Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahmet Esat Tomruk (1892,İstanbul - 14 Şubat 1966), İngiliz Kemal lakabıyla anılan Türk ajan.
Ahmet Esat Tomruk | |
|---|---|
| Doğum | 1892 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 14 Şubat 1966 Türkiye |
| Eğitim | Galatasaray Lisesi |
| Meslek | Boksör, ajan |
| Tanınma nedeni | İngiliz Kemal |
| Ödüller | İstiklâl Madalyası |
Gençliği
Sarışın ve mavi gözlüydü. Galatasaray Lisesinde ve İngiltere'de okudu. Boks şampiyonuydu. Ortalama bir İngilizden daha iyi İngilizce konuşuyordu. Babası öldüğünde, Ahmet Esat Tomruk beş yaşındaydı. O ve annesi, dayısı Sezai Selek'in himayesine girdi. Ahmet Esat, ilköğrenimini Emirgân'da tamamladıktan sonra dayısı tarafından 679 numarası ile Galatasaray Lisesine kaydedildi. Parlak bir öğrenciydi. Fransızcasını geliştirmiş, yurt dışından edindiği arkadaşları ile mektuplaşmaya başlamıştı. Yurt dışından sık sık gelen mektuplar iktidarın dikkatini çekmiş ve Ahmet Esat, hafiyeler tarafından takibe alınmıştır. Hatta bir ara hafiyelerce tutuklanıp Yıldız Sarayı'na götürülmüş; sonra serbest bırakılmıştır. Bunun üzerine Ahmet Esat 1908'de İngiltere'ye hareket etmiş ve İngiltere'de Navy College'a kayıt yaptırmıştır. Galatasaray Lisesinde boksa ilgi duyan genç Türk, Navy College'da artık profesyonel olarak boks yapmaya başlamış ve çok da başarılı olmuştur. Ahmet Esat, 1914'te Navy College'dan mezun olduktan sonra, İngiltere'de bir müddet kalmış, bu arada Fransa başta olmak üzere diğer Avrupa ülkelerini de gezmiştir. İngilizce bilgisini çok geliştirmiş ve değişik şiveleri rahatlıkla konuşabilmiştir. Yalnız dilinden değil, hâl ve tavrından da onu bir İngilizden ayırmak mümkün değildir.
Teşkilat-ı Mahsusa
1914'te İstanbul'a dönmüş ve Teşkilat-ı Mahsusa'ya üye olmuş ve ünlü ittihatçılardan Kara Kemal ile Dramalı Rıza Beylerden çetecilik dersleri almıştı. Bir ara Kut'ül Amare'de esir edilen İngiliz generali Townshend'in yanına hapsedilerek ondan gerekli bilgileri almakla görevlendirilmişti. 1918'de İstanbul işgal edilmiş, İngilizlerin şehirdeki baskıları giderek artmıştı. Bu sırada İngiliz boksörlerle de ringlerde mücadele edip başarılar kazanan Ahmet Esat Tomruk; sporcu İngiliz askerlerinin de ilgisini çekmişti. Ahmet Esat, tutuklu İttihatçılar'ı kurtarmak için çabalamış, ancak bu yüzden İngiliz istihbaratı tarafından tutuklanarak Beyoğlu'ndaki İngiliz hapishanesine atılmıştı. Pek çok işkenceye maruz kalan Ahmet Esat Bey; bir ara firar teşebbüsünde bulunmuş; yabancı bir gemiyle yurt dışına kaçarken Çanakkale Boğazı'nda yakalanmış ve tekrar İstanbul'da hapse atılmıştı. Bir süre sonra Çanakkale'deki sahra hapishanesine gönderilmişti. Orada Hint Müslüman askerlerle yakın ilişkiye girmiş; onların sempatisini kazanmış; bir müddet sonra da buradan kaçmayı başarmıştı. Ahmet Esat Bey, İngiliz Sahra Hapishanesi'nden kaçtıktan sonra Biga'da Kuva-yi Milliyeciler'e sığınmıştı. Bu arada ona "İngiliz Kemal" adı takılmıştı.
Kurtuluş Savaşı'nda
Yunan ileri harekâtı başlayınca Ankara'ya giden İngiliz Kemal, Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanı Albay İsmet (İnönü) Bey ve Fevzi Paşa tarafından da kabul edilmiş ve İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Rumca bildiği için Genelkurmay İstihbarat Şubesi'nde görevlendirilmişti. Albay İsmet Bey'in huzuruna çıkarılan Ahmet Esat burada tabanca, bayrak ve Kur'an üzerine elini koyarak, sadakat yemini etmişti. Görevi Yunan ordusu karargâhına girip gerekli bilgileri toplamaktı. Antalya'dan Rodos'a geçti. Burada kendini Amerikalı gazeteci olarak tanıttı. Kumardan hileyle kazandığı 45 bin frank ile kendi deyimiyle İzmir'deki vatan görevine başladı. Ahmet Esat Bey'in İzmir'deki hayatı bonkör bir Amerikalı gibi geçmiş; kısa sürede gece hayatının aranan siması olan Ahmet Esat Bey, üst düzey Yunan subaylarıyla da samimiyetini arttırmış; hatta onların en gizli toplantılarına dahi katılmış, aldığı bilgileri İzmir'deki kendisi gibi görevli bulunan Uşaklı Alaattin Tiritoğlu vasıtasıyla Antalya mutasarrıfı Aşir Bey'e aktarmıştı. Ancak bir süre sonra ihbar sonucu yakalanmıştı. Fakat o bu tutukluluk dönemi sırasında hiçbir şekilde Türkçe konuşmayarak kimliğinin meçhul kalmasını sağlamıştı. Hatta Yunan hâkimler bile onun Amerikalı olduğuna kanaat getirmişlerdi. Bilahare Yunanistan'a nakledilmişti. Ama o Atina'daki hapishaneden de kaçmayı başarmış ve el becerileri konusunda mahir biri olduğundan caddede avare avare dolaşan birisinden çaldığı parayla bir Fransız şilebine kaçak olarak binip İzmir'e gelmişti.
Anadolu'ya geri döndüğünde ona yeni bir görev verildi ve Batı Trakya'ya gönderildi. Burada o esnada Yunan Ordusu'nun hizmetindeki Ermeni general Antranik'in karargâhına sızmayı başardı ve çok değerli bilgileri Ankara'ya ulaştırdı.
Cumhuriyet yılları
Ahmet Esat Bey, 1924 yılında Genelkurmay'daki istihbarat görevinden ayrılmış, Millî Mücadele dönemini içeren anılarını yazıp yayınlamıştı. "Tomruk" soyadını alacak olan Ahmet Esat Bey, İstanbul'a yerleşmiş ve tercüman-rehber olarak çalışmış; bu arada 1932'ye kadar da hafif sıklet boks şampiyonluğunu kimseye bırakmamıştı. İlk eşi Mevhibe Hanım'dan Günseli adında bir kızı olduğu rivayet edilen Ahmet Esat Tomruk, bu eşinden ayrıldıktan sonra 11 Şubat 1943 tarihinde adlı bir İngiliz aktrisle evlenmiştir. 26 Haziran 1964 tarihli ve 487 sayılı "İngiliz Kemal Namiyle Mâruf Ahmet Esat Tomruk'a Vatani Hizmet Tertibinden Aylık Bağlanmasına Dair Kanun" kendisi için çıkarılmıştır. 14 Şubat 1966'da ölmüştür.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . www.oktayaras.com. 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2023.
- ^ Dr. Zekeriya Türkmen (2013). "Türkler Ansiklopedisi Cilt 16 - Millî Mücadele Dönemi İstihbaratçılarından İngiliz Kemal (Ahmet Esat Tomruk) (1892?-1966)". Türk Dünyası Vakfı. . 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2020.
- ^ Oğuz Aral, "Unutulan bir efsane: İngiliz Kemal"[], Hürriyet, 14 Aralık 2003.
- ^ [1] 19 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . News Times, Saklı Tarih - Türk Lawrence'i: İngiliz Kemal, Sayfa 9, Sayı 7, Aralık 2010.
- ^ (PDF). Resmî Gazete. 8 Temmuz 1964. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Esat Tomruk 1892 Istanbul 14 Subat 1966 Ingiliz Kemal lakabiyla anilan Turk ajan Ahmet Esat TomrukDogum1892 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum14 Subat 1966 TurkiyeEgitimGalatasaray LisesiMeslekBoksor ajanTaninma nedeniIngiliz KemalOdullerIstiklal MadalyasiGencligiSarisin ve mavi gozluydu Galatasaray Lisesinde ve Ingiltere de okudu Boks sampiyonuydu Ortalama bir Ingilizden daha iyi Ingilizce konusuyordu Babasi oldugunde Ahmet Esat Tomruk bes yasindaydi O ve annesi dayisi Sezai Selek in himayesine girdi Ahmet Esat ilkogrenimini Emirgan da tamamladiktan sonra dayisi tarafindan 679 numarasi ile Galatasaray Lisesine kaydedildi Parlak bir ogrenciydi Fransizcasini gelistirmis yurt disindan edindigi arkadaslari ile mektuplasmaya baslamisti Yurt disindan sik sik gelen mektuplar iktidarin dikkatini cekmis ve Ahmet Esat hafiyeler tarafindan takibe alinmistir Hatta bir ara hafiyelerce tutuklanip Yildiz Sarayi na goturulmus sonra serbest birakilmistir Bunun uzerine Ahmet Esat 1908 de Ingiltere ye hareket etmis ve Ingiltere de Navy College a kayit yaptirmistir Galatasaray Lisesinde boksa ilgi duyan genc Turk Navy College da artik profesyonel olarak boks yapmaya baslamis ve cok da basarili olmustur Ahmet Esat 1914 te Navy College dan mezun olduktan sonra Ingiltere de bir muddet kalmis bu arada Fransa basta olmak uzere diger Avrupa ulkelerini de gezmistir Ingilizce bilgisini cok gelistirmis ve degisik siveleri rahatlikla konusabilmistir Yalniz dilinden degil hal ve tavrindan da onu bir Ingilizden ayirmak mumkun degildir Teskilat i Mahsusa1914 te Istanbul a donmus ve Teskilat i Mahsusa ya uye olmus ve unlu ittihatcilardan Kara Kemal ile Dramali Riza Beylerden cetecilik dersleri almisti Bir ara Kut ul Amare de esir edilen Ingiliz generali Townshend in yanina hapsedilerek ondan gerekli bilgileri almakla gorevlendirilmisti 1918 de Istanbul isgal edilmis Ingilizlerin sehirdeki baskilari giderek artmisti Bu sirada Ingiliz boksorlerle de ringlerde mucadele edip basarilar kazanan Ahmet Esat Tomruk sporcu Ingiliz askerlerinin de ilgisini cekmisti Ahmet Esat tutuklu Ittihatcilar i kurtarmak icin cabalamis ancak bu yuzden Ingiliz istihbarati tarafindan tutuklanarak Beyoglu ndaki Ingiliz hapishanesine atilmisti Pek cok iskenceye maruz kalan Ahmet Esat Bey bir ara firar tesebbusunde bulunmus yabanci bir gemiyle yurt disina kacarken Canakkale Bogazi nda yakalanmis ve tekrar Istanbul da hapse atilmisti Bir sure sonra Canakkale deki sahra hapishanesine gonderilmisti Orada Hint Musluman askerlerle yakin iliskiye girmis onlarin sempatisini kazanmis bir muddet sonra da buradan kacmayi basarmisti Ahmet Esat Bey Ingiliz Sahra Hapishanesi nden kactiktan sonra Biga da Kuva yi Milliyeciler e siginmisti Bu arada ona Ingiliz Kemal adi takilmisti Kurtulus Savasi ndaYunan ileri harekati baslayinca