Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Altay-Sayan bölgesi, Rusya, Çin, Moğolistan ve Kazakistan'ın birleştiği bölgede, Altay Dağları ve Sayan Dağları'na yakın bir İç Asya bölgesidir. Bu bölge, ılıman bitki çeşitliliğinin dünya merkezlerinden biridir. Biyolojik, peyzaj, tarihi, kültürel ve dini çeşitliliği benzersizdir. Bölgede 317'si endemik olan 700 tehdit altındaki veya nadir tür de dahil olmak üzere 3.726 damarlı bitki türü kayıtlıdır; fauna, %6'sı endemik olan 680 türden oluşmaktadır. Ekosistemi son buzul çağından bu yana nispeten değişmemiştir ve sayga, nerpa ve kar leoparı gibi nesli tükenmekte olan türlere ev sahipliği yapmaktadır. Devam eden uluslararası ve bölgesel çevre koruma girişimlerinin odak noktasıdır.
Bölge aynı zamanda dört dil grubuyla (Rusça, Moğolca, Sinitik ve Türkçe, eski Samoyetçe ve Yeniseyce) ve geleneksel arazi kullanım sistemlerini uygulayan 20'den fazla yerli etnik grupla kültürel olarak çeşitlidir. BölgedeHıristiyanlık, İslam, Budizm, Tengricilik ve Şamanizm gibi çeşitli dinler görülür. Bölge bir milyon kilometrekareden fazla bir alanı kaplar ve 5 ila 6 milyon nüfusa ev sahipliği yapa.
Coğrafya
Altay-Sayan ekolojik bölgeleri, Altay Dağları ve Sayan Dağları ile aynı adı içerir ve paylaşır. Altay Dağları, Doğu-Orta Asya'da, Rusya, Çin, Moğolistan ve Kazakistan'ın bir araya geldiği ve İrtiş ve Obi nehirlerinin ana sularının bulunduğu bir sıradağdır. Sayan Dağları kuzeybatı Moğolistan ile güney Sibirya arasında uzanır.
Altay-Sayan'ın toplam alanı 1.065.000 kilometrekaredir. Toprakları Rusya (%62), Moğolistan (%29), Kazakistan (%5) ve Çin (%4) arasında paylaşılır.:233
Kemerovo, Novosibirsk ve Irkutsk'taki Oblastlarının bir kısmı veya tamamı; Altay ve Krasnoyarsk Krayları; Altay, Hakasya, Tuva ve Buryatya Özerk Cumhuriyetleri, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi, İli Kazak Özerk İli; Kazakistan'ın Doğu Kazakistan eyaleti Moğolistan'ın Gobi- Altay'ın, Hovd, Bayan-Ölgii, Uvs, Zavhan ve Hövsgöl illeri Altay-Sayan içinde yer almaktadır.
Altay-Sayan bölgesinin en kuzeyinde, sınırına yakın bir yerde, 2010 nüfus sayımında nüfusu 900.000'in üzerinde olan Rusya'nın Krasnoyarsk şehri yer almaktadır.:233 Bölgedeki diğer şehirler arasında 2008'de yaklaşık 110.000 nüfusa ev sahipliği yapan Rusya'nın Kızıl şehri ve tümü Moğolistan'da bulunan ve her birinin 30.000'den az nüfusu bulunan Ulangom, Ölgi ve Hovd şehirleri bulunmaktadır.:233 2010 yılında yaklaşık 60.000 nüfusa ev sahipliği yapan Rus şehri Gorno-Altaysk bölgenin batı sınırına yakın bir yerde, Rus şehri İrkutsk, bölgenin doğusunda, bölgenin hemen dışında yer almaktadır.:233 Altay-Sayan bölgesinin toplam nüfusunun yaklaşık 5,5 milyon olduğu tahmin edilmektedir.
Ekolojik bölge içinde, Batı'da Altay, Doğu'da Khangai ve kuzeyde Tannu-Ola Dağları ile sınırlanan büyük bir yarı kurak depresyon olan Büyük Göller Depresyonu bulunur. Depresyon altı büyük gölü içerir: Ubsa Gölü, Khyargas Nuur ve Dörgön Gölü tuzlu gölleri ve Khar-Us Gölü, Khar Gölü ve Airag Gölü tatlı su gölleri. Bunlar, yaklaşık 80.000 yıl önce Weichselian Buzullaşması sırasında, Obi ve Yenisey nehirlerinin Arktik Okyanusu çıkışlarının Barents-Kara Buz Levhası tarafından engellenmesiyle oluşan Batı Sibirya Buzul Gölü'nün kalıntılarıdır.
Kültürel tarih
Rusya Bilimler Akademisi'nde bir coğrafyacı olan Anatoliy Mandych'e göre (ayrıca bkz. WWF),
| “ | Yüzyıllar boyunca, bölge Avrupa ve Asya medeniyetlerinin kavşağında yer almıştır ve bu nedenle büyük tarihi hazinelere ev sahipliği yapmaktadır. Bölgenin tarihi o kadar eşsizdir ki, birçok tarihçi ve arkeolog bu bölgeyi "medeniyetin beşiği" olarak adlandırmıştır. Tarihi eserler, doğal manzaraya uyumlu ve ayrılmaz bir birlik oluşturacak şekilde entegre edilmiştir. Binlerce petroglif, mağara resmi, antik tümülüsler, menhirler, steller ve bazıları Mısır Piramitleri ile çağdaş birçok antik eser bulunmaktadır.:235–6 | „ |
Antropoloji
Altay-Sayan, 2010 yılında yeni bir insan türü olan Denisovalıların 50.000 yıllık fosillerinin keşfiyle ünlü Denisova Mağarası'na ev sahipliği yapmaktadır. O zamandan beri mağaradan Neandertal kemikleri ve Homo sapiens tarafından yapılmış aletler ortaya çıkarılmıştır. Bu özelliği, burayı üç hominin türünün de yaşadığı bilinen tek yer haline getirmektedir. Altay-Sayan'daki koşullar sabittir, bu nedenle eski insanlar buzul değişimleri sırasında mağaraya sığınmış ve çeşitli av türleriyle hayatta kalmış olabilirler. Bölgedeki bir başka antik arkeolojik alan olan Hakasya'daki Malaya Syya, MÖ 35.000'e tarihlenmiştir.:236
Son genetik araştırmalar , Amerika'nın bazı yerli halklarının kısmen güney Altaylılardan türediğini göstermiştir.
Ekoloji ve koruma
New Scientist'e göre, Altay-Sayan bölgesindeki memelilerin karışımı, dünyadaki herhangi bir bölgenin memeli popülasyonuyla karşılaştırıldığında, son buzul çağından bu yana en az değişenler arasında yer almaktadır. Zaman içindeki kararlılığı, buzul çağları boyunca ve arasında Mamut Bozkırı faunası için bir sığınak görevi görmüş olabileceğini düşündürmektedir.
Ekolojik bölgede üç büyük UNESCO Dünya Kültür ve Doğal Miras Alanı bulunmaktadır – Altay ve Katun Tabiatı Koruma Alanları, Teletskoye Gölü, Beluça Dağı ve Ukok Yaylası'ndan oluşan Altay Altın Dağları; Bölgenin doğu sınırının bir parçasını oluşturan Baykal Gölü ve Büyük Göller Depresyonu'ndaki Uvs Nuur Havzası.
Büyük Göller Depresyonu, tuzlu göllerine ek olarak, Orta Asya'nın en önemli sulak alanlarından bazılarını içerir. Sulak alanlar, bozkır içinde geniş kamış kuşakları olan birbirine bağlı sığ göller sistemlerine ev sahipliği yapmaktadır. Orta Asya Uçuş Yolu'nun önemli bir parçası olarak, sulak alanlar bir dizi nadir ve nesli tükenmekte olan göçmen kuşları ağırlamaktadır: Avrasya kaşıkçısı (Platalea leucorodia), kara leylek (Ciconia nigra), balık kartalı (Pandion haliaetus), (), Çin kazı (Cygnopsis cygnoides), Hint kazı (Anser indicus) ve ak pelikan (Pelecanus onocrotalus).
Dünya Doğayı Koruma Vakfı bölgede araştırmalar yaptı. Altay-Sayan ekolojik bölgesi, vahşi yaşamın korunması için bir öncelikli bölge olarak belirlenmiştir. Dünya Doğayı Koruma Vakfı'na göre, "Altay-Sayan ekolojik bölgesi, dünyanın kalan son el değmemiş bölgelerinden biridir." Üstelik:
| “ | Ekolojik bölgede 680 omurgalı türü kayıtlıdır. Bunlar arasında: 77 balık türü, 8 amfibi türü, 25 sürüngen türü, 425 kuş türü ve 143 memeli türü bulunmaktadır. | „ |
Vakfa göre bölgenin biyolojik çeşitliliğine yönelik tehditler arasında kaçak avlanma ve yasadışı vahşi yaşam ticareti, endüstriyel gelişme, iklim değişikliği, aşırı otlatma ve mera rekabeti, sürdürülemez ormancılık, su kirliliği ve yoksulluk yer almaktadır.
1990'ların sonundan başlayarak, Altay-Sayan ekolojik bölgesinin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına yardımcı olmak da dahil olmak üzere belirtilen amaçla çeşitli hükûmet düzeyinde girişimler başlatıldı. 1998'de Kazakistan, Çin, Moğolistan ve Rusya'nın temsilcileri, sınır ötesi bir doğa koruma alanı düzenlemek ve biyolojik çeşitliliği koruma programları başlatmak için Urumçi'de bir araya geldi.:237 Aynı yıl, Rusya Federasyonu'ndaki birkaç cumhuriyet (Tuva, Hakasya ve Altay) de bir çevre koruma anlaşması imzaladı.:238 Beş yıl sonra, Mart 2003'te,
| “ | Altay Krayı (Rusya), Bayan-Ulgii Aimag (Moğolistan), Doğu Kazakistan Bölgesi (Kazakistan), Altay Cumhuriyeti (Rusya), Sincan Uygur Özerk Bölgesi (Çin) ve Hovd ili (Moğolistan) hükümetleri, "Altay, Ortak Evimiz" adlı bir uluslararası kuruluşun kurulması kararına imza attılar:238 | „ |
Bununla birlikte, 2010 itibarıyla, "Altay, Ortak Evimiz" kuruluşu, "ekonomik ve kültürel değişim programlarından" ziyade "koruma ve ekolojik konularda daha az" koordinasyon rolü oynamıştı.:250 Analistler, "[ekosistemin korunması] toprağın ekim için oldukça iyi hazırlanmasını sağlamış olsa da", 10 yıl sonra "henüz somut bir sonuç elde edilemediğini" açıklamıştır.:250 Bu konuda şöyle açıklamada bulundular:
| “ | 'Taban' düzeyinde, sınır ötesi korunan alanların yöneticileri sürece dahil değildi. Öncü rol uluslararası STK'lar ve fon verenler tarafından oynandı. Genel olarak, genel kavram açıkça formüle edilmemiş ve geliştirilmemiştir.:250 | „ |
Altay-Sayan bölgesi, IUCN Kırmızı Tehdit Altındaki Türler Listesi'nde küresel olarak Savunmasız olarak listelenen bir tür olan kar leoparının en kuzeydeki yaşam alanıdır.:235
Bilim ve araştırmalar
Altay-Sayan bölgesi veya onunla ilişkili olgular, çeşitli alanlarda çeşitli bilim ve araştırma alanlarının odak noktası olmuştur:
- Genetikçiler, o bölgeden belirli insan popülasyonlarına atıfta bulunurken Altay-Sayan bölgesinden bahseder.
- Jeologlar Altay-Sayan bölgesini bir Paleo-Asya Okyanusu bölgesi olarak tanımlar
- Tarihçiler Altay-Sayan halklarına atıfta bulunur
Kaynakça
- ^ . 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ a b c d e f g h i j k l m Mandych, Anatoliy F. (2006). Hartmut Vogtmann; Nikolai Dobretsov (Ed.). "Conditions and trends in natural systems of the Altai-Sayan ecoregion". Environmental Security and Sustainable Land Use – with Special Reference to Central Asia. NATO Security through Science Series. Springer Netherlands: 231-275. doi:10.1007/1-4020-4493-3_18. ISBN .
- ^ "Great Lakes Depression" 7 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Great Soviet Encyclopedia
- ^ Dutch, Steve; Pleistocene Glaciers and Geography 6 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Natural and Applied Sciences, University of Wisconsin-Green Bay (accessed 30 November 2006)
- ^ World Wildlife Fund, webpage describing the Altai-Sayan Montane Forests 30 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (accessed 25 January 2014)
- ^ Gibbons (2011). (PDF). Science. 333 (6046): 1084-7. doi:10.1126/science.333.6046.1084. (PMID) 21868646. 9 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ Derenko, Miroslava V.; Malyarchuk, Boris A.; Dambueva, Irina K.; Zakharov, Ilia A. (November 2003). "Structure and Diversity of the Mitochondrial Gene Pools of South Siberians". Doklady Biological Sciences. 393 (1–6): 557-561. doi:10.1023/B:DOBS.0000010323.79378.ca. (PMID) 14994550.
- ^ a b Buslov, Mikhail M.; Saphonova, Inna Yu.; Watanabe, Teruo; Obut, Olga T.; Fujiwara, Yoshiki; Iwata, Kengo; Semakov, N. N.; Sugai, Yuichi; Smirnova, L. V.; Kazansky, Alexey Yu. (2001). "Evolution of the Paleo-Asian Ocean (Altai-Sayan Region, Central Asia) and collision of possible Gondwana-derived terranes with the southern marginal part of the Siberian continent". Geosciences Journal. Springer-Verlag. 5 (3): 203-224. Bibcode:2001GescJ...5..203B. doi:10.1007/BF02910304. ISSN 1226-4806.
- ^ a b McCarthy, T.; Mallon, D.; Jackson, R.; Zahler, P.; McCarthy, K. (2017). "Panthera uncia". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2017: e.T22732A50664030. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-2.RLTS.T22732A50664030.en
![image]()
. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021. - ^ Barras, Collin (2014); '"Ice-age animals live on in Eurasian mountain range" 10 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New Scientist (accessed 24 January 2014)
- ^ ""Freshwater Issues in Mongolia"" (PDF). 21 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ a b c d World Wildlife Fund, Altai-Sayan Mountains 25 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (accessed 25 January 2014)
- ^ a b c Worboys, Graeme L., (Ed.) (2010). Connectivity Conservation Management: a global guide (with particular reference to mountain connectivity conservation). Londra: Earthscan. ISBN . 10 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2022.
- ^ Derenko, Miroslava V.; Malyarchuk, Boris A.; Denisova, Galina A.; Wozniak, Marcin; Dambueva, Irina K.; Dorzhu, Choduraa; Luzina, Faina; Miścicka-Śliwka, Danuta; Zakharov, Ilia A. (27 Ekim 2005). "Contrasting patterns of Y-chromosome variation in South Siberian populations from Baikal and Altai-Sayan regions". Human Genetics. 118 (5): 591-604. doi:10.1007/s00439-005-0076-y. (PMID) 16261343.
- ^ Forsyth, James (1994); A History of the Peoples of Siberia: Russia's North Asian Colony 1581-1990 27 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , (p. 276)
Dış bağlantılar
- Dünya Yaban Hayatı Fonu'ndaki Altay-Sayan bölgesinin haritası 25 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Birleşmiş Milletler Çevre Programında Altay-Sayan ekolojik bölgesi 26 Ocak 2014 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Altay Sayan bolgesi Rusya Cin Mogolistan ve Kazakistan in birlestigi bolgede Altay Daglari ve Sayan Daglari na yakin bir Ic Asya bolgesidir Bu bolge iliman bitki cesitliliginin dunya merkezlerinden biridir Biyolojik peyzaj tarihi kulturel ve dini cesitliligi benzersizdir Bolgede 317 si endemik olan 700 tehdit altindaki veya nadir tur de dahil olmak uzere 3 726 damarli bitki turu kayitlidir fauna 6 si endemik olan 680 turden olusmaktadir Ekosistemi son buzul cagindan bu yana nispeten degismemistir ve sayga nerpa ve kar leopari gibi nesli tukenmekte olan turlere ev sahipligi yapmaktadir Devam eden uluslararasi ve bolgesel cevre koruma girisimlerinin odak noktasidir Bolge ayni zamanda dort dil grubuyla Rusca Mogolca Sinitik ve Turkce eski Samoyetce ve Yeniseyce ve geleneksel arazi kullanim sistemlerini uygulayan 20 den fazla yerli etnik grupla kulturel olarak cesitlidir BolgedeHiristiyanlik Islam Budizm Tengricilik ve Samanizm gibi cesitli dinler gorulur Bolge bir milyon kilometrekareden fazla bir alani kaplar ve 5 ila 6 milyon nufusa ev sahipligi yapa CografyaFiziki harita Altay Sayan Baykal Mogol Altaylari Altay Sayan ekolojik bolgeleri Altay Daglari ve Sayan Daglari ile ayni adi icerir ve paylasir Altay Daglari Dogu Orta Asya da Rusya Cin Mogolistan ve Kazakistan in bir araya geldigi ve Irtis ve Obi nehirlerinin ana sularinin bulundugu bir siradagdir Sayan Daglari kuzeybati Mogolistan ile guney Sibirya arasinda uzanir Altay Sayan in toplam alani 1 065 000 kilometrekaredir Topraklari Rusya 62 Mogolistan 29 Kazakistan 5 ve Cin 4 arasinda paylasilir 233 Kemerovo Novosibirsk ve Irkutsk taki Oblastlarinin bir kismi veya tamami Altay ve Krasnoyarsk Kraylari Altay Hakasya Tuva ve Buryatya Ozerk Cumhuriyetleri Cin in Sincan Uygur Ozerk Bolgesi Ili Kazak Ozerk Ili Kazakistan in Dogu Kazakistan eyaleti Mogolistan in Gobi Altay in Hovd Bayan Olgii Uvs Zavhan ve Hovsgol illeri Altay Sayan icinde yer almaktadir Altay Sayan bolgesinin en kuzeyinde sinirina yakin bir yerde 2010 nufus sayiminda nufusu 900 000 in uzerinde olan Rusya nin Krasnoyarsk sehri yer almaktadir 233 Bolgedeki diger sehirler arasinda 2008 de yaklasik 110 000 nufusa ev sahipligi yapan Rusya nin Kizil sehri ve tumu Mogolistan da bulunan ve her birinin 30 000 den az nufusu bulunan Ulangom Olgi ve Hovd sehirleri bulunmaktadir 233 2010 yilinda yaklasik 60 000 nufusa ev sahipligi yapan Rus sehri Gorno Altaysk bolgenin bati sinirina yakin bir yerde Rus sehri Irkutsk bolgenin dogusunda bolgenin hemen disinda yer almaktadir 233 Altay Sayan bolgesinin toplam nufusunun yaklasik 5 5 milyon oldugu tahmin edilmektedir Ekolojik bolge icinde Bati da Altay Dogu da Khangai ve kuzeyde Tannu Ola Daglari ile sinirlanan buyuk bir yari kurak depresyon olan Buyuk Goller Depresyonu bulunur Depresyon alti buyuk golu icerir Ubsa Golu Khyargas Nuur ve Dorgon Golu tuzlu golleri ve Khar Us Golu Khar Golu ve Airag Golu tatli su golleri Bunlar yaklasik 80 000 yil once Weichselian Buzullasmasi sirasinda Obi ve Yenisey nehirlerinin Arktik Okyanusu cikislarinin Barents Kara Buz Levhasi tarafindan engellenmesiyle olusan Bati Sibirya Buzul Golu nun kalintilaridir Kulturel tarihRusya Bilimler Akademisi nde bir cografyaci olan Anatoliy Mandych e gore ayrica bkz WWF Yuzyillar boyunca bolge Avrupa ve Asya medeniyetlerinin kavsaginda yer almistir ve bu nedenle buyuk tarihi hazinelere ev sahipligi yapmaktadir Bolgenin tarihi o kadar essizdir ki bircok tarihci ve arkeolog bu bolgeyi medeniyetin besigi olarak adlandirmistir Tarihi eserler dogal manzaraya uyumlu ve ayrilmaz bir birlik olusturacak sekilde entegre edilmistir Binlerce petroglif magara resmi antik tumulusler menhirler steller ve bazilari Misir Piramitleri ile cagdas bircok antik eser bulunmaktadir 235 6 AntropolojiIlk Denisovali kalintilarinin bulundugu Denisova Magarasi onunde turistler Altay Sayan 2010 yilinda yeni bir insan turu olan Denisovalilarin 50 000 yillik fosillerinin kesfiyle unlu Denisova Magarasi na ev sahipligi yapmaktadir O zamandan beri magaradan Neandertal kemikleri ve Homo sapiens tarafindan yapilmis aletler ortaya cikarilmistir Bu ozelligi burayi uc hominin turunun de yasadigi bilinen tek yer haline getirmektedir Altay Sayan daki kosullar sabittir bu nedenle eski insanlar buzul degisimleri sirasinda magaraya siginmis ve cesitli av turleriyle hayatta kalmis olabilirler Bolgedeki bir baska antik arkeolojik alan olan Hakasya daki Malaya Syya MO 35 000 e tarihlenmistir 236 Son genetik arastirmalar Amerika nin bazi yerli halklarinin kismen guney Altaylilardan turedigini gostermistir Ekoloji ve korumaKar leopari en kuzeydeki yasam alani Altay Sayan bolgesinde bulunan kuresel olarak nesli tukenmekte olan bir tur 235 New Scientist e gore Altay Sayan bolgesindeki memelilerin karisimi dunyadaki herhangi bir bolgenin memeli populasyonuyla karsilastirildiginda son buzul cagindan bu yana en az degisenler arasinda yer almaktadir Zaman icindeki kararliligi buzul caglari boyunca ve arasinda Mamut Bozkiri faunasi icin bir siginak gorevi gormus olabilecegini dusundurmektedir Ekolojik bolgede uc buyuk UNESCO Dunya Kultur ve Dogal Miras Alani bulunmaktadir Altay ve Katun Tabiati Koruma Alanlari Teletskoye Golu Beluca Dagi ve Ukok Yaylasi ndan olusan Altay Altin Daglari Bolgenin dogu sinirinin bir parcasini olusturan Baykal Golu ve Buyuk Goller Depresyonu ndaki Uvs Nuur Havzasi Buyuk Goller Depresyonu tuzlu gollerine ek olarak Orta Asya nin en onemli sulak alanlarindan bazilarini icerir Sulak alanlar bozkir icinde genis kamis kusaklari olan birbirine bagli sig goller sistemlerine ev sahipligi yapmaktadir Orta Asya Ucus Yolu nun onemli bir parcasi olarak sulak alanlar bir dizi nadir ve nesli tukenmekte olan gocmen kuslari agirlamaktadir Avrasya kasikcisi Platalea leucorodia kara leylek Ciconia nigra balik kartali Pandion haliaetus Cin kazi Cygnopsis cygnoides Hint kazi Anser indicus ve ak pelikan Pelecanus onocrotalus Dunya Dogayi Koruma Vakfi bolgede arastirmalar yapti Altay Sayan ekolojik bolgesi vahsi yasamin korunmasi icin bir oncelikli bolge olarak belirlenmistir Dunya Dogayi Koruma Vakfi na gore Altay Sayan ekolojik bolgesi dunyanin kalan son el degmemis bolgelerinden biridir Ustelik Ekolojik bolgede 680 omurgali turu kayitlidir Bunlar arasinda 77 balik turu 8 amfibi turu 25 surungen turu 425 kus turu ve 143 memeli turu bulunmaktadir Vakfa gore bolgenin biyolojik cesitliligine yonelik tehditler arasinda kacak avlanma ve yasadisi vahsi yasam ticareti endustriyel gelisme iklim degisikligi asiri otlatma ve mera rekabeti surdurulemez ormancilik su kirliligi ve yoksulluk yer almaktadir 1990 larin sonundan baslayarak Altay Sayan ekolojik bolgesinin ve biyolojik cesitliligin korunmasina yardimci olmak da dahil olmak uzere belirtilen amacla cesitli hukumet duzeyinde girisimler baslatildi 1998 de Kazakistan Cin Mogolistan ve Rusya nin temsilcileri sinir otesi bir doga koruma alani duzenlemek ve biyolojik cesitliligi koruma programlari baslatmak icin Urumci de bir araya geldi 237 Ayni yil Rusya Federasyonu ndaki birkac cumhuriyet Tuva Hakasya ve Altay de bir cevre koruma anlasmasi imzaladi 238 Bes yil sonra Mart 2003 te Altay Krayi Rusya Bayan Ulgii Aimag Mogolistan Dogu Kazakistan Bolgesi Kazakistan Altay Cumhuriyeti Rusya Sincan Uygur Ozerk Bolgesi Cin ve Hovd ili Mogolistan hukumetleri Altay Ortak Evimiz adli bir uluslararasi kurulusun kurulmasi kararina imza attilar 238 Bununla birlikte 2010 itibariyla Altay Ortak Evimiz kurulusu ekonomik ve kulturel degisim programlarindan ziyade koruma ve ekolojik konularda daha az koordinasyon rolu oynamisti 250 Analistler ekosistemin korunmasi topragin ekim icin oldukca iyi hazirlanmasini saglamis olsa da 10 yil sonra henuz somut bir sonuc elde edilemedigini aciklamistir 250 Bu konuda soyle aciklamada bulundular Taban duzeyinde sinir otesi korunan alanlarin yoneticileri surece dahil degildi Oncu rol uluslararasi STK lar ve fon verenler tarafindan oynandi Genel olarak genel kavram acikca formule edilmemis ve gelistirilmemistir 250 Altay Sayan bolgesi IUCN Kirmizi Tehdit Altindaki Turler Listesi nde kuresel olarak Savunmasiz olarak listelenen bir tur olan kar leoparinin en kuzeydeki yasam alanidir 235Bilim ve arastirmalarAltay Sayan bolgesi veya onunla iliskili olgular cesitli alanlarda cesitli bilim ve arastirma alanlarinin odak noktasi olmustur Genetikciler o bolgeden belirli insan populasyonlarina atifta bulunurken Altay Sayan bolgesinden bahseder Jeologlar Altay Sayan bolgesini bir Paleo Asya Okyanusu bolgesi olarak tanimlar Tarihciler Altay Sayan halklarina atifta bulunurKaynakca 28 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2014 a b c d e f g h i j k l m Mandych Anatoliy F 2006 Hartmut Vogtmann Nikolai Dobretsov Ed Conditions and trends in natural systems of the Altai Sayan ecoregion Environmental Security and Sustainable Land Use with Special Reference to Central Asia NATO Security through Science Series Springer Netherlands 231 275 doi 10 1007 1 4020 4493 3 18 ISBN 1 4020 4491 7 Great Lakes Depression 7 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Great Soviet Encyclopedia Dutch Steve Pleistocene Glaciers and Geography 6 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Natural and Applied Sciences University of Wisconsin Green Bay accessed 30 November 2006 World Wildlife Fund webpage describing the Altai Sayan Montane Forests 30 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde accessed 25 January 2014 Gibbons 2011 PDF Science 333 6046 1084 7 doi 10 1126 science 333 6046 1084 PMID 21868646 9 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2014 Derenko Miroslava V Malyarchuk Boris A Dambueva Irina K Zakharov Ilia A November 2003 Structure and Diversity of the Mitochondrial Gene Pools of South Siberians Doklady Biological Sciences 393 1 6 557 561 doi 10 1023 B DOBS 0000010323 79378 ca PMID 14994550 a b Buslov Mikhail M Saphonova Inna Yu Watanabe Teruo Obut Olga T Fujiwara Yoshiki Iwata Kengo Semakov N N Sugai Yuichi Smirnova L V Kazansky Alexey Yu 2001 Evolution of the Paleo Asian Ocean Altai Sayan Region Central Asia and collision of possible Gondwana derived terranes with the southern marginal part of the Siberian continent Geosciences Journal Springer Verlag 5 3 203 224 Bibcode 2001GescJ 5 203B doi 10 1007 BF02910304 ISSN 1226 4806 a b McCarthy T Mallon D Jackson R Zahler P McCarthy K 2017 Panthera uncia IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2017 e T22732A50664030 doi 10 2305 IUCN UK 2017 2 RLTS T22732A50664030 en Erisim tarihi 12 Kasim 2021 Barras Collin 2014 Ice age animals live on in Eurasian mountain range 10 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde New Scientist accessed 24 January 2014 Freshwater Issues in Mongolia PDF 21 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Nisan 2022 a b c d World Wildlife Fund Altai Sayan Mountains 25 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde accessed 25 January 2014 a b c Worboys Graeme L Ed 2010 Connectivity Conservation Management a global guide with particular reference to mountain connectivity conservation Londra Earthscan ISBN 978 1844076048 10 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2022 Derenko Miroslava V Malyarchuk Boris A Denisova Galina A Wozniak Marcin Dambueva Irina K Dorzhu Choduraa Luzina Faina Miscicka Sliwka Danuta Zakharov Ilia A 27 Ekim 2005 Contrasting patterns of Y chromosome variation in South Siberian populations from Baikal and Altai Sayan regions Human Genetics 118 5 591 604 doi 10 1007 s00439 005 0076 y PMID 16261343 Forsyth James 1994 A History of the Peoples of Siberia Russia s North Asian Colony 1581 1990 27 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 0521477719 9780521477710 p 276 Dis baglantilarDunya Yaban Hayati Fonu ndaki Altay Sayan bolgesinin haritasi 25 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Birlesmis Milletler Cevre Programinda Altay Sayan ekolojik bolgesi 26 Ocak 2014 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Birlesmis Milletler Kalkinma Programi