Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
2006 İsrail-Lübnan Savaşı, Hizbullah'ın askerî kanadı ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Lübnan toprakları ve İsrail'in kuzeyinde, 12 Temmuz-14 Ağustos 2006 tarihleri arasında sürmüş olan silahlı çatışmadır.
| 2006 İsrail-Lübnan Krizi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 İsrail tarafından Tyre'nin (Sur) bombalanması | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Hizbullah |  İsrail | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Lübnan kaynaklarına göre 300 İsrail'e göre 500 direnişçi öldürülmüştür. | Sivil Kayıplar: | ||||||||
| Sivil Lübnanlılar: 1,109 ölü 3.500'den fazla yaralı 1,000.000'dan fazla sivil mülteci durumuna düştü | |||||||||
Kriz, Lübnan'da yerleşmiş Hizbullah örgütünün, 12 Temmuz 2006 tarihinde 2 İsrail askerini kaçırması ve 8'ini öldürmesiyle başlamıştır. Askerlerin kaçırılmasına ek olarak güney Lübnan'daki Hizbullah militanlarının İsrail topraklarına Katyuşya füzeleri ateşlemesi; İsrail tarafından Lübnan'ın bir savaş hareketinde ("act of war") bulunduğu şeklinde yorumlanmıştır. Bunun üzerine İsrail, Lübnan'a hava ve kara saldırıları yapmış ve ülkenin limanlarını denizden ablukaya almıştır. İsrail'in bu davranışına karşılık olarak Hizbullah, güney Lübnan'dan İsrail'in kuzeyine yaptığı füze saldırılarını şiddetlendirmiştir.
Bir aydan fazla süren çatışmaların ardından, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin aldığı 1701 sayılı karar uyarınca 14 Ağustos'ta taraflar saldırılarını durdurmuştur. İsrail, Lübnan'a uyguladığı ablukayı 7 Eylül 2006 yerel saatle 18:00'e kadar kaldırmayı taahhüt etmiştir. 'ne kadar olan Güney Lübnan topraklarını işgal etmiş olan İsrail, Lübnan ve UNIFIL askerlerinin konuşlandırılmasına paralel olarak birliklerini geri çekmiştir.
Krizin ilk günlerinden beri aralıksız süren İsrail saldırılarının 1.000'in üzerinde sivil Lübnanlıyı öldürmüş olması,[1]İsrail'in uluslararası alanda çok ağır eleştirilere hedef olmasına sebep olmuştur.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Louise Arbour, kriz sırasında savaş suçlarının işlenmiş olabileceğini söylemiştir.[2]
Krizin başlaması
İsrail ile Lübnan arasındaki kriz, İsrail'in kumsalda bulunan Filistinli ailelere ateş açması ile başlamıştır. Orta Doğu'da İslami militanlar ile İsrail arasındaki savaşın tekrar alevlenmesi bir ay kadar önce olmuştur. 9 Haziran'da İsrail'in Gazze Şeridi'ne yaptığı bir saldırıda aynı aileden sekiz kişiyi öldürmesi, Filistin'de iktidarda olan Hamas örgütünün İsrail ile yaptığı ateşkesi sonlandırmasına yol açmıştır. Aynı zamanda 'ni başlatan bu olay başta İslam dünyası olmak üzere birçok kesimden tepki almıştır.
Hizbullah'ın saldırısı
12 Temmuz 2006 günüde, yerel saate göre sabah saat 9.05'te, Hizbullah militanları güney Lübnan'daki mevzilerinden İsrail askerî birliklerine ve sınır kasabalarına havan ve füze saldırısında bulundular. Daha sonra ise İsrail ordusunu bağlı iki Humvee personel taşıyıcılarına da saldıran Hizbullah militanları, sekiz askerî öldürdü ve iki tanesini esir aldı.
Hizbullah ve Lübnan polisi, esir alınan İsrail askerlerinin Lübnan topraklarına sızmış olduğunu iddia etmektelerse de,[3] İsrail bu iddiaları reddetmektedir.
İsrail'in tepkisi
Hizbullah'ın Lübnan'da hiçbir engelle karşılaşmadan var olabilmesi ve kaçan militanların Lübnan'da saklanması sebebiyle İsrail hükûmeti bu davranışı bir savaş ilanı olarak kabul etmiş ve Lübnan hükûmetini sorumlu tutmuştur. Saldırılardan çok kısa bir süre sonra İsrail birlikleri sınırı geçerek takibe başladı ve Güney Lübnan'daki yerleşim merkezlerine hava saldırısı yaptı.
Kaçırılan askerleri kurtarmak için takibe başlayan İsrail birliklerinden bir Merkava tankı bir Hizbullah bombasının üzerinden geçti ve bombanın patlamasıyla havaya uçtu, tankın dört mürettebatı öldü. Hizbullah militanlarıyla çıkan çatışmada, saat öğlen üç sularında bir İsrail askerî daha öldü.
Lübnan'ın bu saldırıdan dolayı çok ağır bir bedel ödeyeceğini söyleyen İsrail Genelkurmay Başkanı Korgeneral , "Lübnan'ı 20 yıl öncesine geri döndürebiliriz" dedi.[4]
Lübnan'ın tutumu
İsrail'in Beyrut hükûmetini krizden sorumlu tutmasına rağmen Lübnan Başbakanı Fuad Sinyora saldırıdan hükûmetinin haberi olmadığını ve Lübnan'ın sorumlu tutulamayacağını söylemiştir. Kriz boyunca ateşkes çağrıları yapmak birlikte, Beyrut hükûmeti edilgen bir tutum sergilemiş ve İsrail birlikleri ile çatışmaya girmekten kaçınmıştır.
Sinyora'nın uluslararası arabulucuların çatışmayı sonlandırması için çağrıda bulunmasına rağmen çatışmalar hâlâ devam etmiştir.
İsrail'in saldırıları
İsrail Hava Kuvvetleri, Hizbullah militanları ve liderlerinin bulunduğunu tahmin ettikleri bölgelere hava saldırıları yapmaya başladı. Ayrıca, Suriye ve İran'ın Hizbullah'ı desteklemesini engellemek iddiasıyla Beyrut ve çevresindeki altyapı tesislerine ve yollara saldırılar düzenledi.
13 Temmuz'da yapılan saldırılar sonucu hasar gördü ve uçuşlara kapatıldı. Bunun yanı sıra İsrail uçaklarının dört haftayı aşan yoğun bombardımanı sonucunda Beyrut'ta ve çoğunluğunu Şiilerin oluşturduğu köy ve kasabalarda 1000'den fazla sivil öldürüldü. Başta Beyrut'ta olmak üzere Lübnan'da büyük derecede maddi hasar meydana geldi. Hastaneler, yollar ve televizyon/radyo istasyonları da İsrail saldırıları sonucunda yıkıldı. Lübnan hükûmeti, Lübnan'da meydana gelen maddi zararın yaklaşık 2.5 milyar dolar civarında olduğunu söylemiştir.
Saldırılarda ölenler arasında Lübnan'da bulunan yabancılar da bulunuyordu. Fakat, kısa bir süre içinde birçok devlet kendi vatandaşlarını deniz yoluyla tahliye etmiştir. Bu tahliyelerin çoğunluğunda Türkiye önemli roller oynamış, taşımacılık ve ev sahipliği yapmıştır. Buna karşın İsrail, Avustralyalıları taşıyan gemiye taciz atışları gerçekleştirmiştir.
İsrail hava saldırıları sırasında Birleşmiş Milletler'e bağlı bir gözlemleme tesisi füzeler tarafından vuruldu ve 4 silahsız Birleşmiş Milletler personeli hayatını kaybetti. 25 Temmuz'da gerçekleşen bu saldırının sonrasında Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, İsrail'in kasten bu saldırıyı gerçekleştirdiğini söylemişse de,[5] İsrail bu iddiayı reddetmiş ve olaydan derin üzüntü duyulduğunu söylemiştir. Saldırıya rağmen Birleşmiş Milletler, ABD'nin veto hakkını kullanmasıyla İsrail'e karşı bir "kınama" kararı alamamıştır.
Hizbullah'ın saldırıları
İsrail'in ilk tepkisinden sonra açıklama yapan Hizbullah, ellerinde İsrail'i vurabilecekleri 13,000 füze olduğunu söylemiştir. Kriz boyunca Hizbullah tarafından, Güney Lübnan'daki mevzilerinden İsrail'in kuzeyindeki şehir kasaba ve köylere 3.970 roket fırlatıldı. Bu füzelerden bazıları İsrail'in orta kesiminde yer alan Hadera şehrine kadar ulaştı. Hizbullah'ın roket saldırılarında 40'ın üstünde İsrailli öldü.[6] İsrail Savunma Bakanı Hizbullah'ın saldırılarının başlamasından sonra yaklaşık 1.000.000 sivilin ülkenin değişik bölgelerine yerleştirildiğini açıkladı.
Hizbullah, Katyuşa füzelerine ek olarak İran yapımı Fajr-3 ve füzeleri ile de İsrail topraklarını bombalamıştır. Ayrıca Hizbullah Rus yapımı tanksavarlar sayesinde dünyanın en iyi tanklarından biri olarak kabul edilen Merkava tanklarını vurmayı başarmıştır. Bu tanksavarlar ve daha birçok Rus yapımı silah savaşın Hizbullah lehine dönmesinde çok büyük bir rol oynamıştır.
Bunlara ek olarak, İsrail donanmasının savaş gemilerinden biri olan Saar-5, radarla çalışan Çin yapımı C-802 tipi bir füzeye hedef olmuştur.
Barış girişimleri
Krizin başlangıcından beri birçok barış girişimi olmuşsa da çatışmalar ancak krizin başlamasından bir ay sonra durmuştur. Tarafların ateşkesin koşulları üzerinde anlaşamaması çatışmaların durmasını geciktiren en önemli unsur olmuştur.
Hizbullah ve Lübnan, çatışmaların derhal ve koşulsuz olarak durması gerektiğini savunurken İsrail ateşkes yapılmadan önce bazı koşulların yerine gelmesi gerektiğini söylemiştir. İsrail başbakanı Ehud Olmert, kaçırılan İsrail askerleri iade edilmeden ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin aldığı 1559 numaralı karar gereğince Hizbullah silahsızlandırılıp Lübnan ordusu İsrail sınırına yerleşmeden ateşkes olmayacağını söylemiştir.
15 Temmuz'da Birleşmiş Miletler Güvenlik Konseyi, gündemine aldığı ateşkes çağrısını ABD'nin karşı oy kullanmasıyla reddetmiştir.
Kriz, Roma'da yapılan; Suriye ve İran dışındaki Arap ulusları, Avrupa Birliği, ABD ve Rusya'nın temsil edildiği bir konferans ile çözümlenmeye çalışılmış olsa da bu konferans sonucunda taraflar arasında ateşkes sağlanamamıştır.[7] Konferans sırasında Lübnan başbakanı Fuat Sinyora, kendi hükûmetinin hazırladığı ateşkes planını sunmuşsa da plan kabul edilmemiştir.
Ateşkes
4 Ağustos ABD ile Fransa ortak hazırladıkları ateşkes önerisini Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne iletti. Tasarıda, çatışmaların durması istendiği halde Lübnan topraklarındaki İsrail askerlerinin çekilmesi istenmediğinden Lübnan hükûmeti önerinin kabul edilemez olduğunu savunmuştur. Görüşmeler sonucunda Sinyora Planı'da dikkate alınarak tasarıda değişiklikler yapılmasının ardından 11 Ağustos'ta 1701 sayılı karar Güvenlik Konseyinde kabul edilerek taraflar "şiddet eylemlerini durdurmaya" çağrılmıştır. Tarafların öneriyi kabul etmesinin ardından 14 Ağustos 2006 yerel saat ile sabah 8.00'de ateşkes yürürlüğe girmiştir. Ateşkesten 15 dakika öncesine kadar İsrail'in hava saldırıları devam etmiştir.
Ateşkes sonrası
Ateşkes kararınca hem İsrail, hem de Hizbullah saldırılarını durdurmuştur. Ancak İsrail hükûmeti uluslararası bir güç bölgeye yerleşinceye kadar Güney Lübnan'dan askerlerini çekmeyeceğini söylemiştir.
Ateşkesin ardından Lübnan hükûmeti aldığı karar uyarınca ülkenin güneyine askerlerini sevk etmeye başlamış, ancak ordunun Hizbullah'ın silahsızlandırılması için kullanılmayacağını vurgulamıştır. Lübnan hükûmeti, güneye yerleştirilecek birliklerin 15,000 asker gücünde olacağını söylemiştir. Lübnan ordusunun yerleşmesiyle, İsrail işgal ettiği bölgelerden çekilmiştir.
İsrail, Lübnan'a uyguladığı ablukayı ise 7 Eylül 2006'ya kadar devam ettirmiş ve bu tarihte yerel saatle 18:00'de kaldırmıştır.
19 Ağustos 2006'da İsrailli komandolar, ateşkese rağmen, Bekaa Vadisi'nin doğusundaki bir köye saldırı düzenlemiştir. Saldırı sırasında bir İsrailli asker ölmüştür. Saldırı, Beyrut hükûmetinden büyük tepki almış ve İsrail, başbakan Fuat Sinyora tarafından ateşkesi kararını ihlal etmekle suçlanmıştır. Suçlamaları reddeden İsrail, saldırının Suriye ve İran'dan Hizbullah'a sağlanmakta olan silahların taşınmasını engellemek için gerçekleştirildiğini söylemiştir.
Barış Gücü
1701 sayılı karar ile Lübnan'da görevli olan UNIFIL barış gücünün mevcudunun 15,000 kişiye çıkarılıp görevinin genişletilmesine karar verilmiştir. Bu sebeple başta Fransa, İtalya, Türkiye, Malezya, Bangladeş ve İspanya olmak üzere birçok devletten asker göndermeleri istenmiştir. UNIFIL'in bölgedeki görevi barışı korumak ve Lübnan ordusunun Lübnan toprakları üzerinde tam hakimiyet kurmasına yardımcı olmak olarak belirtilmiştir.
Uluslararası Tutum ve Tepkiler
Birleşmiş Milletler
BM Genel Sekreteri Kofi Annan, İsrail'in 30 Temmuz'daki Kana bombardımanı ile "uluslararası hukuku ve uluslararası insan hakları yasalarını çiğnediğini" söyledi. Kana bombardımanında 16'sı çocuk 28 sivil öldürülmüştü. Raporunda İsrail'i "Kana saldırısı, uluslararası hukuk ile insan hakları hukukunun çiğnenmesine örnek görülmeli. Mevcut çatışmanın Lübnan ve İsrail'deki siviller üzerindeki etkisi, uluslararası hukuk ile insan hakları hukukunun olası ihlali dahil, Kana soruşturmasının daha ayrıntılı sürdürülmesini gerektiriyor."[8] sözleriyle suçlayan Annan, tüm tarafları uluslararası yükümlülüklerine uymaya çağırdı.
İsrail ile Hizbullah arasında ateşkesi sağlamak üzere 11 Ağustos 2006'da oy birliğiyle alınan 1701 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararı uyarınca, asker sayısını en fazla 15.000'e çıkarılması öngörülen UNIFIL II'nin görev tanımı da genişletilmiştir. Ateşkese uyulup uyulmadığını denetleme ve uyulmasını sağlama, Güney Lübnan'a konuşlanan Lübnan Silahlı Kuvvetlerinin bölgede hakimiyeti sağlamasına yardım etme, Lübnan hükûmetini güçlendirme, yerinden edilmişlerin güvenli dönüşlerini ve sivillere insani erişimi teminat altına alma UNIFIL'in yeni görevleri arasındadır. Mayıs 2008 itibarıyla çoğunluğu AB ülkelerinden olmak üzere toplam 26 ülkeden gelen askerlerin sayısı 12.383'e, sivil personelin sayısı ise 926'ya ulaşmıştır.
Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, "Orta Doğu'nun çektiği acılardan üzüntü duyduklarını" belirtmiş olsa da[9] ABD, ateşkesin sorunu çözmeyeceğini söylemiştir. Sık sık İsrail'in kendini savunma hakkı olduğunu yineleyen[10]Bush hükûmeti krizin başlamasındaki sorumluluğun Hizbullah'ı destekleyen İran ve Suriye'de olduğunu belirtmiştir.[11]
ABD'nin İsrail'e desteği sadece diplomatik alanla sınırlı kalmamış, kriz boyunca ABD'nin İsrail'e silah satışı kesilmeden devam etmiştir.[12]
Avrupa Birliği
AB dönem başkanlığını yapan Finlandiya, İsrail'i kullandığından dolayı kınamış ve Lübnan'a uyguladığı ablukanın kabul edilemez olduğunu söylemiştir.
Buna rağmen bazı Avrupa ülkeleri, başta Birleşik Krallık olmak üzere, İsrail'in kendini savunma hakkı olduğunu vurgulamış ve İsrail'in Lübnan'a yaptığı saldırıların haklı olduğunu söylemiştir.
4 Ağustos tarihinde ise AB ülkelerinden Fransa, ABD ile birlikte hazırladığı bir ateşkes önerisini Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne sunmuştur.
Türkiye
Türkiye İsrail'in orantısız güç kullandığını söylemiştir. Türkiye UNIFIL'e asker göndermeye karar vermiştir. 5 Eylül 2006 günü Birleşmiş Milletler barış gücüne katılmak üzere bir Türk askerî birliğinin Lübnan’a gönderilmesine yönelik Başbakanlık tezkeresi TBMM Genel Kurulunda 200 red oyuna karşı 344 evet oyuyla kabul edilmiştir.
İran
Hizbullah'ı hem maddi olarak hem de diplomatik alanda destekleyen İran hükûmeti, İsrail'in haritadan silinmesi fikrini savunmaktadır.[]
Buna ek olarak İranlı bazı gençler, Hizbullah'ın yanında İsrail'e karşı savaşmak için Lübnan'a gitmişlerdir.[13]
Venezuela
Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, İsrail’in Lübnan ve Filistin’deki saldırılarını protesto amacıyla İsrail’deki büyükelçisini geri çağırmıştır.
Ayrıca bakınız
Notlar
^ Mid-East hope as ceasefire begins , BBC 15 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
^ (İngilizce)
^ UN warning on Mid-East war crimes, BBC 4 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
^ Hezbollah captures two Israeli soldiers, Yahoo News (İngilizce)
^ Israel authorizes 'severe' response to abductions, CNN 19 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
^ Israeli bomb kills UN observers, BBC 13 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
^ Israeli bomb kills UN observers, BBC 13 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
^ Roma'dan ateşkes kararı çıkmadı, BBC Turkish
^ Annan: Kana insan hakları ihlali, Radikal 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
^ Rice regrets Mid-East 'suffering', BBC 13 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
^ (İngilizce)
^ ABD’ye silah satışı tepkisi, NTVMSNBC 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
^ 30 Ağustos törenlerinde "tezkere" eylemi 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
^ Linç kültürü yayılıyor ne ceza ne tedbir var 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
^ 200 İranlı genç Lübnan´a savaşa gidiyor, Aygazete 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "İsrail'in tarihi yenilgisi". 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Temmuz 2009.
- ^ UNIFIL, http://www.un.org/Depts/dpko/missions/unifil/index.html 12 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., s. 1-2.
Dış bağlantılar
- [14] 29 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (İngilizce)
- Day-by-day: Lebanon crisis - week one, BBC 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Kronoloji/Ortadoğu’da neler oluyor?, NTVMSNBC
- İsrail Lübnan Krizi, HaberBlog 8 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Lebanon damage report, BBC 23 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Timeline: Israel and Lebanon, Aljazeera 19 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Lebanon under siege, Guardian 21 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- United Nations Interim Force in Lebanon (Birleşmiş Milletler'in Lübnan'da konuşlanmış birliklerinin resmi web sitesi) (İngilizce)
- Filistin-Worldpress.com 27 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 4 Ağustos'ta Amerika ile Fransa'nın BM Güvenlik Konseyine sunduğu ateşkes taslağı 23 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- İsrail'in ezeli düşmanı: Hizbullah, BBC Turkish 23 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Pity the living and the days to come, Hanady Salman 4 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Debate III: Israeli and Lebanese, BBC 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- İstanbul-Beyrut Lübnan'daki Gelişmeleri Takip Edebileceğiniz Bir Site 28 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2006 Israil Lubnan Savasi Hizbullah in askeri kanadi ile Israil Silahli Kuvvetleri arasinda Lubnan topraklari ve Israil in kuzeyinde 12 Temmuz 14 Agustos 2006 tarihleri arasinda surmus olan silahli catismadir 2006 Israil Lubnan KriziIsrail tarafindan Tyre nin Sur bombalanmasiTarih12 Temmuz 2006 14 Agustos 2006 1 ay 2 gun BolgeLubnan ve Kuzey IsrailSebepIsrail Lubnan sinirinda Hizbullah orgutu tarafindan 8 Israilli askerin oldurulmesi ve 2 Israilli askerin esir alinmasi Hizbullah in Kuzey Israil topraklarina fuze ve havan saldirilari yapmasi Sonuc14 Agustos ta ateskes yururluge girdi Ateskesin hemen ardindan iki taraf da zafer ilan etti TaraflarHizbullahIsrailKayiplarLubnan kaynaklarina gore 300 Israil e gore 500 direnisci oldurulmustur Sivil Kayiplar 40 olu 60 tan fazla yarali Askeri Kayiplar 130 olu 650 ye yakin yarali 2 esir 130 Merkava tanki 2 savas ucagi 5 helikopter 408 zirhli arac 3 firkateyn Fransiz bir kaynak Israil in 1000 in uzerinde kaybi oldugunu belirtmistir kaynak belirtilmeli Iran kaynaklari da kaybin 2300 oldugunu belirttiler kaynak belirtilmeli Sivil Lubnanlilar 1 109 olu 3 500 den fazla yarali 1 000 000 dan fazla sivil multeci durumuna dustu Kriz Lubnan da yerlesmis Hizbullah orgutunun 12 Temmuz 2006 tarihinde 2 Israil askerini kacirmasi ve 8 ini oldurmesiyle baslamistir Askerlerin kacirilmasina ek olarak guney Lubnan daki Hizbullah militanlarinin Israil topraklarina Katyusya fuzeleri ateslemesi Israil tarafindan Lubnan in bir savas hareketinde act of war bulundugu seklinde yorumlanmistir Bunun uzerine Israil Lubnan a hava ve kara saldirilari yapmis ve ulkenin limanlarini denizden ablukaya almistir Israil in bu davranisina karsilik olarak Hizbullah guney Lubnan dan Israil in kuzeyine yaptigi fuze saldirilarini siddetlendirmistir Bir aydan fazla suren catismalarin ardindan Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi nin aldigi 1701 sayili karar uyarinca 14 Agustos ta taraflar saldirilarini durdurmustur Israil Lubnan a uyguladigi ablukayi 7 Eylul 2006 yerel saatle 18 00 e kadar kaldirmayi taahhut etmistir ne kadar olan Guney Lubnan topraklarini isgal etmis olan Israil Lubnan ve UNIFIL askerlerinin konuslandirilmasina paralel olarak birliklerini geri cekmistir Krizin ilk gunlerinden beri araliksiz suren Israil saldirilarinin 1 000 in uzerinde sivil Lubnanliyi oldurmus olmasi 1 Israil in uluslararasi alanda cok agir elestirilere hedef olmasina sebep olmustur Birlesmis Milletler Insan Haklari Komisyonu Baskani Louise Arbour kriz sirasinda savas suclarinin islenmis olabilecegini soylemistir 2 Krizin baslamasiIsrail ile Lubnan arasindaki kriz Israil in kumsalda bulunan Filistinli ailelere ates acmasi ile baslamistir Orta Dogu da Islami militanlar ile Israil arasindaki savasin tekrar alevlenmesi bir ay kadar once olmustur 9 Haziran da Israil in Gazze Seridi ne yaptigi bir saldirida ayni aileden sekiz kisiyi oldurmesi Filistin de iktidarda olan Hamas orgutunun Israil ile yaptigi ateskesi sonlandirmasina yol acmistir Ayni zamanda ni baslatan bu olay basta Islam dunyasi olmak uzere bircok kesimden tepki almistir Hizbullah in saldirisi 12 Temmuz 2006 gunude yerel saate gore sabah saat 9 05 te Hizbullah militanlari guney Lubnan daki mevzilerinden Israil askeri birliklerine ve sinir kasabalarina havan ve fuze saldirisinda bulundular Daha sonra ise Israil ordusunu bagli iki Humvee personel tasiyicilarina da saldiran Hizbullah militanlari sekiz askeri oldurdu ve iki tanesini esir aldi Hizbullah ve Lubnan polisi esir alinan Israil askerlerinin Lubnan topraklarina sizmis oldugunu iddia etmektelerse de 3 Israil bu iddialari reddetmektedir Israil in tepkisi Hizbullah in Lubnan da hicbir engelle karsilasmadan var olabilmesi ve kacan militanlarin Lubnan da saklanmasi sebebiyle Israil hukumeti bu davranisi bir savas ilani olarak kabul etmis ve Lubnan hukumetini sorumlu tutmustur Saldirilardan cok kisa bir sure sonra Israil birlikleri siniri gecerek takibe basladi ve Guney Lubnan daki yerlesim merkezlerine hava saldirisi yapti Kacirilan askerleri kurtarmak icin takibe baslayan Israil birliklerinden bir Merkava tanki bir Hizbullah bombasinin uzerinden gecti ve bombanin patlamasiyla havaya uctu tankin dort murettebati oldu Hizbullah militanlariyla cikan catismada saat oglen uc sularinda bir Israil askeri daha oldu Lubnan in bu saldiridan dolayi cok agir bir bedel odeyecegini soyleyen Israil Genelkurmay Baskani Korgeneral Lubnan i 20 yil oncesine geri dondurebiliriz dedi 4 Lubnan in tutumu Israil in Beyrut hukumetini krizden sorumlu tutmasina ragmen Lubnan Basbakani Fuad Sinyora saldiridan hukumetinin haberi olmadigini ve Lubnan in sorumlu tutulamayacagini soylemistir Kriz boyunca ateskes cagrilari yapmak birlikte Beyrut hukumeti edilgen bir tutum sergilemis ve Israil birlikleri ile catismaya girmekten kacinmistir Sinyora nin uluslararasi arabulucularin catismayi sonlandirmasi icin cagrida bulunmasina ragmen catismalar hala devam etmistir Israil in saldirilari12 Temmuz tarihi ile 13 Agustos 2006 tarihleri arasinda Israil tarafindan Lubnan da bombalanan yerler Israil Hava Kuvvetleri Hizbullah militanlari ve liderlerinin bulundugunu tahmin ettikleri bolgelere hava saldirilari yapmaya basladi Ayrica Suriye ve Iran in Hizbullah i desteklemesini engellemek iddiasiyla Beyrut ve cevresindeki altyapi tesislerine ve yollara saldirilar duzenledi 13 Temmuz da yapilan saldirilar sonucu hasar gordu ve ucuslara kapatildi Bunun yani sira Israil ucaklarinin dort haftayi asan yogun bombardimani sonucunda Beyrut ta ve cogunlugunu Siilerin olusturdugu koy ve kasabalarda 1000 den fazla sivil olduruldu Basta Beyrut ta olmak uzere Lubnan da buyuk derecede maddi hasar meydana geldi Hastaneler yollar ve televizyon radyo istasyonlari da Israil saldirilari sonucunda yikildi Lubnan hukumeti Lubnan da meydana gelen maddi zararin yaklasik 2 5 milyar dolar civarinda oldugunu soylemistir Saldirilarda olenler arasinda Lubnan da bulunan yabancilar da bulunuyordu Fakat kisa bir sure icinde bircok devlet kendi vatandaslarini deniz yoluyla tahliye etmistir Bu tahliyelerin cogunlugunda Turkiye onemli roller oynamis tasimacilik ve ev sahipligi yapmistir Buna karsin Israil Avustralyalilari tasiyan gemiye taciz atislari gerceklestirmistir Israil hava saldirilari sirasinda Birlesmis Milletler e bagli bir gozlemleme tesisi fuzeler tarafindan vuruldu ve 4 silahsiz Birlesmis Milletler personeli hayatini kaybetti 25 Temmuz da gerceklesen bu saldirinin sonrasinda Birlesmis Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan Israil in kasten bu saldiriyi gerceklestirdigini soylemisse de 5 Israil bu iddiayi reddetmis ve olaydan derin uzuntu duyuldugunu soylemistir Saldiriya ragmen Birlesmis Milletler ABD nin veto hakkini kullanmasiyla Israil e karsi bir kinama karari alamamistir Hizbullah in saldirilariHizbullah in roket saldirilarina ugrayan Israil yerlesim merkezleri 7 Agustos Israil in ilk tepkisinden sonra aciklama yapan Hizbullah ellerinde Israil i vurabilecekleri 13 000 fuze oldugunu soylemistir Kriz boyunca Hizbullah tarafindan Guney Lubnan daki mevzilerinden Israil in kuzeyindeki sehir kasaba ve koylere 3 970 roket firlatildi Bu fuzelerden bazilari Israil in orta kesiminde yer alan Hadera sehrine kadar ulasti Hizbullah in roket saldirilarinda 40 in ustunde Israilli oldu 6 Israil Savunma Bakani Hizbullah in saldirilarinin baslamasindan sonra yaklasik 1 000 000 sivilin ulkenin degisik bolgelerine yerlestirildigini acikladi Hizbullah Katyusa fuzelerine ek olarak Iran yapimi Fajr 3 ve fuzeleri ile de Israil topraklarini bombalamistir Ayrica Hizbullah Rus yapimi tanksavarlar sayesinde dunyanin en iyi tanklarindan biri olarak kabul edilen Merkava tanklarini vurmayi basarmistir Bu tanksavarlar ve daha bircok Rus yapimi silah savasin Hizbullah lehine donmesinde cok buyuk bir rol oynamistir Bunlara ek olarak Israil donanmasinin savas gemilerinden biri olan Saar 5 radarla calisan Cin yapimi C 802 tipi bir fuzeye hedef olmustur Baris girisimleriKrizin baslangicindan beri bircok baris girisimi olmussa da catismalar ancak krizin baslamasindan bir ay sonra durmustur Taraflarin ateskesin kosullari uzerinde anlasamamasi catismalarin durmasini geciktiren en onemli unsur olmustur Hizbullah ve Lubnan catismalarin derhal ve kosulsuz olarak durmasi gerektigini savunurken Israil ateskes yapilmadan once bazi kosullarin yerine gelmesi gerektigini soylemistir Israil basbakani Ehud Olmert kacirilan Israil askerleri iade edilmeden ve Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi nin aldigi 1559 numarali karar geregince Hizbullah silahsizlandirilip Lubnan ordusu Israil sinirina yerlesmeden ateskes olmayacagini soylemistir 15 Temmuz da Birlesmis Miletler Guvenlik Konseyi gundemine aldigi ateskes cagrisini ABD nin karsi oy kullanmasiyla reddetmistir Kriz Roma da yapilan Suriye ve Iran disindaki Arap uluslari Avrupa Birligi ABD ve Rusya nin temsil edildigi bir konferans ile cozumlenmeye calisilmis olsa da bu konferans sonucunda taraflar arasinda ateskes saglanamamistir 7 Konferans sirasinda Lubnan basbakani Fuat Sinyora kendi hukumetinin hazirladigi ateskes planini sunmussa da plan kabul edilmemistir Ateskes 4 Agustos ABD ile Fransa ortak hazirladiklari ateskes onerisini Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi ne iletti Tasarida catismalarin durmasi istendigi halde Lubnan topraklarindaki Israil askerlerinin cekilmesi istenmediginden Lubnan hukumeti onerinin kabul edilemez oldugunu savunmustur Gorusmeler sonucunda Sinyora Plani da dikkate alinarak tasarida degisiklikler yapilmasinin ardindan 11 Agustos ta 1701 sayili karar Guvenlik Konseyinde kabul edilerek taraflar siddet eylemlerini durdurmaya cagrilmistir Taraflarin oneriyi kabul etmesinin ardindan 14 Agustos 2006 yerel saat ile sabah 8 00 de ateskes yururluge girmistir Ateskesten 15 dakika oncesine kadar Israil in hava saldirilari devam etmistir Ateskes sonrasiAteskes kararinca hem Israil hem de Hizbullah saldirilarini durdurmustur Ancak Israil hukumeti uluslararasi bir guc bolgeye yerlesinceye kadar Guney Lubnan dan askerlerini cekmeyecegini soylemistir Ateskesin ardindan Lubnan hukumeti aldigi karar uyarinca ulkenin guneyine askerlerini sevk etmeye baslamis ancak ordunun Hizbullah in silahsizlandirilmasi icin kullanilmayacagini vurgulamistir Lubnan hukumeti guneye yerlestirilecek birliklerin 15 000 asker gucunde olacagini soylemistir Lubnan ordusunun yerlesmesiyle Israil isgal ettigi bolgelerden cekilmistir Israil Lubnan a uyguladigi ablukayi ise 7 Eylul 2006 ya kadar devam ettirmis ve bu tarihte yerel saatle 18 00 de kaldirmistir 19 Agustos 2006 da Israilli komandolar ateskese ragmen Bekaa Vadisi nin dogusundaki bir koye saldiri duzenlemistir Saldiri sirasinda bir Israilli asker olmustur Saldiri Beyrut hukumetinden buyuk tepki almis ve Israil basbakan Fuat Sinyora tarafindan ateskesi kararini ihlal etmekle suclanmistir Suclamalari reddeden Israil saldirinin Suriye ve Iran dan Hizbullah a saglanmakta olan silahlarin tasinmasini engellemek icin gerceklestirildigini soylemistir Baris Gucu 1701 sayili karar ile Lubnan da gorevli olan UNIFIL baris gucunun mevcudunun 15 000 kisiye cikarilip gorevinin genisletilmesine karar verilmistir Bu sebeple basta Fransa Italya Turkiye Malezya Banglades ve Ispanya olmak uzere bircok devletten asker gondermeleri istenmistir UNIFIL in bolgedeki gorevi barisi korumak ve Lubnan ordusunun Lubnan topraklari uzerinde tam hakimiyet kurmasina yardimci olmak olarak belirtilmistir Uluslararasi Tutum ve TepkilerBirlesmis Milletler BM Genel Sekreteri Kofi Annan Israil in 30 Temmuz daki Kana bombardimani ile uluslararasi hukuku ve uluslararasi insan haklari yasalarini cignedigini soyledi Kana bombardimaninda 16 si cocuk 28 sivil oldurulmustu Raporunda Israil i Kana saldirisi uluslararasi hukuk ile insan haklari hukukunun cignenmesine ornek gorulmeli Mevcut catismanin Lubnan ve Israil deki siviller uzerindeki etkisi uluslararasi hukuk ile insan haklari hukukunun olasi ihlali dahil Kana sorusturmasinin daha ayrintili surdurulmesini gerektiriyor 8 sozleriyle suclayan Annan tum taraflari uluslararasi yukumluluklerine uymaya cagirdi Israil ile Hizbullah arasinda ateskesi saglamak uzere 11 Agustos 2006 da oy birligiyle alinan 1701 sayili BM Guvenlik Konseyi karari uyarinca asker sayisini en fazla 15 000 e cikarilmasi ongorulen UNIFIL II nin gorev tanimi da genisletilmistir Ateskese uyulup uyulmadigini denetleme ve uyulmasini saglama Guney Lubnan a konuslanan Lubnan Silahli Kuvvetlerinin bolgede hakimiyeti saglamasina yardim etme Lubnan hukumetini guclendirme yerinden edilmislerin guvenli donuslerini ve sivillere insani erisimi teminat altina alma UNIFIL in yeni gorevleri arasindadir Mayis 2008 itibariyla cogunlugu AB ulkelerinden olmak uzere toplam 26 ulkeden gelen askerlerin sayisi 12 383 e sivil personelin sayisi ise 926 ya ulasmistir Amerika Birlesik Devletleri Disisleri Bakani Condoleezza Rice Orta Dogu nun cektigi acilardan uzuntu duyduklarini belirtmis olsa da 9 ABD ateskesin sorunu cozmeyecegini soylemistir Sik sik Israil in kendini savunma hakki oldugunu yineleyen 10 Bush hukumeti krizin baslamasindaki sorumlulugun Hizbullah i destekleyen Iran ve Suriye de oldugunu belirtmistir 11 ABD nin Israil e destegi sadece diplomatik alanla sinirli kalmamis kriz boyunca ABD nin Israil e silah satisi kesilmeden devam etmistir 12 Avrupa Birligi AB donem baskanligini yapan Finlandiya Israil i kullandigindan dolayi kinamis ve Lubnan a uyguladigi ablukanin kabul edilemez oldugunu soylemistir Buna ragmen bazi Avrupa ulkeleri basta Birlesik Krallik olmak uzere Israil in kendini savunma hakki oldugunu vurgulamis ve Israil in Lubnan a yaptigi saldirilarin hakli oldugunu soylemistir 4 Agustos tarihinde ise AB ulkelerinden Fransa ABD ile birlikte hazirladigi bir ateskes onerisini Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi ne sunmustur Turkiye Turkiye Israil in orantisiz guc kullandigini soylemistir Turkiye UNIFIL e asker gondermeye karar vermistir 5 Eylul 2006 gunu Birlesmis Milletler baris gucune katilmak uzere bir Turk askeri birliginin Lubnan a gonderilmesine yonelik Basbakanlik tezkeresi TBMM Genel Kurulunda 200 red oyuna karsi 344 evet oyuyla kabul edilmistir Iran Hizbullah i hem maddi olarak hem de diplomatik alanda destekleyen Iran hukumeti Israil in haritadan silinmesi fikrini savunmaktadir kaynak belirtilmeli Buna ek olarak Iranli bazi gencler Hizbullah in yaninda Israil e karsi savasmak icin Lubnan a gitmislerdir 13 Venezuela Venezuela Devlet Baskani Hugo Chavez Israil in Lubnan ve Filistin deki saldirilarini protesto amaciyla Israil deki buyukelcisini geri cagirmistir Ayrica bakinizHizbullah Lubnan Sinyora PlaniNotlar Mid East hope as ceasefire begins BBC 15 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce UN warning on Mid East war crimes BBC 4 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Hezbollah captures two Israeli soldiers Yahoo News Ingilizce Israel authorizes severe response to abductions CNN 19 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Israeli bomb kills UN observers BBC 13 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Israeli bomb kills UN observers BBC 13 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Roma dan ateskes karari cikmadi BBC Turkish Annan Kana insan haklari ihlali Radikal 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rice regrets Mid East suffering BBC 13 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce ABD ye silah satisi tepkisi NTVMSNBC 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 Agustos torenlerinde tezkere eylemi 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Linc kulturu yayiliyor ne ceza ne tedbir var 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 200 Iranli genc Lubnan a savasa gidiyor Aygazete 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Israil in tarihi yenilgisi 28 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Arsivlenmis kopya 6 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2009 UNIFIL http www un org Depts dpko missions unifil index html 12 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde s 1 2 Dis baglantilar 14 29 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Day by day Lebanon crisis week one BBC 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Kronoloji Ortadogu da neler oluyor NTVMSNBC Israil Lubnan Krizi HaberBlog 8 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lebanon damage report BBC 23 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Timeline Israel and Lebanon Aljazeera 19 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Lebanon under siege Guardian 21 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce United Nations Interim Force in Lebanon Birlesmis Milletler in Lubnan da konuslanmis birliklerinin resmi web sitesi Ingilizce Filistin Worldpress com 27 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 Agustos ta Amerika ile Fransa nin BM Guvenlik Konseyine sundugu ateskes taslagi 23 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Israil in ezeli dusmani Hizbullah BBC Turkish 23 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pity the living and the days to come Hanady Salman 4 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Debate III Israeli and Lebanese BBC 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Istanbul Beyrut Lubnan daki Gelismeleri Takip Edebileceginiz Bir Site 28 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde