Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahmed Kesrevi (Fars: احمد کسروی, Azerbaycan: Əhməd Kəsrəvi, 29 Eylül 1890 - 3 Mart 1946), İranlı tarihçi ve siyaset yazarıdır.
| Ahmed Kesrevi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 29 Eylül 1890 Tebriz, İran |
| Ölüm | 3 Mart 1946 (55 yaşında) Tahran, İran |
| Meslek | Tarihçi, Dilbilimci, Yazar |
| Milliyet |  İranlı |
| Edebî akım | |
| Resmî site | |
www.kasravi.info | |
Çağdaş Azerbaycan tarihine dair değerli eserlerin yazarı olmasına rağmen Ahmed Kesrevi Azerbaycan Türklerinin ari ırkına mensup olduklarını kanıtlamaya çalışmıştı. Üç ciltlik "İran meşrutiyet tarihi" kitabında 1905-1911 yılları İran devriminin tarihi tetkik olunur. "Belirsiz Hükümdarlar", "Azeri veya Azerbaycan'ın Kadim dili" ve başka eserleri vardır. O, eserlerinde Azerbaycan'a özel yer ayırsa da, sorunların anlatmada İran milliyetçiliğinin yanında olmuştur. Ahmed Kesrevi 1921 yılında "Azeri veya Azerbaycan'ın kadim dili" adlı eserini yayınlamıştı. Yazar bu eserinde Azerbaycanlıların Türk olmadıklarını, Azeri adlı ayrı bir millet oldukları iddiasını ileri sürmüştür. Kesrevi'ye göre Azerbaycan dili Türk dillerine mensup değildir. Azeri dili İran kökenli bir dildir. Azeriler Selçuklu Hanedanı'nın İran'a gelmesi ile Türkleşmeye başlamışlardır. Ahmed Kesrevi, Kuzey Azerbaycan'ın aslında Albanya olduğunu söylüyor. Kesrevi'ye göre Aras Nehri'nden kuzeydeki ülke tarihin hiçbir döneminde Azerbaycan olarak adlandırılmamıştır. Bu ülkeye Azerbaycan adı Mehmed Emin Resulzade tarafından verilmiştir. Yazara göre asıl Azerbaycan, İran'ın içindeki İran Azerbaycanı'dır ve tarih boyunca işte bu toprak Azerbaycan olarak adlandırılmıştır. Ahmed Kesrevi ayrıca "temiz dil" politikası fikrini, Farsçanın başta Arapça olmak üzere yabancı dilde olan sözlerden temizleme, hem de "temiz din" (dinin hurafeden ayrılması) görüşlerini ileri sürmüştür. Kesrevi, İran'ın en büyük sorununun dil, din ve etnik çeşitlilik olduğunu ileri sürmüştür. İran'daki ve tüm doğudaki duraklamanın nedeni toplumdaki çeşitliliktir. Kesrevi'ye göre büyük reformların sonuçsuz kalmasının temel nedeni toplumdaki çeşitlilik ve bölünmüşlüktür: «Ayrılıkları ortadan kaldırmalıyız. Din, dil ve bölgesel farklılıkları ortadan kaldırmalıyız. Bu ancak ulusal bilincin oluşması ile mümkündür. İran millî bilincini yaymalıyız.» 1946 yılının mart ayında Ayetullah Borucerdi ve Ayetullah Sadr'ın (Ayetullah Musa Sadr'ın babası) fetvaları üzere Nevvab Safevi'nin başkanlığındaki İslam Fedaileri tarafından öldürülmüştür.
