SZlUyTnZkR3hoYm1SZk1qaGZTbUZ1WHpFM01EY3VjRzVuLnBuZw==.png)
1513'te İskoç kralının 'nde İngilizler'e yenilmesi ülkede karışıklıklara yol açtı. Bu dönemde İskoçya'da John Knox'un etkisiyle Kalvenizm yayıldı. İngiltere'nin de desteklediği bu hareket kısa zamanda kitlesel bir boyut kazanarak Katolik monarşiyi devirdi. İskoçya Kraliçesi I. Elizabeth'e sığınmak zorunda kaldı(1569). I. Elizabeth'in varis bırakmadan ölmesi üzerine Mary Stuart'ın oğlu İngiltere ve İskoçya kralı oldu. Böylece iki ülkenin tacı birleşti(1603).
James Stuart'ın oğlu I. Charles krallık üzerinde mutlak bir egemenlik kurmak ve Katolik dinini krallığın resmi dini yapmak isteyince İngiltere parlamentosuyla anlaşmazlığa düştü. Krala karşı birleşen İskoçya ve İngiltere Parlamentosu 1649'da Cromwell'in önderliğinde I. Charles'ı tahttan indirdi ve kral idam edildi. Cromwell İskoçya'yı İngiltere ile birleşmeye zorladı. Buna karşı birleşmeyi reddeden İskoçyalılar, I. Charles'ın oğlunu tahta çıkarmak istediler. Ama Cromwell'in İskoçyalılar karşısında kazandığı Dunbar (1650) ve Worcester (1651) muharebelerinden sonra ülke İngiltere'nin egemenliğine girdi. 1707'de imzalanan Birleşme yasasıyla da İskoçya özerkliğini yitirdi ve (Büyük Britanya Krallığın) bir parçası oldu.
Bayraklar
-
- İskoç Birlik Bayrağı. 1606-1707 arasında kullanılan resmi olmayan bayrak.
-
- ^ 12. yüzyıla kadar haliyle
- ^ 1066'ya kadar Eski İngilizce, 1066-13. yüzyıl arası Orta İngilizce, 13. yüzyıl-1450 arası , 1450'den sonra da haliyle.
- ^ 950–1066 arası Eski İngilizce, 1066–1550 arası Orta İngilizce, 1550–1707 arası Modern İngilizce haliyle
Ayrıca bakınız
- (Darien projesi)
Kaynakça
- ^ Lamont-Brown, Fife in History and Legend, pp.178–180.
- ^ W. O. Frazer and A. Tyrrell, Social Identity in Early Medieval Britain (London: Continuum, 2000), , p. 238.
- ^ G. W. S. Barrow, Kingship and Unity: Scotland 1000-1306 (Edinburgh: Edinburgh University Press, 1989), , p. 14.
- ^ G. Lamb, "The Orkney Tongue" in D. Omand, ed., The Orkney Book (Edinburgh: Birlinn, 2003), , p. 250.
- ^ W. E. Burns, A Brief History of Great Britain (Infobase Publishing, 2009), , pp. 44-5.
- ^ B. Yorke, The Conversion of Britain: Religion, Politics and Society in Britain c.600-800 (Pearson Education, 2006), , p. 54.
- ^ A. Woolf, From Pictland to Alba: 789 - 1070 (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2007), , p. 128.
- ^ B. T. Hudson, Kings of Celtic Scotland (Westport: Greenhill 1994), , pp. 95–96.
- ^ G. W. S. Barrow, "David I of Scotland: The Balance of New and Old", in G. W. S. Barrow, ed., Scotland and Its Neighbours in the Middle Ages, (London: Bloomsbury, 1992), , pp. 9–11.
- ^ M. Lynch, Scotland: A New History (London: Random House, 2011), , p. 80.
- ^ A. Macquarrie, Medieval Scotland: Kinship and Nation (Thrupp: Sutton, 2004), , p. 153.
- ^ A. Grant and K. J. Stringer, eds, Uniting the Kingdom?: the Making of British History (London: Routledge, 1995), , p. 101.
- ^ G. Menzies The Scottish Nation (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2002), , p. 179.
- ^ A. Thomas, "The Renaissance", in T. M. Devine and J. Wormald, The Oxford Handbook of Modern Scottish History (Oxford: Oxford University Press, 2012), , p. 188.
- ^ Wormald, Court, Kirk, and Community, pp. 120-33.
- ^ D. L. Smith, A History of the Modern British Isles, 1603–1707: The Double Crown (Wiley-Blackwell, 1998), , ch. 2.
- ^ Mackie, Lenman and Parker, A History of Scotland, pp. 225–26.
- ^ http://www.highbeam.com/doc/1P2-18715263.html 13 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Ayrıca bakınız
İskoçya Krallığı 843-1707 | Sonra gelen: (Büyük Britanya Krallığı) 1707-1801 | Sonra gelen: Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı 1801-1921 | Sonra gelen: Birleşik Krallık since 1921 |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar