Allan Pinkerton (25 Ağustos 1819 – 1 Temmuz 1884), İskoç dedektif ve casus, ABD'deki ilk dedektif ajansı olan Pinkerton Ajansını kurmasıyla bilinir.
Allan Pinkerton | |
---|---|
![]() Pinkerton 1861 yılı civarında | |
Doğum | 25 Ağustos 1819 Glasgow, İskoçya |
Ölüm | 1 Temmuz 1884 (64 yaşında) Chicago, ABD |
Meslek | Dedektif, ajan |
Tanınma nedeni | Pinkerton Ulusal Dedektif Ajansının kurucusu, Amerikan İç Savaşı sırasında Birlik ajanı |
İmza | |
![]() |
Gençliği, mesleği ve Amerika’ya gelişi
Pinkerton Glasgow İskoçya’da doğar. Mesleği fıçı imalatıdır, İngiliz Çartist hareketinde gençken aktif olmuştur. Amerika’ya göçmeden önce bir şarkıcı olan Joan Carfrae ile evlenir. Amerika’ya göçmesindeki nedenlerden biri de işçilere oy hakkı tanınmamasıdır. 1842 yılında ABD’ye gelir. 1849 yılında Chicago’daki ilk dedektif odur. 1850’li yıllarda Chicago’lu savcı Edward Rucker ile birlikte daha sonraları Pinkerton Ulusal Dedektif Ajansı olarak tanınacak ajansı kurarlar. Şirketin simgesi faltaşı gibi açık bir göz, şiarı da “Biz hiç uyumayız!”dır. ABD toprakları batıya doğru geliştikçe demiryolu hatlarıyla taşımacılık yaygınlaşır ve tren soygunlarının sayısında artış olur. Pinkerton Ajansı ise ajanlarıyla bu soygunların önüne geçecek ve bu sayede Pinkerton, ve Abraham Lincoln gibi devlet kademesinin zirvesindeki isimlerle beraber çalışmaya başlayacaktır.
Amerikan İç Savaşı

Kuzey Ordusundaki görevinden önce Pinkerton, çoğu günümüzde hala kullanılan izleme teknikleri kullanır. Bunlardan bir tanesi şüpheli birisinin özellikle yakalanmayıp takip edilmesi olarak bilinen yöntemdir. Amerikan İç Savaşı’nın başlamasıyla birlikte Kuzey Ordularının İstihbarat Başkanlığına getirilir ve Baltimore, Maryland’deki bir suikast planını engeller. Savaş sırasında ajanları Konfederasyon askeri veya sempatizanı sahte kimliğiyle gezerek istihbarat toplar. Pinkerton ise Binbaşı E.J.Allen adıyla orduda görev yapar. Kendisinden sonra istihbarat başkanlığına Lafayette Baker getirilecek ve günümüzdeki ABD gizli servislerinin temeli atılmış olacaktır.
Savaştan sonra
Savaştan sonra Pinkerton tren korumasına ağırlık verir. ’ne karşı mücadele verir ve işçi sendikalarına karşı patronların lehine müdahale eder. 1872 yılında İspanyol hükûmeti Küba’da köleliğin sona erdirilip, eşit oy hakkı isteyen devrimci isyanı bastırması için Pinkertonları çağıracaktır.
Ölümü
1884 yılında Chicago’da yürürken kaldırımda ayağı kayar ve dilini ısırır. Tedavi olmaz ve dili iltihap kapar. İlerleyen iltihap sonucu 1 Temmuz 1884 tarihinde ölür. Ölmeden önce bütün suç raporlarını ve bilgilerini tek merkezde toplamayı tasarlamaktadır. Bugün bu veritabanı FBI bünyesinde tutulmaktadır. Mezarı Chicago, Graceland Mezarlığındadır.
Geleneği
Ölümünden sonra Pinkertonlar gelişip büyümekte olan ABD ve Kanada işçi sınıfı hareketinin önündeki en büyük engel olacaktır. 19. ve 20.yüzyıldaki birçok işçi eylemine kanlı şekilde müdahale eden ajansın kötü bir şöhreti oluşmuştur. Bu eylemlerden bazıları:
- 1891
- Pullman Grevi 1894
- Ludlow Katliamı 1914
- 1933-37
Birçok sendikacı Pinkertonları sendikaları suçlu göstermek için bilerek kavga çıkartmak ve polis müdahalesine sebebiyet vermekle suçlarlar. Birçok grev sırasında Pinkertonlar yasa dışı olmasına rağmen grev kırıcı işçileri işyerlerine sokmuş ve Andrew Carnegie gibi patronların desteğini kazanmışlardır. Sendika camiasında pinkerton kelimesi artık argo bir söz olmuştur.
Eserleri
Pinkerton birçok popüler dedektif eseri yazmış, ayrıca anılarını ve deneyimlerini kaleme almıştır.
- (1868) History and Evidence of the Passage of Abraham Lincoln from Harrisburg, Pa., to Washington, D.C., on the Twenty-second and Twenty-third of February, 1861
- (1874) The Expressman and the Detective
- (1877) The Mollie Maguires and the Detectives
- (1878) Strikers, Communists, Tramps and Detectives
- (1879) Mississippi Outlaws and the Detectives; Don Pedro and the Detectives; Poisoner and the Detectives
- (1884) The Spy of the Rebellion
- (1885) A Double Life and the Detectives
- (1886) The Railroad Forger and the Detectives
- (1886) A Life for a Life; or, The Detective's Triumph
- (1892) Cornered at Last: A Detective Story
- (1900) Thirty Years a Detective
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Allan Pinkerton 25 Agustos 1819 1 Temmuz 1884 Iskoc dedektif ve casus ABD deki ilk dedektif ajansi olan Pinkerton Ajansini kurmasiyla bilinir Allan PinkertonPinkerton 1861 yili civarindaDogum25 Agustos 1819 1819 08 25 Glasgow IskocyaOlum1 Temmuz 1884 64 yasinda Chicago ABDMeslekDedektif ajanTaninma nedeniPinkerton Ulusal Dedektif Ajansinin kurucusu Amerikan Ic Savasi sirasinda Birlik ajaniImzaGencligi meslegi ve Amerika ya gelisiPinkerton Glasgow Iskocya da dogar Meslegi fici imalatidir Ingiliz Cartist hareketinde gencken aktif olmustur Amerika ya gocmeden once bir sarkici olan Joan Carfrae ile evlenir Amerika ya gocmesindeki nedenlerden biri de iscilere oy hakki taninmamasidir 1842 yilinda ABD ye gelir 1849 yilinda Chicago daki ilk dedektif odur 1850 li yillarda Chicago lu savci Edward Rucker ile birlikte daha sonralari Pinkerton Ulusal Dedektif Ajansi olarak taninacak ajansi kurarlar Sirketin simgesi faltasi gibi acik bir goz siari da Biz hic uyumayiz dir ABD topraklari batiya dogru gelistikce demiryolu hatlariyla tasimacilik yayginlasir ve tren soygunlarinin sayisinda artis olur Pinkerton Ajansi ise ajanlariyla bu soygunlarin onune gececek ve bu sayede Pinkerton ve Abraham Lincoln gibi devlet kademesinin zirvesindeki isimlerle beraber calismaya baslayacaktir Amerikan Ic SavasiSoldan saga Pinkerton Abraham Lincoln ve Tumgeneral John A McClernand Antietam Ic Savas sirasinda Eylul Ekim 1862 Kuzey Ordusundaki gorevinden once Pinkerton cogu gunumuzde hala kullanilan izleme teknikleri kullanir Bunlardan bir tanesi supheli birisinin ozellikle yakalanmayip takip edilmesi olarak bilinen yontemdir Amerikan Ic Savasi nin baslamasiyla birlikte Kuzey Ordularinin Istihbarat Baskanligina getirilir ve Baltimore Maryland deki bir suikast planini engeller Savas sirasinda ajanlari Konfederasyon askeri veya sempatizani sahte kimligiyle gezerek istihbarat toplar Pinkerton ise Binbasi E J Allen adiyla orduda gorev yapar Kendisinden sonra istihbarat baskanligina Lafayette Baker getirilecek ve gunumuzdeki ABD gizli servislerinin temeli atilmis olacaktir Savastan sonraSavastan sonra Pinkerton tren korumasina agirlik verir ne karsi mucadele verir ve isci sendikalarina karsi patronlarin lehine mudahale eder 1872 yilinda Ispanyol hukumeti Kuba da koleligin sona erdirilip esit oy hakki isteyen devrimci isyani bastirmasi icin Pinkertonlari cagiracaktir Olumu1884 yilinda Chicago da yururken kaldirimda ayagi kayar ve dilini isirir Tedavi olmaz ve dili iltihap kapar Ilerleyen iltihap sonucu 1 Temmuz 1884 tarihinde olur Olmeden once butun suc raporlarini ve bilgilerini tek merkezde toplamayi tasarlamaktadir Bugun bu veritabani FBI bunyesinde tutulmaktadir Mezari Chicago Graceland Mezarligindadir GelenegiOlumunden sonra Pinkertonlar gelisip buyumekte olan ABD ve Kanada isci sinifi hareketinin onundeki en buyuk engel olacaktir 19 ve 20 yuzyildaki bircok isci eylemine kanli sekilde mudahale eden ajansin kotu bir sohreti olusmustur Bu eylemlerden bazilari 1891 Pullman Grevi 1894 Ludlow Katliami 1914 1933 37 Bircok sendikaci Pinkertonlari sendikalari suclu gostermek icin bilerek kavga cikartmak ve polis mudahalesine sebebiyet vermekle suclarlar Bircok grev sirasinda Pinkertonlar yasa disi olmasina ragmen grev kirici iscileri isyerlerine sokmus ve Andrew Carnegie gibi patronlarin destegini kazanmislardir Sendika camiasinda pinkerton kelimesi artik argo bir soz olmustur EserleriPinkerton bircok populer dedektif eseri yazmis ayrica anilarini ve deneyimlerini kaleme almistir 1868 History and Evidence of the Passage of Abraham Lincoln from Harrisburg Pa to Washington D C on the Twenty second and Twenty third of February 1861 1874 The Expressman and the Detective 1877 The Mollie Maguires and the Detectives 1878 Strikers Communists Tramps and Detectives 1879 Mississippi Outlaws and the Detectives Don Pedro and the Detectives Poisoner and the Detectives 1884 The Spy of the Rebellion 1885 A Double Life and the Detectives 1886 The Railroad Forger and the Detectives 1886 A Life for a Life or The Detective s Triumph 1892 Cornered at Last A Detective Story 1900 Thirty Years a DetectiveAyrica bakinizPinkerton Amerikan Ic Savasi Chicago Mezbahalari Haymarket Olayi