Yaşamı
Kesrevi, nesiller boyu imam olan bir ailede doğdu. Dedesinin Tebriz’de bir camisi bulunmaktaydı. Amcasının ölümünden sonra aileden başka imam çıkmadığı için caminin imamı aileden değildi ve dolayısıyla ailesinin arzusu imam olacak bir oğullarının olmasıydı. Kesrevi dünyaya geldiğinde kendi otobiyografisinde anlattığı gibi aile çok sevinmiş ve onun imam olması için kolları sıvamıştı. Otobiyografisinde kendi anılarında daha beş yaşındayken yaşıtlarıyla oynamasına izin verilmediğini ve saçlarının tıraş edildiğini yazmış. Kesrevi yirmi yaşında imam oldu. Kendi camisine döndü ama okul yıllarında meşrutiyet ile tanışmıştı ve yaptığı hareketler giydikleri ve vaaz vermeyi reddetmesi diğer mollaları kızdırmış ve vaazlarında onu eleştirmelerine neden olmuştu. Kesrevi bu sırada tüm Kur'anı ezberledi. Kesrevi defalarca adliye’de çeşitli görevlerde bulundu. Adliyeden çıktığı zamanlar da çoğu zaman avukatlık yaptı. 1927’de Rıza Şah Pehlevi’den sonra adliyeye girmesi istendiğinde imam kıyafetlerini çıkararak adliyede savcı görevini aldı. Yaşamı boyunca pek çok dili kısa sürede öğrendi. İmamlıktan sonra yaptığı ilk işlerden biri Arapça öğretmenliği idi. Kesrevi bu eğitmenlik süresinde Amerikalılardan İngilizceyi öğrendi. Aynı zamanda iki senede Ermeni arkadaşlarından Ermeniceyi öğrendi. Daha önce imamlık yıllarında kendisi evde çalışarak Esperantoyu öğrenmişti. Adliye görevleri ve daha öncesinde çeşitli yörelere yaptığı yolculuklarda mutlaka yörenin aksanı ve diliyle ilgili araştırmalar yapardı bir diğer ilgi alanı da İran'ın köy köy, şehir şehir yörelerinin isimlerini toplamaktı. O bir milliyetçiydi ve kitaplarından da bu kolayca anlaşılabilmektedir. Yaşamı boyunca arzuladığı şeylerin en büyüğü dinden hurafelerin silinmesiydi ve bunu hep açıkça dile getirirdi. Onun taraftarları onun yazıları ve düşünceleriyle oluşturdular. her sene zararlı buldukları kitapları onu ilan ettiği bayramları olan kış mevsiminin ilk gününde yakarlar. Kesrevi bu bayramı kendisi ilan etmişti ve bu zararlı yayınları bahtsızlıkların başlangıcı olarak görüyordu. Onun tarikatının anlayışı klasik tarikat üsluplarından çok farklıdır. Onların temel hedefleri "dinden hurafelerin silinmesi"dir. Kasravi bu faaliyetlerinden dolayı 3 Mart 1946’da birçok aydın ve siyasetçinin de öldürülmesinde rol alan, İslam Fedaileri adındaki örgüt tarafından, öldürüldü. Günümüzde İran'daki hakim rejimin ondan nefret etmesine ve kitaplarının İran'da yasaklı olmasına rağmen "18 Yıllık Azerbaycan Tarihi" adlı kitabı halen türünde tek ve en kapsamlı eser olduğu için İran üniversitelerinin ders programlarında yer almaktadır. Kesrevi'nin yandaşları ölümünden sonra (İran'dan kaçan İranlılar olarak) özellikle ABD'de Kesrevi fırkasını oluşturmuş durumdalar. Özellikle Şiiliğin içindeki hurafeleri sert bir dille eleştirip kanıta dayalı olarak reddeden Kesrevi'nin yandaşları -Kesreviler- en büyük ayinlerinden biri olarak her sene Nevruzdan önce özellikle dindeki hurafeleri kabartarak insanların beynini yıkamaya çalışılanların kitaplarını toplayıp çevrelerinde halka oluşturup yakmaktadırlar.
Eserleri
En önemlileri şunlardır:
- Azerbaycan'ın 18 Yıllık Tarihi (Farsça: تاریخ هجدهسالهٔ آذربایجان)
- İran Meşrutiyet Tarihi (Farsça: تاریخ مشروطهٔ ایران)
- Unutulmuş Krallar (Farsça: شهرياران گمنام)
- Huzestan'ın 500 Yıllık Tarihi (Farsça: تاریخ پانصد سالهٔ خوزستان)
- Aslan ve Güneş'in Tarihi (Farsça: تاریخچهٔ شیر وخورشید)
- Şeyh Safi ve Soyu (Farsça: شیخ صفی و تبارش)
- Azeri veya Azerbaycan'ın Kadim Dili (Farsça: آذری یا زبان باستان آذربایجان)
- Varcavand Bonyad (Farsça: ورجاوند بنیاد)
- Şiilik (Farsça: شيعيگرى)
- Bahâîlik (Farsça: بهاييگرى)
- Sûfîlik (Farsça: صوفيگرى)
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Kesrevi Resmi Web Sitesi[]
- Ahmed Kesrevi (BBC Persian)24 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Safevi imparatorluğu neden önemli 31 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Khosro Naghed
- Kitapları, Ahmed Kesrevi Kavehsara.com’da 1 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmed Kesrevi Fars احمد کسروی Azerbaycan Ehmed Kesrevi 29 Eylul 1890 3 Mart 1946 Iranli tarihci ve siyaset yazaridir Ahmed KesreviDogum29 Eylul 1890 1890 09 29 Tebriz IranOlum3 Mart 1946 55 yasinda Tahran IranMeslekTarihci Dilbilimci YazarMilliyetIranliEdebi akimResmi sitewww kasravi info Cagdas Azerbaycan tarihine dair degerli eserlerin yazari olmasina ragmen Ahmed Kesrevi Azerbaycan Turklerinin ari irkina mensup olduklarini kanitlamaya calismisti Uc ciltlik Iran mesrutiyet tarihi kitabinda 1905 1911 yillari Iran devriminin tarihi tetkik olunur Belirsiz Hukumdarlar Azeri veya Azerbaycan in Kadim dili ve baska eserleri vardir O eserlerinde Azerbaycan a ozel yer ayirsa da sorunlarin anlatmada Iran milliyetciliginin yaninda olmustur Ahmed Kesrevi 1921 yilinda Azeri veya Azerbaycan in kadim dili adli eserini yayinlamisti Yazar bu eserinde Azerbaycanlilarin Turk olmadiklarini Azeri adli ayri bir millet olduklari iddiasini ileri surmustur Kesrevi ye gore Azerbaycan dili Turk dillerine mensup degildir Azeri dili Iran kokenli bir dildir Azeriler Selcuklu Hanedani nin Iran a gelmesi ile Turklesmeye baslamislardir Ahmed Kesrevi Kuzey Azerbaycan in aslinda Albanya oldugunu soyluyor Kesrevi ye gore Aras Nehri nden kuzeydeki ulke tarihin hicbir doneminde Azerbaycan olarak adlandirilmamistir Bu ulkeye Azerbaycan adi Mehmed Emin Resulzade tarafindan verilmistir Yazara gore asil Azerbaycan Iran in icindeki Iran Azerbaycani dir ve tarih boyunca iste bu toprak Azerbaycan olarak adlandirilmistir Ahmed Kesrevi ayrica temiz dil politikasi fikrini Farscanin basta Arapca olmak uzere yabanci dilde olan sozlerden temizleme hem de temiz din dinin hurafeden ayrilmasi goruslerini ileri surmustur Kesrevi Iran in en buyuk sorununun dil din ve etnik cesitlilik oldugunu ileri surmustur Iran daki ve tum dogudaki duraklamanin nedeni toplumdaki cesitliliktir Kesrevi ye gore buyuk reformlarin sonucsuz kalmasinin temel nedeni toplumdaki cesitlilik ve bolunmusluktur Ayriliklari ortadan kaldirmaliyiz Din dil ve bolgesel farkliliklari ortadan kaldirmaliyiz Bu ancak ulusal bilincin olusmasi ile mumkundur Iran milli bilincini yaymaliyiz 1946 yilinin mart ayinda Ayetullah Borucerdi ve Ayetullah Sadr in Ayetullah Musa Sadr in babasi fetvalari uzere Nevvab Safevi nin baskanligindaki Islam Fedaileri tarafindan oldurulmustur YasamiKesrevi nesiller boyu imam olan bir ailede dogdu Dedesinin Tebriz de bir camisi bulunmaktaydi Amcasinin olumunden sonra aileden baska imam cikmadigi icin caminin imami aileden degildi ve dolayisiyla ailesinin arzusu imam olacak bir ogullarinin olmasiydi Kesrevi dunyaya geldiginde kendi otobiyografisinde anlattigi gibi aile cok sevinmis ve onun imam olmasi icin kollari sivamisti Otobiyografisinde kendi anilarinda daha bes yasindayken