Ankara ya giden Ingiliz Kemal Mustafa Kemal Pasa Genelkurmay Baskani Albay Ismet Inonu Bey ve Fevzi Pasa tarafindan da kabul edilmis ve Ingilizce Fransizca Italyanca Rumca bildigi icin Genelkurmay Istihbarat Subesi nde gorevlendirilmisti Albay Ismet Bey in huzuruna cikarilan Ahmet Esat burada tabanca bayrak ve Kur an uzerine elini koyarak sadakat yemini etmisti Gorevi Yunan ordusu karargahina girip gerekli bilgileri toplamakti Antalya dan Rodos a gecti Burada kendini Amerikali gazeteci olarak tanitti Kumardan hileyle kazandigi 45 bin frank ile kendi deyimiyle Izmir deki vatan gorevine basladi Ahmet Esat Bey in Izmir deki hayati bonkor bir Amerikali gibi gecmis kisa surede gece hayatinin aranan simasi olan Ahmet Esat Bey ust duzey Yunan subaylariyla da samimiyetini arttirmis hatta onlarin en gizli toplantilarina dahi katilmis aldigi bilgileri Izmir deki kendisi gibi gorevli bulunan Usakli Alaattin Tiritoglu vasitasiyla Antalya mutasarrifi Asir Bey e aktarmisti Ancak bir sure sonra ihbar sonucu yakalanmisti Fakat o bu tutukluluk donemi sirasinda hicbir sekilde Turkce konusmayarak kimliginin mechul kalmasini saglamisti Hatta Yunan hakimler bile onun Amerikali olduguna kanaat getirmislerdi Bilahare Yunanistan a nakledilmisti Ama o Atina daki hapishaneden de kacmayi basarmis ve el becerileri konusunda mahir biri oldugundan caddede avare avare dolasan birisinden caldigi parayla bir Fransiz silebine kacak olarak binip Izmir e gelmisti Anadolu ya geri dondugunde ona yeni bir gorev verildi ve Bati Trakya ya gonderildi Burada o esnada Yunan Ordusu nun hizmetindeki Ermeni general Antranik in karargahina sizmayi basardi ve cok degerli bilgileri Ankara ya ulastirdi Cumhuriyet yillariAhmet Esat Bey 1924 yilinda Genelkurmay daki istihbarat gorevinden ayrilmis Milli Mucadele donemini iceren anilarini yazip yayinlamisti Tomruk soyadini alacak olan Ahmet Esat Bey Istanbul a yerlesmis ve tercuman rehber olarak calismis bu arada 1932 ye kadar da hafif siklet boks sampiyonlugunu kimseye birakmamisti Ilk esi Mevhibe Hanim dan Gunseli adinda bir kizi oldugu rivayet edilen Ahmet Esat Tomruk bu esinden ayrildiktan sonra 11 Subat 1943 tarihinde adli bir Ingiliz aktrisle evlenmistir 26 Haziran 1964 tarihli ve 487 sayili Ingiliz Kemal Namiyle Maruf Ahmet Esat Tomruk a Vatani Hizmet Tertibinden Aylik Baglanmasina Dair Kanun kendisi icin cikarilmistir 14 Subat 1966 da olmustur Ayrica bakinizMuharrem AlkorKaynakca www oktayaras com 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2023 Dr Zekeriya Turkmen 2013 Turkler Ansiklopedisi Cilt 16 Milli Mucadele Donemi Istihbaratcilarindan Ingiliz Kemal Ahmet Esat Tomruk 1892 1966 Turk Dunyasi Vakfi ISBN 978 975 350 194 1 29 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2020 Oguz Aral Unutulan bir efsane Ingiliz Kemal olu kirik baglanti Hurriyet 14 Aralik 2003 1 19 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde News Times Sakli Tarih Turk Lawrence i Ingiliz Kemal Sayfa 9 Sayi 7 Aralik 2010 PDF Resmi Gazete 8 Temmuz 1964 19 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2022