Pierre Abélard veya Pierre Abailard veya Pierre Abeilard (Petrus Abelardus) (1079, Nantes yakınlarında , Bretanya - 21 Nisan 1142, Chalon-sur-Saone yakınlarında Saint Marcel Manastırı, Burgonya), Fransız skolastik düşünürü, tanrıbilimci; dil, diyalektik ve ahlak filozofu. Tümeller sorununa getirdiği çözüm ve diyalektiği özgün kullanım biçimiyle tanınan Fransız ilahiyatçı ve felsefeci. Ayrıca şiirleri ve ile yaşadığı aşk macerasıyla da ünlüdür.
Pierre Abélard | |
---|---|
'un çiziminden Abaelardus ve Héloise. | |
Tam adı | Pierre Abélard |
Doğumu | 1079 |
Ölümü | 21 Nisan 1142 |
Çağı | Skolastik felsefe, Orta Çağ felsefesi |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Okulu | Skolastisizm |
İlgi alanları | Tanrıbilim, mantık, dil felsefesi, mistisizm, diyalektik, etik, adcılık |
Etkilendikleri
| |
Etkiledikleri |
Gençlik yılları
Abaelardus'un yaşamı üstüne oldukça geniş bilgi vardır. Bunun başlıca nedeni ünlü Historia Calamitatum (, 1988) adlı yapıtında kendi yaşamına oldukça geniş yer vermiş olmasıdır. Abaelardus, Loire'ın güneyinde, Bretanya'da bir şovalyenin oğlu olarak dünyaya geldi. Kendisine kalacak mirası ve askerlik mesleğini seçmesini isteyen ailesinin beklentisi bir yana iterek Fransa'da felsefe, özellikle de mantık eğitimine yöneldi. Felsefede karşıt uçları temsil eden öğretmenleri Compiégne'li Roscelin ve Champeaux'lu Guillamue ile sert tartışmalara girişti. Roscelin, tümellerin birtakım sözcüklerden ibaret olduğunu öne süren adcı (nominalist) düşünürlerdendi. Guillaume ise Paris'te tümellerin gerçekten var olduğuna inanan bir tür Platoncu gerçekçiliği savunuyordu. Abaelardus kendi mantık yazılarında bağımsız bir dil felsefesini başarıyla geliştirdi. Sözcüklerin anlamlı bir biçimde nasıl kullanılabileceğini gösterirken, bir yandan da fiziğin alanına giren şey'lerin (res) doğruluğunu kanıtlamakta dilin tek başına yeterli olmayacağını vurguladı. ile yaşadığı aşk macerası yüzünden amcası tarafından hadım edildi. Geri kalan ömrünü bir Manastır'da tamamlamıştır. Özellikle diyalektik konusunda çalışmaları çoktur. Diyalektiği gerçeğe götüren yol olarak görmekteydi.
Père Lachaise Mezarlığına ilk defnedilen kişilerdendir.
Felsefesi
Dil felsefesi ve mantık
"Tümeller Tartışması"nı başlatmış, mantık konusundaki temel çalışması Logica Ingredientibus (Yeni Başlayanlar İçin Mantık / Porphyrios Üstüne Yorumlar) aracılığıyla özgün bir dil felsefesi ve mantık kuramı geliştirmiştir.
Etik
Abelardus, etik konusundaki düşüncelerini ortaya koyduğu Ethica (Etik) diye de bilinen Scito te Ipsum (Kendini Tanı / Bil) ve Dialogus Inter Philosophum, Judaeum et Christianum (Filozof, Yahudi ve Hristiyan Arasında Dİyalog) adlı yapıtlarında insan ilşkilerindeki öznel öğeyi kurgular ve "yönelim"in ya da "niyet"in bir eylemin ahlaki niteliğindeki önemi üzerinde durur.
Tanrıbilim
Abelardus, tanrıbilime ilişkin düşüncelerini ise ortak izleklerini tanrıbilimin temel kavramlarından biri olan "üçleme"nin oluşturduğu Theologia Summi Boni (En Yüce İyinin Tanrıbilimi), Introductio ad Theologiam (Tanrıbilime Giriş) ve Theologia Christiana (Hristiyan Tanrıbilimi) adlı yapıtlarında sunmuştur.
Eserleri
- Historia Calamitatum (Felaketler Tarihi / Bir Mutsuzluk Öyküsü)
- Logica Ingredientibus (Yeni Başlayanlar İçin Mantık / Porphyrios Üstüne Yorumlar)
- Ethica (Etik) ya da Scito te Ipsum (Kendini Tanı / Bil)
- Dialogus Inter Philosophum, Indaeum et Christianum (Filozof, Yahudi ve Hristiyan Arasında Diyalog)
- Theologia Summi Boni (En Yüce İyinin Tanrıbilimi)
- Introductio ad Theologiam (Tanrıbilime Giriş)
- Theologia Christiana (Hristiyan Tanrıbilimi)
- Sic et Non (Evet ve Hayır / Hem Öyle Hem Öyle Değil)
- Dialectica (Diyalektik)
- Grammatica (günümüze ulaşmamıştır.)
Konuyla ilgili yayınlar
- Roger E. Olson. Hristiyan İlahiyatının Hikayesi - Gelenek ve Reformun Yirmi Yüzyılı - Çevirmen Ken Wiest - Haberci - 2020 - ss 339-344 -
- Ortaçağ Düşüncesi / Batı Felsefesi Tarihi (İki Cilt) PARADİGMA YAYINLARI W. T. Jones, 2006; Orijinal Adı: A History of Western Philosophy / The Medieval Mind
- Peter Abelard 14 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Stanford Üniversitesi Felsefe Ansiklopedisi, Abelard biyografisi
- Pierre (Peter) Abelard of Le Pallet, introduction 23 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kısa biyografi
- Gilson, Etienne. Heloise and Abelard
- Clanchy, M.. Abelard: A Medieval Life. Oxford: Blackwell, 1997. En kapsamlı biyografisi.
- Marenbon, John. The Philosophy of Peter Abelard. Cambridge: Cambridge University Press, 1999.
- Brower, Jeffrey, and Kevin Guilfoy. The Cambridge Companion to Abelard. Cambridge: Cambridge University Press, 2004.
- Mews, J., Constant et.al. The Lost Love Letters of Heloise and Abelard : Perceptions of Dialogue in Twelfth-Century France. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2001.
- Mews, Constant. Abelard and Heloise. Oxford Oxfordshire: Oxford University Press, 2005.
- Charles de Remusat's Abelard (2 vols., 1845)
- Chevalier, C.U. "Abailard" in Repertoire des sources historiques du moyen age. Bibliographie,. Paris: Société bibliographique, 1877-1903.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Abbagnano biyografisi 7 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Dergisi'nden pdf[]
- Peter Abelard 14 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from the
- Semantics and ontology in the thought of Peter Abelard 1 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Abelard and Heloise22 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from
- Le Pallet, birthplace of Pierre Abélard, in pictures 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Peter King, Abelard biography9 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Peter King, Abelard biography 14 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in the Stanford Encyclopedia of Philosophy.27 Aralık 1996 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Love Letters of Abelard and Heloise 16 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Trans. by Anonymous (1901).
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar |
Notlar ve kaynaklar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pierre Abelard veya Pierre Abailard veya Pierre Abeilard Petrus Abelardus 1079 Nantes yakinlarinda Bretanya 21 Nisan 1142 Chalon sur Saone yakinlarinda Saint Marcel Manastiri Burgonya Fransiz skolastik dusunuru tanribilimci dil diyalektik ve ahlak filozofu Tumeller sorununa getirdigi cozum ve diyalektigi ozgun kullanim bicimiyle taninan Fransiz ilahiyatci ve felsefeci Ayrica siirleri ve ile yasadigi ask macerasiyla da unludur Pierre Abelard un ciziminden Abaelardus ve Heloise Tam adiPierre AbelardDogumu1079Olumu21 Nisan 1142CagiSkolastik felsefe Orta Cag felsefesiBolgesiBati felsefesiOkuluSkolastisizmIlgi alanlariTanribilim mantik dil felsefesi mistisizm diyalektik etik adcilikEtkilendikleri Augustinus Aristoteles Boethius Porphyrios StoacilarEtkiledikleriGenclik yillariAbaelardus un yasami ustune oldukca genis bilgi vardir Bunun baslica nedeni unlu Historia Calamitatum 1988 adli yapitinda kendi yasamina oldukca genis yer vermis olmasidir Abaelardus Loire in guneyinde Bretanya da bir sovalyenin oglu olarak dunyaya geldi Kendisine kalacak mirasi ve askerlik meslegini secmesini isteyen ailesinin beklentisi bir yana iterek Fransa da felsefe ozellikle de mantik egitimine yoneldi Felsefede karsit uclari temsil eden ogretmenleri Compiegne li Roscelin ve Champeaux lu Guillamue ile sert tartismalara giristi Roscelin tumellerin birtakim sozcuklerden ibaret oldugunu one suren adci nominalist dusunurlerdendi Guillaume ise Paris te tumellerin gercekten var olduguna inanan bir tur Platoncu gercekciligi savunuyordu Abaelardus kendi mantik yazilarinda bagimsiz bir dil felsefesini basariyla gelistirdi Sozcuklerin anlamli bir bicimde nasil kullanilabilecegini gosterirken bir yandan da fizigin alanina giren sey lerin res dogrulugunu kanitlamakta dilin tek basina yeterli olmayacagini vurguladi ile yasadigi ask macerasi yuzunden amcasi tarafindan hadim edildi Geri kalan omrunu bir Manastir da tamamlamistir Ozellikle diyalektik konusunda calismalari coktur Diyalektigi gercege goturen yol olarak gormekteydi Pere Lachaise Mezarligina ilk defnedilen kisilerdendir FelsefesiDil felsefesi ve mantik Tumeller Tartismasi ni baslatmis mantik konusundaki temel calismasi Logica Ingredientibus Yeni Baslayanlar Icin Mantik Porphyrios Ustune Yorumlar araciligiyla ozgun bir dil felsefesi ve mantik kurami gelistirmistir Etik Abelardus etik konusundaki dusuncelerini ortaya koydugu Ethica Etik diye de bilinen Scito te Ipsum Kendini Tani Bil ve Dialogus Inter Philosophum Judaeum et Christianum Filozof Yahudi ve Hristiyan Arasinda DIyalog adli yapitlarinda insan ilskilerindeki oznel ogeyi kurgular ve yonelim in ya da niyet in bir eylemin ahlaki niteligindeki onemi uzerinde durur Tanribilim Abelardus tanribilime iliskin dusuncelerini ise ortak izleklerini tanribilimin temel kavramlarindan biri olan ucleme nin olusturdugu Theologia Summi Boni En Yuce Iyinin Tanribilimi Introductio ad Theologiam Tanribilime Giris ve Theologia Christiana Hristiyan Tanribilimi adli yapitlarinda sunmustur EserleriAbelardus ve ogrencisi Heloise cizen Edmund Blair LeightonHistoria Calamitatum Felaketler Tarihi Bir Mutsuzluk Oykusu Logica Ingredientibus Yeni Baslayanlar Icin Mantik Porphyrios Ustune Yorumlar Ethica Etik ya da Scito te Ipsum Kendini Tani Bil Dialogus Inter Philosophum Indaeum et Christianum Filozof Yahudi ve Hristiyan Arasinda Diyalog Theologia Summi Boni En Yuce Iyinin Tanribilimi Introductio ad Theologiam Tanribilime Giris Theologia Christiana Hristiyan Tanribilimi Sic et Non Evet ve Hayir Hem Oyle Hem Oyle Degil Dialectica Diyalektik Grammatica gunumuze ulasmamistir Konuyla ilgili yayinlarRoger E Olson Hristiyan Ilahiyatinin Hikayesi Gelenek ve Reformun Yirmi Yuzyili Cevirmen Ken Wiest Haberci 2020 ss 339 344 ISBN 978 605 4707 62 1 Ortacag Dusuncesi Bati Felsefesi Tarihi Iki Cilt PARADIGMA YAYINLARI W T Jones 2006 Orijinal Adi A History of Western Philosophy The Medieval Mind Peter Abelard 14 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Stanford Universitesi Felsefe Ansiklopedisi Abelard biyografisi Pierre Peter Abelard of Le Pallet introduction 23 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kisa biyografi Gilson Etienne Heloise and Abelard Clanchy M Abelard A Medieval Life Oxford Blackwell 1997 En kapsamli biyografisi Marenbon John The Philosophy of Peter Abelard Cambridge Cambridge University Press 1999 Brower Jeffrey and Kevin Guilfoy The Cambridge Companion to Abelard Cambridge Cambridge University Press 2004 Mews J Constant et al The Lost Love Letters of Heloise and Abelard Perceptions of Dialogue in Twelfth Century France Basingstoke Palgrave Macmillan 2001 Mews Constant Abelard and Heloise Oxford Oxfordshire Oxford University Press 2005 Charles de Remusat s Abelard 2 vols 1845 Chevalier C U Abailard in Repertoire des sources historiques du moyen age Bibliographie Paris Societe bibliographique 1877 1903 Abelardus ve Heloise in 14yy ikonasinda tasviriAyrica bakinizDiyalektik Adcilik Nominalizm Tumeller Tartismasi Skolastik felsefe Orta Cag felsefesi Skolastisizm Etik Ahlak Tanribilim Dil felsefesi Mistisizm SpiritualizmDis baglantilarAbelardus un Heloise ile bulundugu mezariAbbagnano biyografisi 7 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hacettepe Universitesi Edebiyat Dergisi nden pdf olu kirik baglanti Peter Abelard 14 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde from the Semantics and ontology in the thought of Peter Abelard 1 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Abelard and Heloise22 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde from Le Pallet birthplace of Pierre Abelard in pictures 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Peter King Abelard biography9 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Peter King Abelard biography 14 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde in the Stanford Encyclopedia of Philosophy 27 Aralik 1996 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Love Letters of Abelard and Heloise 16 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Trans by Anonymous 1901 Vikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarNotlar ve kaynaklar Okuldan okula dolasarak verdigi diyalektik ve tanribilim dersleriyle Palatinumlu Gezimci adini almistir Hiristiyanlik Tarihi Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 290 ISBN 975 8318 86 1 Felsefe Sozlugu Bilim ve Sanat Yayinlari sf 3 4 a b Felsefe Sozlugu Bilim ve Sanat Yayinlari sf 4