Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Koroner dolaşım, kalp kası'nı (miyokard) besleyen atardamarlardaki ve toplardamarlardaki kan dolaşımı'dır. Koroner arterler kalp kasına oksijenli kan sağlar. Toplardamarlar (kardiyak ven) oksijeni alındıktan sonra kanı boşaltır. Vücudun geri kalanı ve özellikle de beyin, en ufak bir kesinti dışında sürekli olarak oksijenli kana ihtiyaç duyduğundan kalbin sürekli çalışması gereklidir. Dolayısıyla dolaşımı sadece kendi dokuları için değil tüm vücut için, hatta beynin bilinç düzeyi için de an be an büyük önem taşır.
| Koroner dolaşım | |
|---|---|
 | |
| Sistem | dolaşım sistemi |
| Tanımlayıcılar | |
| JSTOR | coronary-vessels |
| Microsoft Academic | 2776157398 |
| MeSH | D003326 |
Koroner dolaşımın kesintiye uğraması, kalp kasının oksijen açlığı nedeniyle hasar gördüğü (miyokard enfarktüsü) neden olur. Bu tür kesintiler genellikle koroner arter hastalığı'na bağlı koroner iskemiden ve bazen de damarlardaki kan akışının tıkanması gibi diğer nedenlerden kaynaklanan emboli'den kaynaklanır.
Kalbin kas dokusu (miyokard) o kadar kalındır ki, kalp kanla dolu olmasına rağmen kanın kas dokusunun derinliklerine ulaşması için koroner damarlara gerek vardır. Kalbin yüzeyinden giden koroner arterler epikardiyal koroner arterlerdir. Bu arterler, sağlıklı iken, miyokardın ihtiyacına yetecek kadar koroner kan akışı sağlayacak şekilde kendilerini düzenler. Göreli olarak dar olan bu damarlar sıkça ateroskleroz’dan etkilenip tıkanabilir, bunun sonucunda anjina veya kalp krizi olur.
Miyokardın içinden giden koroner arterler ise subendokardiyal koroner arterlerdir.
Vücudun diğer dokularından farklı olarak miyokard kanlanmasında artıklık yoktur, bu yüzden koroner arterlerin tıkanması çok kritik olabilir.
Yapı
Koroner arterler
Koroner arterler miyokardiyuma ve kalbin diğer bileşenlerine kan sağlar. İki koroner arter başlangıçta kalbin sol tarafındaki sol ventrikül'den çıkar. Aort duvarında, aort yarım ay kapağının hemen üstünde üç aort sinüsü vardır. Bunlardan ikisi, sol arka aort sinüsü ve ön aort sinüsü sırasıyla sol ve sağ koroner arter'leri oluşturur. Üçüncü sinüs olan sağ posterior aort sinüsü tipik olarak damar oluşturmaz. Kalbin yüzeyinde kalan ve kalbin sulkuslarını takip eden koroner damar dallarına epikardiyal koroner arterler denir.
Sol koroner arter kanı kalbin sol tarafına, sol atriyuma ve ventriküle ve interventriküler septuma dağıtır. Sirkumfleks arter sol koroner arterden kaynaklanır ve koroner sulkusu sola doğru takip eder. Sonunda sağ koroner arterin küçük dallarıyla birleşir.
Büyük sol ön inen arter (LAD), sol koroner arterden çıkan ikinci ana daldır. Pulmoner gövde etrafındaki anterior interventriküler sulkusu takip eder. Yol boyunca, posterior interventriküler arterin dalları ile birbirine bağlanan ve anastomoz oluşturan çok sayıda küçük dalın ortaya çıkmasına neden olur. Anastomoz, başka bir dalda kısmi tıkanıklık olsa bile normalde kanın bir bölgeye dolaşmasına izin veren ara bağlantıları oluşturmak üzere damarların birleştiği bir alandır. Kalpteki anastomozlar çok küçüktür. Bu nedenle kalpte bu yetenek bir miktar sınırlıdır bu nedenle koroner arter tıkanıklığı sıklıkla miyokard enfarktüsü ile sonuçlanır ve söz konusu damar tarafından beslenen hücrelerin ölümü'ne neden olur.
Sağ koroner arter, koroner sulkus boyunca ilerler ve kanı sağ atriyuma, her iki karıncığın bazı kısımlarına ve kalp iletim sistemine dağıtır. Normalde bir veya daha çok marjinal arter sağ atriyumun altından sağ koroner arterden çıkar. Marjinal arterler sağ karıncığın yüzeysel kısımlarına kan verir. Kalbin arka yüzeyinde, sağ koroner arter, arka inen arter de denilen arka interventriküler artere yol açar. İnterventriküler sulkusun arka kısmı boyunca kalbin apeksine doğru ilerleyerek interventriküler septumu ve her iki karıncığın bölümlerini besleyen dallara yol açar.
Kalp damarları
Oksijeni alınmış kan'ı kalp kasından uzaklaştıran damarlar kalbin toplardamar'larıdır. Bunlar büyük kalp damarı, orta kalp damarı, küçük kalp damarı, en küçük kalp damarları ve ön kalp damarlarıdır.
Kalp damarları miyokard'dan sağ atriyum'a kadar oksijen seviyesi az kanı taşır.
Koroner damarlardaki kanın çoğu koroner sinüs yoluyla geri döner. Kalp damarlarının anatomi'si çok değişkendir ancak genel olarak şu damarlardan oluşur:
Koroner sinüse giden kalp damarları: Büyük kalp damarı, orta kalp toplardamarı, küçük kalp toplardamarı, sol ventrikül arka damarı ve Marshall eğik damarı.
Doğrudan sağ kulakçığa giden kalp damarları: Ön kalp damarları, en küçük kalp damarları (Thebes damarları).
Anastomozlar
İki koroner arterin dalları arasında bazı anastomozlar vardır. Ancak, koroner arterler işlevsel olarak son arterlerdir ve bu nedenle bu buluşmalara, avuç içi gibi gerçek anastomozların aksine işlevden yoksun olan olası anastomoz'lar denir. Bunun nedeni koroner arterlerden birinin tıkanmasının, diğer daldan yeterli kan gelmemesi nedeniyle genellikle kalp dokusunun ölümüyle sonuçlanmasıdır.
İki arter veya dalları birleştiğinde miyokard bölgesi ikili kan desteği alır. Bu bağlantı noktalarına anastomoz denir. Eğer bir koroner arter aterom nedeniyle tıkanırsa, ikinci arter hala miyokardiyuma oksijenli kan verebilir. Ancak bu yalnızca ateromun yavaş ilerlemesi ve anastomozların çoğalmasına fırsat vermesi durumunda gerçekleşebilir.
Koroner arterlerin yapısında üç anastomoz alanı vardır. Sol koronerin LAD (sol ön inen/ön interventriküler) dalın küçük dalları, karıncıklararası sulkusta (oluk) sağ koronerin posterior interventriküler dalının dallarıyla birleşir. Daha üstte, sirkumfleks arter (sol koroner arterin bir dalı) ile atriyoventriküler oluktaki sağ koroner arterin arasında bir anastomoz vardır.
İnterventriküler septumdaki iki koroner arterin septal dalları arasında da anastomoz vardır. Fotoğrafta, sağ ve sol koroner arterlerin beslediği kalp alanı gösterilmektedir.
Çeşitlilik
Sol ve sağ koroner arterler bazen ortak bir gövdeden çıkar veya sayıları üçe kadar çıkarılabilir. İnsanların yakl. % 4'ünde posterior koroner arter denilen üçüncü koroner arter vardır.
Bazen bir koroner arter ikili bir yapı halindedir (yani normalde bir tane olması gereken yerde birbirine paralel iki arter vardır).
Koroner arter baskınlığı
İnterventriküler septumun arka üçte birlik kısmını besleyen arter yani arka inen arter (PDA) koroner baskınlığı belirler.
- Posterior inen arter sağ koroner arter (RCA) tarafından besleniyorsa, koroner dolaşıma "sağ baskın" denir.
- Posterior inen arter, sol arterin bir dalı olan sirkumfleks arter (CX) tarafından besleniyorsa koroner dolaşıma "sol baskın" denir.
- Posterior inen arter hem sağ koroner arter hem de sirkumfleks arter tarafından besleniyorsa, o zaman koroner dolaşıma "eşdominant" denir.
Genel nüfusun %60'ı sağ-baskın, %25 eş-baskın, %15 ise sol-baskındır. Baskınlığın kesin anatomik tanımı AV düğümüne, yani AV düğüm arterine besleme sağlayan arter olur. Çoğu zaman bu sağ koroner arterdir.
İşlev
Papiller kasların beslenmesi
Papiller kaslar mitral kapağı (sol atriyum ile sol ventrikül arasındaki kapak) ve triküspit kapağı (sağ atriyum ile sağ ventrikül arasındaki kapak) kalbin duvarına bağlar. Papiller kaslar düzgün çalışmıyorsa sol karıncığın kasılması sırasında mitral kapakta sızıntı olabilir. Bu, kanın bir kısmının aorta ve vücudun geri kalanına doğru ilerlemek yerine sol ventrikülden sol atriyuma "tersine" gitmesine neden olur. Sol atriyuma bu kan sızıntısına mitral yetersizliği denir. Benzer şekilde sağ ventrikülden triküspit kapaktan geçerek sağ atriyuma kan sızması da meydana gelebilir ve bu durum triküspit yetmezliği veya triküspit yetersizliği olarak tanımlanır.
Anterolateral papiller kas, kanı iki kaynaktan alır: sol ön inen arter (LAD) ve sol sirkumfleks arter (LCX). Bu nedenle koroner iskemiye (oksijenden zengin kanın yetersizliği) karşı daha sık dirençlidir.
Posteromedial papiller kas, yalnızca PDA tarafından beslenir. Bu, posteromedial papiller kası iskemi'ye çok duyarlı hale getirir. Bunun klinik önemi, PDA'yı içeren miyokart enfarktüsünün mitral yetersizliğine neden olma ihtimalinin daha yüksek olmasıdır.
Diyastoldeki değişiklikler
ventriküler miyokardın (sistol) kasılması sırasında, subendokardiyal koroner damarlar (miyokarda giren damarlar) yüksek ventriküler basınç nedeniyle sıkıştırılır. Bu sıkışma anlık retrograd kan akışına (yani kanın aorta doğru geriye doğru akmasına) neden olur ve bu da sistol sırasında miyokardın perfüzyonunu daha da engeller. Ancak epikardiyal koroner damarlar (kalbin dış yüzeyi boyunca uzanan damarlar) açık kalır. Bu nedenle ventriküler kasılma sırasında subendokardiyumdaki kan akışı durur. Sonuçta, miyokard perfüzyonunun çoğu, subendokardiyal koroner damarların açık ve düşük basınç altında olduğu kalp gevşemesi (diyastol) sırasında olur. Sağ koroner arterde sağ ventrikül basıncı diyastolik kan basıncından az olduğundan akım hiçbir zaman sıfıra düşmez.
Oksijen talebindeki değişiklikler
Kalp, kalbin oksijen ihtiyacına bağlı olarak koroner arterlerin vazodilatasyon miktarını veya damar daralmasını düzenler. Bu da koroner arterlerin dolum zorluklarını etkiler. Sıkıştırma aynı kalır. Kalbin artan oksijen ihtiyacı karşısında kan akışının azalması nedeniyle oksijen iletiminin yetersiz olması, oksijen eksikliği durumu olan doku iskemi’sine neden olur. Kısa iskemi, anjina denilen yoğun göğüs ağrısıyla ilişkilidir. Şiddetli iskemi, kalp kasının, örneğin miyokard enfarktüsü sırasında hipoksiden ölmesine neden olabilir. Kronik orta dereceli iskemi, miyokardiyal hibernasyon denen, kalbin kasılmasının zayıflamasına neden olur
Metabolizmanın yanı sıra koroner dolaşımın benzersiz farmakolojik özellikleri de vardır. Bunlar arasında öne çıkan, adrenerjik uyarıma karşı reaktivitesidir.
Dallar
Sağ dominant kalpte koroner dolaşımın dalları aşağıdaki gibi adlandırılmıştır:
- Aort
- Sol koroner arter/ Sol ana koroner arter
- Sol koroner arterin sirkumfleks dalı
- Sol marjinal arter
- Sol marjinal arter
- Sol ön inen arter
- Çapraz arter
- Çapraz arter
- Sol koroner arterin sirkumfleks dalı
- Sağ koroner arter
- Atriyoventriküler düğüm dalı
- Sağ marjinal arter
- Arka inen arter
- Arka yanal arter
- Arka yanal arter
- Sol koroner arter/ Sol ana koroner arter
Klinik önemi
Oksijen’ce zengin kanı miyokardiyum’a taşıyan damarlar koroner arterler’dir. Atardamar’lar sağlıklı olduğunda koroner kan akışını kalp kası’nın ihtiyaçlarına uygun seviyede tutmak için kendilerini otomatik olarak düzenleme yeteneğine sahiptir.
