Bu sayfada, 1980 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.
1999'da Türkiye |
1980'ler |
◀ | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | ▶ |
Meclis
- TBMM 16. dönem (12 Eylül'e kadar)
Görevdekiler
- Fahri Korutürk (6 Nisan'a kadar)
- İhsan Sabri Çağlayangil (vekaleten, 6 Nisan – 12 Eylül)
- Kenan Evren (12 Eylül'den itibaren)
- Süleyman Demirel (12 Eylül'e kadar)
- Bülent Ulusu (20 Eylül'den itibaren)
- Bülent Ecevit (12 Eylül'e kadar)
İktidar partisi ve ana muhalefet
- Adalet Partisi (AP) (12 Eylül'e kadar)
- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) (12 Eylül'e kadar)
Kabine
Olaylar
Ocak
- 2 Ocak - Komutanlar, artan terörle ilgili kabineye bir uyarı mektubu verdi.
- 22 Ocak - Tariş olayları: İzmir'de polis, grev kapsamında çalıştıkları fabrikayı işgal eden Tariş işçileriyle çatıştı. 17'si polis 21 kişi yaralandı.
- 23 Ocak - İzmir'de polisin Tariş fabrikası müdahalesini protesto eden öğrenciler İzmir-Manisa yolunu kapatınca büyük çatışmalar yaşandı. 20'si polis, 1'i jandarma, 35 kişi yaralandı. Ege Üniversitesi süresiz tatil edildi.
- 24 Ocak - 24 Ocak Kararları açıklandı.
- 30 Ocak - Erzurum'da hava sıcaklığı -38 derece olarak ölçüldü.
Şubat
- 2 Şubat - DİSK genel grev kararı aldı.
- 7 Şubat - Art arda gelen zamlarla Anadol 550 bin, Murat 626 bin liraya çıktı.
- 10 Şubat - İzmir'de 3 gündür devam eden olaylar sokak aralarına yayıldı. Göğüs göğüse çarpışmalar yaşandı. İzmir-Çanakkale karayolu 4 saat ulaşıma kapandı.
- 12 Şubat - İzmir'de olaylar batı yakasından sonra doğu yakasına da sıçradı. Bir vapur kaçırma girişimi ve cami işgali yaşandı.
- 14 Şubat - Tariş olayları: İzmir'de polis Tariş'e girdi. 500 direnişçiyi göz altına aldı.
Mart
- 22 Mart - 1980 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi: 22 Mart'tan 12 Eylül'e kadar sonuç alınamadan devam eden seçim süreci askeri müdahaleyi hızlandırdı.
- 28 Mart - Kayseri'nin Develi ilçesine bağlı Ayvazhacı köyünde toprak kayması nedeniyle 60 kişi öldü.
Nisan
- 6 Nisan - Fahri Korutürk'ün cumhurbaşkanlığı görev süresi bitti.
- 11 Nisan - TRT İstanbul Radyosu Kültür Yayınları prodüktörü ve yazar Ümit Kaftancıoğlu İstanbul'da kendilerine "Müslüman Kardeşler Birliği" adı veren bir sağ grup tarafından öldürüldü.
- 18 Nisan - Türkiye nükleer silahların yayılmasını önleme anlaşmasını imzaladı.
Mayıs
- 25 Mayıs – Trabzonspor şampiyonluğu kazandı
- 27 Mayıs - MHP Genelbaşkan Yardımcısı, eski Gümrük ve Tekel Bakanı Gün Sazak evinin önünde iki kişi tarafından açılan ateş sonucu öldürüldü.
- 30 Mayıs - 4 Temmuz - Çorum Olayları
Haziran
- 25 Haziran - MHP Gaziosmanpaşa İlçe Başkanı Ali Rıza Altınok, eşi Fahriye Altınok ve 16 yaşındaki kızı Nilgün Altınok evlerinde olarak anılan olayda Solcu militanlarca katledildi.
Temmuz
- 1 Temmuz - Türkiye, Avrupa Topluluğu ile bir ortaklık anlaşması imzaladı.
- 5 - 10 Temmuz - Çorum'da Alevi ve Sünni vatandaşlar çatıştı. 25 kişi hayatının kaybetti.
- 11 Temmuz - Ordu’nun Fatsa ilçesine yüzlerce asker ve polis “nokta operasyonu” düzenledi, sokağa çıkma yasağı ilan edildi ve bütün evler arandı. Sol görüşlü bağımsız Belediye Başkanı Fikri Sönmez de dahil olmak üzere 300 kişi gözaltına alındı. İçişleri Bakanı, Başkan Sönmez'i görevden aldı.
- 19 Temmuz - Nihat Erim suikastı: 12 Mart 1971 muhtırası dönemi başbakanı Nihat Erim, İstanbul Dragos'taki evinin önünde Gün Sazak'ın öldürülmesinin intikamını aldıklarını iddia eden solcu militanlar tarafından öldürüldü.
- 22 Temmuz - DİSK eski Genel Başkanı, Maden-İş Sendikası Başkanı Kemal Türkler evinin önünde bindiği otomobilin içinde 5 sağcı militan tarafından Nihat Erim'e misilleme olarak öldürüldü. Cinayeti "Türk Müslüman İntikamcılar Birliği" isimli bir grup üstlendi.
Ağustos
- 1 Ağustos - Atina Büyükelçiliği'nde görevli ateşe Galip Özmen, ASALA teröristleri tarafından öldürüldü.
- 5 Ağustos - Ali Özgentürk'ün Hazal filmi, Franda'daki bir festivalde en iyi film seçildi.
- 6 Ağustos - Ermeni teröristler Lyon'daki Türk Konsolosluğu'na saldırdı.
Eylül
- 6 Eylül - Kudüs Mitingi: İsrail'in Kudüs'ü başkent ilan etmesi nedeniyle Konya'da gerçekleşen mitingde olaylar çıktı.
- 12 Eylül - 12 Eylül Darbesi: Türk Silahlı Kuvvetleri ülkedeki istikrarsızlıktan dolayı yönetime el koydu. Siyasal partiler, sivil toplum örgütleri ve dernekler kapatıldı; parti başkanları ve aydınlarla birlikte çok sayıda mesleki ve siyasal örgüt yöneticisi tutuklandı.
- 14 Eylül - Ülkedeki tüm grevler MGK tarafından kaldırıldı.
- 20 Eylül - Orgeneral Kenan Evren, Bülent Ulusu’yu hükûmeti kurmakla görevlendirdi. Ulusu kabinesini ertesi gün açıkladı.
Ekim
- 8 Ekim - Kurtuluş örgütü lise kanadı Dev-Lis üyesi sol görüşlü terörist Necdet Adalı idam edildi.
- 11 Ekim – Genel Nüfus Sayımı yapıldı. Nüfus 44.736.947 olarak açıklandı.
- 13 Ekim - THY'nin Diyarbakır uçağı kaçırıldı. Radikal dinci hava korsanları, Diyarbakır'a indirilen uçakta yakalandı.
- 15 Ekim - MSP genel başkanı Erbakan ve 21 partili, laik cumhuriyet ilkelerine aykırı hareket ettikleri gerekçesiyle tutuklandı.
- 27 Ekim - Yeni anayasa için çalışmalar başladı.
- 30 Ekim - Bülent Ecevit darbe sırasındaki pasifliği nedeniyle CHP'den istifa etti .
Kasım
- 11 KAsım - Cumhuriyet Gazetesi kapatıldı.
- 24 Kasım - Ankara'nın Donacıobası köyünde bir düğünde patlayan tüpgaz, 80 kişinin ölümüne yol açtı.
Aralık
Tarihi bilinmeyenler
- dolayı Hükûmet piyasalara müdahale etme gereği duymuştur.
Ölümler
Ocak
Şubat
- 2 Şubat - Zekeriya Önge, 12 Eylül öncesi yaşanan olaylarda öldürülen er
Mart
- 3 Mart - Tayfur Sökmen (d. 1892), Hatay Devleti'nin ilk ve tek devlet başkanı
- 11 Mart - Zekeriya Sertel, gazeteci
Nisan
- 11 Nisan – Ümit Kaftancıoğlu (d. 1935), TV yapımcısı (suikast)
- 18 Nisan - Suut Kemal Yetkin, yazar
Mayıs
- 18 Mayıs - Gündüz Kılıç (d. 1918), futbol antrenörü
- 27 Mayıs - Gün Sazak, MHP'li eski bakan
Haziran
- 21 Haziran
- Feridun Cemal Erkin (d. 1899), diplomat ve siyasetçi
- Ahmet Muhip Dranas, şair
Temmuz
- 19 Temmuz - Nihat Erim (d. 1912), eski başbakan (suikast)
- 22 Temmuz - Kemal Türkler (d. 1926), sendika lideri (suikast)
- 27 Haziran - Ahmet Muhip Dıranas (d. 1909), şair ve yazar
Ağustos
Eylül
Ekim
- 7 Ekim - Mustafa Pehlivanoğlu, 12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edilen ilk sağ görüşlü terörist (d. 1958)
- 8 Ekim - Necdet Adalı, 12 Eylül Askerî Müdahalesi'nden sonra idam edilen ilk sol görüşlü terörist (d. 1958)
Kasım
- 13 Kasım - Mehmet Zahid Kotku, din alimi (d. 1897)
- 20 Kasım - Turhan Kapanlı, siyasetçi (d. 1916)
- 30 Kasım – Orhan Eyüpoğlu, siyasetçi (d. 1918)
Aralık
- 13 Aralık - Erdal Eren, sol görüşlü terörist
Tarihi bilinmeyenler
- Mustafa Nihat Özön, yazar
Ayrıca bakınız
Kaynaklar
- ^ Türkiye'nin 70 yılı, Tempo, İstanbul, 1998, pp 498–505
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfada 1980 yilinda Turkiye de gorevdeki siyasi kurumlar ve kisiler yasanan olaylar dogan ve olen kisiler yer alir 1999 da Turkiye1980 ler 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 MeclisTBMM 16 donem 12 Eylul e kadar GorevdekilerCumhurbaskaniFahri Koruturk 6 Nisan a kadar Ihsan Sabri Caglayangil vekaleten 6 Nisan 12 Eylul Kenan Evren 12 Eylul den itibaren BasbakanSuleyman Demirel 12 Eylul e kadar Bulent Ulusu 20 Eylul den itibaren Anamuhalefet lideriBulent Ecevit 12 Eylul e kadar Iktidar partisi ve ana muhalefetIktidar partisiAdalet Partisi AP 12 Eylul e kadar dd Ana muhalefetCumhuriyet Halk Partisi CHP 12 Eylul e kadar dd Kabine43 Turkiye Hukumeti 44 Turkiye HukumetiOlaylarOcak 2 Ocak Komutanlar artan terorle ilgili kabineye bir uyari mektubu verdi 22 Ocak Taris olaylari Izmir de polis grev kapsaminda calistiklari fabrikayi isgal eden Taris iscileriyle catisti 17 si polis 21 kisi yaralandi 23 Ocak Izmir de polisin Taris fabrikasi mudahalesini protesto eden ogrenciler Izmir Manisa yolunu kapatinca buyuk catismalar yasandi 20 si polis 1 i jandarma 35 kisi yaralandi Ege Universitesi suresiz tatil edildi 24 Ocak 24 Ocak Kararlari aciklandi 30 Ocak Erzurum da hava sicakligi 38 derece olarak olculdu Subat 2 Subat DISK genel grev karari aldi 7 Subat Art arda gelen zamlarla Anadol 550 bin Murat 626 bin liraya cikti 10 Subat Izmir de 3 gundur devam eden olaylar sokak aralarina yayildi Gogus goguse carpismalar yasandi Izmir Canakkale karayolu 4 saat ulasima kapandi 12 Subat Izmir de olaylar bati yakasindan sonra dogu yakasina da sicradi Bir vapur kacirma girisimi ve cami isgali yasandi 14 Subat Taris olaylari Izmir de polis Taris e girdi 500 direnisciyi goz altina aldi Mart 22 Mart 1980 Turkiye cumhurbaskanligi secimi 22 Mart tan 12 Eylul e kadar sonuc alinamadan devam eden secim sureci askeri mudahaleyi hizlandirdi 28 Mart Kayseri nin Develi ilcesine bagli Ayvazhaci koyunde toprak kaymasi nedeniyle 60 kisi oldu Nisan 6 Nisan Fahri Koruturk un cumhurbaskanligi gorev suresi bitti 11 Nisan TRT Istanbul Radyosu Kultur Yayinlari produktoru ve yazar Umit Kaftancioglu Istanbul da kendilerine Musluman Kardesler Birligi adi veren bir sag grup tarafindan olduruldu 18 Nisan Turkiye nukleer silahlarin yayilmasini onleme anlasmasini imzaladi Mayis 25 Mayis Trabzonspor sampiyonlugu kazandi 27 Mayis MHP Genelbaskan Yardimcisi eski Gumruk ve Tekel Bakani Gun Sazak evinin onunde iki kisi tarafindan acilan ates sonucu olduruldu 30 Mayis 4 Temmuz Corum OlaylariHaziran 25 Haziran MHP Gaziosmanpasa Ilce Baskani Ali Riza Altinok esi Fahriye Altinok ve 16 yasindaki kizi Nilgun Altinok evlerinde olarak anilan olayda Solcu militanlarca katledildi Temmuz 1 Temmuz Turkiye Avrupa Toplulugu ile bir ortaklik anlasmasi imzaladi 5 10 Temmuz Corum da Alevi ve Sunni vatandaslar catisti 25 kisi hayatinin kaybetti 11 Temmuz Ordu nun Fatsa ilcesine yuzlerce asker ve polis nokta operasyonu duzenledi sokaga cikma yasagi ilan edildi ve butun evler arandi Sol goruslu bagimsiz Belediye Baskani Fikri Sonmez de dahil olmak uzere 300 kisi gozaltina alindi Icisleri Bakani Baskan Sonmez i gorevden aldi 19 Temmuz Nihat Erim suikasti 12 Mart 1971 muhtirasi donemi basbakani Nihat Erim Istanbul Dragos taki evinin onunde Gun Sazak in oldurulmesinin intikamini aldiklarini iddia eden solcu militanlar tarafindan olduruldu 22 Temmuz DISK eski Genel Baskani Maden Is Sendikasi Baskani Kemal Turkler evinin onunde bindigi otomobilin icinde 5 sagci militan tarafindan Nihat Erim e misilleme olarak olduruldu Cinayeti Turk Musluman Intikamcilar Birligi isimli bir grup ustlendi Agustos 1 Agustos Atina Buyukelciligi nde gorevli atese Galip Ozmen ASALA teroristleri tarafindan olduruldu 5 Agustos Ali Ozgenturk un Hazal filmi Franda daki bir festivalde en iyi film secildi 6 Agustos Ermeni teroristler Lyon daki Turk Konsoloslugu na saldirdi Eylul 6 Eylul Kudus Mitingi Israil in Kudus u baskent ilan etmesi nedeniyle Konya da gerceklesen mitingde olaylar cikti 12 Eylul 12 Eylul Darbesi Turk Silahli Kuvvetleri ulkedeki istikrarsizliktan dolayi yonetime el koydu Siyasal partiler sivil toplum orgutleri ve dernekler kapatildi parti baskanlari ve aydinlarla birlikte cok sayida mesleki ve siyasal orgut yoneticisi tutuklandi 14 Eylul Ulkedeki tum grevler MGK tarafindan kaldirildi 20 Eylul Orgeneral Kenan Evren Bulent Ulusu yu hukumeti kurmakla gorevlendirdi Ulusu kabinesini ertesi gun acikladi Ekim 8 Ekim Kurtulus orgutu lise kanadi Dev Lis uyesi sol goruslu terorist Necdet Adali idam edildi 11 Ekim Genel Nufus Sayimi yapildi Nufus 44 736 947 olarak aciklandi 13 Ekim THY nin Diyarbakir ucagi kacirildi Radikal dinci hava korsanlari Diyarbakir a indirilen ucakta yakalandi 15 Ekim MSP genel baskani Erbakan ve 21 partili laik cumhuriyet ilkelerine aykiri hareket ettikleri gerekcesiyle tutuklandi 27 Ekim Yeni anayasa icin calismalar basladi 30 Ekim Bulent Ecevit darbe sirasindaki pasifligi nedeniyle CHP den istifa etti Kasim 11 KAsim Cumhuriyet Gazetesi kapatildi 24 Kasim Ankara nin Donaciobasi koyunde bir dugunde patlayan tupgaz 80 kisinin olumune yol acti Aralik Tarihi bilinmeyenler dolayi Hukumet piyasalara mudahale etme geregi duymustur OlumlerOcak Subat 2 Subat Zekeriya Onge 12 Eylul oncesi yasanan olaylarda oldurulen erMart 3 Mart Tayfur Sokmen d 1892 Hatay Devleti nin ilk ve tek devlet baskani 11 Mart Zekeriya Sertel gazeteciNisan 11 Nisan Umit Kaftancioglu d 1935 TV yapimcisi suikast 18 Nisan Suut Kemal Yetkin yazarMayis 18 Mayis Gunduz Kilic d 1918 futbol antrenoru 27 Mayis Gun Sazak MHP li eski bakanHaziran 21 Haziran Feridun Cemal Erkin d 1899 diplomat ve siyasetci Ahmet Muhip Dranas sairTemmuz 19 Temmuz Nihat Erim d 1912 eski basbakan suikast 22 Temmuz Kemal Turkler d 1926 sendika lideri suikast 27 Haziran Ahmet Muhip Diranas d 1909 sair ve yazarAgustos Eylul Ekim 7 Ekim Mustafa Pehlivanoglu 12 Eylul Darbesi nden sonra idam edilen ilk sag goruslu terorist d 1958 8 Ekim Necdet Adali 12 Eylul Askeri Mudahalesi nden sonra idam edilen ilk sol goruslu terorist d 1958 Kasim 13 Kasim Mehmet Zahid Kotku din alimi d 1897 20 Kasim Turhan Kapanli siyasetci d 1916 30 Kasim Orhan Eyupoglu siyasetci d 1918 Aralik 13 Aralik Erdal Eren sol goruslu teroristTarihi bilinmeyenler Mustafa Nihat Ozon yazarAyrica bakiniz1979 80 Turkiye 1 Futbol Ligi 1979 80 Turkiye Basketbol Ligi 1980 Eurovision Sarki Yarismasi nda Turkiye 1980 yapimi Turk filmleri 1980 Sedat Simavi Odulleri 17 Altin Portakal Film FestivaliKaynaklar Turkiye nin 70 yili Tempo Istanbul 1998 pp 498 505