Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde veya bölüm Battal Gazi adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{}} şablonunu ekleyiniz. |
Abdullah el-Battal (Arapça: عبدالله البطال; çev. 'Kahraman Abdullah', ö. 740) Emevî Halifeliği'nin Bizans İmparatorluğu'na karşı başlattığı birçok seferde yer alan, 8. yüzyılın başlarındaki Arap-Bizans savaşlarında Müslüman Arap komutanıydı. Hayatıyla ilgili tarihsel gerçekler seyrektir, ancak ölümünden sonra çevresinde gerçek olmayan kapsamlı bir tarihsel ve efsanevi gelenek gelişti ve hem Arapça hem de daha sonra Türkçe destan edebiyatında Battal Gazi olarak ünlü bir figür oldu.
| Abdallah el-Battal (Arapça: عبدالله البطال) | |
|---|---|
| Ölüm | 740 Afyonkarahisar |
| Bağlılığı | Emevîler |
| Hizmet yılları | ca. 727–740 |
| Çatışma/savaşları | Arap-Bizans savaşları |
Hayatı
Abdallah el-Battal'ın kökeni veya erken yaşamı hakkında hiçbir şey bilinmemektedir. Daha sonraki kayıtlar, onun Antakya ya da Şam'dan geldiğini ve Emevî ailesi ile bir bağı olduğunu iddia eder. Ayrıca kendisine çeşitli künye isimler verilmiştir genellikle bilinenleri Ebu Muhammed, Ebu Yahya veya Ebu'l-Hüseyin'dir. Arabistan kabile mensubiyetinden ziyade el-Antaki ("Antakyalı") nisba kullanımı Arap kökenli olmadığını gösterir; bu bağlamda isminin "Abdallah" olması ayrıca, onun İslam'a döndüğünü gösteriyor, çünkü bu isim ("Allah'ın kulu" anlamına gelir), İslam'ın ilk dönemlerinde yeni din değiştirenlere sıklıkla verilirdi.Khalid Yahya Blankinship, Bizanslı vakainüvis Günah Çıkartıcı Theofanis tarafından 727 İznik seferinde kaydedilen belirli bir "Amr" ile aynı kişi olabilir ve bu nedenle "'Amr" onun gerçek kişisel adı veya soyadı olabileceğini (yani 'Amr ibn Abdullah veya Abdallah ibn' Amr gibi), alternatif olarak "Abdallah" ise sadece bir şeref olabileceğini önerir.
10. yüzyıldan kalma Arap anlatımları, 717-718' Konstantinopolis'in başarısız kuşatması sırasında Mesleme bin Abdülmelik'in yanında el-Battal yer alır, ancak kuşatmanın Arap anlatımları yarı efsanevi olduğundan, bu anlatımların herhangi gerçek içerip içermediğinin bilinmesi imkansızdır. Güvenilir tarihsel kaynaklara (vakanüvis Yakubî ve Taberî) göre, el-Battal ilk olarak 727'de Küçük Asya'ya yapılan yıllık baskınlardan birinde ortaya çıktı. Bu sefer, halife Hişâm'ın (h. 723-743) oğlu Muaviye bin Hişâm tarafından yönetildi. El-Battal, ordunun İznik'i başarısız bir şekilde kuşatmaya devam etmeden önce, ele geçirip yerle bir ettiği Paflagonya'daki Çankırı şehrine kadar girdiği öncü kuvvete komuta etti. Blankinship, 726'da Kayseri'nin Mesleme tarafından ele geçirilmesinin yanında Battal'ın Çankırı'yı ele geçirmesinin bu dönemde Emevî silahlı kuvvetlerinin Bizanslılara karşı en büyük başarılarından biri olduğunu düşünmektedir.
El-Battal, Hicri 114 (MS 731-732) yılında hakkında çok az şey bilinen başka bir baskına komuta etti. Muhtemelen başarısızlıkla sonuçlandı ve yalnızca başka bir Arap kahramanı olan Abdülvahap bin Bukht'un muharebede ölümüyle hatırlanmaktadır. Ertesi yıl, Hicri 115 (MS 732-733), el-Battal, Muaviye bin Hişâm ile birlikte Frigya'daki Afyon'a kadar uzanan yeni bir sefere çıktı. Belirli bir Konstantinos komutasındaki Bizans ordusu Müslümanlarla karşılaşmaya çalıştı, ancak el-Battal Konstantinos'u yendi ve onu esir aldı. El-Battal'ın bir sonraki ve son görünüşü, Emeviler tarafından Bizans'a karşı on binlerce kişiyi içeren büyük bir seferin başlatıldığı 740 yılıdır. Malatya vali yardımcısı Malik bin Şuayıb ile birlikte el-Battal 20.000 kişilik bir süvari kuvvetine komuta ederken, Süleyman bin Hişâm arkalarındaki ana kuvveti yönetti. El-Battal ve Malik'in kuvveti Afyon'a kadar ulaştı, ancak orada Bizans İmparator III. Leon (h. 717-741) komutasında Bizanslılar tarafından karşı karşıya geldi ve mağlup oldu. Hem Arap generaller hem de ordularının üçte ikisi öldü.
Mirası
Marius Canard'a göre askeri kariyeri "belirgin şekilde seçkin olmayan" olsa da, Abdallah el-Battal hızla halk masallarının konusu oldu ve şöhreti arttı, böylece 10. yüzyıldan itibaren Arap-Bizans savaşlarının Arap kahramanlarından biri oldu: El-Mesûdî (Altın Bozkırlar, VIII, 74–75), onu portreleri bir saygı işareti olarak Bizans kiliselerinde sergilenen "şanlı Müslümanlar" arasında sıralar. 10.–12. yüzyıllarda, Konstantinopolis kuşatmasındaki iddia edilen rolü Persli tarihçi Belamî ve Endülüslü tasavvuf İbnü'l-Arabî tarafından süslendi.İbn Asakir (1106–1175) zamanından itibaren el-Battal çevresinde bir dizi hayali anekdot kabul edilen tarihi külliyatın bir parçası haline geldi: Bizanslıların çocukları korkutmak için adının kullanılması; bir elçi gibi davranarak Amorium'a girişi ve Bizans planlarının keşfi; kaldığı manastırın baş rahibesinin onu Bizans askerlerinden koruyup, yanına alması ile evlenmesi ve nihayet İmparator Leon'un katıldığı savaşta ölümü ve cenazesi. Öte yandan, İbn Asakir'in dönemin el-Samaw'al ibn Yahya el-Mağribi ile başlayarak, bir dizi Müslüman tarihçi, El-Battal'ın hayatının anlatılarına getirilen çeşitli uydurmaları eleştirdiler. Bilhassa İbn Kesir, onu "sadece bilgisizler uygun zayıf ve kafası karışmış bir malzeme" olarak görüyordu.
