1715-1718 Osmanlı-Avusturya Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Karlofça Antlaşması'yla kaybettiği toprakları geri almak amacıyla savaştığı ancak başarısızlıkla sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Kanuni döneminde başlayan Osmanlı-Avusturya ilişkilerinin temelinde Macaristan'a hakim olma isteği yatıyordu.
1716-1718 Osmanlı-Avusturya Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Osmanlı-Avusturya savaşları | |||||||
'in Petervaradin Savaşı tablosu | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı İmparatorluğu | Avusturya Arşidüklüğü | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Silahdar Ali Paşa (ölü) Hacı Halil Paşa | Savoy Prensi Eugen | ||||||
Güçler | |||||||
150,000 | 76,000 180.000 (Eylül 1716) |
Savaşın nedenleri
Osmanlı İmparatorluğu, başarısız II. Viyana Kuşatması sonucu yapılan Osmanlı-Kutsal İttifak savaşlarından yenik düşmüş, İstanbul ve Karlofça Antlaşmalarına imza atmıştı. 1699'da imzalanan Karlofça Antlaşması sonucu Mora ve Macaristan'ın kaybedilmesi, Osmanlı İmparatorluğu'nu çok sarsmıştı. Ancak 1711'de Çar Büyük Petro önderliğindeki Rusya'yla yapılan Prut Savaşı'nın kazanılması Osmanlı İmparatorluğu'nu bir ölçüde cesaretlendirdi. Yeni sadrazam Damat Ali Paşa, Venedik ve Avusturya'ya verilenleri geri almak istiyordu. Ayrıca Venediklilere kaybedilen Mora Yarımadası'nda yaşayan Ortodoks halk, Katolik baskısından memnun değildi ve tekrar Osmanlı yönetimine girmeyi istiyorlardı.
Kutsal İttifak Savaşları'ndan sonra, Avrupa'da bütünlük kalmamıştı. İspanya Veraset ve Büyük Kuzey Savaşları nedeniyle, çoğu ülkenin başka bir savaşa ayıracak gücü yoktu. Bu da Osmanlı'nın savaş açtığı sırada, Osmanlı'nın yararına olan bir şeydi.
Savaş
Avusturya Osmanlı'nın Venediklilere karşı gösterdiği başarıdan memnun değildi. Mora'nın geri alınmasını Karlofça Antlaşması'nın bir ihlali olarak saydı. Avusturya, 1716'da Venedik ile ittifakını yenileyip, Osmanlı'dan Mora'yı Venedik Cumhuriyeti'ne geri vermesini istedi. Osmanlı İmparatorluğu bu isteği reddederek 24 Nisan 1716'da Avusturya'ya savaş açtı.
Avusturya ordusunun komutanı Savoy Prensi Eugen 9 Temmuz 1716'da 76.000 askerlik bir ordu topladı. Osmanlı İmparatorluğu ise Belgrad'da Sadrazam Silahdar Damat Ali Paşa komutasında 150.000 askerlik bir ordu topladı. İki ordu 5 Ağustos 1716'da bugünkü Sırbistan'ın Novi Sad kenti yakınlarında bulunan Petrovaradin'de karşılaştı.
2 Ağustos'ta öncü birlikler çatıştı. Bazı kaynaklara göre 1,500 kişilik Osmanlı öncü birlikleri Prens Eugen'in 8,000 kişilik öncü birliklerini yenmeyi başardı fakat taarruza geçmek yerine Rumeli beylerbeyi Sarı Ahmed Paşa'nın tavsiyesi ile Ali Paşa 3 gün bekledi. 5 Ağustos sabah saat 7'de Osmanlı askerleri taarruza geçti. Sağ kanadın komutanı Ahmed Paşa şehit düşünce sağ kanat bozulmaya başladı. Sadrazam Silahdar Damat Ali Paşa, ordunun dağılmasını engellemek için ön saflara ilerleyince alnından kurşun yiyerek savaşta şehit düştü. Sadrazamın öldüğünü duyan Osmanlı birlikleri geri çekilmeye başladılar. Yapılan savaşta Osmanlı ordusu büyük bir yenilgiye uğramış oldu.
Sadrazam öldükten sonra yerine Belgrad muhafızı vezir Hacı Halil Paşa geldi. Petrovaradin'deki Avusturya zaferinden sonra Prens Eugen 180,000 askerle Tameşvar Kalesi'ni kuşattı. 20 Ekim 1716'da eyalet merkezi ve Tameşvar Kalesi 44 günde düştü. Prens Eugene buradan sonra ordularını Belgrad'a yönlendirdi. Belgrad kuşatması sırasında Saadet Giray Han'ın 70,000 Kırım atlısı ile Hacı Halil Paşa'nın birlikleri birleşerek kuşatmayı kırmaya çalıştı fakat 20.000 şehit, yaralı ve esir gibi ağır bir zayiat vererek geri çekildiler.
Prens Eugene 18 Ağustos 1717'de Belgrad'a girdi ve Belgrad Avusturyalıların eline geçmiş oldu.
Barış
Yeni görev başına geçen Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa barış yanlısıydı. 21 Temmuz 1718 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya Arşidüklüğü ve Venedik Cumhuriyeti'yle günümüzde Sırbistan sınırları içinde yer alan Pasarofça kasabasında bir barış antlaşması imzalamaya razı oldu. Pasarofça Antlaşması'yla Osmanlı İmparatorluğu Belgrad, Temeşvar'ın Banat bölgesini Avusturya'ya vermek zorunda kaldı. Ancak Venedik'ten fethedilen Mora ve Dalmaçya kıyıları Osmanlı'ya bırakıldı. Sadece Girit ve Mora arasındaki Cerigo adacığı Venedik'e bırakıldı ayrıca Pasarofça Antlaşması, Lâle Devri (1718-1730) sürecini de başlatmıştır.
Kaynakça
- ^ Chasiotis, 1975 & 14–19.
- ^ a b c d Osmanlı Devleti Tarihi: I. Cilt. Ötüken Neşriyat. 2004. ss. 379-381. ISBN .
- ^ Aksan 2013, s. 99.
Dış kaynaklar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1955 Son baskı:2011) Osmanlı Tarihi IV. Cilt 1. Kısım: Karlofça Antlaşmasından XVIII. Yüzyılın Sonlarına Kadar, Ankara:Türk Tarih Kurumu
- Setton, Kenneth Meyer (1991), Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century, Philadelphia, Mass.: The American Philosophical Society ve ISBN 0065-9738 (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Shaw, Stanford Jay ve Shaw, Ezel Kural (1976) History of the Ottoman Empire and Modern Turkey , Cambridge: Cambridge University Press Online:url=https://books.google.com/books?id=UVmsI0P9RDUC
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1715 1718 Osmanli Avusturya Savasi Osmanli Imparatorlugu nun Karlofca Antlasmasi yla kaybettigi topraklari geri almak amaciyla savastigi ancak basarisizlikla sonuclanmis bir savaslar dizisidir Kanuni doneminde baslayan Osmanli Avusturya iliskilerinin temelinde Macaristan a hakim olma istegi yatiyordu 1716 1718 Osmanli Avusturya SavasiOsmanli Avusturya savaslari in Petervaradin Savasi tablosuTarih1716 1718BolgeMacaristan Sirbistan Bosna EflakSonucAvusturya zaferi Pasarofca Antlasmasi Banat Sirbistan Oltenya ve kuzey Bosna nin bir kismi Avusturya ya verildi TaraflarOsmanli ImparatorluguAvusturya ArsidukluguKomutanlar ve liderlerSilahdar Ali Pasa olu Haci Halil PasaSavoy Prensi EugenGucler150 00076 000 180 000 Eylul 1716 Savasin nedenleriOsmanli Imparatorlugu basarisiz II Viyana Kusatmasi sonucu yapilan Osmanli Kutsal Ittifak savaslarindan yenik dusmus Istanbul ve Karlofca Antlasmalarina imza atmisti 1699 da imzalanan Karlofca Antlasmasi sonucu Mora ve Macaristan in kaybedilmesi Osmanli Imparatorlugu nu cok sarsmisti Ancak 1711 de Car Buyuk Petro onderligindeki Rusya yla yapilan Prut Savasi nin kazanilmasi Osmanli Imparatorlugu nu bir olcude cesaretlendirdi Yeni sadrazam Damat Ali Pasa Venedik ve Avusturya ya verilenleri geri almak istiyordu Ayrica Venediklilere kaybedilen Mora Yarimadasi nda yasayan Ortodoks halk Katolik baskisindan memnun degildi ve tekrar Osmanli yonetimine girmeyi istiyorlardi Kutsal Ittifak Savaslari ndan sonra Avrupa da butunluk kalmamisti Ispanya Veraset ve Buyuk Kuzey Savaslari nedeniyle cogu ulkenin baska bir savasa ayiracak gucu yoktu Bu da Osmanli nin savas actigi sirada Osmanli nin yararina olan bir seydi SavasAvusturya Osmanli nin Venediklilere karsi gosterdigi basaridan memnun degildi Mora nin geri alinmasini Karlofca Antlasmasi nin bir ihlali olarak saydi Avusturya 1716 da Venedik ile ittifakini yenileyip Osmanli dan Mora yi Venedik Cumhuriyeti ne geri vermesini istedi Osmanli Imparatorlugu bu istegi reddederek 24 Nisan 1716 da Avusturya ya savas acti Avusturya ordusunun komutani Savoy Prensi Eugen 9 Temmuz 1716 da 76 000 askerlik bir ordu topladi Osmanli Imparatorlugu ise Belgrad da Sadrazam Silahdar Damat Ali Pasa komutasinda 150 000 askerlik bir ordu topladi Iki ordu 5 Agustos 1716 da bugunku Sirbistan in Novi Sad kenti yakinlarinda bulunan Petrovaradin de karsilasti 2 Agustos ta oncu birlikler catisti Bazi kaynaklara gore 1 500 kisilik Osmanli oncu birlikleri Prens Eugen in 8 000 kisilik oncu birliklerini yenmeyi basardi fakat taarruza gecmek yerine Rumeli beylerbeyi Sari Ahmed Pasa nin tavsiyesi ile Ali Pasa 3 gun bekledi 5 Agustos sabah saat 7 de Osmanli askerleri taarruza gecti Sag kanadin komutani Ahmed Pasa sehit dusunce sag kanat bozulmaya basladi Sadrazam Silahdar Damat Ali Pasa ordunun dagilmasini engellemek icin on saflara ilerleyince alnindan kursun yiyerek savasta sehit dustu Sadrazamin oldugunu duyan Osmanli birlikleri geri cekilmeye basladilar Yapilan savasta Osmanli ordusu buyuk bir yenilgiye ugramis oldu Sadrazam oldukten sonra yerine Belgrad muhafizi vezir Haci Halil Pasa geldi Petrovaradin deki Avusturya zaferinden sonra Prens Eugen 180 000 askerle Tamesvar Kalesi ni kusatti 20 Ekim 1716 da eyalet merkezi ve Tamesvar Kalesi 44 gunde dustu Prens Eugene buradan sonra ordularini Belgrad a yonlendirdi Belgrad kusatmasi sirasinda Saadet Giray Han in 70 000 Kirim atlisi ile Haci Halil Pasa nin birlikleri birleserek kusatmayi kirmaya calisti fakat 20 000 sehit yarali ve esir gibi agir bir zayiat vererek geri cekildiler Prens Eugene 18 Agustos 1717 de Belgrad a girdi ve Belgrad Avusturyalilarin eline gecmis oldu BarisYeni gorev basina gecen Sadrazam Nevsehirli Damat Ibrahim Pasa baris yanlisiydi 21 Temmuz 1718 tarihinde Osmanli Imparatorlugu Avusturya Arsiduklugu ve Venedik Cumhuriyeti yle gunumuzde Sirbistan sinirlari icinde yer alan Pasarofca kasabasinda bir baris antlasmasi imzalamaya razi oldu Pasarofca Antlasmasi yla Osmanli Imparatorlugu Belgrad Temesvar in Banat bolgesini Avusturya ya vermek zorunda kaldi Ancak Venedik ten fethedilen Mora ve Dalmacya kiyilari Osmanli ya birakildi Sadece Girit ve Mora arasindaki Cerigo adacigi Venedik e birakildi ayrica Pasarofca Antlasmasi Lale Devri 1718 1730 surecini de baslatmistir Kaynakca Chasiotis 1975 amp 14 19 a b c d Osmanli Devleti Tarihi I Cilt Otuken Nesriyat 2004 ss 379 381 ISBN 978 975 437 487 2 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Aksan 2013 s 99 Dis kaynaklarUzuncarsili Ismail Hakki 1955 Son baski 2011 Osmanli Tarihi IV Cilt 1 Kisim Karlofca Antlasmasindan XVIII Yuzyilin Sonlarina Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 975 16 0015 4 Setton Kenneth Meyer 1991 Venice Austria and the Turks in the Seventeenth Century Philadelphia Mass The American Philosophical Society ISBN 0 87169 192 2 ve ISBN 0065 9738 Ingilizce Dis baglantilarShaw Stanford Jay ve Shaw Ezel Kural 1976 History of the Ottoman Empire and Modern Turkey Cambridge Cambridge University Press ISBN 978 0 521 29163 7 Online url https books google com books id UVmsI0P9RDUC