Nispeten dar olan koroner arterler genellikle aterosklerozdan etkilenir ve tıkanarak anjina veya kalp krizi’ne neden olabilir. Koroner arterler, miyokardiyuma kan sağlayan tek kaynağı temsil ettikleri için "terminal dolaşım" olarak sınıflandırılır; fazladan kan akışı çok azdır bu nedenle bu damarların tıkanması çok önemli olabilir.
Miyokard kan dolaşım sisteminin ayrıntıları kişiden kişiye fark eder. Koroner arterlerin tam değerlendirmesi için kalp kateterizasyonu veya bilgisayar tomografili koroner anjiyografi gerekir.
Ek resimler
-
![image]()
Koroner dolaşımın önden görünümü -
![image]()
Koroner dolaşımın arkadan görünümü -
![image]()
Koroner arterlerin çizimi
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Betts, J. Gordon (2013). Anatomy & physiology. ss. 787-846. ISBN . 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2014.
- ^ "www.radiopaedia.org/". 16 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2024.
- ^ 00460 at CHORUS
- ^ Fuster, V; Alexander RW; O'Rourke RA (2001). Hurst's The Heart (10.10 isbn=0-07-135694-0 bas.). McGraw-Hill. s. 53.
- ^ Kaimkhani ZA, Ali MM, Faruqi AM (2005). "Pattern of coronary arterial distribution and its relation to coronary artery diameter". Journal of Ayub Medical College, Abbottabad : JAMC. 17 (1). ss. 40-3. (PMID) 15929526.
- ^ a b Voci P, Bilotta F, Caretta Q, Mercanti C, Marino B (1995). "Papillary muscle perfusion pattern. A hypothesis for ischemic papillary muscle dysfunction". Circulation. 91 (6): 1714-1718. doi:10.1161/01.cir.91.6.1714. (PMID) 7882478.
- ^ Algranati, Dotan; Kassab, Ghassan S; Lanir, Yoram (March 2010). "Mechanisms of myocardium-coronary vessel interaction". Am J Physiol Heart Circ Physiol. 298 (3): H861–873. doi:10.1152/ajpheart.00925.2009. (PMC) 2838558 $2. (PMID) 19966048. 18 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koroner dolasim kalp kasi ni miyokard besleyen atardamarlardaki ve toplardamarlardaki kan dolasimi dir Koroner arterler kalp kasina oksijenli kan saglar Toplardamarlar kardiyak ven oksijeni alindiktan sonra kani bosaltir Vucudun geri kalani ve ozellikle de beyin en ufak bir kesinti disinda surekli olarak oksijenli kana ihtiyac duydugundan kalbin surekli calismasi gereklidir Dolayisiyla dolasimi sadece kendi dokulari icin degil tum vucut icin hatta beynin bilinc duzeyi icin de an be an buyuk onem tasir Koroner dolasimSistemdolasim sistemiTanimlayicilarJSTORcoronary vesselsMicrosoft Academic2776157398MeSHD003326 Koroner dolasimin kesintiye ugramasi kalp kasinin oksijen acligi nedeniyle hasar gordugu miyokard enfarktusu neden olur Bu tur kesintiler genellikle koroner arter hastaligi na bagli koroner iskemiden ve bazen de damarlardaki kan akisinin tikanmasi gibi diger nedenlerden kaynaklanan emboli den kaynaklanir Kalbin kas dokusu miyokard o kadar kalindir ki kalp kanla dolu olmasina ragmen kanin kas dokusunun derinliklerine ulasmasi icin koroner damarlara gerek vardir Kalbin yuzeyinden giden koroner arterler epikardiyal koroner arterlerdir Bu arterler saglikli iken miyokardin ihtiyacina yetecek kadar koroner kan akisi saglayacak sekilde kendilerini duzenler Goreli olarak dar olan bu damarlar sikca ateroskleroz dan etkilenip tikanabilir bunun sonucunda anjina veya kalp krizi olur Miyokardin icinden giden koroner arterler ise subendokardiyal koroner arterlerdir Vucudun diger dokularindan farkli olarak miyokard kanlanmasinda artiklik yoktur bu yuzden koroner arterlerin tikanmasi cok kritik olabilir YapiKoroner arterler Koroner arterler kirmizi metinle diger onemli noktalar ise mavi metinle yazilidir Kalbin sematik gorunumu Koroner arterler miyokardiyuma ve kalbin diger bilesenlerine kan saglar Iki koroner arter baslangicta kalbin sol tarafindaki sol ventrikul den cikar Aort duvarinda aort yarim ay kapaginin hemen ustunde uc aort sinusu vardir Bunlardan ikisi sol arka aort sinusu ve on aort sinusu sirasiyla sol ve sag koroner arter leri olusturur Ucuncu sinus olan sag posterior aort sinusu tipik olarak damar olusturmaz Kalbin yuzeyinde kalan ve kalbin sulkuslarini takip eden koroner damar dallarina epikardiyal koroner arterler denir Sol koroner arter kani kalbin sol tarafina sol atriyuma ve ventrikule ve interventrikuler septuma dagitir Sirkumfleks arter sol koroner arterden kaynaklanir ve koroner sulkusu sola dogru takip eder Sonunda sag koroner arterin kucuk dallariyla birlesir Buyuk sol on inen arter LAD sol koroner arterden cikan ikinci ana daldir Pulmoner govde etrafindaki anterior interventrikuler sulkusu takip eder Yol boyunca posterior interventrikuler arterin dallari ile birbirine baglanan ve anastomoz olusturan cok sayida kucuk dalin ortaya cikmasina neden olur Anastomoz baska bir dalda kismi tikaniklik olsa bile normalde kanin bir bolgeye dolasmasina izin veren ara baglantilari olusturmak uzere damarlarin birlestigi bir alandir Kalpteki anastomozlar cok kucuktur Bu nedenle kalpte bu yetenek bir miktar sinirlidir bu nedenle koroner arter tikanikligi siklikla miyokard enfarktusu ile sonuclanir ve soz konusu damar tarafindan beslenen hucrelerin olumu ne neden olur Sag koroner arter koroner sulkus boyunca ilerler ve kani sag atriyuma her iki karincigin bazi kisimlarina ve kalp iletim sistemine dagitir Normalde bir veya daha cok marjinal arter sag atriyumun altindan sag koroner arterden cikar Marjinal arterler sag karincigin yuzeysel kisimlarina kan verir Kalbin arka yuzeyinde sag koroner arter arka inen arter de denilen arka interventrikuler artere yol acar Interventrikuler sulkusun arka kismi boyunca kalbin apeksine dogru ilerleyerek interventrikuler septumu ve her iki karincigin bolumlerini besleyen dallara yol acar Kalp damarlari Bazi kalp damarlarini gosteren kalbin taban ve diyafram yuzeyi Oksijeni alinmis kan i kalp kasindan uzaklastiran damarlar kalbin toplardamar laridir Bunlar buyuk kalp damari orta kalp damari kucuk kalp damari en kucuk kalp damarlari ve on kalp damarlaridir Kalp damarlari miyokard dan sag atriyum a kadar oksijen seviyesi az kani tasir Koroner damarlardaki kanin cogu koroner sinus yoluyla geri doner Kalp damarlarinin anatomi si cok degiskendir ancak genel olarak su damarlardan olusur Koroner sinuse giden kalp damarlari Buyuk kalp damari orta kalp toplardamari kucuk kalp toplardamari sol ventrikul arka damari ve Marshall egik damari Dogrudan sag kulakciga giden kalp damarlari On kalp damarlari en kucuk kalp damarlari Thebes damarlari Anastomozlar Koroner arterlerin dokumu sag sari sol kirmizi Iki koroner arterin dallari arasinda bazi anastomozlar vardir Ancak koroner arterler islevsel olarak son arterlerdir ve bu nedenle bu bulusmalara avuc ici gibi gercek anastomozlarin aksine islevden yoksun olan olasi anastomoz lar denir Bunun nedeni koroner arterlerden birinin tikanmasinin diger daldan yeterli kan gelmemesi nedeniyle genellikle kalp dokusunun olumuyle sonuclanmasidir Iki arter veya dallari birlestiginde miyokard bolgesi ikili kan destegi alir Bu baglanti noktalarina anastomoz denir Eger bir koroner arter aterom nedeniyle tikanirsa ikinci arter hala miyokardiyuma oksijenli kan verebilir Ancak bu yalnizca ateromun yavas ilerlemesi ve anastomozlarin cogalmasina firsat vermesi durumunda gerceklesebilir Koroner arterlerin yapisinda uc anastomoz alani vardir Sol koronerin LAD sol on inen on interventrikuler dalin kucuk dallari karinciklararasi sulkusta oluk sag koronerin posterior interventrikuler dalinin dallariyla birlesir Daha ustte sirkumfleks arter sol koroner arterin bir dali ile atriyoventrikuler oluktaki sag koroner arterin arasinda bir anastomoz vardir Interventrikuler septumdaki iki koroner arterin septal dallari arasinda da anastomoz vardir Fotografta sag ve sol koroner arterlerin besledigi kalp alani gosterilmektedir Cesitlilik Sol ve sag koroner arterler bazen ortak bir govdeden cikar veya sayilari uce kadar cikarilabilir Insanlarin yakl 4 unde posterior koroner arter denilen ucuncu koroner arter vardir Bazen bir koroner arter ikili bir yapi halindedir yani normalde bir tane olmasi gereken yerde birbirine paralel iki arter vardir Koroner arter baskinligi Interventrikuler septumun arka ucte birlik kismini besleyen arter yani arka inen arter PDA koroner baskinligi belirler Posterior inen arter sag koroner arter RCA tarafindan besleniyorsa koroner dolasima sag baskin denir Posterior inen arter sol arterin bir dali olan sirkumfleks arter CX tarafindan besleniyorsa koroner dolasima sol baskin denir Posterior inen arter hem sag koroner arter hem de sirkumfleks arter tarafindan besleniyorsa o zaman koroner dolasima esdominant denir Genel nufusun 60 i sag baskin 25 es baskin 15 ise sol baskindir Baskinligin kesin anatomik tanimi AV dugumune yani AV dugum arterine besleme saglayan arter olur Cogu zaman bu sag koroner arterdir IslevPapiller kaslarin beslenmesi Papiller kaslar mitral kapagi sol atriyum ile sol ventrikul arasindaki kapak ve trikuspit kapagi sag atriyum ile sag ventrikul arasindaki kapak kalbin duvarina baglar Papiller kaslar duzgun calismiyorsa sol karincigin kasilmasi sirasinda mitral kapakta sizinti olabilir Bu kanin bir kisminin aorta ve vucudun geri kalanina dogru ilerlemek yerine sol ventrikulden sol atriyuma tersine gitmesine neden olur Sol atriyuma bu kan sizintisina mitral yetersizligi denir Benzer sekilde sag ventrikulden trikuspit kapaktan gecerek sag atriyuma kan sizmasi da meydana gelebilir ve bu durum trikuspit yetmezligi veya trikuspit yetersizligi olarak tanimlanir Anterolateral papiller kas kani iki kaynaktan alir sol on inen arter LAD ve sol sirkumfleks arter LCX Bu nedenle koroner iskemiye oksijenden zengin kanin yetersizligi karsi daha sik direnclidir Posteromedial papiller kas yalnizca PDA tarafindan beslenir Bu posteromedial papiller kasi iskemi ye cok duyarli hale getirir Bunun klinik onemi PDA yi iceren miyokart enfarktusunun mitral yetersizligine neden olma ihtimalinin daha yuksek olmasidir Sag koroner arter ve on yukselen arterin goruldugu kalbin on tarafiDiyastoldeki degisiklikler ventrikuler miyokardin sistol kasilmasi sirasinda subendokardiyal koroner damarlar miyokarda giren damarlar yuksek ventrikuler basinc nedeniyle sikistirilir Bu sikisma anlik retrograd kan akisina yani kanin aorta dogru geriye dogru akmasina neden olur ve bu da sistol sirasinda miyokardin perfuzyonunu daha da engeller Ancak epikardiyal koroner damarlar kalbin dis yuzeyi boyunca uzanan damarlar acik kalir Bu nedenle ventrikuler kasilma sirasinda subendokardiyumdaki kan akisi durur Sonucta miyokard perfuzyonunun cogu subendokardiyal koroner damarlarin acik ve dusuk basinc altinda oldugu kalp gevsemesi diyastol sirasinda olur Sag koroner arterde sag ventrikul basinci diyastolik kan basincindan az oldugundan akim hicbir zaman sifira dusmez Oksijen talebindeki degisiklikler Kalp kalbin oksijen ihtiyacina bagli olarak koroner arterlerin vazodilatasyon miktarini veya damar daralmasini duzenler Bu da koroner arterlerin dolum zorluklarini etkiler Sikistirma ayni kalir Kalbin artan oksijen ihtiyaci karsisinda kan akisinin azalmasi nedeniyle oksijen iletiminin yetersiz olmasi oksijen eksikligi durumu olan doku iskemi sine neden olur Kisa iskemi anjina denilen yogun gogus agrisiyla iliskilidir Siddetli iskemi kalp kasinin ornegin miyokard enfarktusu sirasinda hipoksiden olmesine neden olabilir Kronik orta dereceli iskemi miyokardiyal hibernasyon denen kalbin kasilmasinin zayiflamasina neden olur Metabolizmanin yani sira koroner dolasimin benzersiz farmakolojik ozellikleri de vardir Bunlar arasinda one cikan adrenerjik uyarima karsi reaktivitesidir DallarSag dominant kalpte koroner dolasimin dallari asagidaki gibi adlandirilmistir Aort Sol koroner arter Sol ana koroner arter Sol koroner arterin sirkumfleks dali Sol marjinal arter Sol marjinal arter Sol on inen arter Capraz arter Capraz arter Sag koroner arter Atriyoventrikuler dugum dali Sag marjinal arter Arka inen arter Arka yanal arter Arka yanal arterKlinik onemiOksijen ce zengin kani miyokardiyum a tasiyan damarlar koroner arterler dir Atardamar lar saglikli oldugunda koroner kan akisini kalp kasi nin ihtiyaclarina uygun seviyede tutmak icin kendilerini otomatik olarak duzenleme yetenegine sahiptir Nispeten dar olan koroner arterler genellikle aterosklerozdan etkilenir ve tikanarak anjina veya kalp krizi ne neden olabilir Koroner arterler miyokardiyuma kan saglayan tek kaynagi temsil ettikleri icin terminal dolasim olarak siniflandirilir fazladan kan akisi cok azdir bu nedenle bu damarlarin tikanmasi cok onemli olabilir Miyokard kan dolasim sisteminin ayrintilari kisiden kisiye fark eder Koroner arterlerin tam degerlendirmesi icin kalp kateterizasyonu veya bilgisayar tomografili koroner anjiyografi gerekir Ek resimlerKoroner dolasimin onden gorunumu Koroner dolasimin arkadan gorunumu Koroner arterlerin cizimiAyrica bakinizKardiyoloji Sag koroner arterKaynakca a b c Betts J Gordon 2013 Anatomy amp physiology ss 787 846 ISBN 978 1938168130 27 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2014 www radiopaedia org 16 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2024 00460 at CHORUS Fuster V Alexander RW O Rourke RA 2001 Hurst s The Heart 10 10 isbn 0 07 135694 0 bas McGraw Hill s 53 KB1 bakim Dikey cizgi eksik link Kaimkhani ZA Ali MM Faruqi AM 2005 Pattern of coronary arterial distribution and its relation to coronary artery diameter Journal of Ayub Medical College Abbottabad JAMC 17 1 ss 40 3 PMID 15929526 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link a b Voci P Bilotta F Caretta Q Mercanti C Marino B 1995 Papillary muscle perfusion pattern A hypothesis for ischemic papillary muscle dysfunction Circulation 91 6 1714 1718 doi 10 1161 01 cir 91 6 1714 PMID 7882478 Algranati Dotan Kassab Ghassan S Lanir Yoram March 2010 Mechanisms of myocardium coronary vessel interaction Am J Physiol Heart Circ Physiol 298 3 H861 873 doi 10 1152 ajpheart 00925 2009 PMC 2838558 2 PMID 19966048 18 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2021