El-Battal'ın kahramanlıkları, Arapça "Delhemma ve el-Battal'ın Hikayesi" (Sīrat Ḏāt al-Himma wa-l-Baṭṭāl) ve Battal Gazi Türk destan geleneği olmak üzere iki romansa konu oldu. Her ikisi de 12. yüzyılda derlenmiş ve ortak bir Arap geleneğinden yararlanılmış olsalar da, halk geleneğinden doğaüstü unsurlar veya Şehnâme ile Ebû Müslim Romansı'nda yer alan motifler dahil olmak üzere birçok benzersiz Türk ve Fars etkisini içeren Türk masalıyla önemli farklılıklar gösterirler. Her iki romans da el-Battal'ı 9. yüzyılın ortalarına yerleştirir ve onu Malatya ve emiri Ömer bin Abdullah'ın (ö. 863) destansı döngüsüyle ilişkilendirir ve bunun sonucunda özellikle Malatya şehri ve bölgesi ile ilişkilendirilir.Delhemma'da, Bizans ile yapılan Emevî savaşlarındaki kendi rolü Beni Kilab kahramanı el-Şahşah tarafından devralınır. Bu hikâyelerde el-Battal, isminin kurnazlıkla birlikte anıldığı ölçüde Odisseus'un İslami bir benzeri olarak sunulur. Türkler el-Battal'ı 1102'de Dânişmendliler Beyliği'nin Malatya'yı fethinden sonra kabul ettiler ve o bir Türk ulusal kahramanı olarak, erken Müslüman zamanlarının cihatının ve Türkiye'nin Küçük Asya'yı fethinin yeniden canlanan sınır ruhunun bir sembolü olarak öne çıktı. Hikâyeleri (Battalname) Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde yeniden işlendi ve önemli bir halk masallarına konu oldu. Nitekim 14. yüzyıl coğrafyacısı Ebü'l-Fidâ'ya göre Selçuklu Türkleri ile İznik İmparatorluğu'nun toprakları arasındaki sınırı oluşturan Dalaman Çayı, İbn Saîd'in 13. yüzyıl çalışmasına dayanarak, "Battal Nehri" olarak biliniyordu. Onun etrafında, özellikle Alevi ve Bektaşî mezhepleri arasında seyyid olarak bir kült gelişti ve Seyitgazi'deki sözde mezarı, Orta Asya'ya kadar uzanan bir coğrafyadan hacıları çeken, 20. yüzyılın başlarına kadar önemli bir hac merkezi haline geldi.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e f g h i j Canard (1960), pp. 1002–1003
- ^ a b c Athamina (2011)
- ^ Blankinship 1994, s. 314 (Not 20).
- ^ Blankinship 1994, s. 120.
- ^ Blankinship 1994, s. 120–121.
- ^ a b Blankinship 1994, s. 162.
- ^ a b Lilie, et al. (1999), pp. 5–6
- ^ Blankinship (1994), pp. 169–170
- ^ a b c d Melikoff (1960), pp. 1003–1004
- ^ Dedes (1996), pp. 9–14
- ^ Canard (1961), pp. 158–173, esp. 167–169
- ^ Dedes (1996), pp. 9–16, 23–25
- ^ Wittek (1934), pp. 1–3, 7–8
- ^ Dedes (1996), pp. 16–22
- Genel
- Athamina, Khalil (2011). "al-Baṭṭāl, ʿAbdallāh (search results)". Fleet, Kate; ; Matringe, Denis; Nawas, John; (Ed.). Encyclopaedia of Islam, THREE (İngilizce). Brill Online. ISSN 1873-9830.
- Blankinship, Khalid Yahya (1994). The End of the Jihâd State: The Reign of Hishām ibn ʻAbd al-Malik and the Collapse of the Umayyads (İngilizce). Albany, New York: State University of New York Press. ISBN .
- Canard, Marius (1960). "al-Baṭṭāl, ʿAbd Allāh". Gibb, H. A. R.; ; ; ; Lewis, B.; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume I: A–B (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ss. 1002–1003. OCLC 495469456.
- Canard, Marius (1961). "Les principaux personnages du roman de chevalerie arabe Ḏāt al-Himma wa-l-baṭṭāl". Arabica (Fransızca). 8: 158-173. ISSN 0570-5398. JSTOR 4055170.
- Dedes, Georgios (1996). The Battalname, an Ottoman Turkish Frontier Epic Wondertale: Introduction, Turkish Transcription, English Translation and Commentary (PDF). Sources of Oriental Languages and Literatures (İngilizce). Cambridge, MA: Harvard University, Department of Near Eastern languages and Literatures. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2020.
- Melikoff, I. (1960). "al-Baṭṭāl (Sayyid Baṭṭāl Ghāzī)". Gibb, H. A. R.; ; ; ; Lewis, B.; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume I: A–B (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ss. 1003–1004. OCLC 495469456.
- Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (1999). "'Abdallāh al-Baṭṭāl (#15)". Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: 1. Abteilung (641–867), Band 1: Aaron (# 1) – Georgios (# 2182) (Almanca). Berlin ve Boston: De Gruyter. ss. 5–6. ISBN .
- Wittek, Paul (1934). Das Fürstentum Mentesche. Studien zur Geschichte Westkleinasiens im 13.-15. Jahrhundert (Almanca). İstanbul: Zaman Kitaphanesi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde veya bolum Battal Gazi adli maddeye cok benzemektedir ve bu iki maddenin tek baslik altinda birlestirilmesi onerilmektedir Birlestirme islemi yapildiktan sonra sayfaya Gecmis birlestir sablonunu ekleyiniz Abdullah el Battal Arapca عبدالله البطال cev Kahraman Abdullah o 740 Emevi Halifeligi nin Bizans Imparatorlugu na karsi baslattigi bircok seferde yer alan 8 yuzyilin baslarindaki Arap Bizans savaslarinda Musluman Arap komutaniydi Hayatiyla ilgili tarihsel gercekler seyrektir ancak olumunden sonra cevresinde gercek olmayan kapsamli bir tarihsel ve efsanevi gelenek gelisti ve hem Arapca hem de daha sonra Turkce destan edebiyatinda Battal Gazi olarak unlu bir figur oldu Abdallah el Battal Arapca عبدالله البطال Olum740 AfyonkarahisarBagliligiEmevilerHizmet yillarica 727 740Catisma savaslariArap Bizans savaslariHayatiAbdallah el Battal in kokeni veya erken yasami hakkinda hicbir sey bilinmemektedir Daha sonraki kayitlar onun Antakya ya da Sam dan geldigini ve Emevi ailesi ile bir bagi oldugunu iddia eder Ayrica kendisine cesitli kunye isimler verilmistir genellikle bilinenleri Ebu Muhammed Ebu Yahya veya Ebu l Huseyin dir Arabistan kabile mensubiyetinden ziyade el Antaki Antakyali nisba kullanimi Arap kokenli olmadigini gosterir bu baglamda isminin Abdallah olmasi ayrica onun Islam a dondugunu gosteriyor cunku bu isim Allah in kulu anlamina gelir Islam in ilk donemlerinde yeni din degistirenlere siklikla verilirdi Khalid Yahya Blankinship Bizansli vakainuvis Gunah Cikartici Theofanis tarafindan 727 Iznik seferinde kaydedilen belirli bir Amr ile ayni kisi olabilir ve bu nedenle Amr onun gercek kisisel adi veya soyadi olabilecegini yani Amr ibn Abdullah veya Abdallah ibn Amr gibi alternatif olarak Abdallah ise sadece bir seref olabilecegini onerir Bizans Kucuk Asya si ve Arap Bizans sinir bolgesi 8 yuzyil baslari 10 yuzyildan kalma Arap anlatimlari 717 718 Konstantinopolis in basarisiz kusatmasi sirasinda Mesleme bin Abdulmelik in yaninda el Battal yer alir ancak kusatmanin Arap anlatimlari yari efsanevi oldugundan bu anlatimlarin herhangi gercek icerip icermediginin bilinmesi imkansizdir Guvenilir tarihsel kaynaklara vakanuvis Yakubi ve Taberi gore el Battal ilk olarak 727 de Kucuk Asya ya yapilan yillik baskinlardan birinde ortaya cikti Bu sefer halife Hisam in h 723 743 oglu Muaviye bin Hisam tarafindan yonetildi El Battal ordunun Iznik i basarisiz bir sekilde kusatmaya devam etmeden once ele gecirip yerle bir ettigi Paflagonya daki Cankiri sehrine kadar girdigi oncu kuvvete komuta etti Blankinship 726 da Kayseri nin Mesleme tarafindan ele gecirilmesinin yaninda Battal in Cankiri yi ele gecirmesinin bu donemde Emevi silahli kuvvetlerinin Bizanslilara karsi en buyuk basarilarindan biri oldugunu dusunmektedir El Battal Hicri 114 MS 731 732 yilinda hakkinda cok az sey bilinen baska bir baskina komuta etti Muhtemelen basarisizlikla sonuclandi ve yalnizca baska bir Arap kahramani olan Abdulvahap bin Bukht un muharebede olumuyle hatirlanmaktadir Ertesi yil Hicri 115 MS 732 733 el Battal Muaviye bin Hisam ile birlikte Frigya daki Afyon a kadar uzanan yeni bir sefere cikti Belirli bir Konstantinos komutasindaki Bizans ordusu Muslumanlarla karsilasmaya calisti ancak el Battal Konstantinos u yendi ve onu esir aldi El Battal in bir sonraki ve son gorunusu Emeviler tarafindan Bizans a karsi on binlerce kisiyi iceren buyuk bir seferin baslatildigi 740 yilidir Malatya vali yardimcisi Malik bin Suayib ile birlikte el Battal 20 000 kisilik bir suvari kuvvetine komuta ederken Suleyman bin Hisam arkalarindaki ana kuvveti yonetti El Battal ve Malik in kuvveti Afyon a kadar ulasti ancak orada Bizans Imparator III Leon h 717 741 komutasinda Bizanslilar tarafindan karsi karsiya geldi ve maglup oldu Hem Arap generaller hem de ordularinin ucte ikisi oldu MirasiMarius Canard a gore askeri kariyeri belirgin sekilde seckin olmayan olsa da Abdallah el Battal hizla halk masallarinin konusu oldu ve sohreti artti boylece 10 yuzyildan itibaren Arap Bizans savaslarinin Arap kahramanlarindan biri oldu El Mesudi Altin Bozkirlar VIII 74 75 onu portreleri bir saygi isareti olarak Bizans kiliselerinde sergilenen sanli Muslumanlar arasinda siralar 10 12 yuzyillarda Konstantinopolis kusatmasindaki iddia edilen rolu Persli tarihci Belami ve Enduluslu tasavvuf Ibnu l Arabi tarafindan suslendi Ibn Asakir 1106 1175 zamanindan itibaren el Battal cevresinde bir dizi hayali anekdot kabul edilen tarihi kulliyatin bir parcasi haline geldi Bizanslilarin cocuklari korkutmak icin adinin kullanilmasi bir elci gibi davranarak Amorium a girisi ve Bizans planlarinin kesfi kaldigi manastirin bas rahibesinin onu Bizans askerlerinden koruyup yanina almasi ile evlenmesi ve nihayet Imparator Leon un katildigi savasta olumu ve cenazesi Ote yandan Ibn Asakir in donemin el Samaw al ibn Yahya el Magribi ile baslayarak bir dizi Musluman tarihci El Battal in hayatinin anlatilarina getirilen cesitli uydurmalari elestirdiler Bilhassa Ibn Kesir onu sadece bilgisizler uygun zayif ve kafasi karismis bir malzeme olarak goruyordu El Battal in kahramanliklari Arapca Delhemma ve el Battal in Hikayesi Sirat Ḏat al Himma wa l Baṭṭal ve Battal Gazi Turk destan gelenegi olmak uzere iki romansa konu oldu Her ikisi de 12 yuzyilda derlenmis ve ortak bir Arap geleneginden yararlanilmis olsalar da halk geleneginden dogaustu unsurlar veya Sehname ile Ebu Muslim Romansi nda yer alan motifler dahil olmak uzere bircok benzersiz Turk ve Fars etkisini iceren Turk masaliyla onemli farkliliklar gosterirler Her iki romans da el Battal i 9 yuzyilin ortalarina yerlestirir ve onu Malatya ve emiri Omer bin Abdullah in o 863 destansi dongusuyle iliskilendirir ve bunun sonucunda ozellikle Malatya sehri ve bolgesi ile iliskilendirilir Delhemma da