Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çi (Geleneksel Çince: 氣; Pinyin: Qi, Japonca söylenişi:Ki); geleneksel Çin düşünce akımlarının ve tıbbının temel kavramlarından biridir.
Çi'nin mevcut olan her şeyde yer alan etken veya edilgen haldeki enerjiye denir. Çince karakterin iki bölümü vardır. Bunlardan üstteki rüzgar, nefes, hava anlamlarına gelir. Alttaki ikinci bölümü ise pirinç anlamına gelmektedir. Hava ve prinç ifadeleri birleştirilerek kullanılan Çi kavramı enerjinin hem yoğunlaşmış biçim almış halini hem de biçimsiz, uçuşkan halini bir arada barındırır. Kainatın oluşumunu sağlayan tetikleyici güçtür aynı zamanda. Kainatta kendinde Çi barındırmayan hiçbir şey olamaz.
Geleneksel Çin Tıbbı'nda Çi
Geleneksel Çin Tıbbı kuramlarında göre bedende batı dillerinde meridyen olarak çevirilen kanallar boyunca akan, Çi denilen bir hayat enerjisinden söz ederler. Farklı rahatsızlık belirtilerinin Çi'nin bu hareketinin engellenmesi, dengesizleşmesi ve bozulmasının bir sonucu olduğuna inanılır. Geleneksel Çin tıbbı farklı terapi teknikleri uygulayarak çi'nin eğer az ise miktarını yükseltmek, dengesiz ise dengeye oturtmak veya bozulduysa canlandırmakta ve böylelikle hastalıkları tedavi etmektedir. Bu teknikler arasında şifalı otlar, özel diyetler, egzersizler (Çigong, Tai Chi Chuan ve savaş sanatları eğitimleri gibi), yakı, blokajları temizlemek için masaj ve akupunktur yer almaktadır.
Çi'nin organlarda aktif olduğu saat dilimleri
| Organ | Saati |
|---|---|
| Akciğer | |
| Dalak | |
| Mide | |
| Kalp | |
| Mesane | |
| Böbrek | |
| Safra Kesesi | |
| Karaciğer |
Feng Shui'de Çi
Feng Shui denilen geleneksel Çin mekân düzenleme sanatı çi'nin akışı, beş elementin, yin ve yang'ın ve diğer faktörlerin birbirleriyle ilişkisi üzerine kuruludur. Mekânlardaki insan, hayvan, bitki ve eşyaların arasında bir çi akışının olduğu ve bu akışın engellenmesiyle, sağlık, enerji düzeyi, talih gibi alanlarda negatif etkilerin ortaya çıkacağı kabul edilir. Eşyaların rengi, biçimleri ve mekândaki konumları uygulayıcının enerji düzeyini doğrudan etkileyecek şekilde bu akışın yavaşlaması, yönlendirilmesinde kullanılır.
Savaş sanatlarında çi
Çi pek çok Çin, Kore ve Japonya kökenli savaş sanatlarında kullanılan merkezi bir unsurdur. Çi'nin geliştirilmesi savaş sanatçısına hem güç hem de uyguladığı sanatta doğal bir akış kazanmasını sağlar. Japon savaş sanatlarından Aikido'da Ki (Japonca'da Çi'ye verilen ad) özellikle önemlidir.
Çi'nin Dan tien denilen alt karın bölgesindeki özel bir noktada depo edildiği kabul edilir. Savaş sanatçısı özel nefes teknikleri ve meditasyon yöntemleriyle bu enerjiyi sanatını icra ederken kullanır. Geleneksel kabulde savaş sanatlarındaki ustalık sadece teknik detaylardaki kusursuzlukla değil aynı zamanda ustanın kendi çi'sini kullanma derecesine de bağlı kabul edilir.
Bazı yeni yaklaşımlar
Çi'nin günümüzde farklı şekillerde ifade edilen biyolojik işlevlere antik Çinlilerin verdiği bir adlandırma olduğuna inananlar vardır. Kendisi de bir Çigong ve Tai Chi eğitmeni olan Dr. Yang, Jwing-Ming'e göre Çi günümüzde biyoelektrik adıyla bilinen şeye Çinlilerin verdiğin isimdir. Çİ Biyoelektrik ten farklıdır Çi: metafizik geriliminin dışa yansımasıdır. Biyoelektrik ise vücudun kendi iç dengesinin bir sonucu olarak oluşan; temelinde minerallerin iyonize değişimleri vardır. Sağlıklı bir organizmanın biyoelektrik haritasını çıkarıp; hasta bir organizmanın biyoelektrik haritasını çıkarıp karşılaştırabilir sek tüm hastalıkların tedavisini bulabiliriz. Tüm hastalıkları tedavi edebiliriz.
Diğer kültürlerde benzer kavramlar
Değişik kültürlerde de Çinlilerin Çi diye tanımladıkları enerji şeklini tanımlamakta o kültürlerin dillerinden çeşitli kavramlar kullanılmıştır. Hatta Çi'nin etimolojik kökeni ile diğer kültürlerdeki benzer ifadelerin etimolojik kökenleri arasında benzerlik de bulunmaktadır, örneğin Çi'nin nefesle ilişkilendirilmesine benzer şekilde Ruh kelimesi de nefesle ilişkilendirilmiştir. Ortadoğu dinlerinde Ruh,Hint dinlerinde Prana, Kelt ve Druid mitolojisinde , beşeri düzeyde ifadesini bulan Tanrısal/İlahi "nefes"tir ve hemen hemen dünyadaki her şeyin bir ruhu vardır, tıpkı evrenin her yerinde ve farklı düzeylerde çi'nin bulunuşu gibi.
- : prana, kundalini
- Polinezya mitolojisi : mana
- Avustralya Aborijin mitolojisi :
- Mısır dini ve mitolojisi : Mısırlıların ruh kavramı/hayat gücü Ka
- Fin mitolojisi :
- Yunan mitolojisi/Hristiyanlık :
- Roma mitolojisi/Hristiyanlık :
- Yahudilik :
- İslamiyet : ruh
- Türk mitolojisi : can
- Inuit mitolojisi : , sila
- Leni Lenape mitolojisi : Gitche Manitou ve
- Norse mitolojisi :
- Avrupa Simya ve felsefesi : , ether,
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Chinastyle Magazine16 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Qi Journal13 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Qigong Association of America15 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Institute of Integral Qigong and Tai Chi20 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Konuyla ilgili yayınlar
- Koichi TOHEI : Ki Enerjisi, çev. Selim Yeniçeri, Okyanus Yayıncılık, İstanbul, 2000.
- Energy Medicine: The Scientific Basis by James L. Oschman, PhD, Churchill Livingston, 2000
- Encounters with Qi: Exploring Chinese Medicine by David Eisenberg, M.D., Penguin, 1987.
- Cross Currents: The Promise of Electromedicine, the Perils of Electropollution by Robert O. Becker, Tarcher, 1991
- The Theoretical Foundations of Chinese Medicine, Manfred Porkert, MIT Press, 1974
- Chee Soo, The Chinese Art of T'ai Chi Ch'uan, Thorsons (1984) .
- Da Liu, T'ai Chi Ch'uan and I Ching, Routledge & Kegan Paul, (1981) .
- MSc dissertation, document effect on health of Tai Chi practitioners.
- Ki in the Arts of Sex, Healing and Corporate Body Building20 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Essays examining social and psychological aspects of ki as Japanese perceptions of "attention".
- Ki and the Powers of Japan20 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Documentary script based on previous essays.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ci Geleneksel Cince 氣 Pinyin Qi Japonca soylenisi Ki geleneksel Cin dusunce akimlarinin ve tibbinin temel kavramlarindan biridir Ci nin Qi bedende aktigi meridyenler Ci nin mevcut olan her seyde yer alan etken veya edilgen haldeki enerjiye denir Cince karakterin iki bolumu vardir Bunlardan ustteki ruzgar nefes hava anlamlarina gelir Alttaki ikinci bolumu ise pirinc anlamina gelmektedir Hava ve princ ifadeleri birlestirilerek kullanilan Ci kavrami enerjinin hem yogunlasmis bicim almis halini hem de bicimsiz ucuskan halini bir arada barindirir Kainatin olusumunu saglayan tetikleyici guctur ayni zamanda Kainatta kendinde Ci barindirmayan hicbir sey olamaz Geleneksel Cin Tibbi nda CiGeleneksel Cin Tibbi kuramlarinda gore bedende bati dillerinde meridyen olarak cevirilen kanallar boyunca akan Ci denilen bir hayat enerjisinden soz ederler Farkli rahatsizlik belirtilerinin Ci nin bu hareketinin engellenmesi dengesizlesmesi ve bozulmasinin bir sonucu olduguna inanilir Geleneksel Cin tibbi farkli terapi teknikleri uygulayarak ci nin eger az ise miktarini yukseltmek dengesiz ise dengeye oturtmak veya bozulduysa canlandirmakta ve boylelikle hastaliklari tedavi etmektedir Bu teknikler arasinda sifali otlar ozel diyetler egzersizler Cigong Tai Chi Chuan ve savas sanatlari egitimleri gibi yaki blokajlari temizlemek icin masaj ve akupunktur yer almaktadir Ci nin organlarda aktif oldugu saat dilimleri Organ SaatiAkcigerDalakMideKalpMesaneBobrekSafra KesesiKaracigerFeng Shui de CiFeng Shui denilen geleneksel Cin mekan duzenleme sanati ci nin akisi bes elementin yin ve yang in ve diger faktorlerin birbirleriyle iliskisi uzerine kuruludur Mekanlardaki insan hayvan bitki ve esyalarin arasinda bir ci akisinin oldugu ve bu akisin engellenmesiyle saglik enerji duzeyi talih gibi alanlarda negatif etkilerin ortaya cikacagi kabul edilir Esyalarin rengi bicimleri ve mekandaki konumlari uygulayicinin enerji duzeyini dogrudan etkileyecek sekilde bu akisin yavaslamasi yonlendirilmesinde kullanilir Savas sanatlarinda ciCi pek cok Cin Kore ve Japonya kokenli savas sanatlarinda kullanilan merkezi bir unsurdur Ci nin gelistirilmesi savas sanatcisina hem guc hem de uyguladigi sanatta dogal bir akis kazanmasini saglar Japon savas sanatlarindan Aikido da Ki Japonca da Ci ye verilen ad ozellikle onemlidir Ci nin Dan tien denilen alt karin bolgesindeki ozel bir noktada depo edildigi kabul edilir Savas sanatcisi ozel nefes teknikleri ve meditasyon yontemleriyle bu enerjiyi sanatini icra ederken kullanir Geleneksel kabulde savas sanatlarindaki ustalik sadece teknik detaylardaki kusursuzlukla degil ayni zamanda ustanin kendi ci sini kullanma derecesine de bagli kabul edilir Bazi yeni yaklasimlarCi nin gunumuzde farkli sekillerde ifade edilen biyolojik islevlere antik Cinlilerin verdigi bir adlandirma olduguna inananlar vardir Kendisi de bir Cigong ve Tai Chi egitmeni olan Dr Yang Jwing Ming e gore Ci gunumuzde biyoelektrik adiyla bilinen seye Cinlilerin verdigin isimdir CI Biyoelektrik ten farklidir Ci metafizik geriliminin disa yansimasidir Biyoelektrik ise vucudun kendi ic dengesinin bir sonucu olarak olusan temelinde minerallerin iyonize degisimleri vardir Saglikli bir organizmanin biyoelektrik haritasini cikarip hasta bir organizmanin biyoelektrik haritasini cikarip karsilastirabilir sek tum hastaliklarin tedavisini bulabiliriz Tum hastaliklari tedavi edebiliriz Diger kulturlerde benzer kavramlarDegisik kulturlerde de Cinlilerin Ci diye tanimladiklari enerji seklini tanimlamakta o kulturlerin dillerinden cesitli kavramlar kullanilmistir Hatta Ci nin etimolojik kokeni ile diger kulturlerdeki benzer ifadelerin etimolojik kokenleri arasinda benzerlik de bulunmaktadir ornegin Ci nin nefesle iliskilendirilmesine benzer sekilde Ruh kelimesi de nefesle iliskilendirilmistir Ortadogu dinlerinde Ruh Hint dinlerinde Prana Kelt ve Druid mitolojisinde beseri duzeyde ifadesini bulan Tanrisal Ilahi nefes tir ve hemen hemen dunyadaki her seyin bir ruhu vardir tipki evrenin her yerinde ve farkli duzeylerde ci nin bulunusu gibi prana kundalini Polinezya mitolojisi mana Avustralya Aborijin mitolojisi Misir dini ve mitolojisi Misirlilarin ruh kavrami hayat gucu Ka Fin mitolojisi Yunan mitolojisi Hristiyanlik Roma mitolojisi Hristiyanlik Yahudilik Islamiyet ruh Turk mitolojisi can Inuit mitolojisi sila Leni Lenape mitolojisi Gitche Manitou ve Norse mitolojisi Avrupa Simya ve felsefesi ether KaynakcaAyrica bakinizCigong Geleneksel Cin tibbiDis baglantilarChinastyle Magazine16 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Qi Journal13 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Qigong Association of America15 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Institute of Integral Qigong and Tai Chi20 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Konuyla ilgili yayinlarKoichi TOHEI Ki Enerjisi cev Selim Yeniceri Okyanus Yayincilik Istanbul 2000 Energy Medicine The Scientific Basis by James L Oschman PhD Churchill Livingston 2000 Encounters with Qi Exploring Chinese Medicine by David Eisenberg M D Penguin 1987 Cross Currents The Promise of Electromedicine the Perils of Electropollution by Robert O Becker Tarcher 1991 The Theoretical Foundations of Chinese Medicine Manfred Porkert MIT Press 1974 ISBN 0 262 16058 7 Chee Soo The Chinese Art of T ai Chi Ch uan Thorsons 1984 ISBN 0 85030 387 7 Da Liu T ai Chi Ch uan and I Ching Routledge amp Kegan Paul 1981 ISBN 0 7100 0848 1 MSc dissertation document effect on health of Tai Chi practitioners Ki in the Arts of Sex Healing and Corporate Body Building20 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Essays examining social and psychological aspects of ki as Japanese perceptions of attention Ki and the Powers of Japan20 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Documentary script based on previous essays