Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Afganistan, Peştuca ve Darice olmak üzere iki dilin hem resmi hem de en yaygın olarak konuşulduğu çok dilli bir ülkedir.
| Afganistan'da konuşulan diller | |
|---|---|
| Resmi | Darice, Peştuca |
| Özbekçe, Türkmence, Beluçça, Peşeyice, , Nuristanice | |
| Azınlık | Arapça, Urduca, İngilizce, Kırgızca, Tacikçe, Sindhî |
| İşaret | |
Darice, Afganistan'da konuşulan Farsça dil çeşitliliğinin resmi adıdır. Genellikle Afgan Farsçası olarak anılır. Hala yaygın olarak Farsça olarak bilinmesine rağmen, dilin ismi 1964 yılında Afgan hükûmeti tarafından resmi olarak Darice olarak değiştirilmiştir. Darice, anadili Peştuca olan Peştunların siyasete hakim olmasına rağmen, yüzyıllardır hükûmetin tercih edilen dili olmuştur.
CIA World Factbook'a göre, Dari Farsçası %78 (L1 + L2) oranında konuşulmakta ve lingua franca olarak işlev görürken, Peştuca %35, Özbekçe %10, İngilizce %5, Türkmence %2, Urduca %2, Peşeyice %1, Nuristanice %1, Arapça %1 ve Beluçça %1 oranında konuşulmaktadır (2021 tahmini). Veriler en çok konuşulan dilleri temsil etmektedir. Ülkede çok fazla iki dillilik olduğundan ve katılımcıların birden fazla dil seçmelerine izin verildiğinden, paylar %100'den fazladır. Türk dilleri olan Özbekçe ve Türkmence ile Beluçça, Peşeyice, Nuristanice ve Pamirce, çoğunluğun konuştuğu bölgelerde üçüncü resmi dillerdir.
Hem Farsça hem de Peştuca, Hint-Avrupa dil ailesinin İran dilleri alt ailesindendir. Özbekçe, Türkmence, Beluçça, Peşeyice ve Nuristanice gibi diğer bölgesel diller, ülke genelinde azınlık grupları tarafından konuşulmaktadır.
Minör diller şunlardır: , , , ve , Pamirce (Şugnanca, , ve Vahanca), Brohice, Arapça, Kızılbaş, Aymak ve Peşeyice, Kırgızca ve Pencapça. Dilbilimci , Afganistan'ın yaklaşık 200 farklı lehçeyle 40'tan fazla küçük dile ev sahipliği yaptığına inanıyor.
Genel bakış
Farsça veya Darice, ulusun ortak lingua franca'sı olarak işlev görür ve Tacikler, Hazaralar ve Aymaklar da dahil olmak üzere Afganistan'ın birçok etnik grubunun ana dilidir.Peştuca, Afganistan'daki baskın etnik grup olan Peştunların ana dilidir. Afganistan'ın nedeniyle çok dillilik yaygın bir olgudur.
Afganistan'da on yıllardır sistematik bir nüfus sayımı yapılmadığından, çeşitli etnolinguistik grupların büyüklüğü ve bileşimi hakkında kesin rakamlar mevcut değildir. Aşağıdaki tablo, örnek istatistiklere göre Afganistan'da konuşulan başlıca dilleri göstermektedir:
| Dil | 2006 (L1) (6.226 üzerinden) | 2006 (L2) (6.226 üzerinden) | 2013 (9260 üzerinden) | 2018 (13.943 üzerinden, L1+L2) | 2019 (15.930, L1+L2) |
|---|---|---|---|---|---|
| Darice | %49 | %26 | %48 | %77 | %78 |
| Peştuca | %40 | %5 | %25 | %48 | %50 |
| Özbekçe | %9 | %2 | %9 | %11 | %10 |
| Türkmence | %2 | %3 | %3 | %3 | %2 |
| Beluçça | %0 | %0 | %1 | %1 | %1 |
| Peşeyice | %0 | %1 | %1 | %1 | %1 |
| Nuristanice | Yok | Yok | %1 | %1 | %1 |
| Arapça | %0 | %2 | %1 | %1 | %1 |
| İngilizce | %0 | %8 | %5 | %6 | %5 |
| Urduca | %0 | %7 | %2 | %3 | %2 |
Afganistan'da, özellikle Kabil'de oldukça büyük bir nüfus, bölgedeki Bollywood filmlerinin ve şarkılarının popülaritesi ve etkisi nedeniyle Hindustani konuşabilir ve anlayabilir.
Dil politikası
Ülkenin resmi dilleri, tarafından belirlenen Darice ve Peştuca'dır. Darice, Afganistan'ın resmi dilleri arasında en çok konuşulan dildir ve ülke için ortak bir dil görevi görür. 1980'de diğer , çoğunluğun dili oldukları bölgelerde resmi statü verildi. Bu politika, nüfusun çoğunluğu tarafından konuşulan bölgelerde Özbekçe, Türkmence, Beluçça, Peşeyice, Nuristanice ve Pamirce'yi üçüncü resmi dil olarak belirleyen kodlanmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 2004. 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2012.
Pashto and Dari are the official languages of the state. are – in addition to Pashto and Dari – the third official language in areas where the majority speaks them
- ^ . Sil.org. 18 Ocak 2010. 3 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2014.
- ^ . Cia.gov. 4 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ R. Farhadi and J. R. Perry, Kaboli 13 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , Online Edition, originally in Vol. XV, Fasc. 3, pp. 276–280, 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
- ^ "The World Factbook". 16 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
- ^ A Brief History of Afghanistan (İngilizce). Infobase Publishing. 2007. s. 18. ISBN .
Afghan Hindus and Sikhs speak Hindi or Punjabi in addition to Pashto and Dari.
- ^ : Sprachen-Almanach – Zahlen und Fakten zu allen Sprachen der Welt. Campus-Verl., Frankfurt/Main 2002, , S.273–274; Afghanistan
- ^ . Encyclopædia Britannica. 1 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . BBC News. 20 Kasım 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013.
Pashtun: Estimated to be in excess of 45% of the population, the Pashtuns have been the most dominant ethnic group in Afghanistan.
- ^ O'toole (6 Ekim 2004). "Afghan poll's ethnic battleground". BBC News. 1 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2010.
- ^ a b The Asia Foundation. Afghanistan in 2006: A Survey of the Afghan People. 28 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ The Asia Foundation. Afghanistan in 2013: A Survey of the Afghan People. 23 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ The Asia Foundation. Afghanistan in 2018: A Survey of the Afghan People. 7 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ The Asia Foundation. A Survey of the Afghan People: Afghanistan in 2019. 18 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (PDF) (İngilizce). National Geographic. 2012. 14 Mart 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2018.
In the 1980s and '90s, at least three million Afghans--mostly Pashtun--fled to Pakistan, where a substantial number spent several years being exposed to Hindi- and Urdu-language media, especially Bollywood films and songs, and being educated in Urdu-language schools, both of which contributed to the decline of Dari, even among urban Pashtuns.
- ^ (İngilizce). Gateway House: Indian Council on Global Relations. 28 Haziran 2013. 17 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2018.
Most Afghans in Kabul understand and/or speak Hindi, thanks to the popularity of Indian cinema in the country.
- ^ . Ch. M. Kieffer. Encyclopædia Iranica. 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2012.
A. Official languages. Paṧtō (1) is the native tongue of 50 to 55 percent of Afghans... Persian (2) is the language most spoken in Afghanistan. The native tongue of twenty five percent of the population, it is split into numerous dialects.
- ^ . 2004. 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2012.
Pashto and Dari are the official languages of the state. are – in addition to Pashto and Dari – the third official language in areas where the majority speaks them
Konuyla ilgili yayınlar
- Afganistan ve Komşularında Dil Politikası ve Dil Çatışması: Değişen Dil Seçimi Politikaları 29 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Afganistan'ın dil haritası 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Afganistan Pestuca ve Darice olmak uzere iki dilin hem resmi hem de en yaygin olarak konusuldugu cok dilli bir ulkedir Afganistan da konusulan dillerResmiDarice PestucaOzbekce Turkmence Belucca Peseyice NuristaniceAzinlikArapca Urduca Ingilizce Kirgizca Tacikce SindhiIsaret Darice Afganistan da konusulan Farsca dil cesitliliginin resmi adidir Genellikle Afgan Farscasi olarak anilir Hala yaygin olarak Farsca olarak bilinmesine ragmen dilin ismi 1964 yilinda Afgan hukumeti tarafindan resmi olarak Darice olarak degistirilmistir Darice anadili Pestuca olan Pestunlarin siyasete hakim olmasina ragmen yuzyillardir hukumetin tercih edilen dili olmustur CIA World Factbook a gore Dari Farscasi 78 L1 L2 oraninda konusulmakta ve lingua franca olarak islev gorurken Pestuca 35 Ozbekce 10 Ingilizce 5 Turkmence 2 Urduca 2 Peseyice 1 Nuristanice 1 Arapca 1 ve Belucca 1 oraninda konusulmaktadir 2021 tahmini Veriler en cok konusulan dilleri temsil etmektedir Ulkede cok fazla iki dillilik oldugundan ve katilimcilarin birden fazla dil secmelerine izin verildiginden paylar 100 den fazladir Turk dilleri olan Ozbekce ve Turkmence ile Belucca Peseyice Nuristanice ve Pamirce cogunlugun konustugu bolgelerde ucuncu resmi dillerdir Hem Farsca hem de Pestuca Hint Avrupa dil ailesinin Iran dilleri alt ailesindendir Ozbekce Turkmence Belucca Peseyice ve Nuristanice gibi diger bolgesel diller ulke genelinde azinlik gruplari tarafindan konusulmaktadir Minor diller sunlardir ve Pamirce Sugnanca ve Vahanca Brohice Arapca Kizilbas Aymak ve Peseyice Kirgizca ve Pencapca Dilbilimci Afganistan in yaklasik 200 farkli lehceyle 40 tan fazla kucuk dile ev sahipligi yaptigina inaniyor Genel bakisFarsca veya Darice ulusun ortak lingua franca si olarak islev gorur ve Tacikler Hazaralar ve Aymaklar da dahil olmak uzere Afganistan in bircok etnik grubunun ana dilidir Pestuca Afganistan daki baskin etnik grup olan Pestunlarin ana dilidir Afganistan in nedeniyle cok dillilik yaygin bir olgudur Afganistan da on yillardir sistematik bir nufus sayimi yapilmadigindan cesitli etnolinguistik gruplarin buyuklugu ve bilesimi hakkinda kesin rakamlar mevcut degildir Asagidaki tablo ornek istatistiklere gore Afganistan da konusulan baslica dilleri gostermektedir Afganistan da Konusulan Diller Dil 2006 L1 6 226 uzerinden 2006 L2 6 226 uzerinden 2013 9260 uzerinden 2018 13 943 uzerinden L1 L2 2019 15 930 L1 L2 Darice 49 26 48 77 78Pestuca 40 5 25 48 50Ozbekce 9 2 9 11 10Turkmence 2 3 3 3 2Belucca 0 0 1 1 1Peseyice 0 1 1 1 1Nuristanice Yok Yok 1 1 1Arapca 0 2 1 1 1Ingilizce 0 8 5 6 5Urduca 0 7 2 3 2 Afganistan da ozellikle Kabil de oldukca buyuk bir nufus bolgedeki Bollywood filmlerinin ve sarkilarinin popularitesi ve etkisi nedeniyle Hindustani konusabilir ve anlayabilir Dil politikasiUlkenin resmi dilleri tarafindan belirlenen Darice ve Pestuca dir Darice Afganistan in resmi dilleri arasinda en cok konusulan dildir ve ulke icin ortak bir dil gorevi gorur 1980 de diger cogunlugun dili olduklari bolgelerde resmi statu verildi Bu politika nufusun cogunlugu tarafindan konusulan bolgelerde Ozbekce Turkmence Belucca Peseyice Nuristanice ve Pamirce yi ucuncu resmi dil olarak belirleyen kodlanmistir Ayrica bakinizAfganistan demografisi Afganistan daki Turkler Afgan TurkmenleriKaynakca 2004 7 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2012 Pashto and Dari are the official languages of the state are in addition to Pashto and Dari the third official language in areas where the majority speaks them Sil org 18 Ocak 2010 3 Ocak 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2014 Cia gov 4 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2020 R Farhadi and J R Perry Kaboli 13 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Online Edition originally in Vol XV Fasc 3 pp 276 280 2009 Arsivlenmis kopya 20 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2021 The World Factbook 16 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2021 A Brief History of Afghanistan Ingilizce Infobase Publishing 2007 s 18 ISBN 9781438108193 Afghan Hindus and Sikhs speak Hindi or Punjabi in addition to Pashto and Dari Sprachen Almanach Zahlen und Fakten zu allen Sprachen der Welt Campus Verl Frankfurt Main 2002 3 593 36572 3 S 273 274 Afghanistan Encyclopaedia Britannica 1 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi BBC News 20 Kasim 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2013 Pashtun Estimated to be in excess of 45 of the population the Pashtuns have been the most dominant ethnic group in Afghanistan O toole 6 Ekim 2004 Afghan poll s ethnic battleground BBC News 1 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2010 a b The Asia Foundation Afghanistan in 2006 A Survey of the Afghan People 28 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Asia Foundation Afghanistan in 2013 A Survey of the Afghan People 23 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Asia Foundation Afghanistan in 2018 A Survey of the Afghan People 7 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Asia Foundation A Survey of the Afghan People Afghanistan in 2019 18 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Ingilizce National Geographic 2012 14 Mart 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Mart 2018 In the 1980s and 90s at least three million Afghans mostly Pashtun fled to Pakistan where a substantial number spent several years being exposed to Hindi and Urdu language media especially Bollywood films and songs and being educated in Urdu language schools both of which contributed to the decline of Dari even among urban Pashtuns Ingilizce Gateway House Indian Council on Global Relations 28 Haziran 2013 17 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mart 2018 Most Afghans in Kabul understand and or speak Hindi thanks to the popularity of Indian cinema in the country Ch M Kieffer Encyclopaedia Iranica 29 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Nisan 2012 A Official languages Paṧtō 1 is the native tongue of 50 to 55 percent of Afghans Persian 2 is the language most spoken in Afghanistan The native tongue of twenty five percent of the population it is split into numerous dialects 2004 7 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2012 Pashto and Dari are the official languages of the state are in addition to Pashto and Dari the third official language in areas where the majority speaks them Konuyla ilgili yayinlarAfganistan ve Komsularinda Dil Politikasi ve Dil Catismasi Degisen Dil Secimi Politikalari 29 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarAfganistan in dil haritasi 20 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde