Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alptekin (ayrıca Aftekin olarak da bilinir), Büveyhîlerin emrinde Türk asıllı bir subaydır, 973'ten 975'e kadar Aşağı Mezopotamya'da Büveyhîlere karşı süren ve başarısızlıkla sonuçlanan isyanın içinde isyanın liderliğene kadar yükselmiştir. 300 takipçisi ile batıya kaçarak, Suriye'deki iktidar boşluğunu kullanarak Şam dahil birçok şehri ele geçirdi. Alptekin, ertesi üç yıl boyunca, Fâtımîlerin Şam'ı ele geçirme girişimlerine Halife Azîz tarafından yenilip esir alınana kadar direndi. Mısır'a götürüldü ve Fâtımî ordusuna dahil edildi ve bundan kısa bir süre sonra vezir Yâkup bin Killis tarafından zehirlendi.
Erken yaşam ve Büveyhîlere karşı isyanı
Irak'ın Büveyhî hükümdarı İzzüddevle'nin azatlı kölesiydi.Bağdat'ı ve Irak'ın birçok yerini işgal etmeyi başaran Türk subayı 'in isyanına katıldığı 973 yılına kadar hakkında başka hiçbir şey bilinmemektedir. Sebüktekin komutasındaki Türk isyancılar, İzzüddevle'nin kendisini güçlendirdiği Vasıt'ı kuşattı. Sebüktekin kuşatma sırasında öldü ve Alptekin kısa süre sonra Türklerin yeni lideri seçildi. Bu arada İzzüddevle'nin kuzeni Adudüddevle komutasındaki bir Büveyhî ordusu Irak'a doğru ilerliyordu ve 975 yılında Diyala Nehri'ndeki isyancıları tamamen yenmeyi başardı.
Suriye'yi istilası ve Fâtımîler ile savaşı
Büveyhîlere mağlup olduktan sonra, y. 300 takipçisiyle, Alptekin Suriye'ye kaçtı ve burada Humus'u ele geçirmeyi başardı. Alptekin daha sonra Karmatîler ile ittifak kurdu ve 975 kışında Akdeniz kıyılarını işgal ederek Fâtımî şehri Sayda'yı kuşattı. Kısa bir süre sonra şehri ele geçirmeyi başardı ve sonucunda 4.000 Fâtımî askeri katledildi. Daha sonra Tiberya'yı ele geçirdi ve fazla direniş görmeden alacağı Şam'a doğru yürüdü. Fâtımî Halifesi Azîz, daha sonra, 976 Temmuz'unda kuşatma altına alınan Akdeniz kıyılarını yeniden ele geçirmeyi ve Şam'a kadar ulaşmayı başaran general Cevher komutasında bir ordu gönderdi.
Karmatîler buna tepki olarak Alptekin'e yardım için bir ordu gönderdiler -bazı kaynaklara göre Alptekin'in kendisine yardım etmeleri için Karmatîlere başvurdu - Ocak 977'de Cevher'i kuşatmayı kaldırmaya zorladı. Müttefikler Cevher'i Ramla'ya kadar takip ettiler, orada onlara Beni Tay Bedevileri de katıldı; Cevher, Yarkon Nehri'nde gerçekleşenbir meydan muharebesinde yenildi ve Ramla'yı terk etmek ve Aşkelon'a geri çekilmek zorunda kaldı. Karmatîler, 12 Mart 977 günü Ramla'ya girdiler. Alptekin ve Karmatî birleşik ordusu daha sonra Fâtımî ordusunun kaçtığı Aşkelon'u kuşattı. Nisan 978'e kadar süren uzun bir kuşatmanın ardından, açlık çeken Fâtımî ordusu bir barış antlaşması yapmayı kabul etti: Şam'ın yanı sıra Alptekin Filistin'i alacaktı ve Fâtımî bölgesinin kuzey sınırı Gazze'de belirlendi. Alptekin, anlaşmayı Fâtımîler için daha çekici kılmak için, Fâtımî halifesini hükümdarı olarak tanımayı kabul etti, ancak bu tamamen nominal bir jestti: Alptekin, kontrolü altındaki topraklardan toplanan tüm geliri elinde tutacaktı.
