Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İznik İmparatorluğu ya da İznik ''Rum'' İmparatorluğu (Yunanca: Αυτοκρατορία της Νίκαιας, Aftokratoría tis Níkaias), Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Batı Avrupalı ve Venedikli orduların 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu asilleri tarafından kurulan Yunan devletlerinden en büyüğüdür. 1204 ile 1261 arası hüküm sürmüştür. İznik Rum İmparatorluğunun resmen, kültürel ve dinsel başşehri İznik (o zamanki Nicaea) olmakla beraber, ikinci hükümdar olan III. İoannis ve sonraki imparatorlar hükümdar sarayı yerleşkesi ve efektif idari merkezi olarak Kemalpaşa’yı (o zamanki Nymphaneum) kullanmışlar ve bu imparatorluk Kemalpaşa’dan idare edilmiştir.
İznik İmparatorluğu Βασιλεία Ῥωμαίων | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1204-1261 | |||||||||||
 Konstantinopolis'in yağmalanmasından 10 yıl sonra İznik İmparatorluğu (mor) | |||||||||||
| Tür | Bizans İmparatorluğu'nun halefi | ||||||||||
| Başkent | İznik (Nikea) (de jure) Kemalpaşa (Nymphaion) (de facto) | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Orta Çağ Yunancası | ||||||||||
| Resmî din | Rum Ortodoks Kilisesi | ||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||
| İmparator | |||||||||||
| |||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Kuruluş
Dördüncü Haçlı Seferi orduları, özellikle Franklar, Venedik Dukası Enrico Dandolo tarafından malî ve donanma yardımı ile ikinci defa 1204'te Konstantinopolis şehrini bir kuşatmadan sonra, 9 Nisan 1204 tarihinde işgal ve talan edip, kendi idareleri altında bir Latin İmparatorluğu kurduktan sonra Ortodoks, Yunanca konuşan Bizanslı asiller, koyu Katolik Latinlerden kaçıp eski sınırlara yakın Bizans topraklarında bir sıra özerk devletler kurmuşlardır. Bunlardan en büyük üç tanesi:
- Adriatik kıyılarında, önce bugünkü Kuzey Yunanistan ve Arnavutluk'ta yerleşik sonradan Makedonya ve Batı Trakya'yı eline geçiren, Arta merkezli, ilk hükümdarı Mihail Komnenos Dukas olan Epir Despotluğu;
- Anadolu'nun Doğu Karadeniz kıyılarında Trabzon merkezli Gürcü Krallığı'nın yardımlarıyla David Komnenos ve kardeşi Aleksios Komnenos tarafından kurulan Trabzon İmparatorluğu;
- Güney Marmara'da Bitinya'da İznik merkezli olarak I. Theodoros tarafından kurulan İznik İmparatorluğu'dur.
Eski Bizans'ın yerine Frankların idaresi altında Konstantinopolis merkezli Latin İmparatorluğu ve buna tabi olan yine Frank hükümdarlar altında (Burgonyalı bir sülale idaresinde) Atina Dükalığı, (Frank asıllı Villehardouin sülalesi altında) Mora'da Achaea Prensliği ve (Frank asıllı Montferrat sülalesi idaresinde) Selanik Krallığı kurulmuştu. Edirne ve diğer Trakya ve Yunanistan kıyılarındaki önemli limanlar ve adalar Venediklilerin elinde kalmıştı. Bunların yanında bir de diğer Bizanslılar idaresinde ufak, özerk devletçikler türemişti (örneğin Alaşehir, Menderes vadisi, Milet yakında Sampson kasabası vb.)
1204 yılında İznik (Nikea)'de İmparatorluğu'nu ilan eden I. Theodoros Haçlıların Konstantinopolis'i kuşatmaları sırasında imparator seçilen V. Aleksios Murtzupos'un damadı idi. Konstantinopolis'ten ailesi ile Boğaz üzerinden kaçıp İznik'e gelmiş ve burada özerk bir devlet kurmaya başlamıştır. Bizans şekilli devlet idaresini ve yeni bir Bizans tipi orduyu bir taşra şehri olan İznik ve etrafında bulunan Bitinya'da aynen kurmak gayretiyle önce büyük zorluklarla karşılaşmıştır.
1204 tarihinde Güney Marmara'ya sefere çıkan Latin İmparatorluğu ordusu ile Eski Manyas'da (Poimaneon) yaptığı savaşı kaybetmiş; Bursa'ya kadar Güney Marmara kıyılarını Latin İmparatorluğu'na terk etmiştir. Latinlerin bu galibiyetten faydalanamamaları Bulgarların ve Trakya'daki ahalinin isyanına yardımcı olarak Bulgar Çarı Kaloyan idaresinde Trakya'da ilerlemesi nedeni ile olmuştur. Trakya'ya geçen Latin İmparatorluğu ordusu Bulgarlar tarafından 14 Nisan 1205 tarihinde Edirne (Hadrianapolis) Savaşı'nda mağlup edilmiş ve Latin İmparatoru I. Baudouin bu savaşta Bulgarlara esir düşmüştür. Bundan faydalanan I. Theodoros Marmara güneyindeki toprakları tekrar eline geçirmiş ve bu yörelerde Latinlerin elinde sadece Pegae (Modern: Karabiga) kalmıştır.
Böylece kuzeyde savunulabilir sınırlara yerleşen I. Theodoros İznik'te yeni devlet kurma çabalarını artırmıştır. Bu arada Dimetoka'ya sığınıp oradan ayrılmayı kabul etmeyen eski Konstantinopolis Ortodoks Kilisesi Patriği ölünce, Ortodoks Patrikliği'nin İznik'te kurulup organize edilmesine başlanmış ve Autorianus adlı bir papaz İznik'te Doğu Ortodoks Kilisesi Patriği olarak ilan edilmiştir. Bu yeni Patriğin ilk icraatı 1208 Paskalya yortusu sırasında I. Theodoros'u Basileus (imparator) olarak vaftiz etmek ve taç giydirmek olmuştur.
Fakat Latinler, yeni imparatorları Henri idaresinde yeniden İznik aleyhinde faaliyetlere başlamışlardır. Bu arada bu devlete batıdan gelen tehdit Selanik'i kuşatmış olan Bulgar Çarı Kaloyan'in bir Kuman Türk lideri tarafından öldürülmesi ile ortadan kalkmış ve Frank şövalyelere yeni ufuklar açılmıştır. 1209 yılında Latin İmparatoru Henri Konya Selçuklu hükümdarı Sultan I. Gıyaseddin Keyhüsrev ile bir askerî anlaşma yaparak ona askerî birlik temin etmeyi kabul etmiştir. Bu arada Konstantinopolis'i Haçlı kuşatmasının başlaması ile hemen terk edip kaçan ve tahttan indirilen Angelos hanedanının son İmparatoru olan III. Aleksios, kuzeni Epir Despot'unun fidye ödemesi ile Latinlerin elinden kurtulup İznik'te tekrar tahta geçmek amacı ile Konya'ya gelip Sultan I. Gıyaseddin Keyhüsreve sığınıp ondan yardım istemiştir. Latin şövalyeleri ile tahkimli Selçuklu ordusu, I. Theodoros idaresi altındaki (içinde birçok paralı asker olarak tutulmuş Latin şövalyeleri bulunan) İznik ordusu üzerine yürümüş ve sonuçsuz bir seri savaş yapılmıştır. Ancak en sonunda 1210da Yalvaç (Anadolu Antioch)'unda yapılan bir savaşta Sultan I. Gıyaseddin Keyhüsrev atından düşüp (veya efsaneye göre I. Theodoros tarafından düşürülüp) ölmüş; Selçuk ordusu dağılmış; bu ordu içinde bulunan eski imparator III. Aleksios İznik ordusuna esir düşmüştür. Hemen sonra İznik İmparatorluğu ile Sultan I. Keyhüsrev yerine Anadolu Selçuklu hükümdarı olarak tahta geçen I. İzzeddin Keykavus arasında bir barış anlaşması imzalanmıştır.
Fakat Latin İmparatoru Henri bu sefer İznik güçleriyle doğrudan doğruya savaşa girişmiştir. 15 Ekim 1211de (Rhyndakus) Nehri yanında yapılan savaşta I. Theodoros büyük bir yenilgiye uğramış ve Latinler Bergama'yı alıp İznik İmparatorluğu idare merkezi olan Kemalpaşa (Nymphaeum) üzerine hücuma geçmişlerdir. Ancak Doğu Trakya'da Bulgarların hücumu ve Latinler elinde bulunan önemli Trakya merkezlerini ellerine geçirmeleri dolayısıyla Latinler İznik üzerine askerî hücumlarını bırakmak zorunda kalmışlardır.
En sonunda 1214'te İznik İmparatorluğu ile Latin İmparatorluğu arasında İzmir/ Kemalpaşa (Nymphaneum)'da bir barış anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşmaya göre, ellerine geçirdikleri Edremit kuzeyinde Kaz Dağı etrafındaki Kuzey Batı Anadolu bölgesi Latinlerin elinde kalmış ve diğer Güney Marmara ve Anadolu Selçuklu devleti sınırlarına kadar Kuzey Batı Anadolu İznik İmparatorluğu arazisi olduğu kabul edilmiştir. 1226'da ölen Henri yerine Latin İmparatoru seçilen Pierre'in karısı olan ve Pierre'in ölmesi ile Latin İmparatoru olan oğlu II. Baudouin'in taht naibi olan Latin İmparatoriçesi Yolanda'nın küçük kızı olan Marie ile üçüncü karısı olarak 1219'da evlenen I. Theodoros böylece Latinlerle olan bağlarını daha da pekiştirmiştir.
Bu suretle I. Theodoros Laskaris hem doğuda hem de batıda güvenli sınırları olan İznik İmparatorluğu'nu kurmuş olmaktaydı ve İznik Bizans kültürünün yeni bir merkezi olarak gelişmeye başlamıştır.
Genişleme
1221 yılının Kasım ayında, İznik İmparatorluğu'nun çalışkan kurucusu olan I. Theodoros öldü ve yerine Theodoros'un ölümü ile başlayan iç karışıklıktan muzaffer çıkan damadı III. İoannis geçti. Bu tahta geçişi kabul etmeyen her ikisi de sebastokrator olan Theodoros'un kardeşleri ve isyan başlattılar ve Latin imparatoru Robert'ten yardım istediler. Latin ordusunun önderliğinde III. İoannis'e karşı yürüdüler. İki ordu, Kuş Gölü yakınlarında Misya'da Kyzikos'un güneyinde Poimanenon'da, Başmelek Mikâil'e adanmış bir kilisenin yanında 1224 yılında Poimanenon Muharebesi'nde karşılaştılar. Savaşın sonunda III. İoannis kesin bir zafer elde etti; alınan esirler arasında, kör edilen iki Laskaris kardeş de vardı.
1224'te Latinler tarafından idare edilen Selanik Krallığı, Epir Despotluğu tarafından ele geçirildi fakat 1230'da despotluğun merkezi olan Epir bölgesi Bulgarların eline geçti. Böylece güç merkezlerinden uzakta ve gerçek askerî gücü zayıf olup büyümesi kısıtlanan Trabzon İmparatorluğu yanında en önemli Bizans asıllı devlet, İznik İmparatorluğu kaldı. Bu devletin hükümdarı III. İoannis ülkenin sınırlarını Ege Denizi yönünde genişletmeye başladı. 1235'te III. İoannis, Bulgar Çarı II. İvan Asen ile bir ittifak paktı imzalayarak nüfuzunu Selanik ve Epir üzerine de genişletmiş oldu. 1245'te İlhanlı Moğol orduları Anadolu Selçuklu Devleti'ni Kösedağ Savaşı'nda yenip nüfuzlarını Anadolu'da genişletmeye başlamışlardı ve III. İoannis bir taraftan İznik’te bulunan devletinin de Moğol hâkimiyetine girmesinden korkmaktaydı fakat diğer taraftan Moğolların İznik’e doğudan devamlı tehdit doğuran Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflattıkları için biraz iç rahatlığı hissetmekteydi. 1265'te III. İoannis Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu imparatoru olan II. Frederik'in kızı ile evlenip bu devlet ile yakın bir ittifak kurdu. 1248de III. İoannis eski müttefiki Bulgarları da yenip Latin İmparatorluğu’nun etrafını sarmayı basardı. 1254'te ölene kadar Latin İmparatorluğu’ndan arazi alıp ülkesine katmaya devam etti.
III. İoannis'in oğlu II. Theodoros Bulgarların Trakya'yı istila tehdidi ile karsılaştı; fakat ülkesinin arazisini korumaya muvaffak oldu. 1258'de Epir de 'den destek alarak isyan etmişti. Aynı yıl II. Theodoros oldu. Yerine geçen varisi IV. İoannis daha çocuktu ve General Mihail Palaiologos başkanlığında bir naipler kurulu idareyi ele aldı. Mihail 1259'da kendini VIII. Mihail adı ile ortak imparator ilan etti. İznik Rum İmparatorluğu orduları başında, Balkanlarda ilerleyen 1259'da birleşik Manfred, Epir Despotu ve Latin asilli Achaea Prensliği ordularını 'nda yenik düşürdü.
Konstantinopolis'in tekrar alınması
1260'ta Mihail kendinden önceki İznik Rum İmparatorlarının yapmak istedikleri fakat yetenekleri olmadığı için hiç girişimde bulunmadıkları, Latinler elinde bulunan Konstantinopolis'e karşı hücuma başladı. Cenovalılar ile ittifak yaptı. Ordusunun komutanı olan Aleksios Strategopulos hücumunu planlamak için Konstantinopolis'i aylarca gözlem altında bulundurdu. Temmuz, 1261de Latin'lerin ordusunun çoğu Boğaz ağzında buluna Kefken adasını tekrar elerine geçirmek için seferde bulunurken, Aleksios şehir muhafızlarından bazılarını şehir kapısını ayırmayı başardı. İznik ordusu böylece Konstantinopolis'i tekrar Bizans eline geçirdi. Yapılan ilk önemli icraat, Dördüncü Haçlı Seferi'nin bu şehre gelip, talan ederek şehrin en iyi taraflarını ve diğer Bizans arazilerini eline geçirmesine önayak olan Venediklilerden öç almak oldu. Şehirdeki Venedik Mahallesi yakıldı ve zaten kaçamayan Venedikliler zorla şehirden atıldılar.
Birkaç hafta sonra VIII. Mihail Ayasofya'da Bizans İmparatoru olarak taç giydirilip Bizans İmparatorluğu yeniden ortaya çıkartıldı. Çok geçmeden Latin asilli Achaea Prensliği Bizans’ın eline geçip Mora yarımadasında Bizans'a bağlı, hükümdarları Palaiologos sülalesi asıllı bir Mora Despotluğu kuruldu. Ama bu Palaiologos Hanedanı'nın Bizans’ı önceki Bizans'tan çok değişikti. Balkanlar çoktan Bulgarların eline geçmişti; Epir ve Trabzon özerk olarak kalmışlardı. Batıda Anadolu Selçuklu Devleti yerine çok daha dinamik Osmanlı Devleti kurulmuştu ve bu devlet Bizans’ın arazilerini eline geçirip sonunda 1453de Bizans İmparatorluğu’na son verecekti.
Askerî gücü
Dördüncü Haçlı Seferi'nden sonra Bulgarlar ve Latinlerin elinde bulunan Trakya haricinde Bizans’ın en mümbit ve yüksek nüfuslu bölgesi İznik Rum İmparatorluğu’nun elinde bulunmaktaydı. Bu şekliyle bu devlet en yükselmiş olduğu zamanlar olan Latin İmparatorluğunun parçalarına karsı yaptığı harplerde azami 20.000 kişilik bir orduyu ortaya çıkarıp levazım ve tedarikini yapabilecek güçte idi. İzmit Rum İmparatorluğu orduları bazı özelliklerini devam ettirmişlerdi ama ülkenin kaynaklarının kısıtlı olması her zaman, Bizans İmparatoru I. Manuil ve daha öncekilerin idaresi altında bulunan Bizans ordularından sayıca ve kalite bakımından daha zayıf olması gerçeğini ortaya çıkarmıştır. İznik Rum İmparatorluğu diğer ortaya çıkan Bizans kalıntısı devletler ve Latin İmparatorluğu ile karşılaştırıldığı zaman Batı Anadolu'nun insan ve tarım zenginlikleri dolayısıyla stratejik ve askerî güç kaynağı olarak daha elverişli şartlarla karsılaştığı açıktır ve bu fırsat İznik Rum İmparatorluğu imparatorları, idarecileri ve askerleri tarafından iyi kullanılmış ve bu devlet Dördüncü Haclı Seferi felaketinden sonra Bizans İmparatorluğu’nu yeniden canlandıran devlet olmayı başarmıştır.
İznik İmparatorları
- I. Theodoros (1204-1222)
- III. İoannis (1222-1254)
- II. Theodoros (1254-1258)
- IV. İoannis (1258-1261)
- VIII. Mihail (ortak imparator 1259-1261)
İznik İmparator Eşleri
| Laskaris Hanedanı (1204-1261) | ||||||||
| Resim | İsim | Baba | Doğum | Evlilik | Başlangıç | Bitiş | Ölüm | Eşi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Anna Komnini Angelina | III. Aleksios (Angeloi) | y. 1176 | 1199 ya da erken 1200 | 1204 kayınbiraderinin ölümü 1205 kocasının kendisini imparator ilan etmesi | 1212 | I. Theodoros | ||
(Rubenid) | 1183 | 24 Kasım 1214 | 1216 | 1219 öncesi | ||||
| Pierre, Latin İmparatoru (Courtenay) | y. 1204 | 1219 | Kasım 1221 | Eylül 1228 | ||||
(Ειρήνη Λασκαρίνα) | I. Theodoros (Laskaris) | ? | 1212 | Aralık 1221 | 1239 | III. İoannis | ||
| II. Friedrich (Kutsal Roma İmparatoru) (Hohenstaufen) | 1230 | 1244 | 3 Kasım 1254 | Nisan 1307 | ||||
| Eleni Asenina | II. İvan Asen (Asen) | ? | 1235 | 4 Kasım 1254 kocasının kendisini imparator ilan etmesi 1255 kocasının imparator olarak tac giydi 1 Ocak 1259 ortak imparatoriçe olarak | 18 Ağustos 1258 | ? | II. Theodoros | |
| Paleologos Hanedanı (1259–1261) | ||||||||
| III. İoannis () | y. 1240 | 1253 | 1 Ocak 1259 ortak imparatoriçe olarak 18 Ağustos 1258 sadece imparator eşi olarak | 25 Temmuz 1261 | 4 Mart 1303 | VIII. Mihail | ||
| Resim | İsim | Baba | Doğum | Evlilik | Başlangıç | Bitiş | Ölüm | Eşi |
Kaynakça
- Özel
- ^ a b Abulafia 1995, s. 547.
- Genel
- Abulafia, David (1995). The New Cambridge Medieval History: C.1198-c.1300. 5. Cambridge University Press. ISBN . 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iznik Imparatorlugu ya da Iznik Rum Imparatorlugu Yunanca Aytokratoria ths Nikaias Aftokratoria tis Nikaias Dorduncu Hacli Seferi sirasinda Bati Avrupali ve Venedikli ordularin 1204 yilinda Konstantinopolis e gelip sehri talan etmesi ve sehirde Katolik Hristiyanlar idaresinde bir Latin Imparatorlugu nun kurulmasinin ardindan Bizans Imparatorlugu asilleri tarafindan kurulan Yunan devletlerinden en buyugudur 1204 ile 1261 arasi hukum surmustur Iznik Rum Imparatorlugunun resmen kulturel ve dinsel bassehri Iznik o zamanki Nicaea olmakla beraber ikinci hukumdar olan III Ioannis ve sonraki imparatorlar hukumdar sarayi yerleskesi ve efektif idari merkezi olarak Kemalpasa yi o zamanki Nymphaneum kullanmislar ve bu imparatorluk Kemalpasa dan idare edilmistir Iznik ImparatorluguBasileia Ῥwmaiwn1204 1261Konstantinopolis in yagmalanmasindan 10 yil sonra Iznik Imparatorlugu mor TurBizans Imparatorlugu nun halefiBaskentIznik Nikea de jure Kemalpasa Nymphaion de facto Yaygin dil ler Orta Cag YunancasiResmi dinRum Ortodoks KilisesiHukumetMonarsiImparator 1204 1222I Theodoros 1222 1254III Ioannis 1254 1258II Theodoros 1258 1261IV Ioannis 1259 1261VIII MihailTarihce Kurulusu1204 DagilisiTemmuz 1261Onculler ArdillarBizans Imparatorlugu Bizans ImparatorluguIznik sehir duvari Lefke kapisiKurulusDorduncu Hacli Seferi ordulari ozellikle Franklar Venedik Dukasi Enrico Dandolo tarafindan mali ve donanma yardimi ile ikinci defa 1204 te Konstantinopolis sehrini bir kusatmadan sonra 9 Nisan 1204 tarihinde isgal ve talan edip kendi idareleri altinda bir Latin Imparatorlugu kurduktan sonra Ortodoks Yunanca konusan Bizansli asiller koyu Katolik Latinlerden kacip eski sinirlara yakin Bizans topraklarinda bir sira ozerk devletler kurmuslardir Bunlardan en buyuk uc tanesi Adriatik kiyilarinda once bugunku Kuzey Yunanistan ve Arnavutluk ta yerlesik sonradan Makedonya ve Bati Trakya yi eline geciren Arta merkezli ilk hukumdari Mihail Komnenos Dukas olan Epir Despotlugu Anadolu nun Dogu Karadeniz kiyilarinda Trabzon merkezli Gurcu Kralligi nin yardimlariyla David Komnenos ve kardesi Aleksios Komnenos tarafindan kurulan Trabzon Imparatorlugu Guney Marmara da Bitinya da Iznik merkezli olarak I Theodoros tarafindan kurulan Iznik Imparatorlugu dur Eski Bizans in yerine Franklarin idaresi altinda Konstantinopolis merkezli Latin Imparatorlugu ve buna tabi olan yine Frank hukumdarlar altinda Burgonyali bir sulale idaresinde Atina Dukaligi Frank asilli Villehardouin sulalesi altinda Mora da Achaea Prensligi ve Frank asilli Montferrat sulalesi idaresinde Selanik Kralligi kurulmustu Edirne ve diger Trakya ve Yunanistan kiyilarindaki onemli limanlar ve adalar Venediklilerin elinde kalmisti Bunlarin yaninda bir de diger Bizanslilar idaresinde ufak ozerk devletcikler turemisti ornegin Alasehir Menderes vadisi Milet yakinda Sampson kasabasi vb 1204 yilinda Iznik Nikea de Imparatorlugu nu ilan eden I Theodoros Haclilarin Konstantinopolis i kusatmalari sirasinda imparator secilen V Aleksios Murtzupos un damadi idi Konstantinopolis ten ailesi ile Bogaz uzerinden kacip Iznik e gelmis ve burada ozerk bir devlet kurmaya baslamistir Bizans sekilli devlet idaresini ve yeni bir Bizans tipi orduyu bir tasra sehri olan Iznik ve etrafinda bulunan Bitinya da aynen kurmak gayretiyle once buyuk zorluklarla karsilasmistir 1204 tarihinde Guney Marmara ya sefere cikan Latin Imparatorlugu ordusu ile Eski Manyas da Poimaneon yaptigi savasi kaybetmis Bursa ya kadar Guney Marmara kiyilarini Latin Imparatorlugu na terk etmistir Latinlerin bu galibiyetten faydalanamamalari Bulgarlarin ve Trakya daki ahalinin isyanina yardimci olarak Bulgar Cari Kaloyan idaresinde Trakya da ilerlemesi nedeni ile olmustur Trakya ya gecen Latin Imparatorlugu ordusu Bulgarlar tarafindan 14 Nisan 1205 tarihinde Edirne Hadrianapolis Savasi nda maglup edilmis ve Latin Imparatoru I Baudouin bu savasta Bulgarlara esir dusmustur Bundan faydalanan I Theodoros Marmara guneyindeki topraklari tekrar eline gecirmis ve bu yorelerde Latinlerin elinde sadece Pegae Modern Karabiga kalmistir Boylece kuzeyde savunulabilir sinirlara yerlesen I Theodoros Iznik te yeni devlet kurma cabalarini artirmistir Bu arada Dimetoka ya siginip oradan ayrilmayi kabul etmeyen eski Konstantinopolis Ortodoks Kilisesi Patrigi olunce Ortodoks Patrikligi nin Iznik te kurulup organize edilmesine baslanmis ve Autorianus adli bir papaz Iznik te Dogu Ortodoks Kilisesi Patrigi olarak ilan edilmistir Bu yeni Patrigin ilk icraati 1208 Paskalya yortusu sirasinda I Theodoros u Basileus imparator olarak vaftiz etmek ve tac giydirmek olmustur Fakat Latinler yeni imparatorlari Henri idaresinde yeniden Iznik aleyhinde faaliyetlere baslamislardir Bu arada bu devlete batidan gelen tehdit Selanik i kusatmis olan Bulgar Cari Kaloyan in bir Kuman Turk lideri tarafindan oldurulmesi ile ortadan kalkmis ve Frank sovalyelere yeni ufuklar acilmistir 1209 yilinda Latin Imparatoru Henri Konya Selcuklu hukumdari Sultan I Giyaseddin Keyhusrev ile bir askeri anlasma yaparak ona askeri birlik temin etmeyi kabul etmistir Bu arada Konstantinopolis i Hacli kusatmasinin baslamasi ile hemen terk edip kacan ve tahttan indirilen Angelos hanedaninin son Imparatoru olan III Aleksios kuzeni Epir Despot unun fidye odemesi ile Latinlerin elinden kurtulup Iznik te tekrar tahta gecmek amaci ile Konya ya gelip Sultan I Giyaseddin Keyhusreve siginip ondan yardim istemistir Latin sovalyeleri ile tahkimli Selcuklu ordusu I Theodoros idaresi altindaki icinde bircok parali asker olarak tutulmus Latin sovalyeleri bulunan Iznik ordusu uzerine yurumus ve sonucsuz bir seri savas yapilmistir Ancak en sonunda 1210da Yalvac Anadolu Antioch unda yapilan bir savasta Sultan I Giyaseddin Keyhusrev atindan dusup veya efsaneye gore I Theodoros tarafindan dusurulup olmus Selcuk ordusu dagilmis bu ordu icinde bulunan eski imparator III Aleksios Iznik ordusuna esir dusmustur Hemen sonra Iznik Imparatorlugu ile Sultan I Keyhusrev yerine Anadolu Selcuklu hukumdari olarak tahta gecen I Izzeddin Keykavus arasinda bir baris anlasmasi imzalanmistir Fakat Latin Imparatoru Henri bu sefer Iznik gucleriyle dogrudan dogruya savasa girismistir 15 Ekim 1211de Rhyndakus Nehri yaninda yapilan savasta I Theodoros buyuk bir yenilgiye ugramis ve Latinler Bergama yi alip Iznik Imparatorlugu idare merkezi olan Kemalpasa Nymphaeum uzerine hucuma gecmislerdir Ancak Dogu Trakya da Bulgarlarin hucumu ve Latinler elinde bulunan onemli Trakya merkezlerini ellerine gecirmeleri dolayisiyla Latinler Iznik uzerine askeri hucumlarini birakmak zorunda kalmislardir En sonunda 1214 te Iznik Imparatorlugu ile Latin Imparatorlugu arasinda Izmir Kemalpasa Nymphaneum da bir baris anlasmasi imzalanmistir Bu anlasmaya gore ellerine gecirdikleri Edremit kuzeyinde Kaz Dagi etrafindaki Kuzey Bati Anadolu bolgesi Latinlerin elinde kalmis ve diger Guney Marmara ve Anadolu Selcuklu devleti sinirlarina kadar Kuzey Bati Anadolu Iznik Imparatorlugu arazisi oldugu kabul edilmistir 1226 da olen Henri yerine Latin Imparatoru secilen Pierre in karisi olan ve Pierre in olmesi ile Latin Imparatoru olan oglu II Baudouin in taht naibi olan Latin Imparatoricesi Yolanda nin kucuk kizi olan Marie ile ucuncu karisi olarak 1219 da evlenen I Theodoros boylece Latinlerle olan baglarini daha da pekistirmistir Bu suretle I Theodoros Laskaris hem doguda hem de batida guvenli sinirlari olan Iznik Imparatorlugu nu kurmus olmaktaydi ve Iznik Bizans kulturunun yeni bir merkezi olarak gelismeye baslamistir Genisleme1221 yilinin Kasim ayinda Iznik Imparatorlugu nun caliskan kurucusu olan I Theodoros oldu ve yerine Theodoros un olumu ile baslayan ic karisikliktan muzaffer cikan damadi III Ioannis gecti Bu tahta gecisi kabul etmeyen her ikisi de sebastokrator olan Theodoros un kardesleri ve isyan baslattilar ve Latin imparatoru Robert ten yardim istediler Latin ordusunun onderliginde III Ioannis e karsi yuruduler Iki ordu Kus Golu yakinlarinda Misya da Kyzikos un guneyinde Poimanenon da Basmelek Mikail e adanmis bir kilisenin yaninda 1224 yilinda Poimanenon Muharebesi nde karsilastilar Savasin sonunda III Ioannis kesin bir zafer elde etti alinan esirler arasinda kor edilen iki Laskaris kardes de vardi 1224 te Latinler tarafindan idare edilen Selanik Kralligi Epir Despotlugu tarafindan ele gecirildi fakat 1230 da despotlugun merkezi olan Epir bolgesi Bulgarlarin eline gecti Boylece guc merkezlerinden uzakta ve gercek askeri gucu zayif olup buyumesi kisitlanan Trabzon Imparatorlugu yaninda en onemli Bizans asilli devlet Iznik Imparatorlugu kaldi Bu devletin hukumdari III Ioannis ulkenin sinirlarini Ege Denizi yonunde genisletmeye basladi 1235 te III Ioannis Bulgar Cari II Ivan Asen ile bir ittifak pakti imzalayarak nufuzunu Selanik ve Epir uzerine de genisletmis oldu 1245 te Ilhanli Mogol ordulari Anadolu Selcuklu Devleti ni Kosedag Savasi nda yenip nufuzlarini Anadolu da genisletmeye baslamislardi ve III Ioannis bir taraftan Iznik te bulunan devletinin de Mogol hakimiyetine girmesinden korkmaktaydi fakat diger taraftan Mogollarin Iznik e dogudan devamli tehdit doguran Anadolu Selcuklu Devleti nin zayiflattiklari icin biraz ic rahatligi hissetmekteydi 1265 te III Ioannis Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu imparatoru olan II Frederik in kizi ile evlenip bu devlet ile yakin bir ittifak kurdu 1248de III Ioannis eski muttefiki Bulgarlari da yenip Latin Imparatorlugu nun etrafini sarmayi basardi 1254 te olene kadar Latin Imparatorlugu ndan arazi alip ulkesine katmaya devam etti III Ioannis in oglu II Theodoros Bulgarlarin Trakya yi istila tehdidi ile karsilasti fakat ulkesinin arazisini korumaya muvaffak oldu 1258 de Epir de den destek alarak isyan etmisti Ayni yil II Theodoros oldu Yerine gecen varisi IV Ioannis daha cocuktu ve General Mihail Palaiologos baskanliginda bir naipler kurulu idareyi ele aldi Mihail 1259 da kendini VIII Mihail adi ile ortak imparator ilan etti Iznik Rum Imparatorlugu ordulari basinda Balkanlarda ilerleyen 1259 da birlesik Manfred Epir Despotu ve Latin asilli Achaea Prensligi ordularini nda yenik dusurdu Konstantinopolis in tekrar alinmasiKontantinopolis in Hacli Latin lerin elinden alinip Bizans Imparatorlugu nun yeniden kurulmasi anisi icin VIII Mihail Palaiologus tarafindan bastirilan bir sikke 1260 ta Mihail kendinden onceki Iznik Rum Imparatorlarinin yapmak istedikleri fakat yetenekleri olmadigi icin hic girisimde bulunmadiklari Latinler elinde bulunan Konstantinopolis e karsi hucuma basladi Cenovalilar ile ittifak yapti Ordusunun komutani olan Aleksios Strategopulos hucumunu planlamak icin Konstantinopolis i aylarca gozlem altinda bulundurdu Temmuz 1261de Latin lerin ordusunun cogu Bogaz agzinda buluna Kefken adasini tekrar elerine gecirmek icin seferde bulunurken Aleksios sehir muhafizlarindan bazilarini sehir kapisini ayirmayi basardi Iznik ordusu boylece Konstantinopolis i tekrar Bizans eline gecirdi Yapilan ilk onemli icraat Dorduncu Hacli Seferi nin bu sehre gelip talan ederek sehrin en iyi taraflarini ve diger Bizans arazilerini eline gecirmesine onayak olan Venediklilerden oc almak oldu Sehirdeki Venedik Mahallesi yakildi ve zaten kacamayan Venedikliler zorla sehirden atildilar Birkac hafta sonra VIII Mihail Ayasofya da Bizans Imparatoru olarak tac giydirilip Bizans Imparatorlugu yeniden ortaya cikartildi Cok gecmeden Latin asilli Achaea Prensligi Bizans in eline gecip Mora yarimadasinda Bizans a bagli hukumdarlari Palaiologos sulalesi asilli bir Mora Despotlugu kuruldu Ama bu Palaiologos Hanedani nin Bizans i onceki Bizans tan cok degisikti Balkanlar coktan Bulgarlarin eline gecmisti Epir ve Trabzon ozerk olarak kalmislardi Batida Anadolu Selcuklu Devleti yerine cok daha dinamik Osmanli Devleti kurulmustu ve bu devlet Bizans in arazilerini eline gecirip sonunda 1453de Bizans Imparatorlugu na son verecekti Askeri gucuDorduncu Hacli Seferi nden sonra Bulgarlar ve Latinlerin elinde bulunan Trakya haricinde Bizans in en mumbit ve yuksek nufuslu bolgesi Iznik Rum Imparatorlugu nun elinde bulunmaktaydi Bu sekliyle bu devlet en yukselmis oldugu zamanlar olan Latin Imparatorlugunun parcalarina karsi yaptigi harplerde azami 20 000 kisilik bir orduyu ortaya cikarip levazim ve tedarikini yapabilecek gucte idi Izmit Rum Imparatorlugu ordulari bazi ozelliklerini devam ettirmislerdi ama ulkenin kaynaklarinin kisitli olmasi her zaman Bizans Imparatoru I Manuil ve daha oncekilerin idaresi altinda bulunan Bizans ordularindan sayica ve kalite bakimindan daha zayif olmasi gercegini ortaya cikarmistir Iznik Rum Imparatorlugu diger ortaya cikan Bizans kalintisi devletler ve Latin Imparatorlugu ile karsilastirildigi zaman Bati Anadolu nun insan ve tarim zenginlikleri dolayisiyla stratejik ve askeri guc kaynagi olarak daha elverisli sartlarla karsilastigi aciktir ve bu firsat Iznik Rum Imparatorlugu imparatorlari idarecileri ve askerleri tarafindan iyi kullanilmis ve bu devlet Dorduncu Hacli Seferi felaketinden sonra Bizans Imparatorlugu nu yeniden canlandiran devlet olmayi basarmistir Iznik ImparatorlariI Theodoros 1204 1222 III Ioannis 1222 1254 II Theodoros 1254 1258 IV Ioannis 1258 1261 VIII Mihail ortak imparator 1259 1261 Iznik Imparator EsleriLaskaris Hanedani 1204 1261 Resim Isim Baba Dogum Evlilik Baslangic Bitis Olum EsiAnna Komnini Angelina III Aleksios Angeloi y 1176 1199 ya da erken 1200 1204 kayinbiraderinin olumu 1205 kocasinin kendisini imparator ilan etmesi 1212 I Theodoros Rubenid 1183 24 Kasim 1214 1216 1219 oncesiPierre Latin Imparatoru Courtenay y 1204 1219 Kasim 1221 Eylul 1228 Eirhnh Laskarina I Theodoros Laskaris 1212 Aralik 1221 1239 III IoannisII Friedrich Kutsal Roma Imparatoru Hohenstaufen 1230 1244 3 Kasim 1254 Nisan 1307Eleni Asenina II Ivan Asen Asen 1235 4 Kasim 1254 kocasinin kendisini imparator ilan etmesi 1255 kocasinin imparator olarak tac giydi 1 Ocak 1259 ortak imparatorice olarak 18 Agustos 1258 II TheodorosPaleologos Hanedani 1259 1261 III Ioannis y 1240 1253 1 Ocak 1259 ortak imparatorice olarak 18 Agustos 1258 sadece imparator esi olarak 25 Temmuz 1261 4 Mart 1303 VIII MihailResim Isim Baba Dogum Evlilik Baslangic Bitis Olum EsiKaynakcaOzel a b Abulafia 1995 s 547 GenelAbulafia David 1995 The New Cambridge Medieval History C 1198 c 1300 5 Cambridge University Press ISBN 052136289X 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2018