1987 Türkiye genel seçimleri ile TBMM 18. dönem milletvekilleri seçildi. Seçimler 29 Kasım 1987 tarihinde, 67 ildeki 104 seçim çevresinde düzenlendi.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 450 sandalyesi için Çoğunluk için gereken 226 sandalye | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İl ve ilçelere göre kazanan partileri gösteren harita | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
450 milletvekilliğinin belirlendiği seçimlere 7 siyasi parti ve toplam 3.214 aday katıldı. Seçime katılan 7 parti de 450'şer aday gösterdi, ayrıca 41 seçim çevresinde 64 kişi de seçime bağımsız aday olarak katıldı.
29 Kasım 1987 genel seçimleri, 1946'dan sonra birden fazla partinin katıldığı 10. genel seçim ve aynı zamanda Türkiye'de yapılan üçüncü erken seçimdir. Bu seçimlere, Millî Güvenlik Konseyi’nin (MGK) bir önceki seçimde veto ettiği partiler de katılırken, 12 Eylül Darbesi'nden sonra siyaset yasağı konan eski liderlerin partilerinin başında girdiği ilk seçimler oldu. 1987 seçimleri Türk siyasi hayatında %93,3’lük oranla katılımın en yüksek olduğu seçimlerdir.
Seçimlerden galip çıkan Anavatan Partisi, yürürlüğe giren yeni seçim sistemi sayesinde, 1983 seçimlerine göre oy oranı yaklaşık 9 puan gerilemesine rağmen milletvekili sayısını 292’ye çıkartarak yeniden tek başına iktidara geldi. Anavatan Partisi dışında seçim barajını aşan diğer iki partiden Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) 99 ve Doğru Yol Partisi (DYP) 59 milletvekilliği kazandı. Demokratik Sol Parti (DSP), Millî Selamet Partisi'nin devamı olan Refah Partisi (RP), MHP’nin devamı olan Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) ile Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP) seçim barajın altında kalarak TBMM’ye giremedi.
Seçim Sistemi
17 Mayıs 1987’de Anayasa’da yapılan değişiklikle seçmen yaşı 20’ye indirilip, milletvekili sayısı 400'den 450’ye çıkarıldı ve 12 Eylül 1980 öncesindeki bazı siyasetçilere yasak getiren geçici 4. madde halkoyuna sunularak kaldırıldı (1987 Türkiye anayasa değişikliği referandumu). 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nda bu yönde değişiklik yapılmıştır. Seçimlerden önce yapılan bir diğer düzenlemeyle seçmen kütüğüne kayıtlı olmayan ve en az 6 aydır yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının gümrük kapılarında kurulacak sandıklarda genel seçimlerde ve halkoylamalarında oy kullanması mümkün hale getirildi.
Seçimlerden önce yürürlüğe giren yeni sisteme göre, milletvekilliklerinin dağılımı "çift barajlı" ve "kontenjanlı" bir sistemle belirlendi. Bu sistem, kontenjan adaylarının seçimi yönünden "çoğunluk", liste adaylarının seçimi yönünden ise "Barajlı D'Hont" sistemlerinin karmasından oluştu ve Türkiye'de ilk kez uygulandı.
Sisteme göre, önce yüzde 10 oranındaki Türkiye barajı belirlendi. Bunun için 104 seçim çevresindeki geçerli oylar, gümrük kapılarında kullanılan geçerli oylarla toplandı. Böylece, "Türkiye toplam geçerli oyu" bulundu. Bu rakama göre, yüzde 10 baraj belirlendi. Bu barajı geçemeyen parti milletvekili çıkaramadı.
Gümrük kapılarında kullanılan geçerli oylar, seçim çevrelerinin toplam geçerli oylarına göre dağıtıldı. Seçim çevresi barajının hesaplanması ve milletvekilliği dağılımı ise şöyle yapıldı; Bir seçim çevresinde geçerli oyların toplamı (gümrüklerdeki oylardan yansıyanlar dahil), o çevreden çıkan milletvekili sayısına bölündü. 6 milletvekili çıkaracak seçim çevresinde bu bölme işlemi bir eksiği ile yani 5 milletvekili çıkaracakmış gibi yapıldı. Biri kontenjan 5 veya 4 milletvekili çıkaran seçim çevresinde ise bölme işlemi, toplam milletvekili sayısına göre yapıldı.
Bölme işlemi sonucu elde edilen rakam, o bölgenin "seçim çevresi barajı"nı oluşturdu. Bir partinin milletvekili çıkarabilmesı için en az bu rakam kadar oy alması gerekti. Bağımsız adaylar için de aynı baraj rakamı geçerli oldu. Hiçbir partinin "seçim çevresi barajı"nı aşamaması hâlinde baraj dikkate alınmadı ve partiler barajı aşmış gibi hesap yapıldı. 104 seçim çevresinde gerçekleşen 1987 seçimlerinde, %20 (267 MV), %25 (72 MV) ve %33,3 (105 MV) düzeyinde oluşan seçim çevresi barajları seçim sistemine hakim oldu.
Kontenjan milletvekili çıkarmayan seçim çevrelerinde, milletvekili dağılımı için, o partinin aldığı geçerli oy sayısı önce 1'e, sonra 2'ye, o seçim çevresinden çıkacak milletvekili sayısına kadar bölündü. Daha sonra çıkan rakamlar sıralamaya konuldu. Bu sıralama, o seçim çevresindeki milletvekili sayısı tamamlanıncaya kadar devam etti.
Kontenjanlı seçim çevrelerinde en fazla oyu alan partinin kontenjan adayı milletvekili seçildi. Bu gibi seçim çevrelerinde milletvekili dağılımı şu şekilde yapıldı; partilerin aldıkları geçerli oylar, kontenjan dışında çıkacak milletvekili sayısına bölündü. Yani, bölme işlemi kontenjan ile birlikte çıkacak milletvekili sayısının bir eksiği yapıldı. Kontenjan adayı dahil 5 ve 4 milletvekili çıkaracak seçim çevrelerinde de bölme işlemi bir eksiği ile yapıldı.
Sonuçlar
1987 genel seçimlerinin sonuçları:
Toplam Sandık | 99.163 |
Kayıtlı seçmen sayısı | 26.376.926 |
Oy kullanan seçmen sayısı | 24.603.541 |
Katılım Oranı (%) | 93,3 |
Geçerli oy sayısı | 23.923.687 |
Gümrük kapıları geçerli oy sayısı | 47.942 |
Toplam geçerli oy sayısı | 23.971.629 |
Milletvekili Sayısı | 450 |
Parti | Genel Başkan | Oy | % | +/– | Sandalye | +/– | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Anavatan Partisi | Turgut Özal | 8.704.335 | 36,31 | 8,83 | 292 | 81 | |
Sosyaldemokrat Halkçı Parti | Erdal İnönü | 5.931.000 | 24,74 | Yok | 99 | Yok | |
Doğru Yol Partisi | Süleyman Demirel | 4.587.062 | 19,14 | Yok | 59 | Yok | |
%10 seçim barajı | |||||||
Demokratik Sol Parti | Bülent Ecevit | 2.044.576 | 8,53 | Yok | 0 | Yok | |
Refah Partisi | Necmettin Erbakan | 1.717.425 | 7,16 | Yok | 0 | Yok | |
Milliyetçi Çalışma Partisi | Alparslan Türkeş | 701.538 | 2,93 | Yok | 0 | Yok | |
Islahatçı Demokrasi Partisi | Aykut Edibali | 196.272 | 0,82 | Yok | 0 | Yok | |
Bağımsızlar | 89.421 | 0,37 | 0,76 | 0 | |||
Toplam | 23.971.629 | 100 | 450 |
İllere Göre Seçim Sonuçları
İllere göre 29 Kasım 1987 genel seçim sonuçları;
İl | MV | ANAP | % | SHP | % | DYP | % | DSP | % | RP | % | Diğer | % | Toplam |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Adana | 14 | 264.776 | 33,9 | 210.436 | 26,9 | 149.868 | 19,2 | 78.049 | 10,0 | 43.055 | 5,5 | 35.037 | 4,5 | 781.221 |
Adıyaman | 4 | 51.771 | 32,9 | 38.317 | 24,3 | 36.362 | 23,1 | 7.202 | 4,6 | 17.965 | 11,4 | 5.806 | 3,7 | 157.423 |
Afyon | 6 | 114.818 | 37,4 | 49.414 | 16,1 | 77.516 | 25,3 | 23.768 | 7,8 | 20.000 | 6,5 | 21.148 | 6,9 | 306.664 |
Ağrı | 4 | 46.803 | 36,7 | 19.486 | 15,3 | 21.968 | 17,2 | 17.369 | 13,6 | 17.955 | 14,1 | 4.087 | 3,2 | 127.668 |
Amasya | 4 | 58.507 | 33,2 | 50.045 | 28,4 | 37.129 | 21,1 | 12.252 | 6,9 | 9.282 | 5,3 | 9.000 | 5,1 | 176.215 |
Ankara | 26 | 651.916 | 39,6 | 486.432 | 29,6 | 237.886 | 14,5 | 100.371 | 6,1 | 69.578 | 4,2 | 98.362 | 6,0 | 1.644.545 |
Antalya | 8 | 151.273 | 32,5 | 115.928 | 24,9 | 151.180 | 32,5 | 19.295 | 4,2 | 14.518 | 3,1 | 13.288 | 2,9 | 465.482 |
Artvin | 3 | 32.249 | 28,9 | 34.396 | 30,8 | 31.517 | 28,3 | 6.763 | 6,1 | 4.171 | 3,7 | 2.412 | 2,2 | 111.508 |
Aydın | 7 | 167.246 | 41,1 | 102.602 | 25,3 | 87.012 | 21,4 | 27.674 | 6,8 | 12.508 | 3,1 | 9.427 | 2,3 | 406.469 |
Balıkesir | 8 | 206.937 | 37,7 | 130.903 | 23,9 | 125.953 | 22,9 | 44.799 | 8,2 | 26.301 | 4,8 | 13.659 | 2,5 | 548.552 |
Bilecik | 2 | 37.294 | 40,6 | 24.733 | 26,9 | 18.678 | 20,3 | 5.792 | 6,3 | 3.218 | 3,5 | 2.162 | 2,4 | 91.877 |
Bingöl | 3 | 21.835 | 28,4 | 11.625 | 15,1 | 22.753 | 29,6 | 1.751 | 2,3 | 17.020 | 22,2 | 1.794 | 2,3 | 76.778 |
Bitlis | 3 | 35.822 | 43,8 | 10.795 | 13,2 | 12.811 | 15,7 | 3.145 | 3,8 | 17.285 | 21,1 | 1.964 | 2,4 | 81.822 |
Bolu | 5 | 127.895 | 47,2 | 39.133 | 14,5 | 54.450 | 20,1 | 22.426 | 8,3 | 20.423 | 7,5 | 6.645 | 2,4 | 270.972 |
Burdur | 3 | 56.083 | 41,3 | 25.230 | 18,6 | 34.373 | 25,3 | 9.970 | 7,3 | 4.823 | 3,6 | 5.239 | 3,9 | 135.718 |
Bursa | 11 | 282.998 | 36,8 | 148.504 | 19,3 | 200.149 | 26,1 | 68.223 | 8,9 | 48.396 | 6,3 | 20.219 | 2,6 | 768.489 |
Çanakkale | 4 | 101.454 | 40,5 | 62.043 | 24,8 | 56.348 | 22,5 | 19.207 | 7,7 | 6.715 | 2,7 | 4.598 | 1,8 | 250.365 |
Çankırı | 3 | 51.052 | 44,0 | 11.855 | 10,2 | 26.943 | 23,2 | 9.395 | 8,1 | 7.917 | 6,8 | 8.855 | 7,6 | 116.017 |
Çorum | 6 | 110.838 | 39,0 | 68.538 | 24,1 | 42.773 | 15,1 | 20.813 | 7,3 | 18.284 | 6,4 | 22.918 | 8,1 | 284.164 |
Denizli | 6 | 125.017 | 35,2 | 95.114 | 26,7 | 85.715 | 24,1 | 29.497 | 8,3 | 10.192 | 2,9 | 10.100 | 2,8 | 355.635 |
Diyarbakır | 8 | 68.333 | 22,9 | 76.074 | 25,5 | 39.597 | 13,3 | 27.898 | 9,4 | 72.925 | 24,5 | 13.169 | 4,4 | 297.996 |
Edirne | 4 | 57.053 | 26,1 | 63.429 | 29,0 | 43.857 | 20,1 | 46.660 | 21,3 | 4.662 | 2,1 | 2.979 | 1,4 | 218.640 |
Elazığ | 5 | 47.434 | 23,6 | 38.026 | 18,9 | 62.670 | 31,2 | 7.264 | 3,6 | 35.427 | 17,6 | 10.367 | 5,2 | 201.188 |
Erzincan | 3 | 45.817 | 39,6 | 38.882 | 33,6 | 11.127 | 9,6 | 4.734 | 4,1 | 4.664 | 4,0 | 10.497 | 9,1 | 115.721 |
Erzurum | 7 | 135.219 | 40,9 | 31.384 | 9,5 | 86.132 | 26,1 | 15.581 | 4,7 | 32.367 | 9,8 | 29.681 | 9,0 | 330.364 |
Eskişehir | 5 | 141.597 | 41,4 | 94.419 | 27,6 | 66.588 | 19,5 | 20.195 | 5,9 | 9.821 | 2,9 | 9.102 | 2,7 | 341.722 |
Gaziantep | 8 | 147.244 | 36,4 | 125.853 | 31,1 | 67.553 | 16,7 | 21.442 | 5,3 | 26.023 | 6,5 | 16.209 | 4,0 | 404.324 |
Giresun | 5 | 89.843 | 42,2 | 47.169 | 22,1 | 35.679 | 16,8 | 15.958 | 7,5 | 14.317 | 6,7 | 10.065 | 4,7 | 213.031 |
Gümüşhane | 3 | 50.830 | 48,7 | 9.949 | 9,5 | 20.067 | 19,2 | 4.876 | 4,7 | 13.773 | 13,2 | 4.962 | 4,8 | 104.457 |
Hakkâri | 2 | 20.755 | 36,0 | 18.161 | 31,5 | 6.369 | 11,0 | 10.352 | 17,9 | 1.620 | 2,8 | 471 | 0,8 | 57.728 |
Hatay | 9 | 131.832 | 30,8 | 140.073 | 32,7 | 86.113 | 20,1 | 28.748 | 6,7 | 26.002 | 6,1 | 15.813 | 3,7 | 428.581 |
Isparta | 4 | 35.573 | 19,3 | 19.572 | 10,6 | 110.946 | 60,2 | 5.486 | 3,0 | 6.345 | 3,5 | 6.257 | 3,4 | 184.179 |
İçel | 9 | 179.786 | 36,0 | 169.473 | 33,9 | 88.042 | 17,6 | 21.912 | 4,4 | 19.899 | 4,0 | 20.906 | 4,2 | 500.018 |
İstanbul | 45 | 1.235.123 | 39,7 | 928.459 | 29,8 | 368.678 | 11,9 | 313.242 | 10,1 | 213.544 | 6,9 | 52.086 | 1,7 | 3.111.132 |
İzmir | 19 | 472.308 | 35,8 | 469.367 | 35,6 | 206.556 | 15,6 | 121.559 | 9,2 | 30.186 | 2,3 | 19.436 | 1,5 | 1.319.412 |
Kahramanmaraş | 7 | 91.362 | 29,5 | 62.491 | 20,2 | 70.072 | 22,6 | 10.028 | 3,2 | 42.829 | 13,8 | 33.329 | 10,7 | 310.111 |
Kars | 6 | 92.294 | 36,9 | 85.706 | 34,2 | 19.840 | 7,9 | 30.327 | 12,1 | 10.284 | 4,1 | 11.905 | 4,8 | 250.356 |
Kastamonu | 4 | 85.060 | 37,0 | 37.319 | 16,2 | 56.828 | 24,7 | 28.804 | 12,5 | 8.500 | 3,7 | 13.619 | 5,9 | 230.130 |
Kayseri | 8 | 177.110 | 44,7 | 67.421 | 17,0 | 58.206 | 14,7 | 26.172 | 6,6 | 36.781 | 9,3 | 30.829 | 7,8 | 396.519 |
Kırklareli | 3 | 56.175 | 33,4 | 59.999 | 35,7 | 30.746 | 18,3 | 15.540 | 9,2 | 3.359 | 2,0 | 2.320 | 1,4 | 168.139 |
Kırşehir | 3 | 46.589 | 41,4 | 32.854 | 29,2 | 10.033 | 8,9 | 7.902 | 7,0 | 6.855 | 6,1 | 8.290 | 7,4 | 112.523 |
Kocaeli | 7 | 109.007 | 27,1 | 110.892 | 27,6 | 80.582 | 20,1 | 38.373 | 9,5 | 53.159 | 13,2 | 10.045 | 2,5 | 402.058 |
Konya | 14 | 307.075 | 38,4 | 135.643 | 17,0 | 136.721 | 17,1 | 53.094 | 6,6 | 120.259 | 15,0 | 46.820 | 5,9 | 799.612 |
Kütahya | 5 | 104.541 | 36,2 | 45.636 | 15,8 | 78.033 | 27,0 | 19.948 | 6,9 | 26.412 | 9,1 | 14.600 | 5,0 | 289.170 |
Malatya | 6 | 159.540 | 58,6 | 67.700 | 24,9 | 12.636 | 4,7 | 8.797 | 3,2 | 16.315 | 6,0 | 7.112 | 2,6 | 272.100 |
Manisa | 9 | 193.557 | 33,4 | 136.590 | 23,6 | 162.365 | 28,0 | 49.679 | 8,6 | 24.757 | 4,3 | 12.620 | 2,2 | 579.568 |
Mardin | 6 | 59.043 | 27,8 | 58.750 | 27,7 | 45.120 | 21,3 | 11.125 | 5,2 | 35.972 | 17,0 | 2.047 | 1,0 | 212.057 |
Muğla | 5 | 93.948 | 33,7 | 82.273 | 29,5 | 71.937 | 25,8 | 20.294 | 7,3 | 5.242 | 1,9 | 5.385 | 1,9 | 279.079 |
Muş | 4 | 35.905 | 34,1 | 20.309 | 19,3 | 19.270 | 18,4 | 4.790 | 4,6 | 14.309 | 13,6 | 10.577 | 10,1 | 105.160 |
Nevşehir | 3 | 43.118 | 33,2 | 27.001 | 20,8 | 29.655 | 22,8 | 7.035 | 5,4 | 13.892 | 10,7 | 9.345 | 7,2 | 130.046 |
Niğde | 5 | 86.124 | 36,8 | 45.035 | 19,2 | 51.039 | 21,8 | 20.753 | 8,8 | 18.914 | 8,1 | 12.303 | 5,3 | 234.168 |
Ordu | 7 | 127.175 | 39,8 | 69.318 | 21,7 | 53.018 | 16,6 | 38.813 | 12,1 | 20.366 | 6,4 | 10.905 | 3,4 | 319.595 |
Rize | 4 | 51.616 | 31,0 | 30.479 | 18,3 | 39.996 | 24,0 | 15.638 | 9,4 | 23.773 | 14,2 | 5.181 | 3,1 | 166.683 |
Sakarya | 6 | 111.400 | 34,6 | 46.059 | 14,3 | 86.136 | 26,7 | 32.732 | 10,1 | 34.127 | 10,6 | 11.733 | 3,7 | 322.187 |
Samsun | 9 | 162.823 | 30,7 | 94.825 | 17,9 | 163.137 | 30,8 | 58.346 | 11,0 | 31.959 | 6,0 | 18.995 | 3,6 | 530.085 |
Siirt | 5 | 45.132 | 27,9 | 28.055 | 17,3 | 37.017 | 22,9 | 7.768 | 4,8 | 38.966 | 24,1 | 4.839 | 3,0 | 161.777 |
Sinop | 3 | 39.187 | 30,1 | 28.924 | 22,2 | 29.479 | 22,6 | 22.107 | 17,0 | 6.487 | 5,0 | 4.174 | 3,2 | 130.358 |
Sivas | 7 | 124.236 | 39,5 | 82.174 | 26,1 | 23.243 | 7,4 | 18.416 | 5,9 | 40.076 | 12,7 | 26.538 | 8,4 | 314.683 |
Şanlıurfa | 7 | 97.597 | 36,0 | 40.509 | 15,0 | 50.104 | 18,5 | 18.421 | 6,8 | 32.237 | 11,9 | 31.977 | 11,8 | 270.845 |
Tekirdağ | 4 | 76.716 | 33,6 | 71.001 | 31,1 | 43.282 | 19,0 | 29.490 | 12,9 | 4.826 | 2,1 | 3.016 | 1,3 | 228.331 |
Tokat | 6 | 104.652 | 34,1 | 74.933 | 24,4 | 54.785 | 17,9 | 23.113 | 7,5 | 26.672 | 8,7 | 22.851 | 7,4 | 307.006 |
Trabzon | 7 | 123.985 | 36,8 | 57.130 | 17,0 | 63.271 | 18,8 | 37.479 | 11,1 | 37.631 | 11,2 | 17.187 | 5,1 | 336.683 |
Tunceli | 2 | 10.973 | 19,1 | 31.531 | 54,8 | 2.346 | 4,1 | 10.921 | 19,0 | 832 | 1,4 | 900 | 1,6 | 57.503 |
Uşak | 3 | 58.027 | 39,8 | 42.771 | 29,3 | 20.995 | 14,4 | 13.923 | 9,5 | 5.679 | 3,9 | 4.477 | 3,1 | 145.872 |
Van | 5 | 43.927 | 25,4 | 24.331 | 14,0 | 24.388 | 14,1 | 16.872 | 9,7 | 30.064 | 17,4 | 33.616 | 19,4 | 173.198 |
Yozgat | 5 | 103.001 | 45,1 | 41.191 | 18,1 | 21.721 | 9,5 | 13.660 | 6,0 | 18.547 | 8,1 | 30.040 | 13,2 | 228.160 |
Zonguldak | 9 | 128.109 | 24,6 | 86.331 | 16,5 | 129.703 | 24,9 | 140.548 | 26,9 | 26.163 | 5,0 | 10.936 | 2,1 | 521.790 |
Türkiye Toplamı | 450 | 8.704.335 | 36,3 | 5.931.000 | 24,8 | 4.587.062 | 19,1 | 2.044.576 | 8,5 | 1.717.425 | 7,2 | 987.231 | 4,1 | 23.971.629 |
Kaynakça
- ^ . 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2016.
- ^ TÜRKİYE'DE MİLLETVEKİLİ SEÇİMLERİ 12 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., byegm.gov.tr
- ^ (PDF). 3 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2016.
- ^ (PDF). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016.
- ^ . 26 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1987 Turkiye genel secimleri ile TBMM 18 donem milletvekilleri secildi Secimler 29 Kasim 1987 tarihinde 67 ildeki 104 secim cevresinde duzenlendi 1987 Turkiye genel secimleri 1983 29 Kasim 1987 36 yil once 1987 11 29 1991 onceki uyelersecilen uyeler Turkiye Buyuk Millet Meclisi nin 450 sandalyesi icin Cogunluk icin gereken 226 sandalye Birinci parti Ikinci parti Ucuncu parti Lider Turgut Ozal Erdal Inonu Suleyman DemirelParti Anavatan Partisi Sosyaldemokrat Halkci Parti Dogru Yol PartisiLiderlik tarihi 20 Mayis 1983 30 Mayis 1986 6 Eylul 1987Liderin bolgesi Istanbul Izmir IspartaSon secim 211 sandalye 45 14 Yeni parti Yeni partiSandalye 292 99 59Degisim 81 18 59Aldigi oy 8 704 335 5 931 000 4 587 062Oran 36 31 24 74 19 14Degisim 8 83 5 72 KatilmadiIl ve ilcelere gore kazanan partileri gosteren haritaOnceki Basbakan Turgut Ozal Anavatan Partisi Secilen Basbakan Turgut Ozal Anavatan Partisi 450 milletvekilliginin belirlendigi secimlere 7 siyasi parti ve toplam 3 214 aday katildi Secime katilan 7 parti de 450 ser aday gosterdi ayrica 41 secim cevresinde 64 kisi de secime bagimsiz aday olarak katildi 29 Kasim 1987 genel secimleri 1946 dan sonra birden fazla partinin katildigi 10 genel secim ve ayni zamanda Turkiye de yapilan ucuncu erken secimdir Bu secimlere Milli Guvenlik Konseyi nin MGK bir onceki secimde veto ettigi partiler de katilirken 12 Eylul Darbesi nden sonra siyaset yasagi konan eski liderlerin partilerinin basinda girdigi ilk secimler oldu 1987 secimleri Turk siyasi hayatinda 93 3 luk oranla katilimin en yuksek oldugu secimlerdir Secimlerden galip cikan Anavatan Partisi yururluge giren yeni secim sistemi sayesinde 1983 secimlerine gore oy orani yaklasik 9 puan gerilemesine ragmen milletvekili sayisini 292 ye cikartarak yeniden tek basina iktidara geldi Anavatan Partisi disinda secim barajini asan diger iki partiden Sosyaldemokrat Halkci Parti SHP 99 ve Dogru Yol Partisi DYP 59 milletvekilligi kazandi Demokratik Sol Parti DSP Milli Selamet Partisi nin devami olan Refah Partisi RP MHP nin devami olan Milliyetci Calisma Partisi MCP ile Islahatci Demokrasi Partisi IDP secim barajin altinda kalarak TBMM ye giremedi Secim Sistemi17 Mayis 1987 de Anayasa da yapilan degisiklikle secmen yasi 20 ye indirilip milletvekili sayisi 400 den 450 ye cikarildi ve 12 Eylul 1980 oncesindeki bazi siyasetcilere yasak getiren gecici 4 madde halkoyuna sunularak kaldirildi 1987 Turkiye anayasa degisikligi referandumu 2839 Sayili Milletvekili Secimi Kanunu nda bu yonde degisiklik yapilmistir Secimlerden once yapilan bir diger duzenlemeyle secmen kutugune kayitli olmayan ve en az 6 aydir yurt disinda bulunan Turk vatandaslarinin gumruk kapilarinda kurulacak sandiklarda genel secimlerde ve halkoylamalarinda oy kullanmasi mumkun hale getirildi Secimlerden once yururluge giren yeni sisteme gore milletvekilliklerinin dagilimi cift barajli ve kontenjanli bir sistemle belirlendi Bu sistem kontenjan adaylarinin secimi yonunden cogunluk liste adaylarinin secimi yonunden ise Barajli D Hont sistemlerinin karmasindan olustu ve Turkiye de ilk kez uygulandi Sisteme gore once yuzde 10 oranindaki Turkiye baraji belirlendi Bunun icin 104 secim cevresindeki gecerli oylar gumruk kapilarinda kullanilan gecerli oylarla toplandi Boylece Turkiye toplam gecerli oyu bulundu Bu rakama gore yuzde 10 baraj belirlendi Bu baraji gecemeyen parti milletvekili cikaramadi Gumruk kapilarinda kullanilan gecerli oylar secim cevrelerinin toplam gecerli oylarina gore dagitildi Secim cevresi barajinin hesaplanmasi ve milletvekilligi dagilimi ise soyle yapildi Bir secim cevresinde gecerli oylarin toplami gumruklerdeki oylardan yansiyanlar dahil o cevreden cikan milletvekili sayisina bolundu 6 milletvekili cikaracak secim cevresinde bu bolme islemi bir eksigi ile yani 5 milletvekili cikaracakmis gibi yapildi Biri kontenjan 5 veya 4 milletvekili cikaran secim cevresinde ise bolme islemi toplam milletvekili sayisina gore yapildi Bolme islemi sonucu elde edilen rakam o bolgenin secim cevresi baraji ni olusturdu Bir partinin milletvekili cikarabilmesi icin en az bu rakam kadar oy almasi gerekti Bagimsiz adaylar icin de ayni baraj rakami gecerli oldu Hicbir partinin secim cevresi baraji ni asamamasi halinde baraj dikkate alinmadi ve partiler baraji asmis gibi hesap yapildi 104 secim cevresinde gerceklesen 1987 secimlerinde 20 267 MV 25 72 MV ve 33 3 105 MV duzeyinde olusan secim cevresi barajlari secim sistemine hakim oldu Kontenjan milletvekili cikarmayan secim cevrelerinde milletvekili dagilimi icin o partinin aldigi gecerli oy sayisi once 1 e sonra 2 ye o secim cevresinden cikacak milletvekili sayisina kadar bolundu Daha sonra cikan rakamlar siralamaya konuldu Bu siralama o secim cevresindeki milletvekili sayisi tamamlanincaya kadar devam etti Kontenjanli secim cevrelerinde en fazla oyu alan partinin kontenjan adayi milletvekili secildi Bu gibi secim cevrelerinde milletvekili dagilimi su sekilde yapildi partilerin aldiklari gecerli oylar kontenjan disinda cikacak milletvekili sayisina bolundu Yani bolme islemi kontenjan ile birlikte cikacak milletvekili sayisinin bir eksigi yapildi Kontenjan adayi dahil 5 ve 4 milletvekili cikaracak secim cevrelerinde de bolme islemi bir eksigi ile yapildi Sonuclar1987 genel secimlerinin sonuclari Toplam Sandik 99 163Kayitli secmen sayisi 26 376 926Oy kullanan secmen sayisi 24 603 541Katilim Orani 93 3Gecerli oy sayisi 23 923 687Gumruk kapilari gecerli oy sayisi 47 942Toplam gecerli oy sayisi 23 971 629Milletvekili Sayisi 450Parti Genel Baskan Oy Sandalye Anavatan Partisi Turgut Ozal 8 704 335 36 31 8 83 292 81Sosyaldemokrat Halkci Parti Erdal Inonu 5 931 000 24 74 Yok 99 YokDogru Yol Partisi Suleyman Demirel 4 587 062 19 14 Yok 59 Yok 10 secim barajiDemokratik Sol Parti Bulent Ecevit 2 044 576 8 53 Yok 0 YokRefah Partisi Necmettin Erbakan 1 717 425 7 16 Yok 0 YokMilliyetci Calisma Partisi Alparslan Turkes 701 538 2 93 Yok 0 YokIslahatci Demokrasi Partisi Aykut Edibali 196 272 0 82 Yok 0 YokBagimsizlar 89 421 0 37 0 76 0Toplam 23 971 629 100 450Illere Gore Secim Sonuclari Illere gore 29 Kasim 1987 genel secim sonuclari Il MV ANAP SHP DYP DSP RP Diger ToplamAdana 14 264 776 33 9 210 436 26 9 149 868 19 2 78 049 10 0 43 055 5 5 35 037 4 5 781 221Adiyaman 4 51 771 32 9 38 317 24 3 36 362 23 1 7 202 4 6 17 965 11 4 5 806 3 7 157 423Afyon 6 114 818 37 4 49 414 16 1 77 516 25 3 23 768 7 8 20 000 6 5 21 148 6 9 306 664Agri 4 46 803 36 7 19 486 15 3 21 968 17 2 17 369 13 6 17 955 14 1 4 087 3 2 127 668Amasya 4 58 507 33 2 50 045 28 4 37 129 21 1 12 252 6 9 9 282 5 3 9 000 5 1 176 215Ankara 26 651 916 39 6 486 432 29 6 237 886 14 5 100 371 6 1 69 578 4 2 98 362 6 0 1 644 545Antalya 8 151 273 32 5 115 928 24 9 151 180 32 5 19 295 4 2 14 518 3 1 13 288 2 9 465 482Artvin 3 32 249 28 9 34 396 30 8 31 517 28 3 6 763 6 1 4 171 3 7 2 412 2 2 111 508Aydin 7 167 246 41 1 102 602 25 3 87 012 21 4 27 674 6 8 12 508 3 1 9 427 2 3 406 469Balikesir 8 206 937 37 7 130 903 23 9 125 953 22 9 44 799 8 2 26 301 4 8 13 659 2 5 548 552Bilecik 2 37 294 40 6 24 733 26 9 18 678 20 3 5 792 6 3 3 218 3 5 2 162 2 4 91 877Bingol 3 21 835 28 4 11 625 15 1 22 753 29 6 1 751 2 3 17 020 22 2 1 794 2 3 76 778Bitlis 3 35 822 43 8 10 795 13 2 12 811 15 7 3 145 3 8 17 285 21 1 1 964 2 4 81 822Bolu 5 127 895 47 2 39 133 14 5 54 450 20 1 22 426 8 3 20 423 7 5 6 645 2 4 270 972Burdur 3 56 083 41 3 25 230 18 6 34 373 25 3 9 970 7 3 4 823 3 6 5 239 3 9 135 718Bursa 11 282 998 36 8 148 504 19 3 200 149 26 1 68 223 8 9 48 396 6 3 20 219 2 6 768 489Canakkale 4 101 454 40 5 62 043 24 8 56 348 22 5 19 207 7 7 6 715 2 7 4 598 1 8 250 365Cankiri 3 51 052 44 0 11 855 10 2 26 943 23 2 9 395 8 1 7 917 6 8 8 855 7 6 116 017Corum 6 110 838 39 0 68 538 24 1 42 773 15 1 20 813 7 3 18 284 6 4 22 918 8 1 284 164Denizli 6 125 017 35 2 95 114 26 7 85 715 24 1 29 497 8 3 10 192 2 9 10 100 2 8 355 635Diyarbakir 8 68 333 22 9 76 074 25 5 39 597 13 3 27 898 9 4 72 925 24 5 13 169 4 4 297 996Edirne 4 57 053 26 1 63 429 29 0 43 857 20 1 46 660 21 3 4 662 2 1 2 979 1 4 218 640Elazig 5 47 434 23 6 38 026 18 9 62 670 31 2 7 264 3 6 35 427 17 6 10 367 5 2 201 188Erzincan 3 45 817 39 6 38 882 33 6 11 127 9 6 4 734 4 1 4 664 4 0 10 497 9 1 115 721Erzurum 7 135 219 40 9 31 384 9 5 86 132 26 1 15 581 4 7 32 367 9 8 29 681 9 0 330 364Eskisehir 5 141 597 41 4 94 419 27 6 66 588 19 5 20 195 5 9 9 821 2 9 9 102 2 7 341 722Gaziantep 8 147 244 36 4 125 853 31 1 67 553 16 7 21 442 5 3 26 023 6 5 16 209 4 0 404 324Giresun 5 89 843 42 2 47 169 22 1 35 679 16 8 15 958 7 5 14 317 6 7 10 065 4 7 213 031Gumushane 3 50 830 48 7 9 949 9 5 20 067 19 2 4 876 4 7 13 773 13 2 4 962 4 8 104 457Hakkari 2 20 755 36 0 18 161 31 5 6 369 11 0 10 352 17 9 1 620 2 8 471 0 8 57 728Hatay 9 131 832 30 8 140 073 32 7 86 113 20 1 28 748 6 7 26 002 6 1 15 813 3 7 428 581Isparta 4 35 573 19 3 19 572 10 6 110 946 60 2 5 486 3 0 6 345 3 5 6 257 3 4 184 179Icel 9 179 786 36 0 169 473 33 9 88 042 17 6 21 912 4 4 19 899 4 0 20 906 4 2 500 018Istanbul 45 1 235 123 39 7 928 459 29 8 368 678 11 9 313 242 10 1 213 544 6 9 52 086 1 7 3 111 132Izmir 19 472 308 35 8 469 367 35 6 206 556 15 6 121 559 9 2 30 186 2 3 19 436 1 5 1 319 412Kahramanmaras 7 91 362 29 5 62 491 20 2 70 072 22 6 10 028 3 2 42 829 13 8 33 329 10 7 310 111Kars 6 92 294 36 9 85 706 34 2 19 840 7 9 30 327 12 1 10 284 4 1 11 905 4 8 250 356Kastamonu 4 85 060 37 0 37 319 16 2 56 828 24 7 28 804 12 5 8 500 3 7 13 619 5 9 230 130Kayseri 8 177 110 44 7 67 421 17 0 58 206 14 7 26 172 6 6 36 781 9 3 30 829 7 8 396 519Kirklareli 3 56 175 33 4 59 999 35 7 30 746 18 3 15 540 9 2 3 359 2 0 2 320 1 4 168 139Kirsehir 3 46 589 41 4 32 854 29 2 10 033 8 9 7 902 7 0 6 855 6 1 8 290 7 4 112 523Kocaeli 7 109 007 27 1 110 892 27 6 80 582 20 1 38 373 9 5 53 159 13 2 10 045 2 5 402 058Konya 14 307 075 38 4 135 643 17 0 136 721 17 1 53 094 6 6 120 259 15 0 46 820 5 9 799 612Kutahya 5 104 541 36 2 45 636 15 8 78 033 27 0 19 948 6 9 26 412 9 1 14 600 5 0 289 170Malatya 6 159 540 58 6 67 700 24 9 12 636 4 7 8 797 3 2 16 315 6 0 7 112 2 6 272 100Manisa 9 193 557 33 4 136 590 23 6 162 365 28 0 49 679 8 6 24 757 4 3 12 620 2 2 579 568Mardin 6 59 043 27 8 58 750 27 7 45 120 21 3 11 125 5 2 35 972 17 0 2 047 1 0 212 057Mugla 5 93 948 33 7 82 273 29 5 71 937 25 8 20 294 7 3 5 242 1 9 5 385 1 9 279 079Mus 4 35 905 34 1 20 309 19 3 19 270 18 4 4 790 4 6 14 309 13 6 10 577 10 1 105 160Nevsehir 3 43 118 33 2 27 001 20 8 29 655 22 8 7 035 5 4 13 892 10 7 9 345 7 2 130 046Nigde 5 86 124 36 8 45 035 19 2 51 039 21 8 20 753 8 8 18 914 8 1 12 303 5 3 234 168Ordu 7 127 175 39 8 69 318 21 7 53 018 16 6 38 813 12 1 20 366 6 4 10 905 3 4 319 595Rize 4 51 616 31 0 30 479 18 3 39 996 24 0 15 638 9 4 23 773 14 2 5 181 3 1 166 683Sakarya 6 111 400 34 6 46 059 14 3 86 136 26 7 32 732 10 1 34 127 10 6 11 733 3 7 322 187Samsun 9 162 823 30 7 94 825 17 9 163 137 30 8 58 346 11 0 31 959 6 0 18 995 3 6 530 085Siirt 5 45 132 27 9 28 055 17 3 37 017 22 9 7 768 4 8 38 966 24 1 4 839 3 0 161 777Sinop 3 39 187 30 1 28 924 22 2 29 479 22 6 22 107 17 0 6 487 5 0 4 174 3 2 130 358Sivas 7 124 236 39 5 82 174 26 1 23 243 7 4 18 416 5 9 40 076 12 7 26 538 8 4 314 683Sanliurfa 7 97 597 36 0 40 509 15 0 50 104 18 5 18 421 6 8 32 237 11 9 31 977 11 8 270 845Tekirdag 4 76 716 33 6 71 001 31 1 43 282 19 0 29 490 12 9 4 826 2 1 3 016 1 3 228 331Tokat 6 104 652 34 1 74 933 24 4 54 785 17 9 23 113 7 5 26 672 8 7 22 851 7 4 307 006Trabzon 7 123 985 36 8 57 130 17 0 63 271 18 8 37 479 11 1 37 631 11 2 17 187 5 1 336 683Tunceli 2 10 973 19 1 31 531 54 8 2 346 4 1 10 921 19 0 832 1 4 900 1 6 57 503Usak 3 58 027 39 8 42 771 29 3 20 995 14 4 13 923 9 5 5 679 3 9 4 477 3 1 145 872Van 5 43 927 25 4 24 331 14 0 24 388 14 1 16 872 9 7 30 064 17 4 33 616 19 4 173 198Yozgat 5 103 001 45 1 41 191 18 1 21 721 9 5 13 660 6 0 18 547 8 1 30 040 13 2 228 160Zonguldak 9 128 109 24 6 86 331 16 5 129 703 24 9 140 548 26 9 26 163 5 0 10 936 2 1 521 790Turkiye Toplami 450 8 704 335 36 3 5 931 000 24 8 4 587 062 19 1 2 044 576 8 5 1 717 425 7 2 987 231 4 1 23 971 629Kaynakca 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Aralik 2016 TURKIYE DE MILLETVEKILI SECIMLERI 12 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde byegm gov tr PDF 3 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Aralik 2016 PDF 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2016 26 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2016