Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Amelanchier alnifolia, yenilebilir meyveler veren, anavatanı Kuzey Amerika'dan Alaska'ya Batı Kanada'ya, ABD'nin batı ve Doğu eyaletlerine uzanan bir çalı türüdür. Eskiden adı "pigeon berry" (Türkçesi:Güvercin üzümü) olarak da bilinirdi. Kuzeye doğru deniz seviyesinden 2600 metre yüksekliğe kadar Kaliforniya'da ve 3.400 metre yüksekliğe kadar Rocky Dağlarında yetişebildiği görülmüştür.
| Amelanchier alnifolia | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Amelanchier alnifolia (Nutt.) Nutt. ex M.Roem., Fam. Nat. Syn. Monogr. 3: 147 (1847). | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Dağılımı | |||||||||||||||
Kuşlarında ilgi gösterdiği yenilebilir ve besin değeri açısından zengin meyvelere sahip olup meyveleri nedeniyle de özellikle Kanada ve ABD başta olmak üzere tarımı yapılır. Soğuğa dayanıklılığı sebebiyle (Bazı türleri -45 derece soğuğa kadar dayanabilmektedir) anavatanı dışında Avrupa'da da yetiştirilmeye başlanmış olup,Türkiye'de de deneme amaçlı yetiştirilmesi ve satışına başlanmıştır.
IUCN kırmızı listesi
Bu ağaç türü çok geniş bir dağılıma, geniş bir nüfusa sahiptir, herhangi bir büyük tehdit yaşamamaktadır ve gelecekte önemli bir tehdit tespit edilmemiştir. Bu nedenle, bu tür En Az Endişe olarak değerlendirilir.
Etimoloji
Adını ABD, Kanada kızılderilerinden "Cree" halkı ve onların dili olan "Cree dili"ndeki cansız isim misâskwatômina (misâskwatômin NI sg saskatoonberry, misâskwatômina NI pl saskatoonberries)den alır.Kanada'da, Saskatchewan eyaletindeki Saskatoon şehrinin adı da bu bitkiye atfen verilmiştir.
Besin değeri ve yararları
| meyvelerindeki besinler | ||
| Besin | 100 g başına değer | % |
|---|---|---|
| Enerji | 85 kcal | |
| Toplam diyet lifi | 5.9 g | 20% |
| Şekerler, toplam | 11.4 g | 8% |
| Kalsiyum | 42 mg | 4% |
| Magnezyum | 24 mg | 6% |
| Demir | 1 mg | 12% |
| Manganez | 1.4 mg | 70% |
| Potasyum | 162 mg | 3% |
| Sodyum | 0.5 mg | 0% |
| Vitamin C | 3.6 mg | 4% |
| Vitamin A | 11 IU | 1% |
| Vitamin E | 1.1 mg | 7% |
| Folat | 4.6 µg | 1% |
| Riboflavin | 3.5 mg | > 100% |
| Pantotenik asit | 0.3 mg | 6% |
| Piridoksin | 0.03 mg | 2% |
| Biyotin | 20 µg | 67% |
100 gr.mında 85 kalori enerji veren Saskatoon üzümü önemli miktarda diyet lif ve B2 vitamini (riboflavin) ve biyotin, çeşitli yararlı mineraller, demir ve manganez bulunur besin profili yaban mersinine benzer.
Ayrıca yaban mersini kompozisyonuna benzer. Diğer bir kısım araştırmalar her ne kadar fenolik değerleri düşük bulsada, or higher. Saskatoon'un 100 gramda 452 mg fenolik içerir (Smoky ve Northline çeşitlerinin ortalaması), (61 mg) ve antosiyaninler (178 mg), , , , , , ve gibi polyfenoller saskatoon üzümlerinde mevcuttur.
Özellikle in vitro olarak yapılan denemelerde saskatoon fenollerinin iltihap ve ağrı mekanizmalarına katılan siklooksijenaz enzimlerinin engellenmesini sağladığı ve bu şekilde ağrı ve iltihaplarda azalmaları sağlayabileceği tespit edilmiştir.
Kaynakça
- ^ Schorger, A.W. 1955. The Passenger Pigeon; its natural history and extinction. The University of Wisconsin Press, Madison.
- ^ . 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023.
- ^ Plants of British Columbia: Amelanchier alnifolia 8 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Jepson Flora: Amelanchier alnifolia 28 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 29 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2012.
- ^ Botanic Gardens Conservation International (BGCI) & IUCN SSC Global Tree Specialist Group. 2018. Amelanchier alnifolia. The IUCN Red List of Threatened Species 2018: e.T135957919A135957921. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T135957919A135957921.en. Accessed on 21 January 2022.
- ^ "saskatoon." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ Mazza, G. (2005). "Compositional and Functional Properties of Saskatoon Berry and Blueberry". International Journal of Fruit Science. 5 (3): 101-120. doi:10.1300/J492v05n03_10. ISSN 1553-8362.
- ^ Ozga (2007). "Characterization of cyanidin- and quercetin-derived flavonoids and other phenolics in mature saskatoon fruits (Amelanchier alnifolia Nutt.)". Journal of agricultural and food chemistry. 55 (25). ss. 10414-24. doi:10.1021/jf072949b. (PMID) 17994693. Yazar
|ad2=eksik|soyadı2=(); Yazar|ad3=eksik|soyadı3=(); Yazar|ad4=eksik|soyadı4=() - ^ Hosseinian (2007). "Saskatoon and wild blueberries have higher anthocyanin contents than other Manitoba berries". Journal of agricultural and food chemistry. 55 (26). ss. 10832-8. doi:10.1021/jf072529m. (PMID) 18052240. Yazar
|ad2=eksik|soyadı2=() - ^ Bakowska-barczak (2007). "Survey of bioactive components in Western Canadian berries". Canadian Journal of Physiology and Pharmacology. 85 (11). ss. 1139-52. doi:10.1139/y07-102. (PMID) 18066116. Yazar
|ad2=eksik|soyadı2=(); Yazar|ad3=eksik|soyadı3=() - ^ Adhikari (2005). "Quantification and characterisation of cyclo-oxygenase and lipid peroxidation inhibitory anthocyanins in fruits of Amelanchier". Phytochemical analysis. 16 (3). ss. 175-80. (PMID) 15997850. Yazar
|ad2=eksik|soyadı2=(); Yazar|ad3=eksik|soyadı3=(); Yazar|ad4=eksik|soyadı4=(); Yazar|ad5=eksik|soyadı5=()
Dış bağlantılar
![image]()
Vikitür'de Amelanchier alnifolia ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.![image]()
Wikimedia Commons'ta Amelanchier alnifolia ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amelanchier alnifolia yenilebilir meyveler veren anavatani Kuzey Amerika dan Alaska ya Bati Kanada ya ABD nin bati ve Dogu eyaletlerine uzanan bir cali turudur Eskiden adi pigeon berry Turkcesi Guvercin uzumu olarak da bilinirdi Kuzeye dogru deniz seviyesinden 2600 metre yukseklige kadar Kaliforniya da ve 3 400 metre yukseklige kadar Rocky Daglarinda yetisebildigi gorulmustur Amelanchier alnifoliaKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim RosalesFamilya RosaceaeCins AmelanchierTur A alnifoliaIkili adlandirmaAmelanchier alnifolia Nutt Nutt ex M Roem Fam Nat Syn Monogr 3 147 1847 DagilimiKucuk salkimlarda 3 den 20 cicege kadar varan taclandirilmis cicekleri Kuslarinda ilgi gosterdigi yenilebilir ve besin degeri acisindan zengin meyvelere sahip olup meyveleri nedeniyle de ozellikle Kanada ve ABD basta olmak uzere tarimi yapilir Soguga dayanikliligi sebebiyle Bazi turleri 45 derece soguga kadar dayanabilmektedir anavatani disinda Avrupa da da yetistirilmeye baslanmis olup Turkiye de de deneme amacli yetistirilmesi ve satisina baslanmistir IUCN kirmizi listesiBu agac turu cok genis bir dagilima genis bir nufusa sahiptir herhangi bir buyuk tehdit yasamamaktadir ve gelecekte onemli bir tehdit tespit edilmemistir Bu nedenle bu tur En Az Endise olarak degerlendirilir EtimolojiAdini ABD Kanada kizilderilerinden Cree halki ve onlarin dili olan Cree dili ndeki cansiz isim misaskwatomina misaskwatomin NI sg saskatoonberry misaskwatomina NI pl saskatoonberries den alir Kanada da Saskatchewan eyaletindeki Saskatoon sehrinin adi da bu bitkiye atfen verilmistir Besin degeri ve yararlarimeyvelerindeki besinlerBesin 100 g basina deger Enerji 85 kcalToplam diyet lifi 5 9 g 20 Sekerler toplam 11 4 g 8 Kalsiyum 42 mg 4 Magnezyum 24 mg 6 Demir 1 mg 12 Manganez 1 4 mg 70 Potasyum 162 mg 3 Sodyum 0 5 mg 0 Vitamin C 3 6 mg 4 Vitamin A 11 IU 1 Vitamin E 1 1 mg 7 Folat 4 6 µg 1 Riboflavin 3 5 mg gt 100 Pantotenik asit 0 3 mg 6 Piridoksin 0 03 mg 2 Biyotin 20 µg 67 100 gr minda 85 kalori enerji veren Saskatoon uzumu onemli miktarda diyet lif ve B2 vitamini riboflavin ve biyotin cesitli yararli mineraller demir ve manganez bulunur besin profili yaban mersinine benzer Ayrica yaban mersini kompozisyonuna benzer Diger bir kisim arastirmalar her ne kadar fenolik degerleri dusuk bulsada or higher Saskatoon un 100 gramda 452 mg fenolik icerir Smoky ve Northline cesitlerinin ortalamasi 61 mg ve antosiyaninler 178 mg ve gibi polyfenoller saskatoon uzumlerinde mevcuttur Ozellikle in vitro olarak yapilan denemelerde saskatoon fenollerinin iltihap ve agri mekanizmalarina katilan siklooksijenaz enzimlerinin engellenmesini sagladigi ve bu sekilde agri ve iltihaplarda azalmalari saglayabilecegi tespit edilmistir Kaynakca Schorger A W 1955 The Passenger Pigeon its natural history and extinction The University of Wisconsin Press Madison 2 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2023 Plants of British Columbia Amelanchier alnifolia 8 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jepson Flora Amelanchier alnifolia 28 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2012 Botanic Gardens Conservation International BGCI amp IUCN SSC Global Tree Specialist Group 2018 Amelanchier alnifolia The IUCN Red List of Threatened Species 2018 e T135957919A135957921 https dx doi org 10 2305 IUCN UK 2018 2 RLTS T135957919A135957921 en Accessed on 21 January 2022 saskatoon Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 Mazza G 2005 Compositional and Functional Properties of Saskatoon Berry and Blueberry International Journal of Fruit Science 5 3 101 120 doi 10 1300 J492v05n03 10 ISSN 1553 8362 Ozga 2007 Characterization of cyanidin and quercetin derived flavonoids and other phenolics in mature saskatoon fruits Amelanchier alnifolia Nutt Journal of agricultural and food chemistry 55 25 ss 10414 24 doi 10 1021 jf072949b PMID 17994693 Yazar ad2 eksik soyadi2 yardim Yazar ad3 eksik soyadi3 yardim Yazar ad4 eksik soyadi4 yardim Hosseinian 2007 Saskatoon and wild blueberries have higher anthocyanin contents than other Manitoba berries Journal of agricultural and food chemistry 55 26 ss 10832 8 doi 10 1021 jf072529m PMID 18052240 Yazar ad2 eksik soyadi2 yardim Bakowska barczak 2007 Survey of bioactive components in Western Canadian berries Canadian Journal of Physiology and Pharmacology 85 11 ss 1139 52 doi 10 1139 y07 102 PMID 18066116 Yazar ad2 eksik soyadi2 yardim Yazar ad3 eksik soyadi3 yardim Adhikari 2005 Quantification and characterisation of cyclo oxygenase and lipid peroxidation inhibitory anthocyanins in fruits of Amelanchier Phytochemical analysis 16 3 ss 175 80 PMID 15997850 Yazar ad2 eksik soyadi2 yardim Yazar ad3 eksik soyadi3 yardim Yazar ad4 eksik soyadi4 yardim Yazar ad5 eksik soyadi5 yardim Dis baglantilarVikitur de Amelanchier alnifolia ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Amelanchier alnifolia ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur