Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nuristani dilleri,Hint-Aryan ve İranî diller ile birlikte Hint-İran dil ailesindeki üç ana gruptan birisidir. Çoğunlukla Doğu Afganistan'da, daha az da Pakistan'ın Hayber Pahtunhva eyaletinin Çitral ilçesindeki birkaç bitişik vadide yaklaşık 214.000 konuşuru vardır. Nuristanilerin yaşadığı bölge güney Hindu Kuş dağlarında yer alır ve bölgenin batısından , merkezinden ve doğusundan ve nehirleri geçer. Eskiden diller, Hint-İran dilinde üçüncü bir şube oluşturacak şekilde sınıflandırılana kadar Hint-Aryan veya İranlı olarak gruplandırılıyordu.
| Nuristani diller | |
|---|---|
| Coğrafi dağılım | Nuristan |
| Sınıflandırma | Hint-Avrupa dil ailesi
|
| Alt bölümler |
|
 Afganistan'ın Nuristan bölgesi | |
Sınıflandırma
- Kuzey:
- (Bashgali, Kata-vari, Kamviri ve Mumviri lehçelerini içerir) 150.000 konuşmacı
- (Prasuni) 8.000 konuşmacı
- Güney:
- (Ashkun) 40.000 konuşmacı
- (Kalasha -ala) 12.000 konuşmacı
- (Gambiri) 3.500 konuşmacı
- 500 konuşmacı
Tarih
Nuristani dilleri 19. yüzyıla kadar literatürde tanımlanmamıştır. Bölgenin eski adı Kafiristan olup, bu bölgede konuşulan diller Kafiri veya Kafiristani olarak adlandırılmıştır. 1896'da bölgenin İslam'ı benimsemesinden bu yana terimler şimdiki terimlerle değiştirilmiştir. Kalaşlar, kültür ve tarihi dinleri açısından Nuristani halkına çok yakındır ve bu halk bir Nuristani dili olan veya bir Hint-Aryan dili olan konuşmaktadır.
Nuristan dillerinin kökenleri ve Hint-İran dilleri içindeki yerleri hakkında üç farklı teori vardır:
- çalışmalarını takiben, Nuristani genellikle Hint-İran dillerinin üç ana alt grubundan biri olarak kabul edilmiştir (İran ve Hint-Aryan ile birlikte).
- ile bariz benzerlikleri nedeniyle Nuristani'nin Hint-Aryan alt grubunun bir kolu olabileceği önerilmiştir.
- Nuristani'nin İran alt grubu içinden çıktığı ve daha sonra Dardik gibi bir Hint-Aryan dilinden etkilendiği de öne sürülmüştür.
Diller, modern zamanlarda herhangi bir gerçek merkezi otoriteye tabi olmamış Hindu Kuş Dağları'nın son derece izole bölgelerindeki kabile halkları tarafından konuşulmaktadır. Bu alan, günümüz Afganistanının kuzeydoğu sınırı boyunca ve günümüz Pakistan'ının kuzeybatısının bitişik kısımları boyunca yer almaktadır. Dilleri konuştuğu tahmin edilen çok az sayıda insan göz önüne alındığında, dillerin nesli tükenmekte olduğu kabul edilmemektedir. Pek çok Nuristani günümüzde Afganistan'da Dari ve Peştuca, Pakistan'da gibi diğer dilleri konuşmaktadır.
Ayrıca bakınız
Referans ve kaynaklar
Kaynakça
- ^ Dağcı, Ferhad (1985). Savaşan Afaganistan. Rahmet Yayıncılık. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
- ^ SIL Ethnologue
- ^ Morgenstierne, G. Irano-Dardica. Wiesbaden 1973; Morgenstierne, G. "Die Stellung der Kafirsprachen". In Irano-Dardica, 327–343. Wiesbaden, Reichert 1975
- ^ Strand, Richard F. (1973) "Notes on the Nûristânî and Dardic Languages." Journal of the American Oriental Society, 93(3): 297–305.
Bibliyografya
- Decker, Kendall D. (1992) Languages of Chitral. Sociolinguistic Survey of Northern Pakistan, 5. İslamabad: National Institute of Pakistan Studies, Quaid-i-Azam University and Summer Institute of Linguistics.
- Grjunberg, A. L. (1971): K dialektologii dardskich jazykov (glangali i zemiaki). Indijskaja i iranskaja filologija: Voprosy dialektologii. Moskova.
- Morgenstierne, Georg (1926) Report on a Linguistic Mission to Afghanistan. Instituttet for Sammenlignende Kulturforskning, Serie C I-2. Oslo.
- Jettmar, Karl (1985) Religions of the Hindu Kush
- J. P. Mallory, In Search of the Indo-Europeans: Language, Archaeology and Myth, Thames and Hudson, 1989.
- James P. Mallory & Douglas Q. Adams, "Indo-Iranian Languages", Encyclopedia of Indo-European Culture, Fitzroy Dearborn, 1997.
- Strand, Richard F. Encyclopædia Iranica'da ""
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nuristani dilleri Hint Aryan ve Irani diller ile birlikte Hint Iran dil ailesindeki uc ana gruptan birisidir Cogunlukla Dogu Afganistan da daha az da Pakistan in Hayber Pahtunhva eyaletinin Citral ilcesindeki birkac bitisik vadide yaklasik 214 000 konusuru vardir Nuristanilerin yasadigi bolge guney Hindu Kus daglarinda yer alir ve bolgenin batisindan merkezinden ve dogusundan ve nehirleri gecer Eskiden diller Hint Iran dilinde ucuncu bir sube olusturacak sekilde siniflandirilana kadar Hint Aryan veya Iranli olarak gruplandiriliyordu Nuristani dillerCografi dagilimNuristanSiniflandirmaHint Avrupa dil ailesiHint Iran dilleriNuristani dillerAlt bolumlerKuzey Nuristani Guney NuristaniAfganistan in Nuristan bolgesiSiniflandirmaKuzey Bashgali Kata vari Kamviri ve Mumviri lehcelerini icerir 150 000 konusmaci Prasuni 8 000 konusmaci Guney Ashkun 40 000 konusmaci Kalasha ala 12 000 konusmaci Gambiri 3 500 konusmaci 500 konusmaciTarihNuristani dilleri 19 yuzyila kadar literaturde tanimlanmamistir Bolgenin eski adi Kafiristan olup bu bolgede konusulan diller Kafiri veya Kafiristani olarak adlandirilmistir 1896 da bolgenin Islam i benimsemesinden bu yana terimler simdiki terimlerle degistirilmistir Kalaslar kultur ve tarihi dinleri acisindan Nuristani halkina cok yakindir ve bu halk bir Nuristani dili olan veya bir Hint Aryan dili olan konusmaktadir Nuristan dillerinin kokenleri ve Hint Iran dilleri icindeki yerleri hakkinda uc farkli teori vardir calismalarini takiben Nuristani genellikle Hint Iran dillerinin uc ana alt grubundan biri olarak kabul edilmistir Iran ve Hint Aryan ile birlikte ile bariz benzerlikleri nedeniyle Nuristani nin Hint Aryan alt grubunun bir kolu olabilecegi onerilmistir Nuristani nin Iran alt grubu icinden ciktigi ve daha sonra Dardik gibi bir Hint Aryan dilinden etkilendigi de one surulmustur Diller modern zamanlarda herhangi bir gercek merkezi otoriteye tabi olmamis Hindu Kus Daglari nin son derece izole bolgelerindeki kabile halklari tarafindan konusulmaktadir Bu alan gunumuz Afganistaninin kuzeydogu siniri boyunca ve gunumuz Pakistan inin kuzeybatisinin bitisik kisimlari boyunca yer almaktadir Dilleri konustugu tahmin edilen cok az sayida insan goz onune alindiginda dillerin nesli tukenmekte oldugu kabul edilmemektedir Pek cok Nuristani gunumuzde Afganistan da Dari ve Pestuca Pakistan da gibi diger dilleri konusmaktadir Ayrica bakinizPamir dilleriReferans ve kaynaklarKaynakca Dagci Ferhad 1985 Savasan Afaganistan Rahmet Yayincilik 18 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2020 SIL Ethnologue Morgenstierne G Irano Dardica Wiesbaden 1973 Morgenstierne G Die Stellung der Kafirsprachen In Irano Dardica 327 343 Wiesbaden Reichert 1975 Strand Richard F 1973 Notes on the Nuristani and Dardic Languages Journal of the American Oriental Society 93 3 297 305 Bibliyografya Decker Kendall D 1992 Languages of Chitral Sociolinguistic Survey of Northern Pakistan 5 Islamabad National Institute of Pakistan Studies Quaid i Azam University and Summer Institute of Linguistics 4 87187 520 2 Grjunberg A L 1971 K dialektologii dardskich jazykov glangali i zemiaki Indijskaja i iranskaja filologija Voprosy dialektologii Moskova Morgenstierne Georg 1926 Report on a Linguistic Mission to Afghanistan Instituttet for Sammenlignende Kulturforskning Serie C I 2 Oslo 0 923891 09 9 Jettmar Karl 1985 Religions of the Hindu Kush 0 85668 163 6 J P Mallory In Search of the Indo Europeans Language Archaeology and Myth Thames and Hudson 1989 James P Mallory amp Douglas Q Adams Indo Iranian Languages Encyclopedia of Indo European Culture Fitzroy Dearborn 1997 Strand Richard F Encyclopaedia Iranica da