Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adolf Dirr (d. 17 Aralık 1867, Augsburg - ö. 9 Nisan 1930, Passau) Alman dilbilimci, filolog ve etnolog. Kafkas dilleri üzerinde yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır. Svanca, Lazca, Megrelce, Abhazca ve Osetçenin bilinen en eski ses kayıtlarını kaydetmiştir. 1910 ve 1913 yılları arasında kaydedilmiş 38 halk şarkısından oluşan ses kayıtları, Berlin Etnografya Müzesi'nde kayıt altındadır. En popüler eseri Kafkas halk masalları'dır. Caucasica bilimsel dergisinin kurucusu olan Dirr, Münih Üniversitesi Fahri Doktorası ve St. Petersburg Bilimler Akademisi Makariev Ödülünün sahibidir.
Adolf Dirr | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 17 Aralık 1867 Augsburg, Bavyera Krallığı |
| Ölüm | 9 Nisan 1930 Passau, Weimar Cumhuriyeti |
| Vatandaşlık | Alman |
| Mezun olduğu okul(lar) | Paris Üniversitesi (1892-98) |
| Meslek | Dilbilimci, filolog ve etnolog |
Hayatı
İlkokul ve lise eğitimini Augsburg'da tamamladıktan sonra, 1891'de birkaç aylığına Berlin'e geldi ve burada Orta Doğu dilleri üzerine çalışmaya başladı. Gerekli evrakların eksik olmasından dolayı Berlin'de iş bulamadı ve bir yıl sonra Paris'e gitti. Paris'teki lisans eğitimini 1892-1898 yılları arasında Paris Üniversitesi'nde tamamladı. Lisans eğitimi sırasında birçok kez Afrika ve Güneydoğu Asya'ya gitti. 1893'te Mısır Arapçası üzerine, 1894'te Vietnamca üzerine ve 1895'te Hausaca üzerine çalışmalar yayınladı. 1900'de Tiflis'e bir yıl sonra Gence'ye seyahat eden Dirr, bu tarihten sonraki çalışmalarının neredeyse tamamını Kafkas dilleri üzerine yaptı. Mezun olduktan sonra 1901 yılına kadar Paris'te kaldı ve öğretmenlik yaptı. 1904'te Gürcüce üzerine bir dilbilgisi kitabı yayımladı. Kafkasya'ya sık sık seyahat eden Dirr, öğretmen yaparak geçiniyordu. Kafkasya'daki öğretmenlik hayatına Dağıstan'ın küçük bir kasabasındaki devlet ortaokulunda İngilizce-Almanca öğretmenliği yaparak başladı. Tiflis'teki çeşitli okullarda Almanca ve İngilizce öğretmeliği yaparken aynı zamanda dilbilim kursları işletiyordu. 1904'te Udince, 1906'da Tabasaranca ve Andice, 1907'de Ağulca, 1908'de Arçice, 1912'de Rutulca ve 1913'te Sahur dilinin dilbilgisi üzerine olan çalışmasını yayımladı. 1911'de Osetya ve Abhazya'ya giden Dirr, Rusya Bilim Akademisi tarafından Anadoludaki Ubıh dillerini çalışması için görevlendirildi. Dirr, Ubıh dilleri üzerine yaptığı çalışmaları 1928'de yayımlayabildi. Kafkasya'da 13 yıl çalıştıktan sonra Münih'e geldi ve ölene kadar Beş Kıta Müzesi'nin müdürlüğünü yaptı. Müzede çalıştığı 17 yılın 13'ünde müzede tam zamanlı çalışan tek araştırmacıydı.I. Dünya Savaşı sırasında General Friedrich Kreß von Kressenstein'ın korumasında esir kamplarını ziyaret etti ve burada Kafkas dilleri üzerine bilimsel çalışmalar yaptı. 1920'de profesör olan Dirr, 1924'te Bologna Bilimler Akademisi'nin sorumlu üyesi seçildi. 1928'de müze koleksiyonunu zenginleştirmek için Güney Asya'ya gezi düzenlemek istedi ama sağlık problemlerinden dolayı geziyi erteledi. 1930'da mide kanserinden dolayı öldü. Çoğunluğu Gürcistan'dan olmak üzere Kafkasya keşif gezisindenden getirdiği birçok not, 295 fotoğraf, ses kaydı, mücevher, giysi, mutfak eşyası ve bilimsel malzeme günümüze ulaşmıştır. Bu koleksiyonun 3'te 2'si Münih Beş Müzesi'ndedir. Dirr'in Kafkasya koleksiyonu, Batı Avrupa'da Kafkasoloji biliminin temelini oluşturan koleksiyonlardan biridir.
Kafkas halk masalları
Bu kitapta Abhazlar, Agullar, Arçiler, Avarlar, Dargiler, İmeretililer, Kabardeyler, Karaçaylar, Megreller, Laklar, Kumuklar, Lezgiler, Osetler, Svanlar, Tabasaranlar, Tatlar, Çeçenler, Udinler ve Sahurlara ait halk masalları bulunmaktadır. Ayrıca 98 Kafkas halk şiirinin yer aldığı kitapta, masallar, fabllar, Nart destanları ve Polifimos, Süleyman, Prometheus, Rüstem ve Nasreddin Hoca gibi karakterlerin yer aldığı hikâyeler yer almaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Harrison, Rood, Dwyer, K. David, David S., Arienne (2008). Lessons from Documented Endangered Languages. John Benjamins Publishing. s. 162. ISBN . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Nurlybayeva, Fatima. (PDF). konservatoriya.az. 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Немировский М. Я. Адольф Дирр и кавказская лингвистика. Владикавказ, 1930.
- ^ Cengiz Batuk. . dergipark.org.tr. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Öhrig B. Adolf Dirr (1867—1930): Ein Kaukasusforscher am Münchner Völkerkundemuseum // Münchner Beiträge zur Völkerkunde. Jahrbuch des Staatlichen Museums für Völkerkunde München, Band 6 (2000). S. 199—234.
| Wikimedia Commons'ta Adolf Dirr ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adolf Dirr d 17 Aralik 1867 Augsburg o 9 Nisan 1930 Passau Alman dilbilimci filolog ve etnolog Kafkas dilleri uzerinde yaptigi calismalarla taninmaktadir Svanca Lazca Megrelce Abhazca ve Osetcenin bilinen en eski ses kayitlarini kaydetmistir 1910 ve 1913 yillari arasinda kaydedilmis 38 halk sarkisindan olusan ses kayitlari Berlin Etnografya Muzesi nde kayit altindadir En populer eseri Kafkas halk masallari dir Caucasica bilimsel dergisinin kurucusu olan Dirr Munih Universitesi Fahri Doktorasi ve St Petersburg Bilimler Akademisi Makariev Odulunun sahibidir Adolf DirrAdolf DirrDogum17 Aralik 1867 Augsburg Bavyera KralligiOlum9 Nisan 1930 Passau Weimar CumhuriyetiVatandaslikAlmanMezun oldugu okul lar Paris Universitesi 1892 98 MeslekDilbilimci filolog ve etnologHayatiIlkokul ve lise egitimini Augsburg da tamamladiktan sonra 1891 de birkac ayligina Berlin e geldi ve burada Orta Dogu dilleri uzerine calismaya basladi Gerekli evraklarin eksik olmasindan dolayi Berlin de is bulamadi ve bir yil sonra Paris e gitti Paris teki lisans egitimini 1892 1898 yillari arasinda Paris Universitesi nde tamamladi Lisans egitimi sirasinda bircok kez Afrika ve Guneydogu Asya ya gitti 1893 te Misir Arapcasi uzerine 1894 te Vietnamca uzerine ve 1895 te Hausaca uzerine calismalar yayinladi 1900 de Tiflis e bir yil sonra Gence ye seyahat eden Dirr bu tarihten sonraki calismalarinin neredeyse tamamini Kafkas dilleri uzerine yapti Mezun olduktan sonra 1901 yilina kadar Paris te kaldi ve ogretmenlik yapti 1904 te Gurcuce uzerine bir dilbilgisi kitabi yayimladi Kafkasya ya sik sik seyahat eden Dirr ogretmen yaparak geciniyordu Kafkasya daki ogretmenlik hayatina Dagistan in kucuk bir kasabasindaki devlet ortaokulunda Ingilizce Almanca ogretmenligi yaparak basladi Tiflis teki cesitli okullarda Almanca ve Ingilizce ogretmeligi yaparken ayni zamanda dilbilim kurslari isletiyordu 1904 te Udince 1906 da Tabasaranca ve Andice 1907 de Agulca 1908 de Arcice 1912 de Rutulca ve 1913 te Sahur dilinin dilbilgisi uzerine olan calismasini yayimladi 1911 de Osetya ve Abhazya ya giden Dirr Rusya Bilim Akademisi tarafindan Anadoludaki Ubih dillerini calismasi icin gorevlendirildi Dirr Ubih dilleri uzerine yaptigi calismalari 1928 de yayimlayabildi Kafkasya da 13 yil calistiktan sonra Munih e geldi ve olene kadar Bes Kita Muzesi nin mudurlugunu yapti Muzede calistigi 17 yilin 13 unde muzede tam zamanli calisan tek arastirmaciydi I Dunya Savasi sirasinda General Friedrich Kress von Kressenstein in korumasinda esir kamplarini ziyaret etti ve burada Kafkas dilleri uzerine bilimsel calismalar yapti 1920 de profesor olan Dirr 1924 te Bologna Bilimler Akademisi nin sorumlu uyesi secildi 1928 de muze koleksiyonunu zenginlestirmek icin Guney Asya ya gezi duzenlemek istedi ama saglik problemlerinden dolayi geziyi erteledi 1930 da mide kanserinden dolayi oldu Cogunlugu Gurcistan dan olmak uzere Kafkasya kesif gezisindenden getirdigi bircok not 295 fotograf ses kaydi mucevher giysi mutfak esyasi ve bilimsel malzeme gunumuze ulasmistir Bu koleksiyonun 3 te 2 si Munih Bes Muzesi ndedir Dirr in Kafkasya koleksiyonu Bati Avrupa da Kafkasoloji biliminin temelini olusturan koleksiyonlardan biridir Kafkas halk masallariBu kitapta Abhazlar Agullar Arciler Avarlar Dargiler Imeretililer Kabardeyler Karacaylar Megreller Laklar Kumuklar Lezgiler Osetler Svanlar Tabasaranlar Tatlar Cecenler Udinler ve Sahurlara ait halk masallari bulunmaktadir Ayrica 98 Kafkas halk siirinin yer aldigi kitapta masallar fabllar Nart destanlari ve Polifimos Suleyman Prometheus Rustem ve Nasreddin Hoca gibi karakterlerin yer aldigi hikayeler yer almaktadir Ayrica bakinizPeter von UslarKaynakca Harrison Rood Dwyer K David David S Arienne 2008 Lessons from Documented Endangered Languages John Benjamins Publishing s 162 ISBN 9027290202 Erisim tarihi 11 Ocak 2021 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Nurlybayeva Fatima PDF konservatoriya az 13 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Nemirovskij M Ya Adolf Dirr i kavkazskaya lingvistika Vladikavkaz 1930 Cengiz Batuk dergipark org tr 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Ohrig B Adolf Dirr 1867 1930 Ein Kaukasusforscher am Munchner Volkerkundemuseum Munchner Beitrage zur Volkerkunde Jahrbuch des Staatlichen Museums fur Volkerkunde Munchen Band 6 2000 S 199 234 Wikimedia Commons ta Adolf Dirr ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir