Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Siyah yılankökü (Cimicifuga racemosa), Actaea racemosa olarak da bilinir, Ranunculaceae familyasından Kuzey Amerika ’nın bir yerli bitkisidir. Bu bitkinin kökleri ve kök gövdeleri, tıpta menopoz semptomlarının ve düzensizliklerinin tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Tarihte Kızılderililer tarafından özellikle jinekolojik rahatsızlıklarla bağlantılı pek çok semptomun tedavisinde kullanılmış olduğu bilinmektedir. Yapılan çalışmalar bu botanik ilacın damıtılmış şeklinde uygun bir standardizasyonunun sağlandığı hallerde menopoz semptomlarını yatıştırmakta etkili olduğunu ortaya koymuştur. Yan etkileri son derece nadirdir ve başka ilaçlarla bilinen ve kayda değer herhangi bir olumsuz etkileşimi bulunmamaktadır.
| Siyah yılankökü | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Cimicifuga racemosa (L.) |
ABD’de en yaygın şekilde kullanılan ve üzerinde en derinlemesine incelemeler yürütülmüş yılankökü ticari formülü, bir Alman şirketince üretilen kök gövdesi özü olan ’dir. Başka pek çok yılankökü ürünü mevcut olmakla birlikte, bunların hepsi standardize edilmiş değildir. Siyah yılankökü otu ile karıştırılmamalıdır. Mavi yılankökü farklı belirtiler için kullanılır ve daha yüksek toksik potansiyeli bulunmaktadır.
Farmakolojik yapısı
Siyah yılankökünün temel aktif bileşeninin aktein ve içeren konsantre terpen glikosid olduğu düşünülmektedir. Kök gövdesi de, alkalinler, flavonoidler ve gibi biyolojik açıdan aktif potansiyelli başka maddeler içermektedir. Siyah yılankökünün terapötik etkilerinin başlangıçta dişilik hormonları (östrojen) reseptör sinir uçlarının harekete gelmesinden kaynaklandığı düşünülmekteydi. Ancak daha yeni tarihli çalışmalar, siyah yılankökü özünün bazı bileşenlerinin en az bir östrojen reseptörü alt grubunu bağlayıcı özelliği olduğunu göstermekle birlikte, bu bağlayıcılığın sinir uçları üzerinde varsa bile çok az östrojenik etkisi olduğunu ve tersine olabilecek bazı etkileri selektif bazda bloke ediyor olabileceğini ortaya koymaktadır.
Daha eski tarihli bir çalışmada, siyah yılankökü ile uygulanan tedavilerin östrojenik etkilerle uyumlu (LH) düzeyi düşüşlerine sebebiyet verdiği rapor edilmektedir. Ancak daha yeni tarihli çalışmalar lüteinize edici hormon (LH) veya folikül uyarıcı hormon (FSH) veya prolaktin düzeyleri üzerinde herhangi bir etki ortaya koymamıştır. Siyah yılankökünün etkilerini östrojen reseptörler üzerinden mi, yoksa başka bir mekanizma yoluyla mı yarattığı henüz belirlenmiş değildir.
Kullanım Yolları ve Etkileri
Halen siyah yılankökü özünün ana kullanım alanı menopoz semptomlarının yatıştırılmasıdır. Bitki özlü şifa ürünlerinin menopoz semptomlarına ilişkin kullanımı hakkındaki Amerikan Kadın ve Doğum Tıbbı Koleji (College of Obstetrics and Gynecology[]) yönergelerinde, siyah yılankökünün bu tarz kullanımı, özellikle uyku ve ruh hali bozuklukları semptomlarının ve ateşlenmenin tedavisinde altı aya kadar uzanan bir süre için desteklenmektedir (‘C’ bulgu düzeyi, uzmanlararası ortak kararlara dayalı yönergeler).
Östrojenik etkileri olduğu düşünülen diğer bitki özlü şifa ürünlerinde olduğu gibi, siyah yılankökünün kişisel geçmişinde veya aile geçmişinde meme kanseri hadisesi bulunan kadınlarda kullanımının güvenilirliğine ilişkin kaygılar dile getirilmiştir. Bu alanda ek çalışmalar gerekli olsa da, doku kültürleri üzerinde yürütülen en az bir çalışma, östrojen reseptörleri üzerinde pozitif etki potansiyeli bulunan meme kanseri hücre dizilerinin siyah yılankökü ile uyarılmadıklarını göstermiştir. Bu çalışma, siyah yılankökü özünün, tersine, tamoksifen (Nolvadeks)’in meme kanseri hücre dizileri üzerindeki engelleyici etkisini artırdığı bulgusunu ortaya koymuştur. Bu konudaki soru işaretleri henüz tam bir çözüme bağlanamamış olduğundan, doktorların meme kanseri riski taşıyan ve yılankökü almayı düşünen hastaları ile konuyu tartışmaları gerekmektedir.
Siyah yılankökü aynı zamanda dismenorenin tedavisinde de kullanılmakta olup, bu amaca dönük olarak, Almanya’da bitkisel şifa ürünlerinin uygun kullanımı için esaslar belirleyen ve bu alanda dünya çapında otorite kabul edilen Alman E Komisyonu 9 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (des BfArM - Bundesinstitut für Arzneimittel und Medizinprodukte) tarafından tavsiye edilmiştir. Ancak bu tavsiye vaka bazında raporlara dayalıdır ve siyah yılankökünün dismenore belirtilerinin tedavisinde kullanımını destekler mahiyette rastgele ortamda gerçekleştirilmiş klinik çalışmalar bulunmamaktadır.
Siyah Yılankökü ile Diğer İlaçlar Arası Karşılıklı Etkileşimler, Yan Etkileri ve Kullanılmaması Gereken Haller
Tamoksifen ile olası bir karşılıklı etkileşim hariç tutulursa, siyah yılankökü özü ile herhangi bir tıbbi ilaç ürünü arasında bilinen bir karşılıklı etkileşim bulunmamaktadır. Klinik çalışmalar esnasında belirgin bir sıklıkla rapor edilmiş bulunan tek karşı etki gastroentestinal rahatsızlıklardır. Daha yüksek dozlarda alındığında, siyah yılankökü başdönmesi, sersemlik, başağrıları, mide bulantısı ve kusmaya yol açabilmektedir. Bir vakaya ilişkin bir rapor, siyah yılankökü, hayıt meyvası ve eşekotu yağını bir arada almış bir kadının geliştirdiği hastalık nöbetleri üzerinde yoğunlaşmış ise de, kesin bir neden-etki ilişkisi belgelenememiştir. Siyah yılankökü ile ilintili hastalık nöbetlerini başlı başına konu eden herhangi bir rapor bulunmamaktadır.
tahrik etme potansiyeli sebebiyle siyah yılankökünün hamilelik esnasında kullanımı tavsiye edilmemektedir. Süt emziren anneler için siyah yılankökünün güvenilirliği ve siyah yılankökünün anne sütüne karışma düzeyi halen bilinmemektedir. Kişisel geçmişinde veya aile geçmişinde meme kanseri hadisesi bulunan kadınların siyah yılankökü kullanımının güvenilirliği üzerinde tartışmalar sürmektedir.
Kullanim dozları
Siyah yılankökü üzerinde yürütülen çalışmaların ekseriyetinde Remifemin kullanılmıştır. Remifemin 20 mg'lık tabletlerde 1 mg Terpen glikosidleri içerecek şekilde standartlaştırılmıştır. Remifemin’in en yaygın olarak kullanılan dozu günde iki adet 20 mg'lık tablet şeklindedir. Azami etkileri genelde altı ila sekiz hafta arasında kendilerini göstermektedir.
Üreticilerden edinilen en yeni bilgiler ışığında, menopoz semptomlarının tedavisinde günde iki adet 40 mg'lık tabletin günde iki adet 20 mg'lık tablet kadar etkili olabildiği düşünülmektedir. Siyah yılankökü özü tablet formatının yanı sıra ispirto eriyiği şeklinde de mevcuttur. Bu eriyiğin uygun dozu 90 derecelik ispirto ile birebir ölçekte karıştırılmış 2 ml'lik miktardan günde iki keredir.
Sonuç
Siyah yılankökü üzerinde yürütülmüş klinik çalışmalar kesin yargılar oluşturulmasına imkân vermek için henüz yetersiz kalitede olmakla birlikte, bu bitkisel şifa ürününün menopoz semptomlarının kısa vadeli tedavisinde etkili olduğu görülmektedir. Bu etkinin mekanizması henüz tam belirginliğe kavuşmuş değildir ve eski tarihli raporlarda yer alan östrojenik etkiler daha yeni tarihli raporlar ışığında kanıtlamamaktadır. Bazı hastalar, menopoz semptomlarının denetiminde siyah yılankökünün hormon tedavisi ile aynı yararları sağladığından hareketle, hormon tedavisinin diğer ek katkılarının da siyah yılankökü kullanımı ile elde edilebileceği sonucuna varacaklardır. Bu açıdan, siyah yılankökünün bazı menopoz semptomlarının tedavisinde yararlı olabilmesine rağmen, osteoporozun ilerlemesine karşı bu ürünün koruyucu etki sağladığına dair halen hiçbir kanıt bulunmadığını doktorlar hastalarına açık bir şekilde açıklamalıdırlar.
Bu bitkiler ürünün uzun vadeli kullanımına dönük olarak da ilave bir kaygı bulunmaktadır. Endometriyum sinir uçlarının uzun süreli ve engelsiz tarzda tahrik edilmesine yol açacak rahim kanseri gelişmesi riskini artırabileceği dile getirilmektedir. Yürütülen çalışmalar her ne kadar vajinal sitoloji üzerinde herhangi bir etki ortaya koymamış ise de, siyah yılankökünün endometriyum üzerindeki etkileri üzerinde yeterli ölçekte çalışma gerçekleştirilmemiş olduğunu belirtmek gerekir. Bazı doktorlarca, uzun vadeli bazda siyah yılankökü kullanan kadınların ayrıca projesteron hormonu da almalarının yerinde olacağı görüşünü ileri sürmektedir.
Siyah yılankökü hakkında halen mevcut (botanik veya tıp alanında) bilimsel literatürün çoğunluğu Almancadır.
Siyah yılankökü, nemli ve ağır toprakta 1.5 - 2 metreye kadar boy atabilmesi, sıcak ve kuru havaya dayanıklılığı ve zarif yaprakları nedeniyle özellikle ABD'de bahçecilikte de rağbet gören bir bitkidir. Yaklaşıldığında duyulan -ve çok ağır olmayan- ilaçımsı nahoş bir kokusu olması bahçeleri haşaratlardan uzak tutmakta da yarar sağlamaktadır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddenin listelenen kaynaklarindan bazilari guvenilir olmayabilir Lutfen daha iyi daha guvenilir kaynaklar arayarak bu maddeye yardimci olun Guvenilir olmayan kaynaklar sorgulanabilir veya silinebilir Eylul 2013 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddenin veya bolumun ozgun arastirma dogrulanamaz veya yoruma dayali ifadeler icerdigi dusunulmektedir Lutfen iddialari kontrol ederek ve yeni kaynaklar ekleyerek gelistirin Ozgun arastirmadan olusmus ifadeler kaldirilabilir Ayrintilar maddenin tartisma sayfasinda bulunabilir Vikipedi nin kalite standartlarina ulasabilmesi icin bu maddenin veya bir bolumundeki ansiklopedik olmayan icerigin temizlenmesi gerekmektedir Goruslerinizi lutfen tartisma sayfasinda belirtiniz Eylul 2013 Siyah yilankoku Cimicifuga racemosa Actaea racemosa olarak da bilinir Ranunculaceae familyasindan Kuzey Amerika nin bir yerli bitkisidir Bu bitkinin kokleri ve kok govdeleri tipta menopoz semptomlarinin ve duzensizliklerinin tedavisinde yaygin olarak kullanilmaktadir Tarihte Kizilderililer tarafindan ozellikle jinekolojik rahatsizliklarla baglantili pek cok semptomun tedavisinde kullanilmis oldugu bilinmektedir Yapilan calismalar bu botanik ilacin damitilmis seklinde uygun bir standardizasyonunun saglandigi hallerde menopoz semptomlarini yatistirmakta etkili oldugunu ortaya koymustur Yan etkileri son derece nadirdir ve baska ilaclarla bilinen ve kayda deger herhangi bir olumsuz etkilesimi bulunmamaktadir Siyah yilankokuBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum MagnoliophytaSinif MagnoliopsidaTakim RanunculalesFamilya RanunculaceaeCins Tur C racemosaIkili adlandirmaCimicifuga racemosa L ABD de en yaygin sekilde kullanilan ve uzerinde en derinlemesine incelemeler yurutulmus yilankoku ticari formulu bir Alman sirketince uretilen kok govdesi ozu olan dir Baska pek cok yilankoku urunu mevcut olmakla birlikte bunlarin hepsi standardize edilmis degildir Siyah yilankoku otu ile karistirilmamalidir Mavi yilankoku farkli belirtiler icin kullanilir ve daha yuksek toksik potansiyeli bulunmaktadir Farmakolojik yapisiSiyah yilankokunun temel aktif bileseninin aktein ve iceren konsantre terpen glikosid oldugu dusunulmektedir Kok govdesi de alkalinler flavonoidler ve gibi biyolojik acidan aktif potansiyelli baska maddeler icermektedir Siyah yilankokunun terapotik etkilerinin baslangicta disilik hormonlari ostrojen reseptor sinir uclarinin harekete gelmesinden kaynaklandigi dusunulmekteydi Ancak daha yeni tarihli calismalar siyah yilankoku ozunun bazi bilesenlerinin en az bir ostrojen reseptoru alt grubunu baglayici ozelligi oldugunu gostermekle birlikte bu baglayiciligin sinir uclari uzerinde varsa bile cok az ostrojenik etkisi oldugunu ve tersine olabilecek bazi etkileri selektif bazda bloke ediyor olabilecegini ortaya koymaktadir Daha eski tarihli bir calismada siyah yilankoku ile uygulanan tedavilerin ostrojenik etkilerle uyumlu LH duzeyi dususlerine sebebiyet verdigi rapor edilmektedir Ancak daha yeni tarihli calismalar luteinize edici hormon LH veya folikul uyarici hormon FSH veya prolaktin duzeyleri uzerinde herhangi bir etki ortaya koymamistir Siyah yilankokunun etkilerini ostrojen reseptorler uzerinden mi yoksa baska bir mekanizma yoluyla mi yarattigi henuz belirlenmis degildir Kullanim Yollari ve EtkileriHalen siyah yilankoku ozunun ana kullanim alani menopoz semptomlarinin yatistirilmasidir Bitki ozlu sifa urunlerinin menopoz semptomlarina iliskin kullanimi hakkindaki Amerikan Kadin ve Dogum Tibbi Koleji College of Obstetrics and Gynecology olu kirik baglanti yonergelerinde siyah yilankokunun bu tarz kullanimi ozellikle uyku ve ruh hali bozukluklari semptomlarinin ve ateslenmenin tedavisinde alti aya kadar uzanan bir sure icin desteklenmektedir C bulgu duzeyi uzmanlararasi ortak kararlara dayali yonergeler Ostrojenik etkileri oldugu dusunulen diger bitki ozlu sifa urunlerinde oldugu gibi siyah yilankokunun kisisel gecmisinde veya aile gecmisinde meme kanseri hadisesi bulunan kadinlarda kullaniminin guvenilirligine iliskin kaygilar dile getirilmistir Bu alanda ek calismalar gerekli olsa da doku kulturleri uzerinde yurutulen en az bir calisma ostrojen reseptorleri uzerinde pozitif etki potansiyeli bulunan meme kanseri hucre dizilerinin siyah yilankoku ile uyarilmadiklarini gostermistir Bu calisma siyah yilankoku ozunun tersine tamoksifen Nolvadeks in meme kanseri hucre dizileri uzerindeki engelleyici etkisini artirdigi bulgusunu ortaya koymustur Bu konudaki soru isaretleri henuz tam bir cozume baglanamamis oldugundan doktorlarin meme kanseri riski tasiyan ve yilankoku almayi dusunen hastalari ile konuyu tartismalari gerekmektedir Siyah yilankoku ayni zamanda dismenorenin tedavisinde de kullanilmakta olup bu amaca donuk olarak Almanya da bitkisel sifa urunlerinin uygun kullanimi icin esaslar belirleyen ve bu alanda dunya capinda otorite kabul edilen Alman E Komisyonu 9 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde des BfArM Bundesinstitut fur Arzneimittel und Medizinprodukte tarafindan tavsiye edilmistir Ancak bu tavsiye vaka bazinda raporlara dayalidir ve siyah yilankokunun dismenore belirtilerinin tedavisinde kullanimini destekler mahiyette rastgele ortamda gerceklestirilmis klinik calismalar bulunmamaktadir Siyah Yilankoku ile Diger Ilaclar Arasi Karsilikli Etkilesimler Yan Etkileri ve Kullanilmamasi Gereken HallerTamoksifen ile olasi bir karsilikli etkilesim haric tutulursa siyah yilankoku ozu ile herhangi bir tibbi ilac urunu arasinda bilinen bir karsilikli etkilesim bulunmamaktadir Klinik calismalar esnasinda belirgin bir siklikla rapor edilmis bulunan tek karsi etki gastroentestinal rahatsizliklardir Daha yuksek dozlarda alindiginda siyah yilankoku basdonmesi sersemlik basagrilari mide bulantisi ve kusmaya yol acabilmektedir Bir vakaya iliskin bir rapor siyah yilankoku hayit meyvasi ve esekotu yagini bir arada almis bir kadinin gelistirdigi hastalik nobetleri uzerinde yogunlasmis ise de kesin bir neden etki iliskisi belgelenememistir Siyah yilankoku ile ilintili hastalik nobetlerini basli basina konu eden herhangi bir rapor bulunmamaktadir tahrik etme potansiyeli sebebiyle siyah yilankokunun hamilelik esnasinda kullanimi tavsiye edilmemektedir Sut emziren anneler icin siyah yilankokunun guvenilirligi ve siyah yilankokunun anne sutune karisma duzeyi halen bilinmemektedir Kisisel gecmisinde veya aile gecmisinde meme kanseri hadisesi bulunan kadinlarin siyah yilankoku kullaniminin guvenilirligi uzerinde tartismalar surmektedir Kullanim dozlariSiyah yilankoku uzerinde yurutulen calismalarin ekseriyetinde Remifemin kullanilmistir Remifemin 20 mg lik tabletlerde 1 mg Terpen glikosidleri icerecek sekilde standartlastirilmistir Remifemin in en yaygin olarak kullanilan dozu gunde iki adet 20 mg lik tablet seklindedir Azami etkileri genelde alti ila sekiz hafta arasinda kendilerini gostermektedir Ureticilerden edinilen en yeni bilgiler isiginda menopoz semptomlarinin tedavisinde gunde iki adet 40 mg lik tabletin gunde iki adet 20 mg lik tablet kadar etkili olabildigi dusunulmektedir Siyah yilankoku ozu tablet formatinin yani sira ispirto eriyigi seklinde de mevcuttur Bu eriyigin uygun dozu 90 derecelik ispirto ile birebir olcekte karistirilmis 2 ml lik miktardan gunde iki keredir SonucSiyah yilankoku uzerinde yurutulmus klinik calismalar kesin yargilar olusturulmasina imkan vermek icin henuz yetersiz kalitede olmakla birlikte bu bitkisel sifa urununun menopoz semptomlarinin kisa vadeli tedavisinde etkili oldugu gorulmektedir Bu etkinin mekanizmasi henuz tam belirginlige kavusmus degildir ve eski tarihli raporlarda yer alan ostrojenik etkiler daha yeni tarihli raporlar isiginda kanitlamamaktadir Bazi hastalar menopoz semptomlarinin denetiminde siyah yilankokunun hormon tedavisi ile ayni yararlari sagladigindan hareketle hormon tedavisinin diger ek katkilarinin da siyah yilankoku kullanimi ile elde edilebilecegi sonucuna varacaklardir Bu acidan siyah yilankokunun bazi menopoz semptomlarinin tedavisinde yararli olabilmesine ragmen osteoporozun ilerlemesine karsi bu urunun koruyucu etki sagladigina dair halen hicbir kanit bulunmadigini doktorlar hastalarina acik bir sekilde aciklamalidirlar Bu bitkiler urunun uzun vadeli kullanimina donuk olarak da ilave bir kaygi bulunmaktadir Endometriyum sinir uclarinin uzun sureli ve engelsiz tarzda tahrik edilmesine yol acacak rahim kanseri gelismesi riskini artirabilecegi dile getirilmektedir Yurutulen calismalar her ne kadar vajinal sitoloji uzerinde herhangi bir etki ortaya koymamis ise de siyah yilankokunun endometriyum uzerindeki etkileri uzerinde yeterli olcekte calisma gerceklestirilmemis oldugunu belirtmek gerekir Bazi doktorlarca uzun vadeli bazda siyah yilankoku kullanan kadinlarin ayrica projesteron hormonu da almalarinin yerinde olacagi gorusunu ileri surmektedir Siyah yilankoku hakkinda halen mevcut botanik veya tip alaninda bilimsel literaturun cogunlugu Almancadir Siyah yilankoku nemli ve agir toprakta 1 5 2 metreye kadar boy atabilmesi sicak ve kuru havaya dayanikliligi ve zarif yapraklari nedeniyle ozellikle ABD de bahcecilikte de ragbet goren bir bitkidir Yaklasildiginda duyulan ve cok agir olmayan ilacimsi nahos bir kokusu olmasi bahceleri hasaratlardan uzak tutmakta da yarar saglamaktadir