iyot monoklorür ICl formülü ile gösterilen bir interhalojen bileşiktir Oda sıcaklığına yakın eriyen kırmızı

İyot monoklorür ICl formülü ile gösterilen bir interhalojen bileşiktir. Oda sıcaklığına yakın eriyen kırmızı-kahverengi renge sahip bir kimyasal bileşiktir. İyot ve klorun elektronegatifliği arasındaki fark nedeniyle, ICl oldukça ve $I +$ kaynağı olarak davranır.

İyot monoklorür

Adlandırmalar

IUPAC adı

İyot monoklorür

Sistematik IUPAC adı

Kloroiyodan

Tanımlayıcılar

CAS numarası

7790-99-0

3D model (JSmol)

Etkileşimli görüntü

ChemSpider

.html 23042

ECHA InfoCard

100.029.306

EC Numarası

232-236-7

MeSH

Iodine-monochloride

UN numarası

1792

CompTox Bilgi Panosu (EPA)

DTXSID1064879

InChI

InChI=1/ClI/c1-2

SMILES

ClI

Özellikler

Molekül formülü

ICl

Molekül kütlesi

162.35 g/mol

Görünüm

kırmızımsı kahverengi

Yoğunluk

3.10 g/cm³

Erime noktası

27.2 (α-form)
13.9 °C (β-form)

Kaynama noktası

97.4

Çözünürlük (su içinde)

Hidrolize olur

Çözünürlük

CS₂
asetik asit
piridin
alkol, eter, HCl'de çözünür

Tehlikeler

İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):

Ana tehlikeler

tahriş edici

Güvenlik bilgi formu (SDS)

External MSDS

Benzeyen bileşikler

Benzeyen

Brom monoklorür
İyot monobromür

Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

İyot monoklorür, denklemine göre halojenleri 1: 1 mol oranında birleştirerek basitçe üretilir.

I 2 + Cl 2 \to 2 ICl

Klor gazı iyot kristallerinden geçtiğinde, iyot monoklorürün kahverengi buharı gözlemlenir. Koyu kahverengi iyot monoklorür sıvısı toplanır. Aşırı klor, geri dönüşümlü bir reaksiyonda iyot monoklorürü dönüştürür:

ICl + Cl 2 ICl 3

Polimorflar

$ICl$ iki ; 27.2 °C erime noktasına sahip siyah (geçen ışık ile kırmızı) iğneler olarak bulunan $α-ICl$ ve erime noktası 13.9 °C olan siyah (iletilen ışıkla kırmızı-kahverengi) trombositler olarak mevcut olan $β-ICl$ .

Her iki polimorfun kristal yapılarında, moleküller zik-zak zincirlerinde düzenlenir. $β-ICl$ , P2₁/c monokliniktir.

Reaksiyonları ve kullanımları

İyot monoklorür HF ve HCl gibi asitlerde çözünür, ancak HCl ve HI oluşturmak üzere saf su ile reaksiyona girer:

ICI + H₂O → HCI + HI + ½ O₂

$ICl$ yararlı bir reaktiftir. Bazı aromatik iyodürlerin sentezinde bir elektrofilik iyot kaynağı olarak kullanılır. Aynı zamanda C-Si bağlarını da keser.

$ICl$ ayrıca, kloro-iyodo alkanları vermek üzere alkenlerdeki eklenecektir.

{\ce {RCH=CHR' + ICl -> RCH(I)-CH(Cl)R'}}

Bu tür reaksiyonlar sodyum azit varlığında gerçekleştirildiğinde, iyodo azit ${\ce {RCH(I)-CH(N3)R'}}$ elde edilir.

Wijs çözeltisi, yani asetik asit içinde çözülmüş iyot monoklorür, bir maddenin belirlemek için kullanılır.

Aynı zamanda, bir klorat ile reaksiyona girerek ve yan ürün olarak klor gazı serbest bırakarak saf iyodürler yapmak için de kullanılabilir.

Kaynakça

^ ^a ^b Brisbois, R. G.; Wanke, R. A.; Stubbs, K. A.; Stick, R. V. "Iodine Monochloride" Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis, 2004 John Wiley & Sons. DOI:10.1002/047084289X.ri014
^ Carpenter, G. B.; Richards, S. M. (1 April 1962). "The crystal structure of β-iodine monochloride". Acta Crystallographica. 15 (4): 360–364. doi:10.1107/S0365110X62000882 6 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
^ Wallingford, V. H.; Krüger, P. A. (1943). "5-Iodo-anthranilic Acid 17 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."; Organic Synthesis, Collective Volume, 2, p. 349
^ Padwa, A.; Blacklock, T.; Tremper, A. "3-Phenyl-2H-Azirine-2-carboxaldehyde 17 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .";Organic Syntheses; Collective Volume, 6, p. 893

[Bris-1] Brisbois, R. G.; Wanke, R. A.; Stubbs, K. A.; Stick, R. V. "Iodine Monochloride" Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis, 2004 John Wiley & Sons. DOI:10.1002/047084289X.ri014

[2] Carpenter, G. B.; Richards, S. M. (1 April 1962). "The crystal structure of β-iodine monochloride". Acta Crystallographica. 15 (4): 360–364. doi:10.1107/S0365110X62000882 6 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

[3] Wallingford, V. H.; Krüger, P. A. (1943). "5-Iodo-anthranilic Acid 17 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."; Organic Synthesis, Collective Volume, 2, p. 349

[4] Padwa, A.; Blacklock, T.; Tremper, A. "3-Phenyl-2H-Azirine-2-carboxaldehyde 17 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .";Organic Syntheses; Collective Volume, 6, p. 893