yasitlariyla oynamasina izin verilmedigini ve saclarinin tiras edildigini yazmis Kesrevi yirmi yasinda imam oldu Kendi camisine dondu ama okul yillarinda mesrutiyet ile tanismisti ve yaptigi hareketler giydikleri ve vaaz vermeyi reddetmesi diger mollalari kizdirmis ve vaazlarinda onu elestirmelerine neden olmustu Kesrevi bu sirada tum Kur ani ezberledi Kesrevi defalarca adliye de cesitli gorevlerde bulundu Adliyeden ciktigi zamanlar da cogu zaman avukatlik yapti 1927 de Riza Sah Pehlevi den sonra adliyeye girmesi istendiginde imam kiyafetlerini cikararak adliyede savci gorevini aldi Yasami boyunca pek cok dili kisa surede ogrendi Imamliktan sonra yaptigi ilk islerden biri Arapca ogretmenligi idi Kesrevi bu egitmenlik suresinde Amerikalilardan Ingilizceyi ogrendi Ayni zamanda iki senede Ermeni arkadaslarindan Ermeniceyi ogrendi Daha once imamlik yillarinda kendisi evde calisarak Esperantoyu ogrenmisti Adliye gorevleri ve daha oncesinde cesitli yorelere yaptigi yolculuklarda mutlaka yorenin aksani ve diliyle ilgili arastirmalar yapardi bir diger ilgi alani da Iran in koy koy sehir sehir yorelerinin isimlerini toplamakti O bir milliyetciydi ve kitaplarindan da bu kolayca anlasilabilmektedir Yasami boyunca arzuladigi seylerin en buyugu dinden hurafelerin silinmesiydi ve bunu hep acikca dile getirirdi Onun taraftarlari onun yazilari ve dusunceleriyle olusturdular her sene zararli bulduklari kitaplari onu ilan ettigi bayramlari olan kis mevsiminin ilk gununde yakarlar Kesrevi bu bayrami kendisi ilan etmisti ve bu zararli yayinlari bahtsizliklarin baslangici olarak goruyordu Onun tarikatinin anlayisi klasik tarikat usluplarindan cok farklidir Onlarin temel hedefleri dinden hurafelerin silinmesi dir Kasravi bu faaliyetlerinden dolayi 3 Mart 1946 da bircok aydin ve siyasetcinin de oldurulmesinde rol alan Islam Fedaileri adindaki orgut tarafindan olduruldu Gunumuzde Iran daki hakim rejimin ondan nefret etmesine ve kitaplarinin Iran da yasakli olmasina ragmen 18 Yillik Azerbaycan Tarihi adli kitabi halen turunde tek ve en kapsamli eser oldugu icin Iran universitelerinin ders programlarinda yer almaktadir Kesrevi nin yandaslari olumunden sonra Iran dan kacan Iranlilar olarak ozellikle ABD de Kesrevi firkasini olusturmus durumdalar Ozellikle Siiligin icindeki hurafeleri sert bir dille elestirip kanita dayali olarak reddeden Kesrevi nin yandaslari Kesreviler en buyuk ayinlerinden biri olarak her sene Nevruzdan once ozellikle dindeki hurafeleri kabartarak insanlarin beynini yikamaya calisilanlarin kitaplarini toplayip cevrelerinde halka olusturup yakmaktadirlar EserleriEn onemlileri sunlardir Azerbaycan in 18 Yillik Tarihi Farsca تاریخ هجده ساله آذربایجان Iran Mesrutiyet Tarihi Farsca تاریخ مشروطه ایران Unutulmus Krallar Farsca شهرياران گمنام Huzestan in 500 Yillik Tarihi Farsca تاریخ پانصد ساله خوزستان Aslan ve Gunes in Tarihi Farsca تاریخچه شیر وخورشید Seyh Safi ve Soyu Farsca شیخ صفی و تبارش Azeri veya Azerbaycan in Kadim Dili Farsca آذری یا زبان باستان آذربایجان Varcavand Bonyad Farsca ورجاوند بنیاد Siilik Farsca شيعيگرى Bahailik Farsca بهاييگرى Sufilik Farsca صوفيگرى Kaynakca Azerbaycan klassik edebiyyatinda isledilen adlarin ve terminlerin serhi A M Babayev Baku Maarif 1993 sayfa 87 Ehmed Kesrevi Azeri ya Zeban Bastane Azerbaycan Tehran 1304 Ehmed Kesrevi Tarix i Moxteser Percem jurnali Tehran 10 Esten 1321Dis baglantilarKesrevi Resmi Web Sitesi olu kirik baglanti Ahmed Kesrevi BBC Persian 24 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Safevi imparatorlugu neden onemli 31 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Khosro Naghed Kitaplari Ahmed Kesrevi Kavehsara com da 1 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde