Şişli Ermeni Mezarlığı (Ermenice: Շիշլիի Գերեզմանատուն), Türkiye'nin İstanbul kentine bağlı Şişli ilçesinde bulunan Ermeni mezarlığı.
Şişli Ermeni Mezarlığı | |
---|---|
Mezarlığın, giriş kısmından genel bir görünümü | |
Diğer ad(lar) | Ermenice: Շիշլիի Գերեզմանատուն |
Konum | Şişli, İstanbul, Türkiye |
Koordinatlar | 41°03′55″K 28°59′25″D / 41.06528°K 28.99028°D |
Tür | Sivil Mezarlık |
Din | Ermeni Mezarlığı |
Açılış | 1865 | )
Yüzölçümü | 41.950 m2 (451.500 ft2) |
Durum | Kullanımda |
1865 yılında devlet tarafından tahsis edilen arazide açılan mezarlığa zamanla eklenen arazilerle mezarlık bugünkü görünümünü almıştır. Arazinin kuzeydoğusunda Katolik Ermeni, kuzeybatısında Gregoryen Ermeni mezarlığı yer alır. Bakımı ve işletilmesi Türkiye Ermenileri tarafından yapılmaktadır.
Konum
Tarihî Ermeni mezarlığı, doğuda Büyükdere Caddesi, batıda Abide-i Hürriyet, Kuzeyde Abide-i Hürryet Mecidiyeköy yolu ile sınırlanır. Arazinin kuzeydoğusunda Katolik Ermeni, kuzeybatısında Gregoryen Ermeni mezarlığı yer alır.
Şişli Ermeni mezarlıkları, Şişli Rum Ortodoks ve Musevi mezarlıkları ile yan yanadır. Tüm mezarlıklar çevreden ve birbirinden yüksek duvarlarla ayrılır.
Tarihçe
Gayrimüslüm mezarlıklarının oluşumu
Osmanlı İmparatorluğu zamanında İstanbul'da gayrimüslim ahali, 1560 yılındaki kolera salgınına kadar ölülerini kendi mahallelerindeki kilise ve ayazmaların çevresine gömerdi. Bu tarihten sonra ölülerin yerleşim alanlarının yakınına gömülmesi yasaklamış; Taksim, Pangaltı, Şişli çevresinde mezarlıklar oluşmuştur.
Katolik Ermeni Mezarlığı
Bugünkü Şişli Ermeni Mezarlığı'nın bulunduğu arazide ilk olarak1865'te Katolik Ermeni Mezarlığı kuruldu. O vakte kadar Katolik Ermeni cenazelerinin bir kısmı Latin Mezarlığı olan "Jardin Public"'e, bir kısmı ise Ermeni Kilisesi mensuplarının defnedildiği Harbiye'deki Pangaltı Mezarlığı'na defnedilmekteydi. Ancak 1560'taki kolera salgınından sonraki 300 yıl içinde Pera geliştikçe Şişli ve Pangaltı'da yeni mahalleler oluşmuş ve 1865'te yeni bir kolera salgını çıktığında, hükûmet artık yerleşim alanı haline gelen Pangaltı yerine Rum ve Ermeni halka mezarlık için Şişli'nin üst taraflarında geniş araziler hibe etmiştir. Böylece Katolik Ermeniler, Şişli'de kendilerine ayrı bir mezarlık kurdular; diğer mezarlıklardaki ölülerinin çoğunu mezar taşlarıyla birlikte bu Katolik Ermeni mezarlığına defnettiler.
Ermeni Katolik Mezarlığı’nın tapusu 2012'de Surp Agop Hastanesi Vakfı’na verildi.
Gergoryen Ermeni Mezarlığı
1865 yılındaki kolera salgını sırasında Pangaltı Kilisesi'nde yer kalmayıp hükûmet Pangaltı Mezarlığı'na ölü defnini yasaklayınca, şehir dışında bir başka mezarlık alanı tahsis edilene kadar ölen Ermeni Kilisesi'ne mensup 200 kişinin cenazesi Şişli'ye defnedildi. Böylece Ermeni Kilisesi mensupları için Şişli'de ilk olarak 200 kişilik arazi tahsis eden hükûmet, daha sonra Üç Horan Kilisesi'ne Şişli'deki elli bin kişilik araziyi verdi.
Mezarlık, 1930 yılında çıkan bir kanun kapsamında İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne devredildi. Tapusu ve tescili ellerinde olmasa da Ermeniler cenazelerini Şişli’deki Gregoryen Mezarlığı'na defnetmeye devam ettiler. Üç Horan Kilisesi Vakfı'nın Ermeni Gregoryen Mezarlığı’nın tapusunu almak için Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne 2011'de yaptığı başvuru kabul edildi ve tapu 2015'te Vakıf'a verildi.
Anıtlar
Mezarlık içinde 2001 yılında Üç Horan Ermeni Kilisesi Vakfı tarafından "Aydın ve Sanatkârlar Anıtı" açılmış; açılışı 84. Partik II. Mesrob Mutafyan gerçekleştirmiştir. Sanatkârlar ve Düşünürler Anıtı ile Taniyel Varujan anıtının yer aldığı meydana 2013'te Beyoğlu'ndaki Bedrettin mahallesinde bulunan, 18. ve 19. yüzyıllara ait mezar taşları yerleştirilmiştir. Mezarlıkta 2019'da tanınmış mizah ustası ve oyun yazarı Hagop Baronyan'ın heykeli açıldı.
Bazı önemli mezarlar
- Harutyun Aleksanyan (1857-1917), Ermeni asıllı Osmanlı tiyatro sanatcısı
- Agop Dilâçar (1895-1979), Ermeni asıllı Türk dilbilimci
- Ara Güler (1928-2018), Türkiye Ermenisi gazeteci, foto muhabiri ve yazar
- Aram Gülyüz (1931-2018), Türk yönetmen, yapımcı ve senarist
- Berç Keresteciyan Türker (1871-1949), Ermeni asıllı Türk iş insanı ve milletvekili
- Garbis Zakaryan (1930-2020), Türkiye Ermenisi boksör ve antrenör
- Garbis İstanbulluoğlu (1927-1994), Türk futbolcu
- , İstanbul Ermeni Patriği
- II. Karekin Kazancıyan (1927-1998), İstanbul Ermeni Patriği
- II. Mesrob Mutafyan (1956-2019), İstanbul Ermeni Patriği
- Mari Gerekmezyan (1913-1947), Ermeni asıllı Türk heykeltıraş
- Markar Esayan (1969-2020), Türkiye Ermenisi gazeteci ve milletvekili
- Maryam Şahinyan (1911-1996), Türk fotoğraf sanatçısı
- Matild Manukyan (1914-2001), Ermeni asıllı Türk iş insanı
- (1841-1918), Konstantinopolis (İstanbul) Ermeni Patriği
- Misak Toros (1940-2010), Ermeni asıllı Türk oyuncu
- Mıgırdiç Margosyan (1938-2022), Türkiye Ermenisi öğretmen ve yazar
- Onno Tunç (1948-1996), Türkiye Ermenisi müzisyen ve besteci
- Yervant Voskan (1855-1914), Osmanlı heykeltıraş ve müzeci
- Simon Agopyan (1857-1921), Ermeni asıllı Osmanlı ressam
- Sirvart Kalpakyan Karamanuk (1912-2008), Türkiye Ermenisi piyanist ve besteci
- Toto Karaca (1912-1992), Türk oyuncu
- Udi Hrant Kenkülyan (1901-1978), Türkiye Ermenisi müzisyen ve besteci
- XII. Hovahannes Arşaruni (1854-1929), Konstantinopolis (İstanbul) Ermeni Patriği
- Zabel Sibil Asadur (1863-1934), Türkiye Ermenisi yazar
- Zahrad (1924-2007), Ermeni asıllı Türk şair
- Zaven Biberyan (1921-1984), Ermeni asıllı Türk yazar
- Rana Cabbar (1945-2023), Ermeni ve Rum asıllı Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu
Galeri
-
- Aydınlar ve Sanatkârlar Anıtı
- Taniel Varujan Anıtı
- Hagop Baronyan Anıtı
- Mağakya Ormanyan
-
-
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Şişli Ermeni Mezarlığı". Türkiye Ermenileri Patrikliği. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2015.
- ^ Ay, Savas (4 Ekim 2011). "Parev (merhaba)eski dostlar (Hello Old Friends)". Sabah. 30 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2012.
- ^ a b c d Gökdeniz, Şule (1992). "Şişli ermeni mezarlıklarındaki mezar yapılarının mimari özellikleri üzerine bir inceleme". İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ a b c "Ermeni Gregoryen Mezarlığı 80 yıl sonra Üç Horan'a iade edildi". Agos. 2 Şubat 2015. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
- ^ Aydın, Muharrem (5 Haziran 2001). "Ermeni Mezarlığı'na 'Aydınlar anıtı'". Hürriyet gazetesi. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
- ^ "Şişli Ermeni Mezarlığı'nda yeni çalışmalar". Agos gazetesi. 12 Kasım 2014. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
- ^ "Şişli Ermeni Mezarlığı'nda Hagop Baronyan heykeli açıldı". HyeTert. 5 Ekim 2019. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Şişli Ermeni Mezarlığı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sisli Ermeni Mezarligi Ermenice Շիշլիի Գերեզմանատուն Turkiye nin Istanbul kentine bagli Sisli ilcesinde bulunan Ermeni mezarligi Sisli Ermeni MezarligiMezarligin giris kismindan genel bir gorunumuDiger ad lar Ermenice Շիշլիի ԳերեզմանատունKonumSisli Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 03 55 K 28 59 25 D 41 06528 K 28 99028 D 41 06528 28 99028TurSivil MezarlikDinErmeni MezarligiAcilis1865 158 yil once 1865 Yuzolcumu41 950 m2 451 500 ft2 DurumKullanimdaMezarligin ana giris kapisi 1865 yilinda devlet tarafindan tahsis edilen arazide acilan mezarliga zamanla eklenen arazilerle mezarlik bugunku gorunumunu almistir Arazinin kuzeydogusunda Katolik Ermeni kuzeybatisinda Gregoryen Ermeni mezarligi yer alir Bakimi ve isletilmesi Turkiye Ermenileri tarafindan yapilmaktadir KonumTarihi Ermeni mezarligi doguda Buyukdere Caddesi batida Abide i Hurriyet Kuzeyde Abide i Hurryet Mecidiyekoy yolu ile sinirlanir Arazinin kuzeydogusunda Katolik Ermeni kuzeybatisinda Gregoryen Ermeni mezarligi yer alir Sisli Ermeni mezarliklari Sisli Rum Ortodoks ve Musevi mezarliklari ile yan yanadir Tum mezarliklar cevreden ve birbirinden yuksek duvarlarla ayrilir TarihceGayrimuslum mezarliklarinin olusumu Osmanli Imparatorlugu zamaninda Istanbul da gayrimuslim ahali 1560 yilindaki kolera salginina kadar olulerini kendi mahallelerindeki kilise ve ayazmalarin cevresine gomerdi Bu tarihten sonra olulerin yerlesim alanlarinin yakinina gomulmesi yasaklamis Taksim Pangalti Sisli cevresinde mezarliklar olusmustur Katolik Ermeni Mezarligi Bugunku Sisli Ermeni Mezarligi nin bulundugu arazide ilk olarak1865 te Katolik Ermeni Mezarligi kuruldu O vakte kadar Katolik Ermeni cenazelerinin bir kismi Latin Mezarligi olan Jardin Public e bir kismi ise Ermeni Kilisesi mensuplarinin defnedildigi Harbiye deki Pangalti Mezarligi na defnedilmekteydi Ancak 1560 taki kolera salginindan sonraki 300 yil icinde Pera gelistikce Sisli ve Pangalti da yeni mahalleler olusmus ve 1865 te yeni bir kolera salgini ciktiginda hukumet artik yerlesim alani haline gelen Pangalti yerine Rum ve Ermeni halka mezarlik icin Sisli nin ust taraflarinda genis araziler hibe etmistir Boylece Katolik Ermeniler Sisli de kendilerine ayri bir mezarlik kurdular diger mezarliklardaki olulerinin cogunu mezar taslariyla birlikte bu Katolik Ermeni mezarligina defnettiler Ermeni Katolik Mezarligi nin tapusu 2012 de Surp Agop Hastanesi Vakfi na verildi Gergoryen Ermeni Mezarligi 1865 yilindaki kolera salgini sirasinda Pangalti Kilisesi nde yer kalmayip hukumet Pangalti Mezarligi na olu defnini yasaklayinca sehir disinda bir baska mezarlik alani tahsis edilene kadar olen Ermeni Kilisesi ne mensup 200 kisinin cenazesi Sisli ye defnedildi Boylece Ermeni Kilisesi mensuplari icin Sisli de ilk olarak 200 kisilik arazi tahsis eden hukumet daha sonra Uc Horan Kilisesi ne Sisli deki elli bin kisilik araziyi verdi Mezarlik 1930 yilinda cikan bir kanun kapsaminda Istanbul Buyuksehir Belediyesi ne devredildi Tapusu ve tescili ellerinde olmasa da Ermeniler cenazelerini Sisli deki Gregoryen Mezarligi na defnetmeye devam ettiler Uc Horan Kilisesi Vakfi nin Ermeni Gregoryen Mezarligi nin tapusunu almak icin Vakiflar Genel Mudurlugu ne 2011 de yaptigi basvuru kabul edildi ve tapu 2015 te Vakif a verildi AnitlarMezarlik icinde 2001 yilinda Uc Horan Ermeni Kilisesi Vakfi tarafindan Aydin ve Sanatkarlar Aniti acilmis acilisi 84 Partik II Mesrob Mutafyan gerceklestirmistir Sanatkarlar ve Dusunurler Aniti ile Taniyel Varujan anitinin yer aldigi meydana 2013 te Beyoglu ndaki Bedrettin mahallesinde bulunan 18 ve 19 yuzyillara ait mezar taslari yerlestirilmistir Mezarlikta 2019 da taninmis mizah ustasi ve oyun yazari Hagop Baronyan in heykeli acildi Bazi onemli mezarlarHarutyun Aleksanyan 1857 1917 Ermeni asilli Osmanli tiyatro sanatcisi Agop Dilacar 1895 1979 Ermeni asilli Turk dilbilimci Ara Guler 1928 2018 Turkiye Ermenisi gazeteci foto muhabiri ve yazar Aram Gulyuz 1931 2018 Turk yonetmen yapimci ve senarist Berc Keresteciyan Turker 1871 1949 Ermeni asilli Turk is insani ve milletvekili Garbis Zakaryan 1930 2020 Turkiye Ermenisi boksor ve antrenor Garbis Istanbulluoglu 1927 1994 Turk futbolcu Istanbul Ermeni Patrigi II Karekin Kazanciyan 1927 1998 Istanbul Ermeni Patrigi II Mesrob Mutafyan 1956 2019 Istanbul Ermeni Patrigi Mari Gerekmezyan 1913 1947 Ermeni asilli Turk heykeltiras Markar Esayan 1969 2020 Turkiye Ermenisi gazeteci ve milletvekili Maryam Sahinyan 1911 1996 Turk fotograf sanatcisi Matild Manukyan 1914 2001 Ermeni asilli Turk is insani 1841 1918 Konstantinopolis Istanbul Ermeni Patrigi Misak Toros 1940 2010 Ermeni asilli Turk oyuncu Migirdic Margosyan 1938 2022 Turkiye Ermenisi ogretmen ve yazar Onno Tunc 1948 1996 Turkiye Ermenisi muzisyen ve besteci Yervant Voskan 1855 1914 Osmanli heykeltiras ve muzeci Simon Agopyan 1857 1921 Ermeni asilli Osmanli ressam Sirvart Kalpakyan Karamanuk 1912 2008 Turkiye Ermenisi piyanist ve besteci Toto Karaca 1912 1992 Turk oyuncu Udi Hrant Kenkulyan 1901 1978 Turkiye Ermenisi muzisyen ve besteci XII Hovahannes Arsaruni 1854 1929 Konstantinopolis Istanbul Ermeni Patrigi Zabel Sibil Asadur 1863 1934 Turkiye Ermenisi yazar Zahrad 1924 2007 Ermeni asilli Turk sair Zaven Biberyan 1921 1984 Ermeni asilli Turk yazar Rana Cabbar 1945 2023 Ermeni ve Rum asilli Turk sinema dizi ve tiyatro oyuncusuGaleriAydinlar ve Sanatkarlar Aniti Taniel Varujan Aniti Hagop Baronyan Aniti Magakya OrmanyanAyrica bakinizTurkiye deki mezarliklar listesiKaynakca Sisli Ermeni Mezarligi Turkiye Ermenileri Patrikligi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2015 Ay Savas 4 Ekim 2011 Parev merhaba eski dostlar Hello Old Friends Sabah 30 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2012 a b c d Gokdeniz Sule 1992 Sisli ermeni mezarliklarindaki mezar yapilarinin mimari ozellikleri uzerine bir inceleme Istanbul Teknik Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu yuksek lisans tezi Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c Ermeni Gregoryen Mezarligi 80 yil sonra Uc Horan a iade edildi Agos 2 Subat 2015 17 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2024 Aydin Muharrem 5 Haziran 2001 Ermeni Mezarligi na Aydinlar aniti Hurriyet gazetesi 17 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2024 Sisli Ermeni Mezarligi nda yeni calismalar Agos gazetesi 12 Kasim 2014 17 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2024 Sisli Ermeni Mezarligi nda Hagop Baronyan heykeli acildi HyeTert 5 Ekim 2019 17 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2024 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Sisli Ermeni Mezarligi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir