Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Afganistan-Türkiye ilişkileri, Türkiye Cumhuriyeti'nin Afganistan İslam Emirliği'yle süregelen uluslararası politikalarını içerir.
 | |
 Afganistan |  Türkiye |
|---|---|
İlişkilerin tarihçesi
Afganistan Orta Asya'ya yakınlığı nedeniyle tarihi boyunca çok sayıda Türk kavimlerine ev sahipliği etmiş bir ülkedir. İslam dini öncesinde Akhunlar ve Göktürkler gibi Türk kavimlerin egemenliğinde yaşayan bu bölge İslam dininin bölgede yayılmasından sonra da Gazneliler, Büyük Selçuklu Devleti ve Harzemşahlar gibi diğer Türk kavimlerinin egemenliğine girdi. Bölgedeki Türk etkisi Timur İmparatorluğu ve Babür İmparatorluğu dönemlerinde de aynı güçte devam etti.
Afganistan 19. yüzyılın ortalarında Hindistan'la birlikte İngiliz egemenliğine girdi. 9 Ağustos 1919'de Emanullah Han'ın önderliğinde bağımsızlığını kazanan Afganistan daha Kurtuluş Savaşı döneminde yeni kurulmakta olan Türkiye Cumhuriyeti'yle ilişki içine girdi. 1 Mart 1921 tarihinde Türk ve Afgan heyetleri Moskova'da görüşmeler yaptı ve Türkiye adına Yusuf Kemal Tengirşenk ve Rıza Nur, Afganistan adına General Mehmed Veli Han tarafından bir Türkiye Afganistan İttifak Antlaşması imzalandı. Eski Medine muhafızı Fahreddin Paşa, Kabil'e ilk Türk büyükelçisi olarak atandı.
II. Dünya Savaşı öncesinde Almanya ve İtalya'nın bölgede artan baskılarına karşı 7 Temmuz 1936 'de Türkiye, İran, Afganistan ve Irak Sadabat Paktı 'nı kurarak bölgenin önce Nazi ve Faşist sonra da Sovyet işgaline girmesini önlediler.
Günümüzdeki ilişkiler
ABD topraklarında düzenlenen 11 Eylül saldırılarının Afganistan topraklarında planlandığını gerekçesiyle ABD'nin önderliğinde hareket eden NATO orduları 7 Ekim 2001 tarihinde Taliban örgütü tarafından yönetilen Afganistan'a karşı saldırıya geçti. 12 Kasım 2001 tarihinde Taliban kuvvetleri Kabil'i NATO kuvvetlerine bırakarak Afganistan'ın güneyine çekildiler. Kabil'de Paştun kökenli Hamid Karzai'nin önderliğinde bir geçiş dönemi hükûmeti kuruldu.
Afganistan'a müdahale eden NATO ordularına Türkiye 260 kişilik bir birlikle katkıda bulundu. Türkiye ile Afganistan arasındaki ilişkiler 2001 yılından bu yana ileri bir düzeye ulaştı. 4 Nisan 2002 tarihinde ilk defa Türkiye'yi ziyaret eden Hamid Karzai başbakan Bülent Ecevit ve cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'le görüşmelerde bulundu. Ülkedeki Türk Silahlı Kuvvetleri, Kamp Doğan adı verilen bir askerî üsteydi. Kabil Havaalanı ve Camp Phoenix'e yakın bir noktada kurulmuş, Türk askerleri ile birlikte Azerbaycan ve Arnavutluk'a bağlı askerî birlikler konuşlanmıştı. Yerleşkenin amacı Afgan halkına destek amaçlı insani yardım operasyonları düzenlemek ve Afgan silahlı güçlerine askeri eğitim vermekti. Türkiye'nin Afganistan'da bulunan 1755 askerinden 660'ı bu kamptaydı ve ülkedeki en kalabalık Türk gücü buradaydı. Kamp, 2015'te düzenlenen törenle içerisindeki 3 milyon dolarlık teçhizatla birlikte Afgan devletine teslim edildi.
Afganistan'da kurulan Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti'ne (ISAF) hâlen 1.845 kişilik bir birlikte katkıda bulunan Türkiye Kabil civarında güvenliği sağlamak konusunda katkıda bulunmakta ve Vardak vilayetindeki yapılanma projelerini yürütmekten sorumludur. 16 Mart 2012'de Türk askerlerini taşıyan Sikorsky tipi helikopterin Kabil'in Bagrami mahallesinde bir eve düşmesiyle 9 subay, 2 astsubay, 1 uzman çavuş ve evde bulunan 6 kişi yaşamını yitirdi.
Afganistan Türk Görev Kuvveti Komutanlığı
Afgan geçici hükûmetine destek sağlamak amacıyla 2001 yılında Barışı Destekleme Harekâtı kapsamında kurulmuştur. Bu birliğin Afganistan'da herhangi bir muharip görevi bulunmamaktadır sadece meşru müdafa görevi yerine getirmektedir. Ayrıca yardım faaliyetlerinde bulunmaktadır. 28 Ağustos itibarıyla tüm personel ülkeye uçaklar ile tahliye edilmiştir.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Relations of Afghanistan and Turkey ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ . 2 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2007.
- ^ . 17 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2019.
- ^ "Deadly Turkish army helicopter crash in Afghanistan" 16 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC News (16 Mart 2012). 17 Mart 2012 tarihinde erişildi. (İngilizce)
- ^ "Afganistan'da helikopter düştü: 12 Türk askeri şehit" 18 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Radikal (16 Mart 2012). 17 Mart 2012 tarihinde erişildi.
- ^ . 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Anadolu Ajansı". Anadolu Ajansı. 8 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
- ^ . CNN Türk. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
- ^ . TRT Haber. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
- ^ . Anadolu Ajansı. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Afganistan Turkiye iliskileri Turkiye Cumhuriyeti nin Afganistan Islam Emirligi yle suregelen uluslararasi politikalarini icerir Turkiye Afganistan iliskileriAfganistan TurkiyeIliskilerin tarihcesiMustafa Kemal Ataturk ve Afganistan Krali Emanullah Han Ankara da 1928 Afganistan Orta Asya ya yakinligi nedeniyle tarihi boyunca cok sayida Turk kavimlerine ev sahipligi etmis bir ulkedir Islam dini oncesinde Akhunlar ve Gokturkler gibi Turk kavimlerin egemenliginde yasayan bu bolge Islam dininin bolgede yayilmasindan sonra da Gazneliler Buyuk Selcuklu Devleti ve Harzemsahlar gibi diger Turk kavimlerinin egemenligine girdi Bolgedeki Turk etkisi Timur Imparatorlugu ve Babur Imparatorlugu donemlerinde de ayni gucte devam etti Afganistan 19 yuzyilin ortalarinda Hindistan la birlikte Ingiliz egemenligine girdi 9 Agustos 1919 de Emanullah Han in onderliginde bagimsizligini kazanan Afganistan daha Kurtulus Savasi doneminde yeni kurulmakta olan Turkiye Cumhuriyeti yle iliski icine girdi 1 Mart 1921 tarihinde Turk ve Afgan heyetleri Moskova da gorusmeler yapti ve Turkiye adina Yusuf Kemal Tengirsenk ve Riza Nur Afganistan adina General Mehmed Veli Han tarafindan bir Turkiye Afganistan Ittifak Antlasmasi imzalandi Eski Medine muhafizi Fahreddin Pasa Kabil e ilk Turk buyukelcisi olarak atandi II Dunya Savasi oncesinde Almanya ve Italya nin bolgede artan baskilarina karsi 7 Temmuz 1936 de Turkiye Iran Afganistan ve Irak Sadabat Pakti ni kurarak bolgenin once Nazi ve Fasist sonra da Sovyet isgaline girmesini onlediler Gunumuzdeki iliskilerABD topraklarinda duzenlenen 11 Eylul saldirilarinin Afganistan topraklarinda planlandigini gerekcesiyle ABD nin onderliginde hareket eden NATO ordulari 7 Ekim 2001 tarihinde Taliban orgutu tarafindan yonetilen Afganistan a karsi saldiriya gecti 12 Kasim 2001 tarihinde Taliban kuvvetleri Kabil i NATO kuvvetlerine birakarak Afganistan in guneyine cekildiler Kabil de Pastun kokenli Hamid Karzai nin onderliginde bir gecis donemi hukumeti kuruldu Afganistan a mudahale eden NATO ordularina Turkiye 260 kisilik bir birlikle katkida bulundu Turkiye ile Afganistan arasindaki iliskiler 2001 yilindan bu yana ileri bir duzeye ulasti 4 Nisan 2002 tarihinde ilk defa Turkiye yi ziyaret eden Hamid Karzai basbakan Bulent Ecevit ve cumhurbaskani Ahmet Necdet Sezer le gorusmelerde bulundu Ulkedeki Turk Silahli Kuvvetleri Kamp Dogan adi verilen bir askeri usteydi Kabil Havaalani ve Camp Phoenix e yakin bir noktada kurulmus Turk askerleri ile birlikte Azerbaycan ve Arnavutluk a bagli askeri birlikler konuslanmisti Yerleskenin amaci Afgan halkina destek amacli insani yardim operasyonlari duzenlemek ve Afgan silahli guclerine askeri egitim vermekti Turkiye nin Afganistan da bulunan 1755 askerinden 660 i bu kamptaydi ve ulkedeki en kalabalik Turk gucu buradaydi Kamp 2015 te duzenlenen torenle icerisindeki 3 milyon dolarlik techizatla birlikte Afgan devletine teslim edildi Afganistan da kurulan Uluslararasi Guvenlik Yardim Kuvveti ne ISAF halen 1 845 kisilik bir birlikte katkida bulunan Turkiye Kabil civarinda guvenligi saglamak konusunda katkida bulunmakta ve Vardak vilayetindeki yapilanma projelerini yurutmekten sorumludur 16 Mart 2012 de Turk askerlerini tasiyan Sikorsky tipi helikopterin Kabil in Bagrami mahallesinde bir eve dusmesiyle 9 subay 2 astsubay 1 uzman cavus ve evde bulunan 6 kisi yasamini yitirdi Afganistan Turk Gorev Kuvveti KomutanligiAfgan gecici hukumetine destek saglamak amaciyla 2001 yilinda Barisi Destekleme Harekati kapsaminda kurulmustur Bu birligin Afganistan da herhangi bir muharip gorevi bulunmamaktadir sadece mesru mudafa gorevi yerine getirmektedir Ayrica yardim faaliyetlerinde bulunmaktadir 28 Agustos itibariyla tum personel ulkeye ucaklar ile tahliye edilmistir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Relations of Afghanistan and Turkey ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Turkiye nin dis iliskileriKaynakca 2 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2007 17 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2007 Arsivlenmis kopya 7 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2019 Deadly Turkish army helicopter crash in Afghanistan 16 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News 16 Mart 2012 17 Mart 2012 tarihinde erisildi Ingilizce Afganistan da helikopter dustu 12 Turk askeri sehit 18 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radikal 16 Mart 2012 17 Mart 2012 tarihinde erisildi 27 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Anadolu Ajansi Anadolu Ajansi 8 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2021 CNN Turk 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2021 TRT Haber 23 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Agustos 2021 Anadolu Ajansi 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2021