Bizans ile yapilan Emevi savaslarindaki kendi rolu Beni Kilab kahramani el Sahsah tarafindan devralinir Bu hikayelerde el Battal isminin kurnazlikla birlikte anildigi olcude Odisseus un Islami bir benzeri olarak sunulur Turkler el Battal i 1102 de Danismendliler Beyligi nin Malatya yi fethinden sonra kabul ettiler ve o bir Turk ulusal kahramani olarak erken Musluman zamanlarinin cihatinin ve Turkiye nin Kucuk Asya yi fethinin yeniden canlanan sinir ruhunun bir sembolu olarak one cikti Hikayeleri Battalname Selcuklu ve Osmanli donemlerinde yeniden islendi ve onemli bir halk masallarina konu oldu Nitekim 14 yuzyil cografyacisi Ebu l Fida ya gore Selcuklu Turkleri ile Iznik Imparatorlugu nun topraklari arasindaki siniri olusturan Dalaman Cayi Ibn Said in 13 yuzyil calismasina dayanarak Battal Nehri olarak biliniyordu Onun etrafinda ozellikle Alevi ve Bektasi mezhepleri arasinda seyyid olarak bir kult gelisti ve Seyitgazi deki sozde mezari Orta Asya ya kadar uzanan bir cografyadan hacilari ceken 20 yuzyilin baslarina kadar onemli bir hac merkezi haline geldi KaynakcaOzel a b c d e f g h i j Canard 1960 pp 1002 1003 a b c Athamina 2011 Blankinship 1994 s 314 Not 20 Blankinship 1994 s 120 Blankinship 1994 s 120 121 a b Blankinship 1994 s 162 a b Lilie et al 1999 pp 5 6 Blankinship 1994 pp 169 170 a b c d Melikoff 1960 pp 1003 1004 Dedes 1996 pp 9 14 Canard 1961 pp 158 173 esp 167 169 Dedes 1996 pp 9 16 23 25 Wittek 1934 pp 1 3 7 8 Dedes 1996 pp 16 22 GenelAthamina Khalil 2011 al Baṭṭal ʿAbdallah search results Fleet Kate Matringe Denis Nawas John Ed Encyclopaedia of Islam THREE Ingilizce Brill Online ISSN 1873 9830 Blankinship Khalid Yahya 1994 The End of the Jihad State The Reign of Hisham ibn ʻAbd al Malik and the Collapse of the Umayyads Ingilizce Albany New York State University of New York Press ISBN 978 0 7914 1827 7 Canard Marius 1960 al Baṭṭal ʿAbd Allah Gibb H A R Lewis B Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume I A B Ingilizce Leiden E J Brill ss 1002 1003 OCLC 495469456 Canard Marius 1961 Les principaux personnages du roman de chevalerie arabe Ḏat al Himma wa l baṭṭal Arabica Fransizca 8 158 173 ISSN 0570 5398 JSTOR 4055170 Dedes Georgios 1996 The Battalname an Ottoman Turkish Frontier Epic Wondertale Introduction Turkish Transcription English Translation and Commentary PDF Sources of Oriental Languages and Literatures Ingilizce Cambridge MA Harvard University Department of Near Eastern languages and Literatures 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2020 Melikoff I 1960 al Baṭṭal Sayyid Baṭṭal Ghazi Gibb H A R Lewis B Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume I A B Ingilizce Leiden E J Brill ss 1003 1004 OCLC 495469456 Lilie Ralph Johannes Ludwig Claudia Pratsch Thomas Zielke Beate 1999 Abdallah al Baṭṭal 15 Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit 1 Abteilung 641 867 Band 1 Aaron 1 Georgios 2182 Almanca Berlin ve Boston De Gruyter ss 5 6 ISBN 978 3 11 015179 4 Wittek Paul 1934 Das Furstentum Mentesche Studien zur Geschichte Westkleinasiens im 13 15 Jahrhundert Almanca Istanbul Zaman Kitaphanesi