Çin'de insan hakları, Çin hükûmeti, diğer ülkeler, uluslararası sivil toplum kuruluşları ve iç muhalifler arasındaki bir tartışma konusudur. ABD Dışişleri Bakanlığı, Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi kuruluşlar Çin hükûmetini vatandaşlarının ifade, ve din özgürlüklerini kısıtlamayla suçlamaktadır. Çin hükûmetiyse ülkenin "ulusal kültürü" ve gelişmişlik düzeyi bağlamında siyasi hakların yanı sıra ekonomik ve sosyal hakları da içeren "daha geniş" bir insan hakları tanımını savunmakta ve buna dayanarak ülkede insan hakları alanında gelişme olduğunu iddia etmektedir. Çin bunların yanı sıra anayasasında sadece vatandaşlık haklarını değil, ""nin de yer aldığını; yasal açıdan Dört Ana İlke'nin vatandaşlık haklarından üstün olduğunu, bu nedenle de kendilerine göre bu ilkeler için tehdit oluşturan kişilerin tutuklanmasının yasal zemini olduğunu belirtmiştir. Çin hükûmetine göre bu ilkelere uyan herkes tüm Çin vatandaşlık haklarından yararlanabilir.
Buna karşın çok sayıda insan hakları kuruluşu Çin hükûmetinin insan hakları alanında sorunlar yaşadığını öne sürmüştür. Çin'deki tartışmalı insan hakları konuları arasında idam cezası, tek çocuk politikası ve basın ile din özgürlüklerinin korunmaması bulunmaktadır. Çin hukuk sistemi masumiyet karinesi ve susma hakkının olmaması gibi konulardan dolayı eleştirilmektedir. Eleştirilen bir diğer alan hukou sistemiyle bağlantılı olarak işçi haklarının yokluğu ve kırsal bölgelerde çalışan işçilere karşı yapılan ayrımcılıktır. Din özgürlüğünün yokluğu bağlamında Hristiyan,Tibet Budisti veya Falun Gong inancına sahip vatandaşlara baskı uygulandığına ilişkin iddialar mevcuttur.
Sivil özgürlükler
İfade özgürlüğü
1982 anayasası ifade özgürlüğünü korusa da Çin hükûmeti muhalifleri tutuklatmak için ve devlet sırrının korunması suçlamalarına başvurmaktadır. Çin hükûmeti Pekin'deki 2008 Yaz Olimpiyatları sırasında "protesto parkları"nda gösteri yapmak isteyenlere izin vereceğini açıklamış olmasına rağmen yapılan başvuruların çoğu geri çekildi, askıda bekletildi veya reddedildi. Polis bazı başvuruda bulunanları gözaltına aldı.
Basın özgürlüğü
ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Freedom House yıllık basın özgürlüğü raporunda Çin'i "özgür değil" biçiminde nitelemiştir. Çinli gazeteci 'a göre ülkedeki medya kuruluşlarını yakın takip altında tutmakta ve hükûmeti eleştirenleri cezalandırmakta, böylece medyayı kontrol altında tutmaktadır.
Hareket özgürlüğü
1940'larda yönetimi ele geçiren Komünist Parti planlı bir ekonomiyi uygulamaya koydu. 1958 yılında Mao insanların nerede çalışabileceğini belirleyen bir ikamet izin sistemi getirdi ve vatandaşları "kırsal kesimde çalışan" ve "şehirde çalışan" işçiler olarak ayırdı. Bu sistemin yürürlüğe konulmasının sebeplerinden biri büyük ölçekli şehirleşmenin yol açacağı öngörülen kaosu önlemekti. Hükûmet tarafından belirlenen bölgenin dışında yaşayanlar tahıl dağıtımlarından, işveren tarafından sağlanan konut imkanından veya sağlık hizmetlerinden yararlanamayacaktı. Eğitim, istihdam ve evlilik gibi diğer konularda da sınırlamalar getirildi. "Kırsal kesimde çalışan" işçiler kendi eyaletleri dışındaki eyaletlerde çalışabilmek için altı onay belgesine ihtiyaç duymaktadır. Polis bu izinlere sahip olmayanlara karşı düzenli olarak baskınlar gerçekleştirmekte, bu kişileri bir müddet cezaevinde tuttuktan sonra kırsal bölgelere geri göndermektedir.
Kasım 2005'te Alberta Üniversitesi'nin Çin Enstitüsü'nden Jiang Wenran bu sistemin modern tarihte en sıkı şekilde uygulanan "apartheid" sistemlerinden biri olduğunu söylemiştir. Wenran'a göre "şehir sakinleri çeşitli sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda yararlanırken Çin nüfusunun çoğunluğunu oluşturan köylülere ikinci sınıf vatandaşlar gibi davranılıyor."
Din özgürlüğü
Çin'de hükûmet dini grupları kontrol etmeye çalışmaktadır. Yasal iki Hristiyan grubun ikisi de Komünist Parti'nin kontrolü altındadır. Papa'ya sadık olan Katolik Kilisesi üyeleri dini faaliyetlerini yer altında sürdürmekte ve hükûmetin zulmüne maruz kalmaktadır.Tibet Budizmi için hükûmet onayı olmadan yeni "yaşayan Buda"ların belirlenmesi yasaklanmıştır ve Dalay Lama'nın halk üzerindeki etkisinin azaltılmasına yönelik çalışmalar yapılmıştır. Çin hükûmetinin atadığı Pançen Lama, Dalay Lama'ya sadık olanlar tarafından yalancı olarak görülmektedir. 1998 yılında Tibet Budizmi üzerine çeşitli kontrol politikaları yürürlüğe konmuştur. Bu bağlamda gerçekleştirilen uygulamalar arasında Dalay Lama'nın dini bir lider olduğu zorla inkâr ettirilmesi ve keşiş sayısına kota konulması bulunmaktadır. 20 Temmuz 1999 tarihinde hükûmet Falun Gong'u ve tüm "aykırı dinler"i yasaklamış ve bu popüler yeni dini harekete karşı ülke çapında bir baskı kampanyası başlattı. Gazeteci 'a göre hükûmet medya, polis, ordu, eğitim, aile ve işyerleri de dahil olmak üzere toplumun her kesimini Falun Gong'a karşı kullanmaktadır. Uluslararası Af Örgütü işkence, yasadışı tutuklama, zorla çalıştırma ve psikiyatrinin suistimaline yönelik haberlerden dolayı endişesini dile getirmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Human rights can be manifested differently". China Daily. 12 Aralık 2005. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2012.
- ^ "Progress in China's Human Rights Cause in 1996". Mart 1997. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2012.
- ^ Belkin, Ira. China's Criminal Justice System: A Work in Progress 19 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Yale Üniversitesi.
- ^ a b Luard, Tim (10 Kasım 2005). "China rethinks peasant 'apartheid'". BBC News. 8 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2012.
- ^ . The Economist. 31 Aralık 2011. 10 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Citizens of the People's Republic of China enjoy freedom of speech, of the press, of assembly, of association, of procession and of demonstration." [1] 3 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "China jails rights activist outspoken on Tibet". Reuters. 3 Nisan 2008. 30 Eylül 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2012.
- ^ "China 'to allow Olympic protests'". BBC News. 23 Haziran 2008. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008.
- ^ Bristow, Michael (18 Ağustos 2008). "China 'yet to approve protests'". BBC News. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008.
- ^ Andrew Jacobs (20 Ağustos 2008). "Too Old and Frail to Re-educate? Not in China". The New York Times. 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2009.
- ^ "Freedom of the Press Report: China". Mayıs 2011. 7 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2012.
- ^ [2] 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "The Hijacked Potential of China's Internet", English translation of a chapter in the 2006 revised edition of Media Control in China published in Chinese by Liming Enterprises of Taiwan in 2006. Accessed 4 February 2007
- ^ a b Macleod, Calum. "China reviews 'apartheid' for 900 m peasants" 22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Independent, 10 Haziran 2001.
- ^ Cheng, T.; Selden, M. (1994). "The Origins and Social Consequences of China's Hukou System". The China Quarterly (139): 644–668.
- ^ David Pines, Efraim Sadka, Itzhak Zilcha, Topics in Public Economics: Theoretical and Applied Analysis, Cambridge University Press, 1998, s. 334.
- ^ "Chinese apartheid: Migrant labourers, numbering in hundreds of millions, who have been ejected from state concerns and co-operatives since the 1980s as China instituted "socialist capitalism", have to have six passes before they are allowed to work in provinces other than their own. In many cities, private schools for migrant labourers are routinely closed down to discourage migration." "From politics to health policies: why they're in trouble", , 6 February 2007.
- ^ "The application of these regulations is reminiscent of apartheid South Africa's hated pass laws. Police carry out raids periodically to round up those tho do not possess a temporary residence permit. Those without papers are placed in detention centres and then removed from cities." Waddington, Jeremy. Globalization and Patterns of Labour Resistance, Routledge, 1999, p. 82.
- ^ Hewitt, Duncan (2008-06-15). China: Getting Rich First: A Modern Social History (1. Baskı). Pegasus. .
- ^ . 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2012.
- ^ "World's youngest political prisoner turns 17". The Washington Post. 23 Nisan 2006. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2010.
- ^ Faison, Seth (18 Kasım 1998). "Icy Wind From Beijing Chills the Monks of Tibet". The New York Times. 17 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2010.
- ^ . China.hrw.org. 12 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2011.
- ^ Johnson, Ian, Wild Grass: three portraits of change in modern china, Vintage 8 Mart 2005)
- ^ 23 Mart 2000, The crackdown on Falun Gong and other so-called heretical organizations 11 Temmuz 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Uluslararası Af Örgütü
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cin de insan haklari Cin hukumeti diger ulkeler uluslararasi sivil toplum kuruluslari ve ic muhalifler arasindaki bir tartisma konusudur ABD Disisleri Bakanligi Uluslararasi Af Orgutu ve Insan Haklari Izleme Orgutu gibi kuruluslar Cin hukumetini vatandaslarinin ifade ve din ozgurluklerini kisitlamayla suclamaktadir Cin hukumetiyse ulkenin ulusal kulturu ve gelismislik duzeyi baglaminda siyasi haklarin yani sira ekonomik ve sosyal haklari da iceren daha genis bir insan haklari tanimini savunmakta ve buna dayanarak ulkede insan haklari alaninda gelisme oldugunu iddia etmektedir Cin bunlarin yani sira anayasasinda sadece vatandaslik haklarini degil nin de yer aldigini yasal acidan Dort Ana Ilke nin vatandaslik haklarindan ustun oldugunu bu nedenle de kendilerine gore bu ilkeler icin tehdit olusturan kisilerin tutuklanmasinin yasal zemini oldugunu belirtmistir Cin hukumetine gore bu ilkelere uyan herkes tum Cin vatandaslik haklarindan yararlanabilir Buna karsin cok sayida insan haklari kurulusu Cin hukumetinin insan haklari alaninda sorunlar yasadigini one surmustur Cin deki tartismali insan haklari konulari arasinda idam cezasi tek cocuk politikasi ve basin ile din ozgurluklerinin korunmamasi bulunmaktadir Cin hukuk sistemi masumiyet karinesi ve susma hakkinin olmamasi gibi konulardan dolayi elestirilmektedir Elestirilen bir diger alan hukou sistemiyle baglantili olarak isci haklarinin yoklugu ve kirsal bolgelerde calisan iscilere karsi yapilan ayrimciliktir Din ozgurlugunun yoklugu baglaminda Hristiyan Tibet Budisti veya Falun Gong inancina sahip vatandaslara baski uygulandigina iliskin iddialar mevcuttur Sivil ozgurluklerIfade ozgurlugu 1982 anayasasi ifade ozgurlugunu korusa da Cin hukumeti muhalifleri tutuklatmak icin ve devlet sirrinin korunmasi suclamalarina basvurmaktadir Cin hukumeti Pekin deki 2008 Yaz Olimpiyatlari sirasinda protesto parklari nda gosteri yapmak isteyenlere izin verecegini aciklamis olmasina ragmen yapilan basvurularin cogu geri cekildi askida bekletildi veya reddedildi Polis bazi basvuruda bulunanlari gozaltina aldi Basin ozgurlugu ABD merkezli sivil toplum kurulusu Freedom House yillik basin ozgurlugu raporunda Cin i ozgur degil biciminde nitelemistir Cinli gazeteci a gore ulkedeki medya kuruluslarini yakin takip altinda tutmakta ve hukumeti elestirenleri cezalandirmakta boylece medyayi kontrol altinda tutmaktadir Hareket ozgurlugu 1940 larda yonetimi ele geciren Komunist Parti planli bir ekonomiyi uygulamaya koydu 1958 yilinda Mao insanlarin nerede calisabilecegini belirleyen bir ikamet izin sistemi getirdi ve vatandaslari kirsal kesimde calisan ve sehirde calisan isciler olarak ayirdi Bu sistemin yururluge konulmasinin sebeplerinden biri buyuk olcekli sehirlesmenin yol acacagi ongorulen kaosu onlemekti Hukumet tarafindan belirlenen bolgenin disinda yasayanlar tahil dagitimlarindan isveren tarafindan saglanan konut imkanindan veya saglik hizmetlerinden yararlanamayacakti Egitim istihdam ve evlilik gibi diger konularda da sinirlamalar getirildi Kirsal kesimde calisan isciler kendi eyaletleri disindaki eyaletlerde calisabilmek icin alti onay belgesine ihtiyac duymaktadir Polis bu izinlere sahip olmayanlara karsi duzenli olarak baskinlar gerceklestirmekte bu kisileri bir muddet cezaevinde tuttuktan sonra kirsal bolgelere geri gondermektedir Kasim 2005 te Alberta Universitesi nin Cin Enstitusu nden Jiang Wenran bu sistemin modern tarihte en siki sekilde uygulanan apartheid sistemlerinden biri oldugunu soylemistir Wenran a gore sehir sakinleri cesitli sosyal ekonomik ve kulturel alanlarda yararlanirken Cin nufusunun cogunlugunu olusturan koylulere ikinci sinif vatandaslar gibi davraniliyor Din ozgurlugu Cin de hukumet dini gruplari kontrol etmeye calismaktadir Yasal iki Hristiyan grubun ikisi de Komunist Parti nin kontrolu altindadir Papa ya sadik olan Katolik Kilisesi uyeleri dini faaliyetlerini yer altinda surdurmekte ve hukumetin zulmune maruz kalmaktadir Tibet Budizmi icin hukumet onayi olmadan yeni yasayan Buda larin belirlenmesi yasaklanmistir ve Dalay Lama nin halk uzerindeki etkisinin azaltilmasina yonelik calismalar yapilmistir Cin hukumetinin atadigi Pancen Lama Dalay Lama ya sadik olanlar tarafindan yalanci olarak gorulmektedir 1998 yilinda Tibet Budizmi uzerine cesitli kontrol politikalari yururluge konmustur Bu baglamda gerceklestirilen uygulamalar arasinda Dalay Lama nin dini bir lider oldugu zorla inkar ettirilmesi ve kesis sayisina kota konulmasi bulunmaktadir 20 Temmuz 1999 tarihinde hukumet Falun Gong u ve tum aykiri dinler i yasaklamis ve bu populer yeni dini harekete karsi ulke capinda bir baski kampanyasi baslatti Gazeteci a gore hukumet medya polis ordu egitim aile ve isyerleri de dahil olmak uzere toplumun her kesimini Falun Gong a karsi kullanmaktadir Uluslararasi Af Orgutu iskence yasadisi tutuklama zorla calistirma ve psikiyatrinin suistimaline yonelik haberlerden dolayi endisesini dile getirmistir Ayrica bakinizCin de LGBT haklari Sincan yeniden egitim kamplariKaynakca Human rights can be manifested differently China Daily 12 Aralik 2005 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2012 Progress in China s Human Rights Cause in 1996 Mart 1997 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2012 Belkin Ira China s Criminal Justice System A Work in Progress 19 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yale Universitesi a b Luard Tim 10 Kasim 2005 China rethinks peasant apartheid BBC News 8 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2012 The Economist 31 Aralik 2011 10 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Citizens of the People s Republic of China enjoy freedom of speech of the press of assembly of association of procession and of demonstration 1 3 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde China jails rights activist outspoken on Tibet Reuters 3 Nisan 2008 30 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2012 China to allow Olympic protests BBC News 23 Haziran 2008 Erisim tarihi 22 Agustos 2008 Bristow Michael 18 Agustos 2008 China yet to approve protests BBC News Erisim tarihi 22 Agustos 2008 Andrew Jacobs 20 Agustos 2008 Too Old and Frail to Re educate Not in China The New York Times 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2009 Freedom of the Press Report China Mayis 2011 7 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2012 2 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Hijacked Potential of China s Internet English translation of a chapter in the 2006 revised edition of Media Control in China published in Chinese by Liming Enterprises of Taiwan in 2006 Accessed 4 February 2007 a b Macleod Calum China reviews apartheid for 900 m peasants 22 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Independent 10 Haziran 2001 Cheng T Selden M 1994 The Origins and Social Consequences of China s Hukou System The China Quarterly 139 644 668 David Pines Efraim Sadka Itzhak Zilcha Topics in Public Economics Theoretical and Applied Analysis Cambridge University Press 1998 s 334 Chinese apartheid Migrant labourers numbering in hundreds of millions who have been ejected from state concerns and co operatives since the 1980s as China instituted socialist capitalism have to have six passes before they are allowed to work in provinces other than their own In many cities private schools for migrant labourers are routinely closed down to discourage migration From politics to health policies why they re in trouble 6 February 2007 The application of these regulations is reminiscent of apartheid South Africa s hated pass laws Police carry out raids periodically to round up those tho do not possess a temporary residence permit Those without papers are placed in detention centres and then removed from cities Waddington Jeremy Globalization and Patterns of Labour Resistance Routledge 1999 p 82 Hewitt Duncan 2008 06 15 China Getting Rich First A Modern Social History 1 Baski Pegasus ISBN 1 933648 47 3 26 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Haziran 2012 World s youngest political prisoner turns 17 The Washington Post 23 Nisan 2006 9 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2010 Faison Seth 18 Kasim 1998 Icy Wind From Beijing Chills the Monks of Tibet The New York Times 17 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2010 China hrw org 12 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mayis 2011 Johnson Ian Wild Grass three portraits of change in modern china Vintage 8 Mart 2005 23 Mart 2000 The crackdown on Falun Gong and other so called heretical organizations 11 Temmuz 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uluslararasi Af Orgutu