978 yılında, toprakları Adudüddevle tarafından fethedilen İzzüddevle, iki erkek kardeşi ve diğer Deylemli takipçileriyle birlikte Şam'a kaçtı, orada Deylemlileri ordusuna katan Alptekin tarafından sıcak karşılandılar. Bu arada, bizzat Azîz komutasındaki yeni bir Fâtımî ordusu Şam'a doğru ilerliyordu ve Ramla yakınlarında Türkler ile Fâtımîler arasında bir muharebe başladı; Alptekin, Fâtımîlein sol kanadına hücum ederek birçok kişiyi öldürdü. Ancak Fâtımîler, Alptekin'in ordusunun ortasına ve sağ kanadına karşı bir saldırı yaparak savaşın gidişatını değiştirerek y. 20,000 adamı öldürdü.
Alptekin, savaş alanından neredeyse susuzluktan öleceği çöle kaçmayı başardı, ancak Beni Tay kabilesinin lideri ve eski arkadaşı Mufarrij ibn Daghfal ibn al-Jarrah tarafından bulundu. Alptekin, onurlu muamele göreceği Mufarrij'in evine getirildi. Ancak Mufarrij, burada ona ihanet etti ve 100.000 altın dinar karşılığında Azîz'e verdi.
Alptekin daha sonra, Fâtımî başkenti Kahire'ye götürüldü, orada Azîz tarafından onurlandırıldı ve Türk takipçileri ile beraber dahil oldular. Ancak Alptekin daha sonra Azîz'in vezir Yâkup bin Killis tarafından zehirlendi.
Kaynakça
- Özel
- Genel
- Canard, Marius (1965). "D̲j̲arrāḥids". Lewis, B.; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume II: C–G (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ss. 482–485. OCLC 495469475.
- (1997) [1983]. A History of Palestine, 634–1099 (İngilizce). Ethel Broido tarafından çevrildi. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
- Kennedy, Hugh (2016). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (İngilizce) (Second bas.). Oxford ve New York: Routledge. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alptekin ayrica Aftekin olarak da bilinir Buveyhilerin emrinde Turk asilli bir subaydir 973 ten 975 e kadar Asagi Mezopotamya da Buveyhilere karsi suren ve basarisizlikla sonuclanan isyanin icinde isyanin liderligene kadar yukselmistir 300 takipcisi ile batiya kacarak Suriye deki iktidar boslugunu kullanarak Sam dahil bircok sehri ele gecirdi Alptekin ertesi uc yil boyunca Fatimilerin Sam i ele gecirme girisimlerine Halife Aziz tarafindan yenilip esir alinana kadar direndi Misir a goturuldu ve Fatimi ordusuna dahil edildi ve bundan kisa bir sure sonra vezir Yakup bin Killis tarafindan zehirlendi Erken yasam ve Buveyhilere karsi isyaniIrak in Buveyhi hukumdari Izzuddevle nin azatli kolesiydi Bagdat i ve Irak in bircok yerini isgal etmeyi basaran Turk subayi in isyanina katildigi 973 yilina kadar hakkinda baska hicbir sey bilinmemektedir Sebuktekin komutasindaki Turk isyancilar Izzuddevle nin kendisini guclendirdigi Vasit i kusatti Sebuktekin kusatma sirasinda oldu ve Alptekin kisa sure sonra Turklerin yeni lideri secildi Bu arada Izzuddevle nin kuzeni Adududdevle komutasindaki bir Buveyhi ordusu Irak a dogru ilerliyordu ve 975 yilinda Diyala Nehri ndeki isyancilari tamamen yenmeyi basardi Suriye yi istilasi ve Fatimiler ile savasi9 yuzyilda Suriye Bilad us Sam ve vilayetleri Buveyhilere maglup olduktan sonra y 300 takipcisiyle Alptekin Suriye ye kacti ve burada Humus u ele gecirmeyi basardi Alptekin daha sonra Karmatiler ile ittifak kurdu ve 975 kisinda Akdeniz kiyilarini isgal ederek Fatimi sehri Sayda yi kusatti Kisa bir sure sonra sehri ele gecirmeyi basardi ve sonucunda 4 000 Fatimi askeri katledildi Daha sonra Tiberya yi ele gecirdi ve fazla direnis gormeden alacagi Sam a dogru yurudu Fatimi Halifesi Aziz daha sonra 976 Temmuz unda kusatma altina alinan Akdeniz kiyilarini yeniden ele gecirmeyi ve Sam a kadar ulasmayi basaran general Cevher komutasinda bir ordu gonderdi Karmatiler buna tepki olarak Alptekin e yardim icin bir ordu gonderdiler bazi kaynaklara gore Alptekin in kendisine yardim etmeleri icin Karmatilere basvurdu Ocak 977 de Cevher i kusatmayi kaldirmaya zorladi Muttefikler Cevher i Ramla ya kadar takip ettiler orada onlara Beni Tay Bedevileri de katildi Cevher Yarkon Nehri nde gerceklesenbir meydan muharebesinde yenildi ve Ramla yi terk etmek ve Askelon a geri cekilmek zorunda kaldi Karmatiler 12 Mart 977 gunu Ramla ya girdiler Alptekin ve Karmati birlesik ordusu daha sonra Fatimi ordusunun kactigi Askelon u kusatti Nisan 978 e kadar suren uzun bir kusatmanin ardindan aclik ceken Fatimi ordusu bir baris antlasmasi yapmayi kabul etti Sam in yani sira Alptekin Filistin i alacakti ve Fatimi bolgesinin kuzey siniri Gazze de belirlendi Alptekin anlasmayi Fatimiler icin daha cekici kilmak icin Fatimi halifesini hukumdari olarak tanimayi kabul etti ancak bu tamamen nominal bir jestti Alptekin kontrolu altindaki topraklardan toplanan tum geliri elinde tutacakti 978 yilinda topraklari Adududdevle tarafindan fethedilen Izzuddevle iki erkek kardesi ve diger Deylemli takipcileriyle birlikte Sam a kacti orada Deylemlileri ordusuna katan Alptekin tarafindan sicak karsilandilar Bu arada bizzat Aziz komutasindaki yeni bir Fatimi ordusu Sam a dogru ilerliyordu ve Ramla yakinlarinda Turkler ile Fatimiler arasinda bir muharebe basladi Alptekin Fatimilein sol kanadina hucum ederek bircok kisiyi oldurdu Ancak Fatimiler Alptekin in ordusunun ortasina ve sag kanadina karsi bir saldiri yaparak savasin gidisatini degistirerek y 20 000 adami oldurdu Alptekin savas alanindan neredeyse susuzluktan olecegi cole kacmayi basardi ancak Beni Tay kabilesinin lideri ve eski arkadasi Mufarrij ibn Daghfal ibn al Jarrah tarafindan bulundu Alptekin onurlu muamele gorecegi Mufarrij in evine getirildi Ancak Mufarrij burada ona ihanet etti ve 100 000 altin dinar karsiliginda Aziz e verdi Alptekin daha sonra Fatimi baskenti Kahire ye goturuldu orada Aziz tarafindan onurlandirildi ve Turk takipcileri ile beraber dahil oldular Ancak Alptekin daha sonra Aziz in vezir Yakup bin Killis tarafindan zehirlendi KaynakcaOzel a b c Gil 1997 s 343 Kennedy 2004 s 224 Kennedy 2004 s 205 Gil 1997 s 348 Gil 1997 ss 348 349 a b c Gil 1997 s 349 a b Kennedy 2004 s 321 Gil 1997 s 350 a b Gil 1997 s 351 Kennedy 2004 s 322 Canard 1965 ss 482 483 Gil 1997 s 352 GenelCanard Marius 1965 D j arraḥids Lewis B Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume II C G Ingilizce Leiden E J Brill ss 482 485 OCLC 495469475 1997 1983 A History of Palestine 634 1099 Ingilizce Ethel Broido tarafindan cevrildi Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 59984 9 Kennedy Hugh 2016 The Prophet and the Age of the Caliphates The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century Ingilizce Second bas Oxford ve New York Routledge ISBN 978 1 138 78761 2