Algirdas (Belarusça: Альгерд, romanize: Alhierd ; Ukraynaca: Ольгерд, О́льґерд, romanize: Olherd, Olgred ; Rusça: Ольгерд, romanize: Olgred; Lehçe: Olgried, 1296 - Mayıs 1377), 1345'ten 1377'ye kadar Litvanya Büyük Düküydü. Kardeşi de yardımıyla, bugünkü Baltık devletlerinden Karadeniz'e ve Moskova'ya 80 kilometre kadar uzanan bir devlet kurdu.
Algirdas | |
---|---|
![]() | |
Litvanya büyük dükü | |
Hüküm süresi | 1345–1377 |
Önce gelen | Gediminas |
Sonra gelen | II. Władysław Jagiełło |
Hüküm süresi | 1347-1377 |
Önce gelen | |
Doğum | 1296 |
Ölüm | Mayıs 1277 (80-81 yaşlarında) |
Eş(ler)i | |
Çocuk(lar)ı | II. Władysław Jagiełło Skirgaila |
Hanedan | Gediminids |
Babası | Gediminas |
Annesi | Vida veya |
Arka plan
Algirdas, Büyük dük Gediminas'ın yedi oğlundan biriydi. Gediminas, 1341'deki ölümünden önce topraklarını böldü ve başkent Vilnius'u en küçük oğlu bıraktı. Kardeşi de yardımıyla Algirdas, Jaunutis'i kovdu ve 1345'te kendini Büyük Dük ilan etti. Sonraki otuz iki yılını Litvanya Büyük Dükalığı'nın gelişimine ve genişlemesine adadı.
Bu sonuca iki faktörün katkıda bulunduğu düşünülmektedir: Algirdas'ın siyasal sağduyusu ve Kestutis'in bağlılığı. Devletin bölünmüşlüğü, Algirdas'ın neredeyse sadece Doğu Slav kaynaklarında geçmesi, Batı kroniklerinin ise öncelikli olarak Kęstutis'i anlatması ile açıklanabilir. Litvanya düşman devletlerle çevriliydi. Kuzeybatıdaki Töton Şövalyeleri ve güneydoğudaki Altın Orda, Litvanya topraklarını ele geçirmeye çalışırken, batıdaki Polonya ve doğudaki Moskova Knezliği genel olarak düşmanca rakiplerdi.
Litvanya'nın genişlemesi
— Algirdas'ın habercilerinin Töton Şövalyeleri'ne yaptığı açıklama
Algirdas, Moskova Knezliği ve Altın Orda aleyhine nüfuz elde ederek Litvanya Büyük Dükalığı'nın sınırlarını Karadeniz'e kadar genişletti. Başlıca çabaları, eski Kiev Knezliğinin bir parçası olan Slav topraklarının güvenliğini sağlamaya yönelikti. Algirdas, oğlu Pskov knezi olarak seçilmesini sağladı.
Algirdas, Smolensk ve Bryansk gibi önemli şehirleri de işgal etti. Moskova knezliğinin büyük dükleriyle ilişkileri genel olarak dostça olsa da (iki Ortodoks Rus prensesiyle evlenmiştir), sırasında 1368 ve 1370'te olmak üzere Moskova'yı iki defa kuşattı. Algirdas'ın önemli başarılarından biri, 1362'de Güney Bug'da Mavi Sular Muharebesi'nde Tatarlara karşı kazandığı zaferdi. Bu zafer Kıpçakların parçalanmasıyla sonuçlandı ve hanın karargahını Kırım'da kurmasına neden oldu.
Algirdas, 1371'de Konstantinopolis Ekümenik Patriği Philotheus Kokkinos'a yazdığı bir mektupta kendisine Litvanya Kralı ünvanını vermiş, Kiev, Smolensk, Tver, , Novosil ve Nijni Novgorod için ayrı bir metropolit talep etmiş ve Moskova'ya sebepsiz yere saldırdığını söyleyen Moskovalıların şikayetlerini reddetmiştir.
Çocukları
Algirdas ilk olarak Vitebsk knezi 'in kızı Vitebskli Maria ile evlendi. 7 çocukları oldu.
- (1325 - 12 Ağustos 1399, Vorskla Nehri Muharebesi ): ve Pskov knezi.
- (1327 – 12 Ağustos 1399, Vorskla Nehri Muharebesi): Bryansk Dükü.
- Konstantin (30 Ekim 1390'dan önce öldü): Knezi. J. Tęgowski'ye göre oğlu olabilir.
- (Ekim 1398'den sonra öldü): , ve kneziydi. ve ailelerinin atası.
- veya Theodore (1399'da öldü), Rylsk knezi.
- Fiedora: Karaçevli Sviatoslav ile evlendi.
- (1393'te öldü), Suzdal knezi ile evlendi.
İkinci evliliğini Tver knezi Aleksandr Mihayloviç'in kızı Tverli Uliana ile yaptı. 13 çocukları oldu.
- Jogaila (yaklaşık 1351 - 1 Haziran 1434): Litvanya Büyük Dükü ve Polonya Kralı
- Skirgaila (1354 - 11 Ocak 1397, Kiev): Trakai Dükü, Kiev ve Litvanya naibi
- (1350'den sonra - 1404'ten sonra): knezi
- (19 Haziran 1431'den sonra öldü): ve Novgorod naibi
- (1350-1390'dan sonra): Mstislavl knezi
- (1350'den sonra - 28 Haziran 1392): Kernavė knezi.
- (yaklaşık 1370 - 10 Şubat 1452, Lutsk ):Litvanya Büyük Dükü ve Volhinya knezi
- Kenna (yaklaşık 1350 - 27 Nisan 1368): ile evlendi.
- Helen (1350'den sonra - 15 Eylül 1438): ile evlendi.
- Maria (1350'den sonra doğdu): Önce ile sonra Gorodets'li David ile evlendi.
- Wilheida (1350'den sonra - 4 Nisan 1422'den sonra): ile evlendi.
- (1350'den sonra - 19 Haziran 1434): ile evlendi.
- (1350'den sonra - 1407'den sonra): ile evlendi.
Kaynakça
- ^ "Algirdas | grand duke of Lithuania". Encyclopædia Britannica (İngilizce). 14 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- ^ "Algirdas". vle.lt. 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2019.
- ^
Bain, Robert Nisbet (1911). "Olgierd". Encyclopædia Britannica. 20 (11. bas.). s. 80.
- ^ "Didžioji Lietuva rusų istoriko akimis". ve.lt (Litvanca). 2 Temmuz 2016. 24 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2019.
- ^ "D.L.K. Algirdo Žygiai Maskvon 1368 – 1372 M". partizanai.org (Litvanca). 24 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020.
- ^ Kuolys, Darius. "Algirdo laiškas". Šaltiniai.info (Litvanca). 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023.
- ^ Nowakowska 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Algirdas Belarusca Algerd romanize Alhierd Ukraynaca Olgerd O lgerd romanize Olherd Olgred Rusca Olgerd romanize Olgred Lehce Olgried 1296 Mayis 1377 1345 ten 1377 ye kadar Litvanya Buyuk Dukuydu Kardesi de yardimiyla bugunku Baltik devletlerinden Karadeniz e ve Moskova ya 80 kilometre kadar uzanan bir devlet kurdu AlgirdasLitvanya buyuk dukuHukum suresi1345 1377Once gelenGediminasSonra gelenII Wladyslaw JagielloHukum suresi1347 1377Once gelenDogum1296OlumMayis 1277 80 81 yaslarinda Es ler iCocuk lar iII Wladyslaw Jagiello SkirgailaHanedanGediminidsBabasiGediminasAnnesiVida veyaArka planAlgirdas Buyuk duk Gediminas in yedi oglundan biriydi Gediminas 1341 deki olumunden once topraklarini boldu ve baskent Vilnius u en kucuk oglu birakti Kardesi de yardimiyla Algirdas Jaunutis i kovdu ve 1345 te kendini Buyuk Duk ilan etti Sonraki otuz iki yilini Litvanya Buyuk Dukaligi nin gelisimine ve genislemesine adadi Bu sonuca iki faktorun katkida bulundugu dusunulmektedir Algirdas in siyasal sagduyusu ve Kestutis in bagliligi Devletin bolunmuslugu Algirdas in neredeyse sadece Dogu Slav kaynaklarinda gecmesi Bati kroniklerinin ise oncelikli olarak Kestutis i anlatmasi ile aciklanabilir Litvanya dusman devletlerle cevriliydi Kuzeybatidaki Toton Sovalyeleri ve guneydogudaki Altin Orda Litvanya topraklarini ele gecirmeye calisirken batidaki Polonya ve dogudaki Moskova Knezligi genel olarak dusmanca rakiplerdi Litvanya nin genislemesi Butun Ruslar Litvanya Buyuk Dukaligi na ait olmali Algirdas in habercilerinin Toton Sovalyeleri ne yaptigi aciklama Gediminas Sapkali Algirdas Algirdas Moskova Knezligi ve Altin Orda aleyhine nufuz elde ederek Litvanya Buyuk Dukaligi nin sinirlarini Karadeniz e kadar genisletti Baslica cabalari eski Kiev Knezliginin bir parcasi olan Slav topraklarinin guvenligini saglamaya yonelikti Algirdas oglu Pskov knezi olarak secilmesini sagladi Algirdas Smolensk ve Bryansk gibi onemli sehirleri de isgal etti Moskova knezliginin buyuk dukleriyle iliskileri genel olarak dostca olsa da iki Ortodoks Rus prensesiyle evlenmistir sirasinda 1368 ve 1370 te olmak uzere Moskova yi iki defa kusatti Algirdas in onemli basarilarindan biri 1362 de Guney Bug da Mavi Sular Muharebesi nde Tatarlara karsi kazandigi zaferdi Bu zafer Kipcaklarin parcalanmasiyla sonuclandi ve hanin karargahini Kirim da kurmasina neden oldu Algirdas 1371 de Konstantinopolis Ekumenik Patrigi Philotheus Kokkinos a yazdigi bir mektupta kendisine Litvanya Krali unvanini vermis Kiev Smolensk Tver Novosil ve Nijni Novgorod icin ayri bir metropolit talep etmis ve Moskova ya sebepsiz yere saldirdigini soyleyen Moskovalilarin sikayetlerini reddetmistir Algirdas solda VelikiNovgorod daki Aniti ndaDmitri Donskoy sirasinda Algirdas a karsi yardim isteyen mektuplar yaziyor CocuklariAlgirdas ilk olarak Vitebsk knezi in kizi Vitebskli Maria ile evlendi 7 cocuklari oldu 1325 12 Agustos 1399 Vorskla Nehri Muharebesi ve Pskov knezi 1327 12 Agustos 1399 Vorskla Nehri Muharebesi Bryansk Duku Konstantin 30 Ekim 1390 dan once oldu Knezi J Tegowski ye gore oglu olabilir Ekim 1398 den sonra oldu ve kneziydi ve ailelerinin atasi veya Theodore 1399 da oldu Rylsk knezi Fiedora Karacevli Sviatoslav ile evlendi 1393 te oldu Suzdal knezi ile evlendi Ikinci evliligini Tver knezi Aleksandr Mihaylovic in kizi Tverli Uliana ile yapti 13 cocuklari oldu Jogaila yaklasik 1351 1 Haziran 1434 Litvanya Buyuk Duku ve Polonya Krali Skirgaila 1354 11 Ocak 1397 Kiev Trakai Duku Kiev ve Litvanya naibi 1350 den sonra 1404 ten sonra knezi 19 Haziran 1431 den sonra oldu ve Novgorod naibi 1350 1390 dan sonra Mstislavl knezi 1350 den sonra 28 Haziran 1392 Kernave knezi yaklasik 1370 10 Subat 1452 Lutsk Litvanya Buyuk Duku ve Volhinya knezi Kenna yaklasik 1350 27 Nisan 1368 ile evlendi Helen 1350 den sonra 15 Eylul 1438 ile evlendi Maria 1350 den sonra dogdu Once ile sonra Gorodets li David ile evlendi Wilheida 1350 den sonra 4 Nisan 1422 den sonra ile evlendi 1350 den sonra 19 Haziran 1434 ile evlendi 1350 den sonra 1407 den sonra ile evlendi Kaynakca Algirdas grand duke of Lithuania Encyclopaedia Britannica Ingilizce 14 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Algirdas vle lt 2 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Kasim 2019 Bain Robert Nisbet 1911 Olgierd Encyclopaedia Britannica 20 11 bas s 80 Didzioji Lietuva rusu istoriko akimis ve lt Litvanca 2 Temmuz 2016 24 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2019 D L K Algirdo Zygiai Maskvon 1368 1372 M partizanai org Litvanca 24 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2020 Kuolys Darius Algirdo laiskas Saltiniai info Litvanca 19 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2023 Nowakowska 2019